THẾ GIỚI HÔM NAY : 15/07/2022 (The Economist)

 

THẾ GIỚI HÔM NAY : 15/07/2022

The Economist

Đỗ Đặng Nhật Huy, biên dịch

15/07/2022

https://nghiencuuquocte.org/2022/07/15/the-gioi-hom-nay-15-07-2022/

 

Thủ tướng Ý Mario Draghi đã nộp đơn từ chức lên tổng thống nước này sau khi bị một đồng minh quan trọng trong chính phủ rút ủng hộ – nhưng không được chấp thuận. Ông Draghi trước đó vượt qua một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, song bị Phong trào Năm Sao theo chủ nghĩa dân túy tẩy chay. Ông nói hành động này phá vỡ hiệp ước tin cậy vốn là trụ cột tạo dựng nên liên minh cầm quyền. Từng là người đứng đầu Ngân hàng Trung ương châu Âu, ông Draghi lên làm thủ tướng kể từ tháng 2 năm 2021 và đã giúp ổn định chính trị Ý.

 

Gotabaya Rajapaksa chính thức từ chức tổng thống Sri Lanka, thông qua một lá thư gửi cho chủ tịch quốc hội. Ông Rajapaksa đã bỏ trốn khỏi Sri Lanka vào đầu tuần trong bối cảnh kinh tế suy sụp và người dân biểu tình dữ dội. Ông hiện đang ở Singapore. Dự kiến ​​sẽ có thông báo chính thức về vấn đề vào thứ Sáu.

 

Tổng thống Mỹ Joe Biden và thủ tướng Israel Yair Lapid đã ký một cam kết chung nhằm ngăn Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Mỹ tự tuyên bố “sẵn sàng dùng tất cả sức mạnh quốc gia của mình” để ngăn Iran phát triển vũ khí hạt nhân, ám chỉ dùng quân đội như biện pháp cuối cùng. Chính phủ Iran đáp trả rằng bất kỳ “sai lầm” nào của kẻ thù cũng sẽ đối mặt với “phản ứng gay gắt và đáng tiếc.”

 

Sau vòng bỏ phiếu thứ hai của cuộc đua kế nhiệm Boris Johnson làm lãnh đạo Đảng Bảo thủ và thủ tướng tiếp theo của Anh, Rishi Sunak tiếp tục dẫn đầu. Nhưng bộ trưởng thương mại Penny Mordaunt cũng thể hiện tốt, và chiến dịch của bà vẫn đang giành thêm phiếu. Tổng chưởng lý Suella Braverman bị loại vì đứng cuối cùng.

 

Christopher Waller, một thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, cho biết Fed đang cân nhắc tăng hẳn một phần trăm cho lãi suất chuẩn hiện nay. Ông Waller nói ông ủng hộ động thái này thay vì tăng 75 điểm cơ bản như được công bố hồi tháng 6. Các dữ liệu lạm phát cao trong tuần này đã khiến Fed và giới quan sát giật mình, và do đó có thể khiến ngân hàng phải hành động quyết liệt trong cuộc họp vào cuối tháng.

 

Ukraine cho biết tên lửa Nga đã tấn công thành phố Vinnytsia ở miền trung nước này vào thứ Năm, khiến ít nhất 23 người thiệt mạng, trong đó có 3 trẻ em, và 66 người khác bị thương. Các quan chức nói các tên lửa được bắn từ tàu ngầm của Nga ở Biển Đen. Trong một diễn biến khác, hơn 40 nước đã cam kết hợp tác điều tra các cáo buộc tội ác chiến tranh của Nga ở Ukraine.

 

Hai ngân hàng lớn của Mỹ là JPMorgan Chase và Morgan Stanley công bố kết quả thu nhập ròng giảm khoảng 30% trong quý 2. Doanh thu ngân hàng đầu tư giảm mạnh hơn dự kiến ​​đã kéo kết quả kinh doanh nói chung đi xuống. Riêng tại Morgan Stanley, doanh thu từ ngân hàng đầu tư giảm tới 55%.

 

Con số trong ngày: 750.000, là ước tính số súng bất hợp pháp ở Kenya.

 

TIÊU ĐIỂM

 

Kinh tế Trung Quốc thiệt hại nặng vì phong tỏa

Tình hình ca nhiễm covid-19 tăng trong tháng này ở Trung Quốc đã làm dấy lên lo ngại phong tỏa trong tương lai. Những ngày gần đây, một số cư dân Thượng Hải đã bị phong tỏa tại nhà, làm nhớ lại giai đoạn phong tỏa quyết liệt hồi tháng 4 và tháng 5. Thiệt hại kinh tế của các biện pháp chống dịch như vậy sẽ được phản ánh rõ rệt trong số liệu GDP công bố vào thứ Sáu.

 

Giới phân tích dự đoán kinh tế Trung Quốc chỉ tăng trưởng khoảng 1% trong quý hai so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là con số thấp nhất kể từ khi dữ liệu bắt đầu được thu thập vào năm 1992, trừ ba tháng đầu năm 2020 khi đại dịch bùng phát. Theo ngân hàng Morgan Stanley, chính phủ đang chuẩn bị hơn 7 triệu nhân dân tệ (1 nghìn tỷ USD) cho nỗ lực phục hồi trong thời gian còn lại của năm. Nhưng nếu nền kinh tế phục hồi, virus cũng sẽ trỗi dậy.

 

Biden đến Ả Rập Saudi

Sau Israel, tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ đến thăm Ả Rập Saudi. Khi tranh cử ông từng thề sẽ biến Saudi trở thành “một quốc gia bị bài xích.” Nhưng giờ đây ông sẽ phải cầu xin họ bơm thêm dầu để giúp giảm giá nhiên liệu.

 

Ông Biden ngụy trang chuyến thăm của mình với ba tấm bình phong. Một là việc này giúp Israel, bằng cách thúc đẩy Ả Rập Saudi tiến tới bình thường hóa và cô lập Iran. Hai là ông không thực sự đến thăm Ả Rập Saudi vào thứ Sáu, mà trên danh nghĩa đến tham dự hội nghị thượng đỉnh các nước Ả Rập ở Jeddah. Ba là ông sẽ không bắt tay bất kì ai, ít nhất là thái tử Muhammad bin Salman, để bảo đảm chống dịch covid-19.

 

Tuy nhiên, người Saudi sẽ không tiến xa hơn trong quan hệ với Israel cho đến khi Tel Aviv làm hòa với Palestine. Và họ vẫn liên kết với Nga về chính sách dầu mỏ. Còn đối với việc tránh tiếp xúc cơ thể, ông Biden đã từ bỏ việc đấm tay ở Israel. Vì là người dùng nhiều ngôn ngữ cơ thể, chuyến đi này sẽ không hề dễ chịu cho ông.

 

Nga dồn nguồn lực kinh tế cho chiến tranh

Quốc hội Nga dường như chỉ tồn tại để thông qua các quyết định của tổng thống Vladimir Putin. Đảng Nước Nga Thống nhất của ông kiểm soát tới 325 trên 450 ghế. Vì vậy, việc các nghị sĩ được triệu tập sớm từ kỳ nghỉ hè cho một cuộc họp bất thường vào thứ Sáu có thể là tin không tốt cho Ukraine.

 

Lãnh đạo ở quốc hội của Nước Nga Thống nhất cho biết có ít nhất 60 vấn đề nằm trong chương trình nghị sự. Một trong số đó có thể là xác nhận phê chuẩn bộ trưởng công thương Denis Manturov làm phó thủ tướng. Ông Manturov sẽ có nhiệm vụ khôi phục năng lực công nghiệp của Nga, báo hiệu tăng cường huy động kinh tế cho chiến tranh. Trước đó vào ngày 5 tháng 7, quốc hội đã thông qua một dự luật bắt buộc các doanh nghiệp Nga hỗ trợ nỗ lực quân sự nếu cần thiết. Hai ngày sau, ông Putin đề nghị với các nhà lãnh đạo quốc hội rằng “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga ở Ukraine vẫn chưa bắt đầu “một cách nghiêm túc.” Ukraine và phương Tây mong ông chỉ đang nói phóng đại.

 

Pháo tầm xa của Mỹ giúp Ukraine thay đổi tình hình chiến trường

Các lực lượng vũ trang Ukraine đang háo hức chờ đợi một loại vũ khí có thể giúp đưa cán cân chiến tranh nghiêng về phía họ. Mỹ đã tặng tám hệ thống pháo tầm xa HIMARS, bên cạnh một số nữa từ Anh.

 

Mỗi bệ phóng HIMARS có thể bắn rocket dẫn đường bằng GPS đi xa 84km. Và chúng đang tạo ra tác động ngay lập tức. Khoảng 20 kho đạn của Nga, cũng như một số doanh trại và sở chỉ huy, trên đất Ukraine đã bị bắn cháy kể từ khi HIMARS được biên chế vào cuối tháng 6. Các chỉ huy Ukraine rất vui mừng. Nga có thể thích nghi bằng cách phân tán và ngụy trang các trụ sở cũng như kho chứa. Nhưng làm vậy khiến việc vận chuyển đạn pháo ra tiền tuyến trở nên phức tạp hơn.

 

Mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn đối với người Nga. Cho tới nay Mỹ vẫn chưa gửi đạn chống pháo M77, loại đạn có thể thả ra 8.000 quả bom nhỏ trong vòng chưa đầy 60 giây. Họ cũng chưa cung cấp tên lửa ATACMS với tầm bắn 300 km. Khí tài này có thể đặt mọi binh sĩ Nga ở Ukraine vào tình thế luôn luôn bị đe dọa.