Anh Quốc: Tìm thấy hoá thạch quái vật biển pliosaur
trên vách đá ở Dorset
Jonathan Amos và Alison Francis
BBC
News, Ban Khoa học
11 tháng
12 năm 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c1w2e8ld47zo
Hộp sọ
của một con quái vật biển khổng lồ đã được khai quật từ vách đá trên bờ biển kỷ
Jura, vùng Dorset của Anh.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/d650/live/ce9c0360-97e5-11ee-b9a7-c91b9dfa91e5.jpg
Pliosaur
săn mồi dưới biển - tranh minh họa
Đây là phần
xương đầu của pliosaur, loài bò sát biển hung dữ dài tới 12 mét, từng thống
trị các đại dương khoảng 150 triệu năm trước.
Hóa thạch
đầu con vật, dài 2m là một trong những mẫu hoàn chỉnh nhất thuộc chủng
loại này từng được phát hiện và sẽ giúp chúng ta có thêm kiến thức về
loài săn mồi cổ đại.
Mẫu vật sẽ
được giới thiệu trong chương trình đặc biệt của Sir David Attenborough trên
kênh truyền hình BBC One ở Anh vào ngày đầu năm mới 2024.
Nhiều người
đã phải thốt lên kinh ngạc khi tấm che phủ được kéo lên làm chiếc hộp sọ lộ
ra.
Loài
pliosaur có kích thước cực lớn và hoá thạch đã được bảo quản tuyệt vời.
Nhà cổ
sinh vật học Steve Etches tin rằng không có mẫu vật nào khác sánh được với hoá
thạch này.
Ông nói với
BBC News: “Đây là một trong những hóa thạch đẹp nhất mà tôi từng được làm việc
cùng. Điều độc đáo là nó rất hoàn chỉnh."
"Hàm
dưới và hộp sọ trên được nối với nhau, giống như khi còn sống. Trên toàn thế giới,
hiếm có mẫu vật nào được tìm thấy có độ chi tiết như vậy. Và nếu có, thường sẽ
bị thiếu rất nhiều mảnh, nhưng lần này, dù có hơi méo mó một chút - mẫu vật còn
đủ các xương.
Hộp sọ dài
hơn chiều cao của hầu hết con người, điều này giúp bạn hình dung sinh vật này lớn
đến mức nào.
Thật khó
mà không tập trung vào bộ hàm 130 chiếc răng của pliosaur, đặc biệt là những
chiếc phía trước.
Chúng dài,
sắc như dao cạo, và có thể giết chết con mồi chỉ bằng một nhát cắn. Nếu can đảm
nhìn kỹ thêm một chút, mặt sau của mỗi chiếc răng đều có những đường rãnh mảnh.
Đặc tính
này giúp những chiếc răng sắc như dao găm của pliosaur dễ dàng xuyên qua da thịt
con mồi và nhanh chóng rút ra, sẵn sàng cho đòn tấn công chớp nhoáng thứ hai.
Pliosaur
là một ‘cỗ máy ăn thịt’ tàn bạo, thân dài 10-12m, với bốn chi mạnh mẽ giống như
mái chèo để di chuyển với tốc độ cao, và là loài săn mồi tuyệt đỉnh của đại
dương.
Tiến sĩ
Andre Rowe từ Đại học Bristol cho biết: “Con vật này to lớn đến mức tôi nghĩ nó
có thể bắt gọn sinh vật không may xuất hiện gần nó”.
"Tôi
cho rằng đây là một con T. rex dưới nước."
Thực đơn của
pliosaur bao gồm các loài bò sát khác như anh em họ cổ dài của nó, plesiosaur
và loài ichthyosaur (giống cá heo). Có bằng chứng hóa thạch cho thấy pliosaur
thậm chí còn ăn thịt cả đồng loại.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/7560/live/1a1414e0-97e6-11ee-b9a7-c91b9dfa91e5.jpg
Steven
Etsches tìm thấy hộp sọ của loài bò sát và muốn khai quật phần thân
thể hóa thạch còn lại của quái vật biển
Quá
trình khai quật hộp sọ hóa thạch này là một kỳ tích.
Mọi việc bắt
đầu với một manh mối tìm thấy trong một chuyến khảo sát dọc theo bãi biển gần Vịnh
Kimmeridge, vùng Bờ biển kỷ Jura, một Di sản Thế giới nổi tiếng ở miền nam nước
Anh.
Phil
Jacobs, một người đam mê các hoá thạch đã tình cờ nhìn thấy phần đầu mõm của
con pliosaur trong lớp đá cuội.
Do thấy hộp
sọ quá nặng để di chuyển, Phil đã đi tìm bạn mình là Steve Etches. Hai người
đã dùng cáng để đưa mảnh hóa thạch đến nơi an toàn.
Nhưng phần
còn lại của con pliosaur ở đâu?
Một cuộc
khảo sát bằng máy bay không người lái trên mặt vách đá cao chót vót đã xác định
chính xác một vị trí khả quan.
Nhưng cách
duy nhất để khai quật là dùng các nhóm khảo cổ đu dây xuống sườn vách
đá.
Khai quật
hóa thạch từ đá luôn là công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ và tinh tế. Nhưng để làm được
điều này trong khi treo lủng lẳng trên dây giữa một vách đá đổ nát, cách bãi biển
15m, đòi hỏi một trình độ kỹ năng khác.
Lòng dũng
cảm, những cống hiến trong nhiều tháng ngày để làm sạch hộp sọ đã đem lại thành
quả xứng đáng. Các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới sẽ đổ xô đến thăm hóa
thạch vùng Dorset để có được những hiểu biết mới về cuộc sống và sự thống trị của
loài bò sát này trong hệ sinh thái của chúng.
Nhà cổ
sinh vật học, Giáo sư Emily Rayfield ở ĐH Bristol đã nghiên cứu các lỗ tròn lớn
ở phía sau hộp sọ. chúng cho cô biết kích thước của các cơ vận hành hàm của
pliosaur và lực tạo ra khi nó cắn và nghiền nát con mồi.
Lực cắn của
pliosaur đạt khoảng 33.000 newton. Để so sánh, cá sâu nước mặn đang có bộ hàm mạnh
nhất trong động vật sống hiện nay với 16.000 newton.
Nhà nghiên
cứu của ĐH Bristol giải thích: “Chỉ cần một nhát cắn mạnh, con mồi sẽ bị vô
hiệu hoá và khỏi có thể chạy thoát. Một vết cắn mạnh cũng có thể nghiền
nát mô và xương ngay lập tức.”
"Nói
về cách săn mồi thì thế này. Cá sấu nước mặn kẹp chặt hàm của chúng vào
một bộ phận của con mồi rồi vặn thân, và thế là một chi của con mồi bị
cắt ra. Đây là đặc tính săn mồi của các động vật có hàm to và đầu mở rộng
ở gáy. Pliosaur cũng có đặc điểm này."
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/dfe2/live/6852c070-97e6-11ee-91bf-230bfab3fcba.jpg
Công
tác khảo cổ được thực hiện ở sườn của vách đá cao vùng Dorset,
nước Anh
Mẫu vật mới
được phát hiện này có những đặc điểm cho thấy nó có một số giác quan đặc biệt
nhạy bén và rất hữu ích.
Mõm của nó
có những chấm nhỏ có thể là nơi đặt các vi tuyến (gland) giúp nó phát hiện những
thay đổi về áp suất nước do con mồi tạo ra. Và trên đầu của nó là một cái lỗ có
thể chứa ‘con mắt thứ ba’. Thằn lằn, ếch và một số loài cá cổ xưa còn sống
tới ngày nay cũng có đặc điểm này. Bộ phận này nhạy cảm với ánh sáng và có thể
giúp định vị các loài động vật khác, đặc biệt là khi loài pliosaur nổi lên từ
vùng nước sâu, âm u.
Steve
Etches sẽ trưng bày hộp sọ vào năm tới trong Bộ sưu tập Etches tại bảo tàng của
ông ở Kimmeridge.
Hộp sọ có
một số đốt sống nhô ra phía sau. Chúng là manh mối cho thấy có thể nhiều mảnh
hóa thạch vẫn còn ở trong vách đá. Và Steve rất muốn hoàn thành khám phá này.
Steve nói
với BBC News: “Tôi dám cá rằng rằng phần còn lại của con vật vẫn ở đó,”
"Toàn
bộ phần còn lại của hóa thạch này cần nhanh chóng được lấy đi vì
đây là vùng bị xói mòn rất nhanh. Khu vực này của vách đá sẽ bị bào mòn dần mỗi
năm. Và không lâu nữa phần còn lại của con pliosaur sẽ rơi ra và biến mất. Đây
là cơ hội có một không hai cho chúng ta."
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/47d7/live/88f16de0-97e6-11ee-8df3-1d2983d8814f.jpg
Bộ răng
sắc khủng khiếp của con pliosaur
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/656b/live/ae23ad30-97e6-11ee-b9a7-c91b9dfa91e5.jpg
Răng
có rãnh giúp pliosaur cẵn và nhấc hàm ra nhanh để tấn công tiếp nhát
nữa, giết chết con mồi trong chốc lát
---------------------
TIN
LIÊN QUAN
·
Những tháp đá khổng
lồ hơn 3000 năm tuổi của nền văn minh Nuragic ở Ý
9 tháng 11
năm 2022
·
Angkor: Sức quyến rũ kỳ
lạ của những thành phố đã mất
4 tháng 5
năm 2021
·
24 tháng 1
năm 2022
·
Hình người trên ngọc
bích Hàng Châu biến đổi sử Trung Hoa
26 tháng
10 năm 2019
·
Những bí ẩn về cách
'yêu' của khủng long
11 tháng
11 năm 2021
·
Phát hiện dấu chân khủng
long 113 triệu năm tuổi do hạn hán
29 tháng 8
năm 2022
No comments:
Post a Comment