ÔNG
QUÁCH ĐÀM XÂY CHỢ BÌNH TÂY TẶNG CHỢ LỚN CHỚ KHÔNG PHẢI TẶNG SÀI GÒN, CÀNG KHÔNG
TẶNG TP.HCM
.
Sài Gòn là địa danh có từ 1975 trở về trước. Đến
1975, Sài Gòn gồm 11 quận mang tên số: 1, 2, 3… 10, 11. Đó là ranh giới văn bản,
hành chính. Thực tế cho tới giờ, dân quận 4, 5, 6, 8… khi đến khu vực quận Nhứt
cũ (nay là một phần quận 1) - khu trung tâm hành chính Sài Gòn đầu thời thuộc
Pháp - vẫn nói là “lên/ra Sài Gòn”. Có một
Sài Gòn trung tâm và một Sài Gòn hành chính văn bản.
Xung quanh Sài Gòn là tỉnh Gia Định với các quận
mang tên chữ: Tân Bình, Gò Vấp, Hóc Môn, Nhà Bè… Những xã thuộc các quận của tỉnh
Gia Định nhưng sát bên Sài Gòn, tức vùng ngoại ô, ngoại vi (environs), vẫn có
thể được coi là một phần của Sài Gòn. Sống bên nhau, cư dân vùng này vừa mang
khí chất Gia Định vừa có tánh nết Sài Gòn.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1829029794209732&set=pcb.1829029857543059
Bưu ảnh năm 1966 chụp ngã tư Bảy Hiền (xã Tân
Sơn Hòa, tỉnh Gia Định) vẫn ghi là “Saigon 1966 - Nga tu Bay Hien”).
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1829029734209738&set=pcb.1829029857543059
Tòa soạn báo Thiếu Nhi trước 1975 ở 159 Thiệu
Trị, Phú Nhuận (tức thuộc quận Tân Bình, tỉnh Gia Định) vẫn ghi Sài Gòn.
Tuy nhiên, những xã, quận thuộc tỉnh Gia Định
nhưng không sát bên Sài Gòn, không thể coi là ngoại ô, ngoại vi Sài Gòn mà hoàn
toàn thuộc Gia Định. Ví dụ: Nhà Bè, Hóc Môn, Bình Chánh, Cần Giờ…
Sau 1975, có một giai đoạn ngắn, Sài Gòn và
Gia Định nhập chung thành thành phố Sài Gòn - Gia Định. Thành ủy là Thành ủy
Sài Gòn - Gia Định.
Từ ngày 2-7-1976, thành phố Sài Gòn - Gia Định
đổi thành thành phố Hồ Chí Minh. Qua thời gian, sau 1975, thành phố Hồ Chí Minh
sáp nhập thêm nhiều vùng đất mới. Chẳng hạn quận Củ Chi của tỉnh Hậu Nghĩa hợp
với quận Phú Hòa, tỉnh Bình Dương thành huyện Củ Chi của thành phố Hồ Chí Minh.
Cùng với những vùng thuộc tỉnh Gia Định nhưng
không sát cạnh Sài Gòn, những vùng mới sáp nhập sau này, cả về lý lẫn về tình,
không phải là Sài Gòn mà là thành phố Hồ Chí Minh.
Có lẽ nên phân định rõ như vậy. Để không có cảnh
có vụ việc xảy ra ở Hóc Môn, Nhà Bè… lên báo chí, truyền thông bỗng thành Sài
Gòn. Thậm chí mới hôm nay, 12-11-2023, thương gia Quách Đàm (1836-1927) xây chợ
Bình Tây tặng cho thành phố Chợ Lớn từ hồi còn “mồ ma giặc Pháp” bỗng dưng “đội
mồ” lên xây tặng chợ cho TP.HCM.
https://www.facebook.com/photo/?fbid=1829029747543070&set=pcb.1829029857543059
Ảnh chụp màn
hình
Nên nhớ hồi ông Quách Đàm xây chợ Bình Tây
(1928-1930), Sài Gòn và Chợ Lớn là hai thành phố riêng biệt.
P/s: Tựa đã sửa và sửa cũng sai: ông Quách Đàm xây tặng cho thành phố Chợ Lớn
chứ không phải tặng cho thành phố Sài Gòn. Năm khởi công xây chợ là năm 1928,
khánh thành năm 1930. Năm sau, ngày 27-4-1931, Tổng thống Pháp mới ký sắc lệnh
hợp nhất thành phố Sài Gòn và thành phố Chợ Lớn thành một đơn vị hành chính mới
gọi là Khu Sài Gòn - Chợ Lớn.
“Giấu đầu lòi đuôi”. Chapeau (lời dẫn đầu bài)
còn nguyên: “tặng cho TP.HCM” (!?).
Cứ vậy hoài…
.
.
No comments:
Post a Comment