Công
luận phản đối dự án phá 600 hecta rừng tự nhiên ở Bình Thuận!
RFA
2023.09.06
Mới đây nhiều tờ báo trong nước cùng dư luận mạng
xã hội đều lên tiếng về việc tỉnh Bình Thuận chuẩn bị khai thác khu rừng tự
nhiên hơn 600 hecta ở xã Mỹ Thạnh, kéo dài lên hướng núi rừng huyện Tánh Linh,
thuộc huyện Hàm Thuận Nam để làm hồ chứa nước thủy lợi, được cho là giúp phát
triển kinh tế, xã hội…
Mô hình thiết kế đập trong dự án hồ thủy lợi Ka
Pét.
Courtesy
Ban quản lý dự án Công trình NN&PTNT Bình Thuận
Theo UBND tỉnh Bình Thuận, dự án hồ chứa nước Ka Pét với dung tích chứa
51,21 triệu m3 nước. Công trình được cho là nhằm cung cấp nước cho nông nghiệp;
khu công nghiệp Hàm Kiệm 2; nước sinh hoạt, điều tiết nước cho vùng hạ du gồm
huyện Hàm Thuận Nam và thành phố Phan Thiết.
Khu rừng rộng hơn 619 hecta ở xã Mỹ Thạnh, huyện Hàm Thuận Nam, nơi sắp
triển khai dự án hồ chứa nước Ka Pét, theo báo Vnexpress, tồn tại từ lâu đời, gắn liền không gian sống của
người dân tộc Rai (Raglai) hàng trăm năm qua. Hiện, khu rừng do Khu bảo tồn
thiên nhiên Núi Ông và Ban quản lý rừng phòng hộ Sông Móng - Ka Pét quản lý, có
sự chung tay bảo vệ của cộng đồng địa phương thông qua chính sách nhận khoán.
Vào năm 2021, Ban tuyên giáo tỉnh Bình Thuận từng có bài viết đăng
trên trang chủ về độ giàu của Rừng phòng hộ Sông Móng – Ka Pét cho rằng ‘đây
không chỉ là cánh rừng được đánh giá ít bị tác động nhất mà ở Sông Móng – Ca
Pét, hàng ngàn cây lim xanh nhiều năm tuổi sừng sững chiếm lĩnh những tán cao đẹp
mê mẩn’… Trang web của Đảng bộ Tỉnh Bình Thuận còn đánh giá ‘mỗi cây Lim xanh
trên một trăm năm tuổi có giá trị hàng trăm triệu đồng’.
Một nhà hoạt động môi trường ở Việt Nam không muốn nêu tên vì lý do an
toàn nói với RFA hôm 6/9/2023:
“Tôi là
một người rất quan tâm đến thiên nhiên nói chung, hiểu sự ảnh hưởng của thiên
nhiên lên cuộc sống con người. Tôi cũng tham gia một vài dự án phục hồi rừng tự
nhiên và trồng vườn rừng. Tôi biết môi trường rừng, đât và nước liên quan đến
nhau như thế nào. Tôi có rất những bạn bè trong ngành môi trường, khí hậu và
nông nghiệp, chúng tôi thường trao đổi với nhau về việc làm thế nào để khôi phục
rừng tự nhiên ở VN, vì giờ đây khắp nơi trên đất nước này bị bao phủ bởi rừng
keo, tràm,.. độc canh, những cánh ‘rừng’ đó chỉ làm cho đất ngày một khô kiệt.
Những
cánh rừng nguyên sinh hay rừng đặc dụng như ở Bình Thuận hiện nay gần như đã
hoàn toàn biến mất, đó là những gì quý giá nhất còn sót lại, giữ cho nguồn nước
ở đây không bị cạn kiệt. Nếu mất đi khu rừng này (khu rừng tự nhiên hơn 600
hecta ở xã Mỹ Thạnh - PV), thì nguồn nước cũng mất và cái hồ mà người ta làm để
chứa nước sẽ chắng lấy đâu ra nước mà chứa nữa. Đó là những kiến thức sơ đẳng
mà những người làm về Rừng, về môi trường nước không thể không biết.”
Chưa kể theo nhà hoạt động này, toàn bộ môi trường sinh thái, động thực
vật thay đổi hết, thậm chí vùng đất đó có thể biến thành sa mạc như người ta đã
sa mạc hóa Tây Nguyên. Và rồi hạn hán, lở đất, lũ quét... đều có thể nhìn thấy
trước. Thực trạng đó đang xảy ra mỗi năm ở Tây Nguyên và vùng núi Trung phần…
Nhà hoạt động này nói tiếp:
“Đó là
chưa kể dự án xâm phạm vùng rừng linh thiêng, tín ngưỡng của đồng bào Chăm và
Raglai, vùng đã được đồng bào bảo vệ nghiêm ngặt trong nhiều năm, và do đó bảo
tồn rừng nguyên vẹn. Bằng vào những tài liệu rất ít ỏi công khai trên mạng, dự
án có vẻ đã được xây dựng rất cẩu thả và không minh bạch. Trong báo cáo về hiện
trạng không hề nói đến vùng rừng nguyên sinh và khu bảo tồn, mà nói đó là rừng
nghèo là hoàn toàn sai sự thật. Luật về Rừng của VN đã cấm không được triệt phá
rừng nguyên sinh nên có lẽ họ phải dùng thủ đoạn đó để thông qua.”
RFA hôm 6/9/2023 nhiều lần liên lạc UBND tỉnh Bình Thuận để hỏi về việc
này, nhưng không thể kết nối.
Rừng phòng hộ Sông Móng – Ca Pét.
Courtesy binhthuan.dcs.vn
Dự án khai thác khu rừng tự nhiên hơn 600 hecta ở xã Mỹ Thạnh kéo dài
lên hướng núi rừng huyện Tánh Linh để xây dựng hồ chứa nước Ka Pét được Quốc hội
quyết định chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 93 ngày 26/11/2019. Đến ngày
30/5/2023, Quốc hội tán thành áp dụng cơ chế đặc thù triển khai dự án Hồ chứa
nước Ka Pét, nhằm giảm bớt các thủ tục hành chính và đẩy nhanh tiến độ thực hiện,
giải ngân vốn đầu tư công.
Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Mỏ Địa chất Miền Nam vào tháng 6/2023 tiếp
tục đưa ra báo cáo đánh giá tác động môi trường thay thế đánh giá tác động môi
trường cũng do công ty này lập vào tháng 8/2022 về việc xây dựng hồ chứa nước
Ka Pét có nhìn nhận việc xây dựng hồ chứa nước Ka Pét sẽ gây ra những tác động
tiêu cực nhất định đến môi trường xã hội… Nhưng báo cáo vẫn cho rằng dự án sẽ
mang lại hiệu quả to lớn về kinh tế - xã hội như cấp nước sinh hoạt, công nghiệp
và sản xuất nông nghiệp; điều tiết lũ cho hạ du, cải tạo môi trường sinh thái,
góp phần nâng cao đời sống người dân khu vực dự án.
Cũng theo báo cáo này, dự án sẽ làm giảm diện tích đất rừng tự nhiên,
làm phân mảnh các hệ sinh thái tự nhiên ảnh hưởng đến quần cư của các loài động
vật hoang dã. Về lâu dài sẽ gây lũ lụt, sạt lở đất, hạn hán, ngập mặn. Do đó, dự
án cần phải có phương án giải phóng mặt bằng và phương án trồng rừng thay thế
phù hợp.
Tuy nhiên theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, Báo cáo đánh giá tác động
môi trường của dự án hồ chứa nước Ka Pét chưa được Bộ này duyệt.
VTC News hôm 6/9/2023 cho biết, trên trang web của Bộ
Tài nguyên và Môi trường (www.monre.gov.vn)
từ ngày 19/7 đến 3/8, bộ này đăng tải công khai Báo cáo Đánh giá tác động Môi
trường của dự án Hồ chứa nước Ka Pét. Bộ này cũng cho biết Dự án thuộc Ban quản
lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh
Bình Thuận là Đại diện chủ đầu tư và Công ty Mỏ địa chất Miền Nam là đơn vị tư
vấn.
Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng cho biết việc đăng tải thông tin vừa
nêu để lấy ý kiến và để thực hiện các bước tiếp theo, chứ không phải là ‘Báo
cáo đánh giá tác động môi trường’ đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt.
Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ
trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường từ năm 2002 đến năm 2007, khi trả lời RFA liên
quan vấn đề này hôm 6/9/2023 cho rằng:
“Đây là
việc không nên làm, bởi vì vừa rồi hàng loạt các nơi đã xảy ra lũ ống, lũ quét,
sạt lở đất gây chết người… Nguyên nhân chẳng qua là do chúng ta tàn phá rừng tự
nhiên nhiều quá. Nếu việc này ở Bình Thuận xảy ra thì đây là một việc rất đáng
tiếc. Theo tôi chúng ta làm gì đấy cũng phải tìm kiếm cách khác, đừng phá rừng
tự nhiên nữa… Bởi vì khi phá rừng tự nhiên sẽ tạo ra những sự cố rất đáng tiếc,
những tổn thất rất lớn với người dân. Phát triển nhưng chúng ta phải lưu ý tuyệt
đối không đụng đến rừng tự nhiên.”
Theo Giáo sư Đặng Hùng Võ, dù đây là một dự án được nói đã quy hoạch,
nhưng theo ông Võ có nhiều cách để tạo ra hồ thuỷ lợi, chứ không phải chỉ có một
cách là phá rừng để tạo một cái hồ ở khu vực núi. Ông Võ nói tiếp:
“Vấn đề
còn lại là tại sao lại quy hoạch hồ thuỷ lợi tại vị trí đó? Chúng ta phải
nghiên cứu kỹ ai là người trình dự án đó? Mối quan hệ ở đó là như thế nào…? Tôi
cho rằng cũng có thể là do kém cỏi trong quy hoạch, nhưng cũng có thể là mượn cớ
quy hoạch để mưu lợi cá nhân, tất cả những trường hợp ấy đều có thể xảy ra. Tôi
cho rằng một là phải bảo vệ rừng tự nhiên, đừng tàn phá tiếp nữa. Thứ hai chúng
ta nhìn lại câu chuyện ở Bình Thuận xem là có vấn đề gì uẩn khúc ở trong tư lợi
ở đây hay không?”
Theo Vnexpress, khu rừng 600 hecta sắp bị phá có 137 hecta nằm
trong khu rừng đặc dụng, và nó sẽ được đem bán đấu giá cho đơn vị khai thác gỗ.
Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Phan Thái Bình thuộc tỉnh Quảng Nam khi
phát biểu trước Quốc hội từng cho biết ‘332 cây gỗ trong khu vực hồ chứa Ka Pet
thuộc 43 loài thực vật thân gỗ, 36 chi và 23 họ thực vật khác nhau. Trong đó có
2 loài trong danh mục các loài thực vật quý hiếm của sách đỏ Việt Nam; 8 loài
thuộc danh mục thực vật quý hiếm theo sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên
Quốc tế. Đặc biệt có những loài thuộc nhóm có nguy cơ bị đe dọa tuyệt chủng nếu
không được quản lý chặt chẽ.’
Theo Điều 5, khoản 2 – Luật Lâm Nghiệp năm 2017, rừng đặc dụng là rừng
được sử dụng chủ yếu để bảo tồn hệ sinh thái rừng tự nhiên, nguồn gen sinh vật
rừng, nghiên cứu khoa học, bảo tồn di tích lịch sử – văn hóa, tín ngưỡng, danh
lam thắng cảnh kết hợp du lịch sinh thái; nghỉ dưỡng, giải trí trừ phân khu bảo
vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng.
Còn rừng phòng hộ theo Luật Lâm Nghiệp được sử dụng chủ yếu để bảo vệ
nguồn nước, bảo vệ đất, chống xói mòn, sạt lở, lũ quét, lũ ống, chống sa mạc
hóa, hạn chế thiên tai, điều hòa khí hậu, góp phần bảo vệ môi trường, quốc
phòng, an ninh, kết hợp du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí, cung ứng dịch
vụ môi trường rừng.
Như vậy có thể thấy khu rừng hơn 600 hecta sắp bị phá có độ đa dạng
sinh học, tuổi thọ, và có chức năng phòng hộ để chống bão lụt, lũ quét cho khu
vực dân cư ngoài rừng.
Theo ghi nhận của RFA, đến ngày 7/9/2023, bài báo về
độ giàu của Rừng phòng hộ Sông Móng – Ka Pét của Ban tuyên giáo tỉnh Bình Thuận đăng năm 2021 đã bị gỡ
xuống. Đồng thời Vnexpress cũng đính chính một số thông tin về khu rừng
600 hecta sắp bị phá và xin lỗi tỉnh Bình Thuận.
-----------------------------
Tin, bài liên quan
THỜI SỰ
Bỏ
1.600 hecta rừng phòng hộ để phát triển kinh tế có hợp lý?
Có
nên để tỉnh tự chuyển đất rừng mà không phải trình Thủ tướng?
Công
trình 'xẻ thịt' đất rừng Sóc Sơn: Có thể tháo dỡ và thu hồi quyền sử dụng đất?
Hội
chứng cáp treo lan đến Vườn Quốc Gia Bạch Mã!
Tập
đoàn Công nghiệp Cao su VN phản bác Global Witness
========================================================
Bình
Thuận họp báo về việc phá rừng nguyên sinh làm hồ chứa nước
RFA
2023.09.07
Bí thư Tỉnh ủy Bình Thuận kiêm Trưởng Đoàn Đại biểu
Quốc hội tỉnh này, ông Dương Văn An, vào chiều ngày 7/9 chủ trì cuộc họp báo về
dự án lấy 600 ha rừng nguyên sinh làm hồ chứa nước Ka Pét ở Mỹ Thạnh, huyện Hàm
Thuận Nam.
Phối cảnh hồ chứa nước Ka Pét (Cổng TTĐT tỉnh Bình ThuậN)
Truyền thông Nhà nước loan tin trong cùng ngày. Theo đó cuộc họp báo được
tiến hành vào khi nhiều ý kiến tranh cãi về dự án này diễn ra mạnh mẽ trong
công luận.
Tại cuộc họp báo, ông Bí thư Dương Văn An và các lãnh đạo tỉnh liên
quan đều nêu ra yêu cầu bức thiết phải làm hồ chứa nước trên 600 ha rừng nguyên
sinh tại địa phương.
Những lý giải đưa ra trái với các lập luận của giới phản đối dự án phá
rừng làm hồ chứa nước của tỉnh Bình Thuận.
Giáo sư Nguyễn Ngọc Chu vào ngày
6/9 có bài nêu ý kiến trên mạng báo Tiếng Dân rằng “Xem bản đồ của Google, rừng
nguyên sinh Mỹ Thạnh có màu xanh đậm nhất trên toàn bộ dải đất phía Nam Tây
Nguyên và Bình Thuận, kéo dài từ Gia Nghĩa, qua Bảo Lộc đến Phan Thiết. Mở rộng
lên toàn bộ đất nước thì Mỹ Thạnh là một trong số rất ít các vùng có màu xanh đậm
nhất.”
Ông đưa ra đề xuất “Bộ trưởng Bộ Nông Nghiệp &Phát Triển Nông Thôn
(NN&PTNT) cần thành lập một tập thể các nhà khoa học có năng lực, với nhiệm
vụ đi khảo sát và đề xuất các phương án giải quyết. Trong đoàn các nhà khoa học,
cần bao gồm cả người ngoài Bộ NN&PTNT, cả những người không còn trong biên
chế, cả những người dám nói khác ý lãnh đạo, và không bao gồm những người đã đồng
ý với quyết định phá bỏ 680,41ha rừng nguyên sinh Mỹ Thạnh vào năm 2014.”
------------------------------------------
Tin, bài liên quan
TIN VIỆT NAM
Bình
Thuận vẫn bảo vệ quyết định chuyển đổi 600 ha rừng làm hồ chứa nước
Bình
Thuận: Cựu Chủ tịch tỉnh Nguyễn Ngọc Hai lãnh năm năm tù
Cựu
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận ra tòa do vi phạm trong quản lý đất đai
Vụ
Việt Á: Kỷ luật giám đốc Bệnh viện đa khoa & CDC tỉnh Bình Thuận
Bộ
Công an yêu cầu cung cấp thông tin tài sản của nhiều nguyên lãnh đạo tỉnh Bình
Thuận
No comments:
Post a Comment