Anthony Zurcher
Phóng
viên BBC, Bắc Mỹ
10 tháng 6 2019
Kể
từ khi cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller kết thúc vào
tháng 3, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đã phải hết sức cố gắng cân bằng giữa những
tranh cãi về việc khởi xướng thủ tục tố tụng để luận tội tổng thống.
Bà Pelosi nói bà muốn giữ tất cả mọi lựa chọn, trong
lúc một loạt các cuộc điều tra của quốc hội về Donald Trump đang xẩy ra, nhưng
chưa vượt qua chữ "i", như theo cách gọi cuả ông Trump.
"I" ở đây là Impeach, tức luận tội.
Một buổi sáng thứ Bảy tại thành phố San Francisco,
nơi được xem là quê nhà của Pelosi, rõ ràng cho thấy chiến lược hiện tại của bà
có thể có nguy cơ sụp đổ.
Khi phát biểu trước một cuộc họp của Đảng Dân chủ tại
California - một tổ chức bà từng chủ trì - Pelosi đã cất tiếng nêu ra những lời
phê bình giờ đã quen thuộc của bà về tổng thống.
Pelosi nói rằng ông Trump đã tham gia vào một vụ che
đậy và rằng đảng Dân chủ trong Quốc hội sẽ vạch trần "hành vi sai trái và
tham nhũng" của ông.
Lời nói suông của bà không đủ cho một số khán giả -
một tập hợp các nhà hoạt động và dân cử trên toàn tiểu bang nổi tiếng là cấp tiến.
Khi Pelosi tiếp tục bài phát biểu, điệp khúc
"luận tội!" ̣(Impeach!) ngày càng vang lớn trong khắp hội trường. Một
số người trong đám đông dương cao các biển hiệu - cả viết tay lẫn in sẵn - thúc
giục các thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện thực hiện bước đầu tiên trong quy
trình được hiến pháp phân định để loại bỏ một tổng thống được bầu ra hợp lệ.
"Chúng tôi sẽ xây dựng một hồ sơ vững như sắt để
hành động", bà Pelosi kết luận, sau khi nhanh chóng thừa nhận sự bùng nổ về
ý kiến phải luận tội. "Tổng thống Trump sẽ phải chịu trách nhiệm cho
hành động của mình."
Sự ồn ào của hội nghị đảng được báo chí toàn quốc
đưa tin, nhiều phóng viên sử dụng diễn biến này làm tập phim để minh họa sự
xung đột ý kiến trong Đảng Dân chủ.
Sean Sullivan của tờ Washington Post viết về
"tình huống khó xử" của chủ tịch Hạ viện và nhóm bà, những người
đang cố gắng cân bằng cuộc đối thoại từ một "căn cứ chống Trump nhiệt
thành" với các cử tri ôn hòa hơn, gồm hầu hết những người đã dùng lá phiếu
chuyển đa số cho đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm ngoái .
Vấn đề phức tạp cho Pelosi là hơn một chục ứng cử
viên tổng thống của đảng Dân chủ, cũng đã phát biểu tại hội nghị và các sự kiện
liên kết ở San Francisco - cũng như những bài học mà họ có thể rút tỉa được về
tiềm năng chính trị của việc luận tội.
Trong khi một số người tránh xa vấn đề này, ngay sau
khi bà Pelosi xuất hiện hôm thứ Bảy, Thượng nghị sĩ California Kamala Harris đã phát biểu trước đám đông -
và nhận được sự cổ vũ lớn nhất khi bà kêu gọi luận tội.
"Chúng ta cần một vị tổng tư lệnh mới," bà
nói, trước sự vỗ tay rầm trời của khán giả. "Vì vậy, chúng ta phải chuẩn bị
cho một cuộc chiến."
Cuối ngày hôm đó, tại một cuộc họp mặt được tổ chức
bởi MoveOn - một nhóm hoạt động cánh tả, có phần trớ trêu thay, được thành lập
để phản đối việc luận tội Tổng thống Dân chủ Bill Clinton năm 1998 - ứng cử
viên Dân chủ Cory Booker cũng nhận được một phản ứng nhiệt tình tương tự khi
ông lặp lại việc kêu gọi luận tội mà ông đã đưa ra vào đầu tuần.
"Chúng ta hãy nhớ đến sự khôn ngoan của King
[Martin Luther], khi ông nói rằng chúng ta phải ăn năn không chỉ vì hành động mạnh
mẽ và bạo lực của những người xấu, mà còn vì sự im lặng kinh khủng và nhắm mắt
làm ngơ của những người tốt", Thượng nghị sĩ tiểu bang New Jersey nói.
Luận tội (Impeachment) là gì?
• Điều II của Hiến pháp Hoa kỳ phác thảo quá trình
luận tội và bãi nhiệm một tổng thống phạm tội "phản quốc, hối lộ hoặc các
tội hình sự và tội nhẹ cao" khác
• Hạ viện có thể bỏ phiếu để luận tội tổng thống với
số phiếu đa số đơn giản - một hành động tương tự như một bản cáo trạng trong một
phiên tòa hình sự
• Thượng viện sau đó xúc tiến một phiên tòa xét xử tổng
thống bị đưa ra luận tội - cần phải có số phiếu của hai phần ba Thượng viện yêu
cầu kết án thì mới bãi nhiệm được tổng thống khỏi chức vụ
• Chỉ có hai tổng thống Hoa Kỳ đã bị Hạ viện luận tội,
Andrew Johnson năm 1868 và Bill Clinton năm 1998. Cả hai đều được Thượng viện
tha bổng. Richard Nixon từ chức trước khi Hạ viện bỏ phiếu.
Các cuộc thăm
dò ý kiến gần đây cho thấy ngày càng nhiều thành viên đảng Dân chủ ủng hộ việc
bắt đầu các thủ tục luận tội, ngay cả khi phần lớn công chúng nói chung vẫn phản
đối.
Tuy nhiên, cuộc trò chuyện với một số người ủng hộ
việc luận tội cho thấy nhiều sắc thái trong quan điểm của họ - và sự liên tục
hỗ trợ cho bà Pelosi, bất chấp quan điểm chưa muốn luận tội của bà.
"Tôi là một người hâm mộ lớn của Pelosi, nhưng
bà ấy cần phải ngừng do dự", Alan Hinman, một người về hưu từ Paradise,
California, tham gia diễn đàn ứng cử viên MoveOn nói.
Đối với Hinman, luận tội là một vấn đề liên quan đến
việc đúng sai, ngay cả khi đảng Dân chủ phải trả giá chính trị trong thời gian
ngắn hạn. "Tôi không quan tâm đến chính trị," ông nói thêm.
Ted Smith, một nhà hoạt động môi trường từ San Jose,
là một trong những người tham dự hội nghị mang theo một bản luận tội viết tay.
Ông cũng có những lời tốt đẹp cho bà chủ tịch Hạ viện - theo sau là một cảnh
báo.
"Bà ấy là một người khá thông minh, và đã xử lý
Trump khá tốt, nhưng tôi nghĩ đến một lúc nào đó mọi người sẽ nhìn lại và hỏi
chúng ta đã có đứng lên làm điều cần phải làm chưa", ông nói. "Tôi
nghĩ rằng những ai do dự quá lâu sẽ không làm cho nhiều người vui lòng."
Ông Smith nói thêm rằng ông nghĩ rằng luận tội sẽ
giúp đảng Dân chủ giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử, vì các phiên điều trần
của quốc hội sẽ minh họa cho các kết luận gây tổn hại trong báo cáo của
Mueller.
"Dân chúng không thích bản báo cáo, họ thích
xem mọi việc qua phim", ông vạch ra.
Ông Smith ủng hộ Thượng nghị sĩ tiểu bang
Massachusetts Elizabeth Warren, người là ứng cử viên tổng thống đầu tiên của đảng
Dân chủ kêu gọi luận tội và, có lẽ nhờ thế, đã chứng kiến sự gia tăng tỷ lệ ủng
hộ sau đó trong các cuộc thăm dò dư luận và được nhiều giới lên tiếng hỗ trợ
trong các hội trường vùng San Francisco.
Kể từ bài phát biểu của bà Pelosi tại San Francisco,
nhân vật cao thứ ba trong đảng Dân chủ tại Hạ viện, dân biểu Jim Clyburn của
Nam Carolina nói rằng ông nghĩ rằng một bản luận tội chính thức sẽ là kết quả
cuối cùng của các cuộc điều tra quốc hội hiện nay.
Hôm thứ ba, một liên minh gồm 30 dân biểu trong nhóm
cấp tiến gửi thư cho bà Pelosi bày tỏ "sự thất vọng và quan tâm sâu sắc"
về sự do dự của bà trong việc xúc tiến các thủ tục bắt đầu luận tội.
"Cử tri
đã trao cho đảng Dân chủ quyền kiểm soát Hạ viện vì họ muốn sự giám sát mạnh mẽ
về chính quyền Trump", thư viết. "Tuy nhiên, sự lãnh đạo của bà đang
dẫn đến một tình trạng bất động nguy hiểm, cho phép vị tổng thống phân biệt chủng
tộc và bài ngoại này làm theo ý mình thích."
Trở lại Washington vào sáng thứ Tư, bà
Pelosi tiếp tục sát cánh với cách cách tiếp cận cởi mở của mình đối với các cuộc
điều tra tổng thống và "con đường" mà bà đã chọn, nói rằng hầu hết
người Mỹ có thể không biết rằng luận tội không tự động phế bỏ tổng thống.
Nó tương đương với một "bản cáo
trạng" dẫn đến một phiên tòa của Thượng viện do đảng Cộng hòa kiểm soát.
Trong các cuộc phỏng vấn trước đây, bà Pelosi từng nói rằng, nếu không có bằng
chứng không thể chối cãi, việc tha bổng của Thượng viện và tổng thống sẽ tuyên
bố là ông không có lỗi gì cả là điều hoàn toàn có thể xẩy ra.
Theo Politico, bà Pelosi được tường trình là đã nói
với các dân biểu đảng Dân chủ thúc đẩy việc bắt đầu quá trình luận tội bà muốn
thấy ông Trump "vào tù", thay vì bị buộc tội - cho rằng cách tốt nhất
để bắt tổng thống chịu trách nhiệm là truy tố ông sau khi ông thất cử vào năm
2020, thay vì tham gia vào một nỗ lực phế bỏ vô ích.
Ethan Willard ở Berkeley ủng hộ chiến lược của chủ
tịch Hạ viện, gọi đó là "con đường trung dung". Ông khuyến nghị nên
duy trì áp lực điều tra tổng thống cho đến cuộc bầu cử năm 2020, mà không bao
giờ để đảng Cộng hòa ở Thượng viện có thể lên tiếng nói.
"Chúng ta tiếp tục mang đến một sự vùi dập vô tận
cho Trump với tất cả những tin tức xấu này", ông nói.
Hiện giờ, bà Pelosi dường như đang làm hầu hết các
thành viên của tổ chức Dân chủ tại Hạ viện hài lòng.
Mặc dù đã có
một số người lên tiếng đòi luận tội - một ước tính của CBS News đưa con số
này lên tới 57 trong số 235 thành viên đảng Dân chủ tại Hạ viện (cộng với một
thành viên đảng Cộng hòa) - hầu hết các dân biểu đảng Dân chủ đã chọn cách
hoặc ủng hộ bà Pelosi, hay giữ im lặng, thay vì làm cho bà mất lòng.
"Họ biết rằng nếu làm điều này, bạn sẽ thách thức
bà chủ tịch và bà sẽ nhớ điều đó khi bạn cần một thứ gì đó sau này," một
phụ tá cao cấp ẩn danh của Hạ viện nói với trang the Daily Beast. "Bà
Pelosi có trí nhớ dai nhất trong số mọi người."
Tất nhiên, không phải là bà Nancy Pelosi không có đối
thủ.
Trong hành lang của Hội nghị đảng Dân chủ California
vào cuối tuần trước, Tom Gallagher - một giáo viên trường công - đã xúc tiến
chiến dịch hạ bệ bà Pelosi trong cuộc bầu cử quốc hội năm 2020. Ông nói rằng
bà dân biểu 32 năm kinh nghiệm của Quốc hội đã không còn nắm vững quan điểm của
cử tri ở San Francisco về các vấn đề như chăm sóc sức khỏe, chi tiêu quân sự và
Thỏa thuận về môi trường.
Còn về luận tội? Tom Gallagher nói đó không phải là
điều ông ấy nghe nhiều khi nói chuyện với cử tri tại quận.
"Tôi không có ý nói họ không quan tâm,"
ông nói, "nhưng đó không phải là quan tâm hàng đầu."
Nếu một người muốn đánh bại bà Pelosi trong các cuộc
thăm dò ý kiến không thấy đây là một cơ hội chính trị, bà chủ tịch Hạ viện vẫn
có thể có một số chỗ để điều động.
Tuy nhiên, nếu các cuộc kêu gọi luận tội vượt ra
ngoài giới các nhà hoạt động và những lá thư được viết mạnh mẽ từ các dân biểu
thuộc nhóm cấp tiến bộ, mọi vịêc sẽ phải được xét lại.
------------
Tin liên quan
No comments:
Post a Comment