Án tử hình: Không
có tội nhân nào đáng phải chết?
Luật sư Ngô Ngọc Trai
Gửi cho BBC News Tiếng Việt từ Hà Nội
28 tháng 1 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/cpdexr144p2o
Án tử
hình không giúp giảm tình trạng tội phạm, trong khi nếu là án oan sai thì không
thể khắc phục được. Luật sư Ngô Ngọc Trai đề xuất cần tiến tới bãi bỏ hình phạt
này.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/3794/live/ad6638a0-bd8d-11ee-8685-316409d66f25.jpg
Vào
tháng 11/2011, theo Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015 thì hình thức xử bắn đã
được thay thế bằng tiêm thuốc độc
Hôm 20/1,
Tòa án Nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã đưa ra phán quyết đối với 100 bị cáo trong vụ
án khủng bố.
Đây là những
người đã thực hiện hoặc liên quan đến hành vi tấn công vào hai trụ sở chính quyền
xã thuộc huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk hồi tháng 6 năm 2023.
Mặc dù
hành vi của các bị cáo gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về nhân mạng và tài sản
cũng như an ninh trật tự, nhưng tòa án đã đưa ra phán quyết 10 án chung thân
cho các bị cáo cầm đầu và án tù cho những người còn lại.
Việt Nam: Nên giảm
số lượng án tử hình về ma túy
Việt Nam vẫn duy trì án
tử hình trong khi 108 quốc gia đã xóa bỏ
Tòa án đã
không áp dụng án tử hình trong vụ án này.
Tôi cho rằng
đây là phán quyết rất đáng ghi nhận khi nhìn nhận theo góc độ về án tử hình.
Tôi cũng
cho rằng hình phạt như vậy là đủ tính nghiêm khắc cũng như nhân đạo của pháp luật.
Cùng với sự
kiện 18 tử tội được ân xá xuống án chung thân hồi cuối năm 2023, phán quyết ở Đắk
Lắk là những bước tiến rất tích cực trong tiến trình phát triển của nền tư
pháp.
Nhận
thức xã hội
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/5576/live/8ed42410-bd8d-11ee-ace0-c35c1b4f6d82.jpg
Ngày
14/9/2020, Tòa án Nhân dân Hà Nội chính thức ra phán quyết với 29 bị cáo liên
quan đến vụ đụng độ giữa công an và dân làng rạng sáng ngày 9/1/2020 ở thôn
Hoành, xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức. Ông Lê Đình Công và ông Lê Đình Chức (hai con
trai cụ Lê Đình Kình) bị tuyên án tử hình.
Có một thực
tế là lâu nay vẫn còn nhiều người ủng hộ án tử hình. Điều này tôi chứng kiến được
mỗi khi báo chí đưa tin về một vụ trọng án giết người gây phẫn nộ dư luận thì lại
thấy có nhiều ý kiến trên mạng xã hội yêu cầu là cần áp dụng án tử hình.
Pháp luật
là sự phản ánh mức độ nhận thức của công chúng xã hội, bởi vậy mà trên thực tế
vẫn còn tồn tại nhiều án tử hình.
Liên quan
đến việc xử lý các vụ án tham nhũng, cũng có ý kiến cho rằng cần có án tử hình
để răn đe, ngăn chặn.
Là người
có quan điểm ủng hộ việc bãi bỏ án tử hình, đối với tôi việc không có án tử
hình đối với các vụ tham nhũng là điều rất đáng hoan nghênh.
Tôi cho rằng
việc xử lý tham nhũng là một phần của tiến trình xây dựng và phát triển đất nước,
trong đó xây dựng là xây dựng về hệ thống chính sách pháp luật, còn phát triển
là phát triển về các thang giá trị tiến bộ.
Công khai,
minh bạch, liêm chính, dân chủ và tôn trọng quyền sống của con người là một phần
trong số đó.
Do vậy, việc
không sử dụng án tử hình phù hợp với tiến trình xây dựng và phát triển. Thêm
vào đó, điều này còn đưa nền tư pháp Việt Nam tiệm cận với sự phát triển của tiến
trình tư pháp các nước.
Có ý kiến
cho rằng Việt Nam nên làm như Trung Quốc, nước đã tuyên nhiều án tử hình đối với
các tội tham nhũng.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/b9a8/live/d0c5dad0-bd8d-11ee-896d-39d9bd3cadbb.jpg
Năm
2017, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres từng nói rằng 'Tử hình không
có chỗ trong thế kỷ 21'
Vụ án Nguyễn Văn Chưởng
và bức màn bí mật về việc thi hành án tử ở Việt Nam
Vụ án Nguyễn Văn Chưởng:
Còn 'uẩn khúc' gì sau hơn 16 năm?
Tôi cho rằng
đúng là Trung Quốc có nhiều cái để học hỏi nhưng về án tử hình thì không nên và
không phải cứ có án tử hình thì việc chống tham nhũng mới là mạnh mẽ, hiệu quả.
Lấy dẫn chứng
từ Hàn Quốc thì thấy, nhiều người ở Việt Nam ít để ý để thấy rằng lâu nay Hàn
Quốc cũng chống tham nhũng rất mạnh mẽ và hiệu quả.
Họ đã xử
lý cả tổng thống là bà Park Geun-hye, nếu so với Trung Quốc thì không thể nói
là Hàn Quốc xử lý tham nhũng kém mạnh mẽ hơn.
Tổng thống
Hàn Quốc hiện nay là người đã có nhiều hoạt động xử lý tham nhũng mạnh mẽ. Ông
từng là công tố viên, sau khi đạt được uy tín qua những vụ xử lý tham nhũng,
ông đã tham gia tranh cử và được người dân tín nhiệm bầu làm tổng thống.
Và điều cần
thấy được là Hàn Quốc từ lâu đã bãi bỏ án tử hình trong thực tế. Cụ thể là Hàn
Quốc đã không thi hành án tử hình từ năm 1998, sau lần cuối cùng vào tháng
12/1997.
Dù theo luật
thì vẫn còn án tử hình, vẫn còn những bản án tử được tuyên, nhưng đã có những
chuyển động lập pháp để tiến tới việc chính thức bãi bỏ. Còn trên thực tế, như
đã nói ở trên, việc thi hành án tử hình đã không được thực hiện suốt một phần
tư thế kỷ qua tại nước này, bao gồm cả đối với tội tham nhũng lẫn những tội
khác.
Đưa ra dẫn
chứng như vậy để thấy rằng việc không áp dụng án tử hình đối với tội tham nhũng
là điều đáng trân trọng và không ảnh hưởng đến hiệu quả.
Nên
giảm
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/d4c3/live/7b319730-bd8d-11ee-896d-39d9bd3cadbb.jpg
Bà Nguyễn
Thị Loan mẹ của Hồ Duy Hải, ông Nguyễn Trường Chinh bố của Nguyễn Văn Chưởng. Cả
hai người đều đã kêu oan cho con trai mình liên tục trong những năm qua
Hiện nay,
Việt Nam là một trong những nước có số lượng án tử hình cao trên thế giới. Điều
này là không nên có. Việc nên làm là thúc đẩy thay đổi nhận thức xã hội để từ
đó có thể giảm và tiến tới bãi bỏ hoàn toàn hình phạt này.
Nhiều
nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra cho thấy hình phạt tử hình không có tác dụng
răn đe, ngăn chặn và kéo giảm tình trạng tội phạm trong xã hội.
Nhìn từ
chính thực tế ở Việt Nam lâu nay thì thấy mặc dù có án tử hình nhưng tình trạng
tội phạm vẫn diễn ra một cách phức tạp.
Đã không
có tác dụng ngăn giảm tỉ lệ tội phạm, án tử hình khi đã thi hành còn khiến cho
những vụ án oan sai không thể nào khắc phục, sửa sai được.
Do nhận thức
được như vậy cho nên nhiều năm qua, tôi đã thường xuyên, kiên trì chia sẻ những
ý kiến về án tử hình, trong đó bày tỏ quan điểm thẳng thắn rằng pháp luật nên
giảm và dần tiến tới bãi bỏ.
Những ý kiến,
luận điểm của tôi đã được nghiên cứu, tìm tòi trong một thời gian dài qua các sự
vụ thực tế mà tôi tham gia giải quyết.
Đó là quá
trình tôi kêu oan cho ông Hàn Đức Long trước kia, trong quá trình kêu xin ân giảm
án cho ông Đặng Văn Hiến gần đây hoặc kêu oan cho tử tù Hồ Duy Hải đang làm và
trong quá trình tham gia bào chữa tại tòa cho một số vụ án có tử tội.
https://ichef.bbci.co.uk/news/720/cpsprodpb/c692/live/05561f80-bd8e-11ee-896d-39d9bd3cadbb.jpg
Kêu oan
cho Nguyễn Văn Chưởng
Thông qua
một số vụ việc đạt kết quả, có thể thấy nhiều quan điểm đã được các ban ngành
tư pháp chấp nhận. Điều đó đã giúp tôi kiên định với niềm tin trước những công
việc liên quan tới tử tội.
Niềm tin nội
tâm của tôi đã được củng cố, rằng không có tử tội nào đáng phải bị chết.
Tới nay,
sau khi đã tích lũy được một lượng kiến thức tương đối phong phú xung quanh án
tử hình, tôi dành sự quan tâm cho việc kêu xin ân giảm án cho các tử tội đã bị
kết án.
Đây là
công việc mà lâu nay tôi đã làm rồi nhưng bây giờ sẽ được coi trọng hơn như một
loại hình dịch vụ pháp lý thường xuyên.
Lâu nay,
tôi không biết có tổ chức hành nghề luật sư nào chọn đây là một nội dung công
việc chủ yếu, bởi những khó khăn xung quanh một mảng khó như án tử hình cho nên
vấn đề ít được quan tâm.
Việc kêu
xin ân giảm cho tử tội cũng là cách hỗ trợ cho các ban ngành trong việc nắm bắt
thêm thông tin về những trường hợp cần được giảm án.
VN: Tử tù Lê Văn Mạnh
đã bị thi hành án, bất chấp gia đình kêu oan gần 20 năm
Thấy gì từ phiên
tòa xét xử 100 người vụ tấn công trụ sở xã ở Đắk Lắk?
Tôi cũng
hy vọng việc làm của mình sẽ gợi mở cho các luật sư đồng nghiệp cùng quan tâm
coi trọng tới dịch vụ pháp lý kêu xin ân giảm án cho tử tội.
Thực tế tư
pháp hiện nay đã trở nên thuận lợi. Năm 2022, có 31 người được giảm án; năm
2023, có 28 người được giảm án.
Điều đó
cho thấy việc bị tuyên án tử hình không phải là mọi chuyện đã kết thúc và các
luật sư cần tham gia hỗ trợ tích cực hơn cho các tử tội để họ có thêm hy vọng
được sống.
Tôi cũng
tin là trong năm 2024 này và những năm tiếp theo sẽ có thêm những người tiếp tục
được giảm án. Và đó là một tiến trình đúng đắn.
------------
Bài
viết thể hiện quan điểm của tác giả, một luật sư sống và làm việc tại Hà Nội.
======================================================
CÁC
TIN KHÁC | BBC News
Ông Trump nói vẫn
minh mẫn sau khi bị đối thủ chê ‘già’, ‘lẩm cẩm’
28 tháng 1
năm 2024
Bắc Hàn bắn tên lửa
hành trình ngoài khơi bờ biển phía đông, Seoul đưa tin
28 tháng 1
năm 2024
Bắn rơi máy bay
MH17 hay xúc phạm Putin: Lý do nào đã tống Igor Girkin vào tù?
27 tháng 1
năm 2024
No comments:
Post a Comment