THẾ GIỚI HÔM NAY : 09/11/2023 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 09/11/2023

The Economist

Nguyễn Thị Kim Phụng, biên dịch

09/11/2023

https://nghiencuuquocte.org/2023/11/09/the-gioi-hom-nay-09-11-2023/

 

Các ngoại trưởng G7 tuyên bố ủng hộ “tạm dừng chiến sự vì lý do nhân đạo và xây dựng hành lang nhân đạo” ở Gaza, nhưng không kêu gọi ngừng bắn. Israel đã gia hạn thời gian sơ tán khỏi thành phố Gaza sau khi có “phản ứng đáng kể” đối với thời hạn ban đầu là 4 giờ. Khoảng 15.000 người đã chạy trốn khỏi phía bắc thành phố trong thời gian giao tranh tạm dừng hôm thứ Ba. Trước đó, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng “các yếu tố then chốt” cho hòa bình bao gồm việc Israel “không sử dụng vũ lực để buộc người Palestine di dời ” và “không tái chiếm” Gaza.

 

Ủy ban Châu Âu ra khuyến nghị rằng đàm phán gia nhập chính thức nên được bắt đầu giữa EU và Ukraine, trong khi chờ sự chấp thuận của các quốc gia thành viên. Ursula von der Leyen, người đứng đầu ủy ban, cho biết Ukraine đã hoàn thành “hơn” 90% các bước cần thiết để tham gia. Tuy nhiên, nước này sẽ cần phải hoàn tất cải cách trong các lĩnh vực như chống tham nhũng và “phi đầu sỏ hóa” trước khi đàm phán bắt đầu.

 

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt một loại thuốc giảm cân do Eli Lilly, một công ty dược phẩm, sản xuất. Loại thuốc tiêm, được gọi là Zepbound, thuộc về thế hệ thuốc chống béo phì mới và có thành phần hoạt chất tương tự như Mounjaro, loại thuốc đã được phê duyệt để điều trị bệnh tiểu đường. Zepbound dự kiến sẽ cạnh tranh với Wegovy của Novo Nordisk, phiên bản thuốc giảm cân của Ozempic.

 

Cổ phiếu của Warner Bros Discovery đã giảm hơn 15% sau khi công ty này công bố kết quả quý 3 đáng thất vọng. Doanh thu quảng cáo giảm 12%, nguyên nhân chủ yếu là do lượng người xem giảm. Công ty cũng cảnh báo các nhà đầu tư rằng họ “khó có thể” đạt được mục tiêu trả nợ và có “rủi ro thực sự” rằng cuộc đình công ở Hollywood sẽ tiếp tục gây tổn hại đến tài chính của công ty.

 

Cảnh sát Bangladesh đã bắn chết một công nhân ngành may mặc trong cuộc biểu tình đòi tăng lương ở ngoại ô thủ đô Dhaka. Hôm thứ Ba, chính phủ tuyên bố sẽ tăng mức lương tối thiểu cho công nhân ngành may mặc lên 56%, mức tăng đầu tiên trong 5 năm. Nhưng các công nhân – hầu hết là phụ nữ – đang yêu cầu mức lương gần gấp ba lần mức lương hiện tại của họ. Ngành này chiếm 85% kim ngạch xuất khẩu hàng năm của Bangladesh.

 

Theo truyền thông nhà nước và Đài Quan sát Nhân quyền Syria, một nhóm giám sát, Nhà nước Hồi giáo đã giết chết ít nhất 21 dân quân ủng hộ chính phủ ở miền đông Syria. Đây là một trong những vụ tấn công gây thương vong cao nhất trong năm nay. IS đã tổ chức nhiều cuộc tấn công vào các trạm kiểm soát và căn cứ quân sự trên sa mạc Syria. Nhóm khủng bố này từng kiểm soát các vùng đất rộng lớn ở Syria trước khi bị lật đổ vào năm 2019.

 

Mei Xiang và Tian Tian (Mỹ Hương và Thêm Thêm), cặp gấu trúc trưởng thành và đứa con ba tuổi của chúng, Xiao Qi Ji (Tiểu Kỳ Tích), đã rời sở thú ở Washington, D.C. để trở về Trung Quốc. Cặp gấu trúc đã sống ở thủ đô của Mỹ từ năm 1972, khi Trung Quốc gửi chúng đến Mỹ nhân kỷ niệm chuyến thăm của tổng thống lúc bấy giờ là Richard Nixon. Vài người bày tỏ lo ngại rằng sự ra đi của gia đình gấu trúc là biểu tượng cho việc quan hệ Trung-Mỹ đang xấu đi.

 

Con số trong ngày: 41% là tỷ lệ người Mỹ tin rằng Joe Biden đang xử lý cuộc chiến ở Gaza một cách kém cỏi.

 

 

TIÊU ĐIỂM

 

 

Mỹ và Trung Quốc ngồi lại với nhau để thảo luận vấn đề kinh tế 

 

Vào thứ Năm, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen sẽ bắt đầu hai ngày hội đàm với Hà Lập Phong, phó thủ tướng Trung Quốc phụ trách chính sách kinh tế. Cuộc đối thoại của họ dự kiến sẽ tạo tiền đề cho cuộc gặp hiếm hoi giữa Tổng thống Joe Biden và người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình vào tuần tới. Yellen và Hà dự kiến sẽ có nhiều điều để thảo luận.

 

Trong một bài xã luận gần đây, Yellen nhắc đến “mối quan ngại sâu sắc của Mỹ đối với các hoạt động kinh tế không công bằng của Bắc Kinh.” Bà trích dẫn “việc Trung Quốc sử dụng trên quy mô lớn các công cụ phi thị trường, các rào cản tiếp cận thị trường, và các hành động cưỡng chế đối với các công ty Mỹ.” Trong khi đó, các quan chức ở Bắc Kinh tỏ ra không hài lòng với các quy định chặt chẽ của chính quyền Biden đối với hoạt động đầu tư của các công ty Mỹ vào Trung Quốc, và việc Mỹ đa dạng hóa các chuỗi cung ứng quan trọng ra khỏi Trung Quốc. Nhưng Yellen nói rằng việc phân tách hai nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ là thảm họa. Chí ít thì về điểm này, bà và ông Hà có thể đồng ý với nhau.

 

 

Hội nghị viện trợ Gaza ở Paris

 

Châu Âu đang nỗ lực đưa ra tiếng nói ngoại giao về cuộc khủng hoảng Gaza. Vào thứ Năm, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hy vọng sẽ thu hút sự chú ý đến một chủ đề mà EU từ lâu đã có vai trò nhất định: viện trợ nhân đạo. Ông sẽ chủ trì một “hội nghị nhân đạo quốc tế” về Gaza ở Paris. Cuộc họp sẽ có sự tham dự của các tổ chức phi chính phủ và các nhân vật chính trị bao gồm Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, cũng như một số nhân vật trong khu vực. Tuy nhiên, không có nhà lãnh đạo Israel nào tham dự.

 

Liên Hiệp Quốc ước tính sẽ cần 1,2 tỷ USD để đáp ứng nhu cầu nhân đạo khẩn cấp của Gaza. Trọng tâm ở Paris sẽ là tài chính và hậu cần, do khó khăn to lớn của việc đưa viện trợ vào Gaza. Một ý tưởng là thiết lập một hành lang hàng hải để nhận viện trợ từ Síp. Pháp đã cử một tàu sân bay trực thăng đến khu vực, và sử dụng nó như một bệnh viện nổi. Người Pháp hy vọng sẽ đạt được những kết quả cụ thể tại hội nghị, nhưng quả thật đó là một nhiệm vụ khó khăn.

 

 

Bước ngoặt tàn khốc ở Sudan

 

Phần lớn thế giới đang theo dõi trận chiến diễn ra ở Gaza. Nhưng ở Sudan, nơi giao tranh giữa hai lãnh chúa đã gây ra cái mà Liên Hiệp Quốc gọi là “một trong những cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất trong lịch sử gần đây,” sự chú ý đang đổ dồn vào một cuộc đối đầu sắp xảy ra ở khu vực phía tây Darfur. Các chiến binh từ Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (Rapid Support Forces, RSF), một nhóm bán quân sự nổi loạn đang cố gắng giành quyền kiểm soát đất nước, đã tiến hành một cuộc tấn công chớp nhoáng trước đó. Và giờ đây, họ chuẩn bị chiếm el-Fasher, thủ phủ của bang Bắc Darfur, đồng thời là căn cứ đồn trú quan trọng cuối cùng của quân đội Sudan trong khu vực.

 

Việc Darfur thất thủ sẽ giáng một đòn nặng nề vào quân đội—và khiến dân thường phải hứng chịu sự trừng phạt đẫm máu của RSF cùng các đồng minh. Những câu chuyện khủng khiếp về các hành động tàn bạo và bạo lực tình dục đã xuất hiện kể từ khi RSF chiếm được el-Geneina ở Tây Darfur vào tuần trước. Nhiều người cảnh báo về một cuộc diệt chủng, và có lẽ sẽ sớm không còn lực lượng nào có thể ngăn chặn điều đó.

 

 

SoftBank có thể trỗi dậy trở lại?

 

Tuần này, WeWork, một công ty cho thuê văn phòng, đã chính thức phá sản. Các nhà đầu tư sẽ theo dõi chặt chẽ kết quả hàng quý mới nhất của SoftBank, tập đoàn đầu tư mạo hiểm Nhật Bản chiếm phần lớn cổ phần trong WeWork, được công bố vào thứ Năm.

 

Tính đến quý trước, Quỹ Vision của SoftBank, vốn nổi tiếng với việc ký séc mà không cần thẩm định kỹ lưỡng, đã lỗ tổng cộng 7,5 tỷ USD kể từ khi ra mắt vào năm 2017. Khi định giá công nghệ bắt đầu sụt giảm vào cuối năm ngoái, tình hình tài chính của tập đoàn cũng xấu đi. Kể từ đó, họ đã bán nhiều tài sản, bao gồm cổ phần của Alibaba, gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc, và Arm, một nhà sản xuất chip của Anh, để giảm nợ và cải thiện khả năng thanh khoản.

 

Hồi tháng 6, Son Masayoshi, nhà sáng lập của SoftBank, tuyên bố tập đoàn đang chuyển trở lại “chế độ tấn công,” chú trọng đầu tư vào trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, thị trường đang định giá SoftBank thấp hơn khoảng 1/3 giá trị ròng số cổ phần mà họ đang nắm giữ, cho thấy các nhà đầu tư vẫn cảnh giác với phong cách đầu tư của Son. Sự sụp đổ của WeWork sẽ không giúp được gì nhiều để thay đổi suy nghĩ đó.