Cựu Ngoại Trưởng
Henry Kissinger qua đời ở tuổi 100
Người Việt
November 29, 2023
WASHINGTON, DC (NV) – Ông Henry Kissinger, nhà ngoại giao nổi tiếng
và cựu ngoại trưởng, người đóng vai trò then chốt trong việc định hình chính
sách đối ngoại của Mỹ dưới hai thời Tổng Thống Richard Nixon và Gerald Ford, vừa
qua đời ở tuổi 100, theo Reuters.
Cựu Ngoại Trưởng Kissinger sống lâu hơn hết so với nhiều chính trị gia
cùng thời với ông, những người dẫn dắt nước Mỹ thoát khỏi một trong những thời
kỳ nhiều biến động trong lịch sử, bao gồm nhiệm kỳ sóng gió với “bê bối
Watergate” của cố Tổng Thống Richard Nixon và Chiến Tranh Việt Nam.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2023/11/TS-henry-1-1536x1024.jpg
Cựu Ngoại
Trưởng Henry Kissinger. (Hình: Win McNamee/Getty Images)
Ông Kissinger nổi tiếng với vai trò chủ chốt trong chính sách ngoại
giao của Mỹ những năm 1960 và 1970, bao gồm các chính sách rút quân Mỹ ra khỏi
miền Nam Việt Nam bằng mọi giá và những nỗ lực ngoại giao mang tính đột phá với
Trung Quốc.
Di sản của ông, được đánh dấu bằng cả những lời chỉ trích và sự công nhận,
bao gồm việc được trao giải Nobel Hòa Bình.
Là một người nhập cư nguồn gốc Do Thái trốn thoát khỏi Đức Quốc Xã vào
năm 1938, Kissinger đã vượt qua những rào cản ngôn ngữ ban đầu, thể hiện trí tuệ
nhạy bén và khả năng thông thạo lịch sử của mình.
Từ một sinh viên đại học Harvard trở thành giảng viên đại học,
Kissinger đã tạo dựng uy tín tại thủ đô Washington DC và trở thành một nhân vật
chủ chốt trong chính sách ngoại giao của Mỹ.
Tác động của Kissinger kéo dài hàng thập niên, vượt ra ngoài vai trò
chính thức của ông là cố vấn chính trị ngoại giao và là một ngòi bút phân tích
các vấn đề toàn cầu.
Dấu ấn để lại của ông là các sự kiện thay đổi thời đại trong những năm
1970, bao gồm mở cửa ngoại giao với Trung Quốc, các cuộc đàm phán kiểm soát vũ
khí Mỹ-Liên Xô và Hiệp Định Paris với Cộng Sản Bắc Việt, Kissinger vẫn là một
chỗ đứng trong vai trò ngoại trưởng Mỹ ngay cả sau khi Tổng Thống Nixon từ chức
vào năm 1974.
Trong khi được khen ngợi vì sự nhạy bén và kinh nghiệm sâu rộng, ông
Kissinger phải đối mặt với nhiều lời chỉ trích, trong đó một số người coi ông
là tội phạm chiến tranh vì ủng hộ các chế độ độc tài, đặc biệt là ở Nam Mỹ.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2023/11/TS-henry-2-1536x1123.jpg
Ngoại Trưởng Henry Kissinger tại Tel
Aviv, Israel. (Hình: AFP via Getty Images)
Giải Nobel Hòa Bình năm 1973 của ông đã gây tranh cãi, với việc từ chức
của Ủy Ban Nobel và các vấn đề xung quanh vụ đánh bom bí mật của Mỹ vào
Campuchia.
Trong tám năm làm cố vấn an ninh quốc gia và ngoại trưởng, ông tham gia
vào những sự kiện ngoại giao quan trọng của nước Mỹ, bao gồm các chính sách đầu
tiên về “ngoại giao con thoi” nhằm chấm dứt xung đột ở Trung Đông, đàm phán bí
mật với Trung Quốc để chấm dứt tình trạng chiến tranh lạnh giữa các cường quốc,
cũng như thúc đẩy Hiệp Định Paris giúp rút quân Mỹ khỏi Việt Nam và chấm dứt cuộc
chiến.
Ông Kissinger, cùng với ông Nixon, hứng chịu nhiều chỉ trích từ các đồng
minh của Mỹ khi lCộng Sản Bắc Việt chiếm Sài Gòn Tháng Tư năm 1975. Đồng thời
ông cũng bị cáo buộc dàn xếp mở rộng xung đột sang Lào và Cambodia, tạo điều kiện
cho sự trỗi dậy của chế độ diệt chủng Khmer Đỏ khiến gần hai triệu người
Cambodia bị diệt chủng.
Dù là một nhân vật tiếng tăm và có ảnh hưởng, những năm sau này của cựu
Ngoại Trưởng Kissinger được đánh dấu bằng những hạn chế trong các chuyến đi quốc
tế vì các lo ngại về rủi ro ông bị quốc gia nào đó bắt hoặc bị thẩm vấn liên
quan đến chính sách đối ngoại trước đây của Mỹ.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2023/11/TS-henry-3-1536x1121.jpeg
Ngoại Trưởng Henry Kissinger (trái) họp
với Tổng Thống Richard Nixon, Tháng Năm, 1973 tại Washington DC. (Hình:
National Archive/Newsmakers)
Trong những năm gần đây, ông vẫn có tầm ảnh hưởng với những nhà môi giới
quyền lực lớn của Washington dưới tư cách một chính khách lớn tuổi. Ông từng
đưa ra lời khuyên cho cả các đời tổng thống đảng Dân Chủ lẫn Cộng Hòa, bao gồm
cựu Tổng Thống Donald Trump.
Ngoài ra ông vẫn duy trì các hoạt động quốc tế bằng những bài diễn thuyết.
Gần đây nhất, ông phát biểu về chiến tranh Ukraine, nhận định cuộc chiến
đang đi đến bước ngoặt khi Trung Quốc tham gia đàm phán. Ông hy vọng đàm phán sẽ
kết thúc vào cuối năm nay, từ đó giúp chấm dứt xung đột.
Ông Kissinger cũng là đồng tác giả của cuốn sách về trí tuệ nhân tạo xuất
bản năm 2021 với tiêu đề: “The Age of AI: And Our Human Future.” Trong đó ông cảnh
báo các quốc gia nên chuẩn bị cho những mối đe dọa tiềm ẩn từ kỹ thuật này.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2023/11/TS-henry-4-1536x1028.jpeg
Ngoại Trưởng Henry
Kissinger (phải) và ông Lê Đức Thọ, trưởng phái đoàn Cộng Sản Bắc Việt, tại Hội
Nghị Paris, Tháng Giêng, 1973. (Hình: Reg Lancaster/Express/Hulton
Archive/Getty Images)
Câu nói “Quyền lực là liều thuốc kích thích tối thượng” của cựu Ngoại
Trưởng Kissinger phản ánh quan điểm của ông về sức hấp dẫn của quyền lực.
Sự ra đi của ông Henry Kissinger đánh dấu sự kết thúc của một kỷ
nguyên, để lại một di sản phức tạp tiếp tục đem đến các cuộc thảo luận về chính
sách đối ngoại của Mỹ. (MPL) [kn]
.
No comments:
Post a Comment