Việt Nguyên
July 2, 2017
Sáu tháng đầu nhiệm kỳ của Tổng Thống Trump, nước Mỹ
chia rẽ, Cộng Hòa – Dân Chủ chia rẽ hơn các nhiệm kỳ tổng thống trước, ngay đến
đảng Cộng Hòa cũng không đoàn kết. Như thông lệ trong lịch sử cận đại sau kỳ bầu
cử tổng thống, hai đảng phải mất một thời gian mới hàn gắn nhưng năm nay lý do
chia rẽ một phần cũng từ Tổng Thống Trump. Thay vì cai trị nước, ông vẫn tiếp tục
chính sách gây kích động như trong thời kỳ tranh cử. Cộng đồng Việt Nam cũng có
phần chia rẽ vì ý thức hệ chính trị, đa số ủng hộ Tổng Thống Trump và đảng Cộng
Hòa với lý luận đảng Cộng Hòa chống Cộng và vì đảng Dân Chủ mà 42 năm trước
VNCH thua. Ý tưởng đảng Dân Chủ chủ bại in đậm vào óc người Việt hải ngoại.
Chiến tranh Việt Nam khởi đầu với Tổng Thống John F.
Kennedy (Dân Chủ) với câu nói lịch sử: “Nơi nào có áp bức thiếu tự do nơi ấy
người Mỹ sẽ có mặt.” Với lý tưởng tự do dân chủ ngăn chặn làn sóng Cộng Sản
trong thời kỳ Chiến Tranh Lạnh, Tổng Thống Kennedy tăng số cố vấn quân sự Mỹ ở
Việt Nam từ thời Tổng Thống Dwight Eiseinhower (Cộng Hòa). Chiến tranh Việt Nam
gia tăng, Tổng Thống Ngô Đình Diệm bị ám sát năm 1963. Sau đó, vài tuần sau, Tổng
Thống Kennedy bị ám sát, Phó Tổng Thống Lyndon B. Johnson (Dân Chủ) lên thay.
Nghị quyết Vịnh Bắc Bộ được Quốc Hội Mỹ thông qua năm 1964, cho tổng thống toàn
quyền sử dụng quân đội Hoa Kỳ ở Đông Nam Á mà không cần tuyên chiến. Quân đội
Hoa Kỳ tăng từ 16,000 lên đến 525,000 năm 1967 với những cuộc dội bom Bắc Việt.
Sau Tổng Thống Johnson, Tổng Thống Richard Nixon (Cộng Hòa) tiếp tục chiến
tranh Việt Nam với cuộc oanh tạc nổi tiếng “dội bom Giáng Sinh” năm 1972 nhằm
đưa Bắc Việt đến bàn Hội Nghị Paris. Hơn 20,000 tấn bom dội xuống Hà Nội, Hải
Phòng có thể kết thúc chiến tranh Việt Nam trong vinh quang cho phía Hoa Kỳ và
VNCH, nhưng Mỹ bỏ bom chỉ để điều đình với Bắc Kinh đứng sau cuộc thương lượng.
Ngoại Trưởng Henry Kissinger và Tổng Thống Nixon,
sau chuyến thăm Bắc Kinh 1972, giải quyết chiến tranh Việt Nam bằng cách bán đứng
VNCH qua Hiệp Định Paris, để 300,000 quân Bắc Việt ở lại miền Nam với sự bất đồng
ý kiến của Tổng Thống Nguyễn Văn Thiệu. Tổng Thống Nixon không can thiệp khi Cộng
Sản Bắc Việt vi phạm Hiệp Định Paris. Ông tổng thống đảng Cộng Hòa đổ tội Quốc
Hội do đảng Dân Chủ kiểm soát bó tay ông vì vụ Watergate. Ông Nixon từ chức vì
vụ Watergate. Phó Tổng Thống Gerald Ford (Cộng Hòa) lên thay ông, chứng kiến miền
Nam Việt Nam sụp đổ.
Những cuốn sách viết về chiến tranh Việt Nam, ngay cả
hồi ký Nixon và Kissinger, cho thấy người Mỹ không muốn thắng trong chiến tranh
Việt Nam. Cộng Hòa và Dân Chủ đã đồng lõa chấm dứt chiến tranh Việt Nam vì quyền
lợi của Hoa Kỳ. Chiến tranh Việt Nam và chiến tranh lạnh chấm dứt, Cộng Sản
Liên Xô, Trung Quốc và Việt Nam vẫn còn đó, chỉ đổi hình dáng và màu sắc nhưng
Watergate ám ảnh Nixon và đảng Cộng Hòa hơn 45 năm.
Những quan hệ rắc rối vẫn còn đang trong vòng điều
tra giữa Tổng Thống Donald Trump và Tổng Thống Vladimir Putin của Nga qua vấn đề
điện thư của bà Hillary Clinton và đảng Dân Chủ trong mấy tháng nhiệm kỳ đầu của
ông Trump khiến người ta nghĩ đến xì căng đan Watergate vào cuối nhiệm kỳ Tổng
Thống Nixon. Biến cố Watergate xảy ra khi tổng hành dinh đảng Dân Chủ đặt ở
khách sạn Watergate, Washington, DC, bị xâm nhập vào ngày 7 Tháng Sáu, 1972.
Chính quyền Nixon cố che đậy không cộng tác khi Quốc Hội điều tra. Tổng Thống
Nixon dùng FBI, CIA và Sở Thuế IRS để “chơi” lại các nhóm đối lập.
Nền dân chủ Hoa Kỳ trên 200 năm với ba ngành hành
pháp, lập pháp và tư pháp độc lập lẫn nhau, không để tổng thống độc tài. Biện
pháp kết tội tổng thống khi có những bằng chứng cho thấy tổng thống lạm quyền
đưa qua quốc hội biểu quyết dẫn đến cách chức tổng thống hay tổng thống từ chức
là một quan niệm từ luật nước Anh với tác giả Edmund Burke, triết gia và luật
gia. Quan niệm này dựa trên nguyên tắc ngăn ngừa tổng thống lộng quyền thành một
tiền lệ gây ra một không khí độc tài. Năm 1781, ông Burke tìm đủ bằng chứng để
buộc tội Thống Đốc Bengal Warren Hasting ra Hạ Viện. Ông Edmund Burke đã giải
thích với quốc hội rằng: “Những nhà lãnh đạo quốc gia không thể lạm quyền để
làm lợi cho cá nhân.” Đây là quan niệm dựa trên nền tảng đạo đức và trách nhiệm
của người đại diện dân chứ không phải là ông chủ của dân.
Trong vòng bốn thập niên qua, hai tổng thống,
Richard Nixon (Cộng Hòa) và Bill Clinton (Dân Chủ), bị buộc tội. Tổng Thống
Nixon phải từ chức vì ủy ban điều tra có đủ bằng chứng cho thấy tay chân của
ông xâm nhập tổng hành dinh đảng dân chủ, và ông dùng quyền tổng thống che đậy
tội. Các bị cáo trong vụ Watergate bị buộc tội tham nhũng, nói láo, cản trở
pháp luật, rửa tiền, ăn gian thuế, trốn thuế, phi tang bằng chứng, vi phạm luật
bầu cử kể cả luật lệ tài chánh trong khi tranh cử. Ông Alexander Hamilton, một
trong những tổ phụ sáng lập Hoa Kỳ, từng nhấn mạnh tổng thống phải tôn trọng Hiến
Pháp. Buộc tội tổng thống là một hành động có tính cách chính trị, giống như buộc
tội Tổng Thống Nixon năm 1974, là một biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa lạm
quyền đưa đến độc tài khiến tổng thống không làm tròn trách nhiệm như Điều 2 của
Hiến Pháp quy định. Điều tra tổng thống như điều tra viên đặc biệt Robert
Mueller đang làm không giống như điều tra tội ác thường lệ, cuộc điều tra nhắm
vào những hành động của tổng thống để cách chức hay buộc tổng thống tội phản quốc,
hối lộ hay các tội khác.
Vụ điều tra để tìm đủ bằng chứng buộc tội Tổng Thống
Trump giống như điều tra Tổng Thống Nixon qua vụ Watergate cộng thêm những tội
liên quan với Tổng Thống Vladimir Putin và Nga vi phạm luật bầu cử Hoa Kỳ, qua
những tay chân bộ hạ nước ngoài, vi phạm luật cấm tham nhũng nhận tiền từ ngoài
nước, nói láo với nhân viên điều tra liên bang, gián điệp, và phản quốc. Theo
luật, ngay khi điều tra viên đặc biệt Robert Mueller không tìm thấy những bằng
chứng trực tiếp từ Tổng Thống Donald Trump thì những bằng chứng, những lỗi lầm
nặng của các cộng sự viên và phụ tá thân tín của tổng thống cũng đủ để buộc tội
đưa ra Quốc Hội. Ông Lawrence Tribe, giáo sư luật đại học Harvard University,
giải thích luật được áp dụng trong nhiệm kỳ tổng thống nhưng “những hành động
tham nhũng, bí mật gian lận trong cuộc bầu cử trước khi tổng thống nhậm chức
cũng được kể đến.”
Những nhân vật chính của Tổng Thống Trump liên quan
đến Nga và Tổng Thống Putin giống như “Những nhân vật của tổng thống” (All the
President’s men) của Tổng Thống Richard Nixon. Cựu Trung Tướng Michael Flynn là
nhân vật nổi nhất và là vấn đề chính của Tổng Thống Trump. Ông Trump đã xem thường
cảnh cáo của Tổng Thống Barack Obama và Thống Đốc Chris Christie, một Dân Chủ một
Cộng Hòa, về những liên hệ với Nga khi ông Trump bổ nhiệm ông Flynn. Khi đổ bể,
ông Trump đổ tội cho ông Obama như chiến thuật đổ thừa đánh lạc hướng thường lệ
của ông. Bà Sally Yates, quyền bộ trưởng Bộ Tư Pháp, là người can đảm xem việc
nước trọng hơn chức tước không quỵ lụy tổng thống đã cảnh cáo rằng ông Flynn đã
thỏa hiệp với Nga. Ông Flynn nói láo với Phó Tổng Thống Pence về cuộc đàm thoại
với Đại Sứ Nga Sergey Kislyak vào cuối Tháng Mười Hai, 2016. Tướng Flynn bảo đảm
liên hệ Nga sẽ tốt đẹp hơn khi ông Trump làm tổng thống. Ông Trump bãi nhiệm tướng
Flynn ngày 13 Tháng Hai khi bà Yates cảnh cáo trước báo chí, nhưng sau đó lại
muốn mời ông Flynn trở lại.
Hai sự kiện lớn trong biến cố liên quan đến ông
Trump, Nga, và ông Putin trong cuộc điều tra, xảy ra trong ngày 19 Tháng Năm,
khi điều tra viên đặc biệt nhắm đến nhân vật quan trọng trong Tòa Bạch Ốc thân
cận với tổng thống, sau đó được xác nhận là ông Jared Kushner, cậu con rể trẻ
tuổi cố vấn tối cao của tổng thống, có vai trò như Henry Kissinger của Tổng Thống
Richard Nixon (khác với Kissinger, ông cố vấn trẻ Kushner cũng gốc Do Thái,
nhưng không có kinh nghiệm về ngoại giao, đã bị Kissinger chỉ trích nặng nề).
Cuộc điều tra không còn chỉ nhắm vào một số nhỏ cộng sự viên và nhân viên không
thân cận với Tổng Thống Trump như các ông Paul Manafort, chủ tịch ủy ban bầu cử
tổng thống năm 2016; ông Roger Stone, cố vấn ủy ban bầu cử; và ông Carter Page,
cố vấn chính sách ngoại giao của ứng cử viên Trump.
Ông Jared Kushner có nhiều điểm giống ông bố vợ
Donald Trump. Cả hai là con nhà tỷ phú, thừa hưởng gia tài của ông bố, chuyển
công ty thương mại của bố từ ngoại ô New York vào Manhattan. Cả hai vào Tòa Bạch
Ốc chỉ biết thương lượng địa ốc không hề có kinh nghiệm về chính trị, cầm quyền,
không rành luật pháp, Hiến Pháp, không suy nghĩ trước khi hành động, có quyết định
vội vàng trước các vấn đề trọng đại, không nghe lời cố vấn. Ông Jared Kushner
làm cho Tổng Thống Trump yếu thêm về mặt chính trị và cầm quyền, nhưng ông tổng
thống ngạo mạn, nóng tính luôn luôn xem mình là nhất, cần cậu con rể vì chỉ có
cậu con rể và cô con gái Ivanka có thể làm tổng thống bớt nóng giận, không nổi
điên từng giờ trong Tòa Bạch Ốc. Cậu con rể đã cố vấn một cách thiển cận khi
khuyên ông bố vợ cách chức Giám Đốc FBI James Comey vào hồi Tháng Năm, khiến giới
điều tra FBI nghi ngờ thêm là ông Trump cố tình giấu diếm nhiều liên hệ với Nga
và Tổng Thống Putin. Tổng Thống Trump chạm trán điều tra viên đặc biệt Robert
Mueller, tiền nhiệm của ông Comey. Dư luận đồn tổng thống sẽ cách chức ông
Mueller, nhưng ông Trump đã học bài học của Tổng Thống Nixon. Khi cách chức
công tố viên đặc biệt Archibald Cox, ông Nixon đã phạm thêm lỗi trầm trọng
trong vụ Watergate.
Giáo Sư Lawrence Tribe thu thập các bằng chứng có thể
buộc tội Tổng Thống Trump từ ngày đầu tiên: Hiếp Pháp Hoa Kỳ cấm ứng cử viên nhận
tiền từ chính quyền nước ngoài. Các ngân khoản có thể làm hại đến quyền lợi quốc
gia ví dụ như tiền các chính quyền nước ngoài trả cho công ty khách sạn Trump. Sau khi nhậm chức, Tổng Thống
Trump vẫn không cắt những mối liên lạc với các chính quyền này và không bỏ tên
ra khỏi các dự án thương mại trên khắp thế giới, vẫn làm chủ công ty Trump bất
chấp luật lệ và Hiến Pháp. Ông Trump thách thức và đứng trên luật pháp
giống như các nhà độc tài khác trên thế giới: “Sau hiến pháp là tôi!” Tổng Thống
Trump bị xem là cản trở cuộc điều tra của FBI kể cả hành động cách chức Giám Đốc
FBI Comey, bắt ông Comey phải thề trung thành với tổng thống và câu nói được
ghi âm “tôi cảm thấy bị áp lực vì vấn đề Nga” với Ngoại Trưởng Nga Sergey
Lavrov.
Tổng Thống Trump chối không thu băng cuộc đàm thoại
với ông Comey, nhưng thói quen hay nói không suy nghĩ, nói nhiều là biết, không
để ý đến câu hỏi và không thèm nghe người đối diện cộng thêm thói quen thay đổi
câu chuyện qua Twitter, khiến Giáo Sư Tribe cho rằng ông Trump hay nói láo, khó
tin. Nhờ những tiết lộ từ nhân viên Tòa Bạch Ốc, mặc dù tổng thống đa nghi luôn
luôn nhắc nhở nhân viên phải trung thành, mà nhân viên điều tra FBI biết nhiều
chi tiết. Các nhân viên làm việc với ông Trump, phải nghỉ hay bị đuổi, vì tổng
thống nóng tính, la lối nhân viên, nạt nộ nói những điều họ không muốn nghe, đã
tiết lộ các cuộc đàm thoại mật. Giới tình báo xem Tổng Thống Trump là mối đe dọa
quốc gia, thiếu thận trọng như tiết lộ tin tình báo mật cho chính quyền Nga,
không biết tin tức mật là điều có thể chấp nhận, nhưng biết là tin tức mật mà vẫn
tiết lộ xem thường pháp luật là điều khó bào chữa.
Chức tổng thống của ông Trump có lung lay hay không
tùy thuộc vào Quốc Hội. Giới quan sát chính trị chú ý đặc biệt đến Chủ Tịch Hạ
Viện Paul Ryan, người có nụ cười khó hiểu, và Lãnh Tụ Đa Số Thượng Viện Mitch
Connell, mặt mũi khó chịu, để xem khi nào hai ông quay mặt lại với tổng thống.
Hiện nay, đảng Cộng Hòa đang kiểm soát Quốc Hội. Xác suất buộc tội 50% tùy thuộc
vào sự kiên nhẫn của đảng viên Cộng Hòa trước sự kiện chia rẽ hỗn loạn của đảng
hiện nay như dự luật y tế đưa ra Thượng Viện cho thấy đảng này không đoàn kết.
Đảng viên Cộng Hòa phân vân giữa buộc tội đưa đến
cách chức hay ép buộc tổng thống từ chức. Năm 1974, Tổng Thống Nixon bị đảng Cộng
Hòa áp lực từ chức sau khi bị kết tội lộng quyền trong giai đoạn lưỡng đảng
đoàn kết hợp tác trong không khí chính trị ngay thẳng công bằng. Tổng Thống
Nixon có chủ thuyết Nixon trong khi Tổng Thống Trump không đưa ra chủ thuyết
nào từ khi nhậm chức, không đạt được thành quả từ chính sách y tế đến chính
sách thuế. Tự hào “chưa tổng thống nào trong lịch sử đã làm được nhiều như tôi”
và được nội các ca tụng như các nịnh thần trong các triều đại quân chủ, nhưng Tổng
Thống Trump chỉ đạt được “kỷ lục Tweet.” Ngoại giao dựa trên chính sách thực tiễn.
Chính sách hoàn toàn là chính sách chống Obama và thuận lợi cho công ty Trump.
Hủy bỏ chính sách bang giao với Cuba dựa trên nhân quyền trong khi các bạn của
ông Trump như Trung Quốc, Việt Nam, Saudi Arabia, Ai Cập, là các nước vi phạm
nhân quyền trầm trọng. Tiếp đón lãnh tụ các nước này ông Trump cho thấy ông
không đặt vấn đề nhân quyền là quan trọng như các tổng thống tiền nhiệm. Năm
2016, trong thời gian tranh cử, khi được báo chí hỏi về thảm sát Thiên An Môn
năm 1989, ứng cử viên Trump trả lời: “Thiên An Môn cho thấy chính quyền Trung
Quốc là một chính quyền mạnh biết cai trị, Thiên An Môn do bọn phản loạn gây
ra, phải có một chính quyền mạnh để dẹp bọn gây rối loạn.”
Ông Trump có chính sách thực tiễn và chính trị Hoa Kỳ
từ trước đến nay cũng là chính trị thực tiễn. Một lý do ông Paul Ryan vẫn giữ
im lặng là vì ông đang chờ đợi các chương trình của đảng Cộng Hòa sẽ được Tổng
Thống Trump theo đuổi trong đó chương trình chính là chính sách giảm thuế của
ông chủ tịch Hạ Viện. Tổng
Thống Trump có lợi thế hơn Tổng Thống Nixon là ông biết nói cho dân Mỹ trắng
nghe ông theo tinh thần quốc gia cực đoan.
Trong cuốn sách “Những người của tổng thống” (All
the president’s men), nhà báo Bob Woodward cho thấy Tổng Thống Nixon là người
cô đơn, luôn luôn cần cận thần. Cũng như Tổng Thống Trump, Tổng Thống Nixon đòi
hỏi sự trung thành của các cộng sự viên. Ông Alexander Butterfield, phụ tá của
Tổng Thống Nixon, giúp ông trong công việc hàng ngày, nhận những lệnh quái đản
mà ông Nixon giấu kín các nhân viên khác. Khi ông Nixon phật ý, bực bội với ông
Henry Kissingerm chỉ có ông Butterfield biết. Ông Butterfield là người phụ
trách việc đặt máy nghe lén ở Watergate. Trung thành với tổng thống, một người
bị xem là đáng ghét, không thích xã giao, kỳ thị chủng tộc, ghét người Do Thái,
ông Butterfield lại khai hết tội của Tổng Thống Nixon.
Tòa Bạch Ốc của Tổng Thống Trump cũng có một không
khí tương tự như thời Tổng Thống Nixon. Ông Trump gây ra lo âu hoang mang cho
nhân viên, chỉ làm theo ý mình, không được các cộng sự viên kính trọng. Các cận
thần của tổng thống: Steve Bannon, Kellyanne Conway, Jeft Sessions, Sean Spicer,
và ngay cả Jared Kushner, cũng bị tổng thống la mắng chửi bới. Ông Jared
Kushner có lúc bị mắng “thiếu khả năng.”
Năm 2018, Quốc Hội sẽ thay đổi bộ mặt sau bầu cử giữa
nhiệm kỳ. Hiện nay, sau bầu cử đặc biệt ở Georgia, dù đảng Cộng Hòa thắng, chỉ
có 40% dân Mỹ hài lòng với tổng thống, 50% muốn đảng Dân Chủ kiểm soát Quốc Hội
để sân khấu chính trị cân bằng như trong các chu kỳ lịch sử hiện đại.
Ai sẽ là Butterfield của Tổng Thống Trump?
No comments:
Post a Comment