"Văn hóa giao thông" của VN, đặc biệt
miền Nam VN sau 1975, cũng như mọi thứ "văn hóa" khác, tất cả đều ảnh
hưởng sâu đậm cái gọi là "văn hóa xã hội chủ nghĩa". Cái khó là, bây
giờ, nếu có ai (cắc cớ) biểu định nghĩa thế nào là "văn hóa xã hội chủ
nghĩa"? Tui chịu thua. Bó tay thôi. Bởi vì "văn hóa XHCN" ở VN,
trên thực tế mỗi nơi mỗi khác. Còn về "tiêu chí" hay "nội
hàm" của văn hóa thì mỗi lúc, mỗi thời kỳ người ta diễn giải "văn
hóa" một cách khác nhau, đôi khi đối nghịch với nhau.
Trong thành phố nhan nhãn những "khu phố
văn hóa". Các khu phố này giống nhau cái gì và khác nhau cái gì (về văn
hóa) ? Đi vào trong xem thử "bản chất văn hóa" của từng khu phố, ta
thấy gì ? Phố nào cũng giống nhau ở chỗ nhếch nhác, rác rưới, bẩn thỉu, ồn ào,
rách rưới... Ngoại lệ những lá cờ, những tấm biểu ngữ đỏ tươi phất phới ở trên
là "vui vẻ".
Văn hóa là lá cờ, là tấm biểu ngữ hay là thực
trạng khốn cùng của người dân, những người sinh sống trong các hẻm nhỏ ?
Về "nội hàm" văn hóa. Lâu lâu ta đọc
báo thấy lời kêu gọi (hay thúc giục) các phong trào "xây dựng nền văn hóa
mới, con người mới trong thời kỳ x, y, z...". Xây dựng con người mới, xây
dựng nền văn hóa mới xã hội chủ nghĩa. Xây dựng con người mới, xây dựng nền văn
hóa mới trong thời kỳ hội nhập, trong thời kỳ đổi mới, trong thời kỳ kinh tế thị
trường định hướng XHCN....
Văn hóa VN dưới ánh sáng XHCN rõ ràng là thứ đổi
màu, giống con kỳ nhông. Lúc trước "thời kỳ quá độ lên XHCN" tiêu chuẩn
văn hóa phải là "đỏ", càng đỏ càng "giác ngộ". Thời kỳ
"đổi mới" văn hóa lúc đỏ lúc xanh, kiểu cá lia thia thua trận đổi màu
"sọc dưa". Thời kỳ bây giờ, văn hóa là gì đố ai biết.
Văn hóa là "sản phẩm" phát sinh từ
những con người cùng hấp thụ những "giá trị nền tảng" bất biến, trong
một nền văn minh, trong một xã hội. Các giá trị nền tảng có thể là các tín điều
tôn giáo, chính trị, kinh tế hay xã hội (từ bi, hỉ xả, yêu thương đồng loại,
tình liên đới, tình bạn, tình cha con, chồng vợ, tôn thờ công lý, yêu chuộng tự
do, tinh thần trọng luật, tinh thần đề cao cái đẹp "chân, thiện mỹ",
đề cao quyền con người v.v...). Văn hóa vì vậy có tính "khai phóng",
trên căn bản những tín điều "bất biến".
Các "giá trị nền tảng" xây dựng lên
một cộng đồng xã hội, một quốc gia lúc đen, lúc trắng, kiểu VN bây giờ. Thì làm
gì có "văn hóa" ?
Văn hóa giao thông của VN, nói ra bà con đừng
buồn, theo tôi 90% người VN không có văn hóa giao thông. 90% người VN không biết
lái xe!
Thật vậy, biết lái xe trước hết là phải biết
"luật về giao thông". Anh lái hay cách mấy, nhưng anh bất chấp luật lệ,
hiển nhiên anh không biết lái xe. "Luồng lách" có thể là một cách sống
nhưng không thể là văn hóa giao thông. Đâu phải thấy có chỗ trống là anh đút xe
vào được đâu ? Ai cũng tranh đi trước, tranh tiện lợi, muốn "tay
trên"... thì đường xá ùn tắc thôi.
Tôi dám khẳng định là tài xế VN, nếu qua một xứ
bất kỳ, kiểu Thái lan hay Mã lai (nói chi các quốc gia Âu Mỹ), nếu họ lái theo
"kiểu VN" của họ, chỉ 30 phút là họ bị cảnh sát tước bằng lái.
Bằng lái VN là "bằng quốc tế".
Các bạn phải hình dung rằng chiếc xe của bạn
đang lái, nếu lái đúng luật, thì nó là một phương tiện giao thông. Nhưng khi bạn
phạm luật, thì chiếc xe của bạn có thể trở thành "phương tiện giúp cho bạn
giết người".
Trên đường cao tốc (trên hai làn xe), luật buộc
mọi phương tiện giao thông, nhứt là xe tải, xe khách (không chạy quá 80km giờ)
phải đi bên làn phải.
Luật cấm, không cho phép bạn vượt (qua mặt) xe
khác từ bên làn phải. Luật qui định bạn chỉ được phép qua mặt bên làn trái.
Trong thành phố, khi đèn đỏ, mọi phương tiện
giao thông phải ngừng ở vạch trắng đúng qui định. Người bộ hành qua đường có
"quyền tuyệt đối" trong thời gian đèn xanh dành họ qua đường, trên lề
vạch trắng dành riêng cho họ. Mọi phương tiện xe cộ nào "chồm chồm"
rú ga nhít lên, như muốn đe dọa người bộ hành, người tài xế này có thể bị truy
tố về tội "sử dụng phương tiện giao thông đe dọa tính mạng người
khác". Nói chi những bạn chạy xe gắn máy trên lề dành riêng cho bộ hành.
Đâu phải anh có xe đẹp thì anh có quyền rú ga,
lấn đường, gây nguy hiểm cho người khác ?
Chuyện có thật bên Mỹ. Một người phụ nữ VN ở
trong nhà đang cầm dao băm thịt (hay để làm chuyện chi đó) trong bếp. Tình cờ
vì một lý do nào đó cảnh sát khám nhà. Người phụ nữ kia nói chuyện với cảnh sát
với tư thế cầm dao "giá giá" nhân viên công lực. Viên cảnh sát rút
súng và bắn chết tại chỗ người phụ nữ kia. Bởi vì người cảnh sát này cho rằng
cái cách cầm dao của người phụ nữ kia là hành vi đe dọa tính mạng của anh ta.
Quyền tự vệ chính đáng.
Vì vậy tôi thành thật khuyên quí vị hay có
thói quen đến đèn đỏ mà không chịu ngừng hẳn ở vạch trắng. Hành vi nhấn ga, cho
xe chồm chòm nhít lên nhít xuống, có thể xem là hành vi đe dọa bộ hành. Trường
hợp này khá giống vụ người phụ nữ bị cảnh sát bắn chết. Chiếc xe không còn là
phương tiện giao thông mà nó trở thành vũ khí đe dọa, hay chuẩn bị giết người.
Người phạm tội này có thể bị tịch thu phương tiện giao thông, bị tước bằng lái
và còn có thể bị truy tố hình sự, gỡ nhiều cuốn lịch.
Theo tôi, văn hóa giao thông của VN (hay của
Nga, các xứ Đông Âu...) có ảnh hưởng từ lối sống "luồng lách" của con
người dưới các chế độ độc tài. Các xứ Đông Âu, gần đèn thì sáng, vấn đề giao
thông không còn là chuyện nhức đầu.
Giao thông VN, khi mà văn hóa luồn lách còn tồn
tại, khi mà cảnh sát giao thông hoặc còn "a ma tơ", không biết luật
giao thông, hoặc không lo làm cảnh sát bảo vệ trật tự mà chỉ muốn trấn lột kiếm
tiền. Thì tình trạng giao thông của VN cũng mịt mờ như văn hóa XHCN.
.
Tác giả
trên
các đường cao tốc ở miền Bắc 99,99% xe tải, xe kéo rờ mọc... đều "trụ"
bên làn trái, vốn không dành cho họ. Làn trái là làn dành riêng cho xe qua mặt.
Vì vậy 99,99% trường hợp qua mặt phải thực hiện bên làn phải.
Tác giả
tài
xế xe đò luôn là hung thần trên mọi trục giao thông ở VN. 99% tai nạn chết người
đều đến từ xe đò (xe tải, xe kéo rờ mọc...). Nếu áp dụng đúng luật (VN) hầu hết
tài xế xe đò (xe tải, xe rờ mọc...) đều phải bị tước bằng lái và tịch thâu
phương tiện giao thông. Họ không lái xe đúng luật vì vậy họ là những kẻ sử
dụng, có chủ ý, phương tiện giao thông làm vũ khí giết người.
No comments:
Post a Comment