THẾ GIỚI HÔM NAY : 06/09/2023 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 06/09/2023

The Economist 

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

06/09/2023

https://nghiencuuquocte.org/2023/09/06/the-gioi-hom-nay-06-09-2023/

 

Giới chức Mỹ cho biết nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un “dự kiến sẽ” gặp tổng thống Vladimir Putin ở Nga. Ông Kim sẽ tới thành phố Vladivostok ở vùng viễn đông của Nga trong tháng này – có thể bằng tàu hoả bọc thép. Tuần trước, chính quyền Biden đã bày tỏ lo ngại về một thỏa thuận vũ khí tiềm năng giữa hai nước này, trong bối cảnh ông Putin ráo riết tìm nguồn vũ khí cho cuộc chiến ở Ukraine. Điện Kremlin từ chối xác nhận thông tin.

 

Giá dầu vượt mức 90 USD/thùng lần đầu tiên trong năm nay sau khi Saudi Arabia và Nga, nhà sản xuất lớn thứ hai và thứ ba thế giới, tuyên bố tiếp tục hạn chế sản lượng. Ả Rập Saudi đang cố định nguồn cung ở mức khoảng 9 triệu thùng mỗi ngày, thấp hơn 25% so với sản lượng tối đa được công bố, và sẽ duy trì cho đến cuối năm 2023.

 

Uỷ viên đối ngoại của EU Josep Borrell xác nhận Johan Floderus, một trong những nhà ngoại giao của EU, đã bị giam giữ ở Iran trong hơn 500 ngày qua. Người đàn ông Thụy Điển 33 tuổi này bị bắt từ tháng 4 năm 2022 trong một chuyến du lịch. Giới chức EU cho đến nay vẫn kín tiếng về vụ việc, nhưng Borrell nói văn phòng của ông đang làm việc “không ngừng nghỉ” để Iran thả Floderus.

 

Các thẩm phán liên bang ở Alabama yêu cầu vẽ lại bản đồ bầu cử mới do cơ quan lập pháp bang đề xuất gần đây, vì nó làm suy yếu quyền lực của cử tri da đen một cách bất hợp pháp. Trước đó toà này (và Tòa án tối cao) đã huỷ bỏ bản đồ gốc. Cũng như bản đầu tiên, bản sửa đổi chỉ tạo ra một khu vực bỏ phiếu có đa số da đen trên bảy khu vực, thay vì hai như tòa án yêu cầu. Một chuyên gia đặc biệt do tòa chỉ định sẽ vẽ bản đồ mới.

 

Hội đồng thành phố Birmingham ở Anh tuyên bố phá sản. Chính quyền địa phương lớn nhất châu Âu đã phải ngừng tất cả các khoản chi không phải dịch vụ cốt lõi sau khi rút cạn ngân sách để trả tiền dàn xếp các vụ kiện bất bình đẳng lương. Dù đã trả 1,1 tỷ bảng Anh (1,4 tỷ USD) cho các nguyên đơn, hội đồng thành phố vẫn còn nợ 760 triệu bảng nữa. Cơ quan do Công đảng lãnh đạo cũng nói họ thiếu 87 triệu bảng vì cả thu nhập từ thuế lẫn tiền từ chính quyền trung ương đều giảm.

 

Jorge Vilda, huấn luyện viên đã dẫn dắt đội tuyển bóng đá nữ Tây Ban Nha vô địch World Cup năm nay, vừa bị sa thải xoay quanh scandal hôn cầu thủ. Được biết ông đã lên tiếng ủng hộ Luis Rubiales, chủ tịch liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha, người đã cưỡng hôn một cầu thủ nữ trong lễ trao giải. Hàng chục cầu thủ hàng đầu của Tây Ban Nha đã từ chối thi đấu với cấp quản lý hiện tại.

 

Ấn Độ xôn xao với suy đoán rằng chính phủ sẽ đổi tên đất nước thành “Bharat.” Từ tiếng Phạn cổ này, có nghĩa là Ấn Độ, được sử dụng trong lời mời chính thức tới các nhà lãnh đạo nước ngoài tham dự hội nghị thượng đỉnh G20. Chính phủ theo chủ nghĩa dân tộc Hindu giáo của Ấn Độ muốn loại bỏ di sản thuộc địa Anh và được cho là có kế hoạch nộp đề xuất đổi tên lên quốc hội vào cuối tháng.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

Các đồng phạm nói chỉ làm theo ông Trump

 

Máy bay riêng của Donald Trump sẽ không hạ cánh ở Georgia vào thứ Tư. Sau khi ra trình diện tại nhà tù Quận Fulton hồi tháng 8, ông đã từ bỏ quyền xuất hiện tại buổi buộc tội. Tuần trước, ông tuyên không nhận tội uy hiếp và các cáo buộc khác liên quan đến nỗ lực thay đổi kết quả bầu cử tổng thống 2020.

 

Song một vài trong số 18 đồng phạm của ông sẽ đến toà nghe buộc tội. Mark Meadows, cựu chánh văn phòng của ông Trump, đang cố gắng chuyển vụ kiện của mình từ tòa tiểu bang lên tòa liên bang (nơi ông tin rằng triển vọng của mình sẽ tốt hơn). Lập luận của ông là ông chỉ đang đơn thuần làm công việc của mình khi tạo điều kiện cho âm mưu của ông Trump. Trong hồ sơ tòa án, ba nhân vật đảng Cộng hòa đã nộp giấy tờ giả cho Quốc hội với tuyên bố ông Trump thắng Georgia đều nói chỉ làm theo cựu tổng thống. Tất cả các bị cáo đều bị buộc tội theo một đạo luật thường được dùng để đối phó với các băng nhóm mafia (RICO). Và chiến lược của họ nhanh chóng trở nên rõ ràng: đổ lỗi cho ông trùm.

 

 

Triển vọng bi quan của đảng Bảo thủ Anh trước năm bầu cử

 

Vào thứ Tư, Rishi Sunak sẽ đối mặt với Keir Starmer, thủ lĩnh phe đối lập, tại buổi chất vấn thủ tướng đầu tiên kể từ khi quốc hội Anh nghỉ hè từ ngày 19 tháng 7. Đây hứa hẹn là một buổi chất vấn khó khăn.

 

Trong kỳ nghỉ hè trước năm bầu cử, các đảng cầm quyền thường thử nghiệm đường lối tranh cử của họ. Nhưng mọi chuyện đang diễn ra rất tệ đối với đảng Bảo thủ của ông Sunak. Một tuần tập trung vào những chiếc thuyền di cư bất hợp pháp đã kết thúc bằng việc sơ tán chiếc xà lan được dùng làm nơi ở mới cho những người xin tị nạn, xoay quanh các lo ngại về bệnh Legionella. Trong “tuần lễ sức khỏe,” số lượt bệnh nhân đang chờ của NHS đã đạt mức kỷ lục mới. Và khi các trường học khai giảng vào thứ Hai, các bộ trưởng đang cố gắng xác định hàng trăm tòa nhà được cho là không an toàn do lỗi kỹ thuật.

 

Kết quả thăm dò cũng hầu như không thay đổi trong những tháng gần đây: khảo sát của Redfield và Wilton, được công bố vào thứ Hai, cho thấy Công đảng dẫn trước tới 16 điểm. Riêng ông Starmer có lợi thế hơn đối thủ tới 17 điểm – kết quả tốt nhất của ông kể từ khi ông Sunak trở thành thủ tướng vào tháng 10 năm ngoái.

 

 

Mexico một năm trước bầu cử tổng thống

 

Morena, đảng cầm quyền của Mexico, vào thứ Tư sẽ công bố ứng viên cho cuộc bầu cử tổng thống tháng 6 năm 2024. Gần như chắc chắn đó sẽ là Claudia Sheinbaum, cựu thị trưởng Thành phố Mexico. Bà đã dẫn trước đối thủ gần nhất của mình tới 17 điểm phần trăm trong cuộc thăm dò dư luận hồi tháng 8, ngay trước khi Morena bắt đầu tiến trình khảo sát 12.500 người trên khắp Mexico để giúp đưa ra lựa chọn. Bà Sheinbaum là một chính trị gia có sức nặng, nhưng cũng hưởng lợi từ sự ủng hộ ngầm của tổng thống Andrés Manuel López Obrador.

 

Hôm 3 tháng 9, thượng nghị sĩ Xóchitl Gálvez đã được chọn làm ứng viên cho liên minh đối lập của Đảng Cách mạng Thể chế, Đảng Hành động Quốc gia và Đảng Cách mạng Dân chủ. Do đó, Mexico gần như chắc chắn sẽ có nữ tổng thống đầu tiên vào năm tới, đặc biệt nhờ khả năng lôi cuốn lớn của bà Sheinbaum. Đảng Morena được dự đoán giành được vị trí tổng thống, nhưng bà Sheinbaum có thể sẽ phải sống chung với một quốc hội chia rẽ.

 

 

Úc bị ảnh hưởng khi kinh tế Trung Quốc chậm lại

 

Hôm thứ Ba, Ngân hàng Dự trữ Úc đã quyết định giữ lãi suất ổn định ở mức 4,1% trong tháng thứ ba liên tiếp, sau khi lạm phát giảm nhiều hơn dự kiến. Lãi suất hàng năm giảm xuống 4,9% trong tháng 7, từ mức 5,4% của tháng 6.

 

Nhưng không phải tất cả đều là tin tốt. Kinh tế Úc đang chậm lại và dữ liệu công bố vào thứ Tư sẽ cho thấy điều đó. Ngân hàng Dự trữ kỳ vọng tăng trưởng chỉ 1% trong năm tính đến tháng 12. Tốc độ này chậm hơn tốc độ tăng dân số, nghĩa là GDP bình quân đầu người giảm.

 

Một mối lo ngại lớn là tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của Australia. Úc khá phụ thuộc vào nhu cầu lớn về quặng sắt và than đá của Trung Quốc. Ngay cả sau khi phát động chiến dịch kinh tế chống lại Australia vào năm 2020, Trung Quốc vẫn chiếm gần 1/3 thương mại hàng hóa và dịch vụ toàn cầu của Australia. Nếu nhu cầu của Trung Quốc đối với tài nguyên giảm, Úc sẽ cảm nhận rõ tác động.