30/11/2018
Mười ngày sau khi xảy ra chuyện một giáo viên ở Quảng
Bình buộc các học sinh của mình tát đồng môn, ông Phùng Xuân Nhạ - Bộ trưởng
Giáo dục – Đào tạo, chính thức khẳng định, hành động đó phản giáo dục, vi phạm
pháp luật và cam kết sẽ xử lý nghiêm minh.
Chuyện ở Quảng Bình không phải là scandal đầu tiên
liên quan tới giáo dục – đào tạo. Trước nay, gần như tất cả những scandal liên
quan tới giáo dục – đào tạo đều xuất phát từ áp lực về thành tích đối với cả cá
nhân (giáo viên, viên chức giáo dục – đào tạo) lẫn tập thể (trường, các cơ quan
quản lý giáo dục từ địa phương tới trung ương) và xa hơn nữa.
Giống như các ngành khác, giáo dục – đào tạo cũng bị
thành tích chi phối từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài. Tuy nhiên thành tích
dù trở thành chứng bệnh trầm kha vẫn không phải là lõi. Chỉ trích, lên án “bệnh
thành tích” là thấy cây mà không thấy rừng vì chỉ trị chứng mà không triệt căn.
Khi thành tích trở thành chỉ tiêu, yếu tố quyết định
sự thành – bại, thậm chí sống còn trong sự nghiệp của một cá nhân, ví dụ như
giáo viên, học sinh tất nhiên trở thành công cụ để giáo viên sử dụng sao cho có
lợi nhất đối với mình. Chuyện buộc học sinh tát bạn cùng lớp, chẳng phải chỉ xảy
ra ở Quảng Bình.
Xét cho đến cùng những quyết định, lối hành xử kiểu
đó là vì lợi ích của chính giáo viên dưới áp lực phân loại – xếp hạng dựa trên
thành tích của tập thể mà giáo viên phải chịu trách nhiệm. Tương tự, một hiệu
trưởng xin đừng làm lớn chuyện không phải vì lợi ích toàn trường dưới góc độ sư
phạm mà vì quản lý – điều hành, nâng một trường từ bình thường thành trường đạt
“chuẩn quốc gia” sẽ mở ra nhiều con đường khác cho chính hiệu trưởng bước tới.
Thực trạng giáo dục – đào tạo như hiện nay là vì học
sinh, giáo viên, ngay cả viên chức giáo dục – đào tạo cũng là công cụ để tạo ra
các thành tích từ thấp đến cao cho những viên chức cấp cao hơn. Công trạng cá
nhân quyết định thành tích tập thể, thành tích tập thể đồng nghĩa với công trạng
cá nhân lãnh đạo và cứ thế hướng lên tới đỉnh. Chẳng riêng giáo dục – đào tạo,
tất cả các lĩnh vực khác đều được quản lý - điều hành theo kiểu như thế.
Ví dụ về kinh tế. Bất kể các chuyên gia cả trong lẫn
ngoài Việt Nam nhiều lần khuyến cáo, tăng trưởng chỉ có ý nghĩa khi sự phát triển
của một quốc gia thật sự bền vững, dân chúng có thể dựa vào các thành tựu kinh
tế để mưu cầu hạnh phúc cho mình, cũng vì vậy đừng chạy theo tăng trưởng GDP (tổng
sản phẩm nội địa – diễn đạt ngắn gọn là toàn bộ chi tiêu của một quốc gia trong
một khoảng thời gian nhất định). Có chuyên gia như Lorenzo Fioramonti - Giáo sư
về Kinh tế Chính trị ở Nam Phi, đưa ra hàng loạt ví dụ nhằm giúp loại bỏ những
ngộ nhận về tăng trưởng GDP, chẳng hạn: Nếu mọi người khỏe mạnh thì số liệu
tăng trưởng kinh tế không thay đổi, song nếu tất cả đổ bệnh thì GDP sẽ tăng nhờ
chi tiêu cho thuốc men, bệnh viện. Nếu đốn toàn bộ cây cối để bán thì GDP sẽ
tăng vọt nhưng giữ - chăm sóc cây cối thì không...
Tuy nhiên hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt
Nam vẫn đặt ra chỉ tiêu tăng trưởng GDP hàng năm, vẫn đổ tiền vào những công
trình vô bổ như quảng trường, tượng đài để tăng trưởng GDP đạt mục tiêu đã định.
Thậm chí hồi đầu năm nay, ông Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Việt Nam còn tuyên bố:
Nếu tăng trưởng GDP thấp thì đó là một cái tát vào mặt chính phủ! Để giữ thể diện
cho cả chính phủ lẫn mình, ông Phúc chỉ đạo Tổng cục Thống kê đưa các dữ liệu
liên quan đến hoạt động kinh tế ngầm, hoạt động kinh tế phi pháp vào việc tính
toán GDP, cho dù lối tính toán đó vô giá trị và dễ làm Việt Nam lạc hướng.
Tại sao tại Việt Nam, chỉ tiêu, thành tích, trở
thành hết sức quan trọng?
Chỉ có một lý do, thành tích bất kể thật – giả là
tiêu chí duy nhất để xem xét, lựa chọn, cất nhắc, kể cả khoan thứ một cá nhân,
cho nên Trịnh Xuân Thanh mới thăng tiến như diều gặp gió sau khi được công nhận
là Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới hồi 2011, lúc làm Chủ tịch Hội đồng Quản
trị Tổng Công ty Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC). Đinh Ngọc Hệ (Út “Trọc”) chỉ bị
phạt 12 năm tù nhờ có Huân chương Lao động, Huân chương Chiến sĩ vẻ vang. Tuy
là phạm nhân, Phan Văn Vĩnh vẫn được hệ thống bảo vệ pháp luật biệt đãi nhờ là
Anh hùng Lực lượng vũ trang,…
Cuối cùng, khối thành tích của các cá nhân như thế,
các tập thể như thế từ thấp đến cao và sự trung thành, vâng phục tuyệt đối của
những cá nhân, tập thể này với đảng CSVN trở thành bằng chứng chứng minh sự tài
tình, sáng suốt của tổ chức này vẫn còn đủ để tiếp tục lãnh đạo toàn diện, tuyệt
đối.
Đó là lý do, dẫu ai cũng thấy lĩnh vực giáo dục Việt
Nam đã cũng như đang thế nào, công chúng thất vọng ra sao nhưng ngày 3 tháng 11
vừa qua, tại buổi gặp đại diện ngành giáo dục – đào tạo và những học sinh, sinh
viên có thành tích xuất sắc trong học tập, nghiên cứu, rèn luyện của niên khóa
trước, ông Nguyễn Phú Trọng vẫn thản nhiên tuyên bố: Chưa bao giờ chúng ta có
được sự nghiệp giáo dục như ngày hôm nay!
***
Dưới lá cờ vẻ vang của đảng CSVN, con người chỉ là
công cụ, phẩm giá là thứ xa xỉ, không cần thiết nên trẻ con không cần phải có cả
ý thức tự trọng lẫn sự tôn trọng phẩm giá của người khác thành ra dễ dàng chấp
nhận chuyện bị người khác lăng mạ và không bận tâm khi được lệnh thi nhau làm
nhục đồng loại.
Scandal 231 cái tát ở Quảng Bình làm nhiều người phẫn
nộ như đã từng phẫn nộ nhưng có bao nhiêu người phẫn nộ khi chứng kiến người
khác bị hành hung giữa thanh thiên, bạch nhật, công an không can thiệp, không
muốn tiếp nhận vì ảnh hưởng đến thành tích bảo vệ trật tự, trị an? Bao nhiêu
người đòi nghiêm trị - chấm dứt tình trạng công an đối xử với công dân như súc
vật, thậm chí không cho những cô gái mại dâm mặc quần áo để chụp ảnh – khoe
thành tích? Bao nhiêu người dị ứng khi hệ thống chính trị, hệ thống công quyền
vẫn xem nhân phẩm như đồ vật, có thể dùng các biện pháp phi nhân để…. “phục hồi”?
Một quốc gia mà phẩm giá không được tôn trọng, các
quyền căn bản – vốn được xem như tất nhiên của một con người vẫn là thứ hệ thống
chính trị, hệ thống công quyền cho bao nhiêu hưởng bấy nhiêu thì chắc chắn ở quốc
gia đó không có gì quý.
No comments:
Post a Comment