Bầu
cử Đài Loan thách thức mục tiêu ổn định quan hệ với Trung Quốc của Mỹ
Anh
Vũ - RFI
Đăng ngày: 05/01/2024 - 15:55
Cuộc bầu cử tại Đài Loan, diễn ra cuối
tuần tới, đang đặt ra thách thức lớn cho Hoa Kỳ trong quan hệ với Trung Quốc, bất
luận người chiến thắng là ai. Nếu đảng cầm quyền tiếp tục lãnh đạo thì chắc chắn
căng thẳng với Trung Quốc sẽ dấy lên, trong khi đó một chiến thắng của đối lập
cũng sẽ là vấn đề về chính sách của Mỹ với hòn đảo.
Quốc kỳ Đài Loan trên đường phố Đài Bắc, Đài Loan,
ngày 03/01/2024. REUTERS - ANN WANG
Giới quan sát đã nhận thấy cuộc bầu cử tổng thống và Quốc Hội Đài Loan
vào ngày 13/01 tới đây sẽ là một trắc nghiệm thực sự đầu năm 2024 cho mục tiêu ổn
định quan hệ với Trung Quốc của chính quyền Biden.
Gần đây Bắc Kinh liên tục có những tuyên bố coi cuộc bầu cử lần này tại
hòn đảo là sự lựa chọn giữa chiến tranh và hòa bình trên eo biển Đài Loan, đồng
thời cảnh báo rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm thúc đẩy nền độc lập chính thức của
Đài Loan là đồng nghĩa với xung đột.
Trước kỳ bầu cử này, Washington cố gắng thận trọng tránh mọi động thái bị
coi là can thiệp vào tiến trình dân chủ của hòn đảo. Hồi tháng 12, đại sứ Hoa Kỳ
tại Trung Quốc đã tuyên bố sự kiện chính trị lớn ở Đài Loan : “Chúng
tôi kỳ vọng và hy vọng mạnh mẽ rằng những cuộc bầu cử đó sẽ không có sự đe dọa,
ép buộc hay can thiệp từ mọi phía. Hoa Kỳ không liên quan và sẽ không liên quan
đến những cuộc bầu cử này”.
Thực tế, Washington, cũng giống như Bắc Kinh, đều theo dõi rất sát các cuộc
bầu cử trên hòn đảo vì những tính toán chiến lược riêng cho mình. Bởi kết
quả không chỉ tác động mạnh đến quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan mà
còn đến chính sách Trung Quốc của Hoa Kỳ.
Tại hòn đảo, đến lúc này, cuộc chạy đua giành chức tổng thống Đài Loan tập
trung chủ yếu vào hai ứng cử viên của Đảng Dân Tiến là ông Lại Thanh Đức (Lai
Ching-te), hiện là phó tổng thống, bị Bắc Kinh coi là thành phần ly khai và ông
Hầu Hữu Nghi (Hou Yu-ih), đại diện cho Quốc Dân Đảng (KMT), đảng đối lập lớn nhất
ở Đài Loan, chủ trương ôn hòa giữ quan hệ ổn định lâu dài với Bắc Kinh dù vẫn
phủ nhận ủng hộ Bắc Kinh.
Các nhà phân tích dự báo nếu ứng viên của Đảng Dân Tiên thắng cử, Bắc
Kinh chắc chắn sẽ tăng cường áp lực quân sự lên hòn đảo. Trong khi đó, chiến thắng
của Quốc Dân Đảng, không chủ trương độc lập sẽ gây không ít lo ngại trong chính
quyền hiện nay tại Washington rằng một chính quyền của Quốc Dân Đảng có thể làm
suy yếu các nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm tăng cường răn đe quân sự của Đài Loan.
Reuters trích dẫn cựu đại sứ không chính thức của Mỹ tại Đài Loan,
Douglas Paal nhận định rõ ràng chính quyền Mỹ vẫn mong muốn chiến thắng của DPP
mà họ đã hiểu rõ hơn là Quốc Dân Đảng mà họ không thấy chắc chắn.
Bên ngoài, bộ Ngoại Giao Mỹ vẫn tuyên bố : “Chính sách của Hoa Kỳ đối
với Đài Loan sẽ vẫn như cũ bất kể đảng nào nắm quyền. Chúng tôi mong muốn được
làm việc với bất kỳ ai được cử tri bầu”. Nhưng bên trong, một số quan chức
Mỹ đang chuẩn bị cho việc Trung Quốc tăng áp lực lên Đài Loan về mặt quân sự,
kinh tế và ngoại giao bất kể ai được bầu.
Một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ nói với Reuters : “Đây có thể
sẽ là giai đoạn căng thẳng gia tăng đòi hỏi phải có biện pháp ngoại giao, các
kênh liên lạc rõ ràng và nhắc lại tầm quan trọng của hòa bình, ổn định và
nguyên trạng”.
Trong khi một số người đặt câu hỏi : Liệu Quốc Dân Đảng có cam kết cải
cách và chi tiêu quốc phòng như DPP hay không, một chiến thắng của Quốc Dân Đảng
có thể làm giảm bớt sức năng động của Hoa Kỳ trong khu vực eo biển Đài Loan, điều
mà Trung Quốc cho là vấn đề cốt lõi trong quan hệ Mỹ-Trung ?
Thời gian gần đây, dư luận đã chứng kiến những nỗ lực của cả Washington
cũng như Bắc Kinh muốn ổn định quan hệ, vốn đã bị đẩy lên căng thẳng cao độ
trong vài năm qua. Cuộc gặp thượng đỉnh giữa tổng thống Joe Biden và chủ tịch Tập
Cận Bình bên lề hội nghị APEC, tại San Francisco hồi giữa tháng 11 năm ngoái,
đã phát đi tín hiệu tích cực về việc ổn định và cải thiện quan hệ song phương.
Mới đây ngày đầu năm 2024, nhân kỷ niệm 45 năm Mỹ-Trung thiết lập quan hệ ngoại
giao, ông Tập Cận Bình đã gửi tới tổng thống Joe Biden bức điện khẳng định sẵn
sàng hợp tác với Mỹ để thúc đẩy quan hệ song phương ổn định.
Chưa thể nói bên nào chiến thắng sẽ mang lại lợi ích chiến lược cho ai,
nhưng rõ ràng kết quả cuộc bầu cử tại Đài Loan tới đây có thể có tác động đến bản
chất mối quan hệ của hòn đảo này với Bắc Kinh cũng như với Washington, mà cuối
cùng vẫn dẫn đến quan hệ Mỹ-Trung như hai bên đang hy vọng đi vào ổn định.
---------------------------
Các nội dung liên
quan
TRUNG QUỐC - ĐÀI LOAN
Tổng
thống Đài Loan hy vọng "chung sống hòa bình" với Trung Quốc
PHÂN TÍCH
Quan
hệ với Bắc Kinh, chủ đề bao trùm bầu cử Đài Loan
Tạp chí Đặc biệt
Ba
chủ đề "nóng" trong quan hệ Mỹ - Trung năm 2024
No comments:
Post a Comment