Ông
Tô Văn Lai và di sản Thúy Nga Paris By Night
BB Ngô
- Saigon Nhỏ
19 tháng 7, 2022
https://saigonnhonews.com/van-hoa-van-nghe/ong-to-van-lai-va-di-san-thuy-nga-paris-by-night/
Bà
Marie Tô (Tô Ngọc Thủy) – con gái của Giáo Sư Tô Văn Lai, người sáng lập Trung
Tâm Thúy Nga và chương trình ca nhạc nổi tiếng hải ngoại “Thúy Nga Paris By
Night” cho biết ông Tô Văn Lai vừa qua đời lúc 11 giờ 5 phút sáng Thứ Ba, 19
Tháng Bảy.
“Ba
ơi! Ba đi gặp Tonton Lam Phương nhé. Con THƯƠNG Ba… Con rất hãnh diện con là
con gái của Giáo Sư Tô Văn Lai. Tạ Ơn Chúa đã rước Ba đi thật bình yên. Amen.”
(Facebook Marie To)
*
Nhắc đến
Thuý Nga – Paris By Night (PBN) là nhắc đến những đại nhạc hội mang tầm vóc quốc
tế với dàn nghệ sĩ tham dự không dưới 100 người cho mỗi chương trình. Đó là 132
chương trình (tính đến Tháng Giêng 2022) được lên kịch bản kỹ lưỡng, chọn lọc ý
nghĩa từng chủ đề. Mỗi một chương trình của Thuý Nga – PBN là một trang kiến thức
đời sống, lịch sử, văn hoá, nghệ thuật. Phía sau tất những điều đó là một chặng
đường dài đầy tâm huyết, rực lửa đam mê nghệ thuật, thấm sâu tình và nghĩa dành
cho “người ra đi và người ở lại” của một gia đình họ Tô, từ Sài Gòn đến Paris,
rồi đến thủ phủ của người Việt tỵ nạn – Little Saigon, California.
50 năm trước
Năm 1972,
có một cửa hàng nhỏ bán băng nhạc được mở bên trong thương xá Tam Đa (Crystal
Palace) ở khu Nguyễn Trung Trực – Công Lý và Lê Lợi. Người vợ phụ trách việc
giao tiếp với khách, trông coi gian hàng, quản lý số lượng sản phẩm băng đĩa.
Người chồng đảm nhiệm đối ngoại, làm việc với các nghệ sĩ, phòng thu. Ngoài những
vở tuồng cải lương, Thúy Nga – tên của cửa hiệu – cũng sản xuất một số băng
cassette với các danh ca Sài Gòn thời đó, như Thái Thanh Selection, Tiếng Hát
Thanh Tuyền, Ngô Thụy Miên, Tiếng Hát Khánh Ly 5, Tiếu Vương Hội 1,2,3, Tuồng Cải
Lương Má Hồng Phận Bạc… Cuốn băng đầu tiên do Thuý Nga sản xuất và phát hành là
Thanh Tuyền 1 – Tiếng Hát Thanh Tuyền thu dưới dạng băng cối.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-Thanh-Tuyen.jpeg
Tiếng Hát
Thanh Tuyền
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-Thanh-Tuyen-2.jpeg
Chủ cửa
hàng là vợ chồng ông Tô Văn Lai và bà Nguyễn Thị Thuý. Cửa hàng băng nhạc Thuý
Nga đó chính là tiền thân của Trung Tâm Thuý Nga – Paris By Night hiện tại
– một di sản văn hoá nghệ thuật của cộng đồng người Việt tỵ nạn khắp thế giới.
Đây cũng là lý do bà Nguyễn Thị Thuý được mọi người biết đến với cái tên bà
Thuý Nga.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-Thuy-Nga--1024x726.jpeg
Ông bà Tô Văn Lai và Nguyễn Thị Thuý. Ảnh:
Tô Ngọc Thuỷ
“Ai ở
Sài Gòn thời đó đều biết cửa hàng của ba má tôi trong thương xá Tam Đa, cạnh nước
mía Viễn Đông, gần cửa hàng của chú Ngọc Chánh. Gian hàng của chú Phạm Mạnh
Cương thì ở trên lầu. Trong thương xá đó còn có nhiều cửa hàng băng nhạc khác,” bà Tô Ngọc Thuỷ (Marie Tô), con
gái ông bà Tô Văn Lai nhớ lại vào một buổi trưa mùa Hè từ California.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-Thuy-Nga-music.jpeg
Một trong những băng cassette do ông
Tô Văn Lai sản xuất khi còn tiệm Thuý Nga ở thương xá Tam Đa. Ảnh: Tô Ngọc Thuỷ.
Sau biến cố
1975, hàng loạt văn nhân nghệ sĩ của miền Nam bị ngược đãi bằng những năm tháng
tù đày. Tác phẩm văn học, âm nhạc, những tinh thoa thời đó bị từ chối bằng cách
đốt bỏ. Tất cả những gì liên quan đến “chế độ cũ” đều bị khai tử. Cửa hàng băng
nhạc Thuý Nga cũng không tránh khỏi.
Tháng Mười
năm 1976, do bà Nguyễn Thuý Nga mang quốc tịch Pháp nên gia đình ông bà cùng
hai người con là trưởng nữ Tô Ngọc Thuỷ, trưởng nam Tô Ngọc Kim sang Pháp theo
diện công dân hồi hương. Gia tài ông Lai mang về Pháp lúc đó khoảng $2,000 và
toàn bộ tài liệu liên quan đến văn hóa, nghệ thuật từ thời Việt Nam Cộng Hòa. Cả
gia đình ông sống trong một chung cư dành cho người Pháp hồi hương tại Oissel –
một thành phố nhỏ gần Rouen, cách thủ đô Paris 200 km.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-2-con.jpeg
Ông Tô Văn Lai và hai người con là Tô
Ngọc Thuỷ và Tô Ngọc Kim
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/Thuy-Nga-Marie-To-1976.jpeg
Gia đình ông Tô Văn Lai tại phi trường
Bangkok Thailand vào Tháng Mười 1976 trong chuyến về Pháp theo diện hồi tịch của
bà Thuý Nga. Ảnh: Tô Ngọc Thuỷ.
Hai năm
sau, Tháng Hai năm 1979, ông bà Tô Văn Lai quản lý một cây xăng ở thành phố
Bondy, ngoại ô Paris theo hình thức nhượng quyền (franchise). Cả gia đình ông
bà chủ cửa hàng băng nhạc Thuý Nga bắt đầu xây dựng sự nghiệp ở Pháp từ đó. Nhờ
cây xăng này mà gia đình ông có nguồn tài chánh để về sau lập nên trung tâm
Thúy Nga trên đất Paris.
Ông Tô Văn
Lai rất giỏi tiếng Pháp. Bà Tô Ngọc Thuỷ cho biết, ông thi đỗ bằng Thành Chung
(Diplôme, tức là bằng tốt nghiệp Trung học Pháp). Sau đó ông theo ngành Sư phạm,
dạy về Triết ở trường trung học Lê Ngọc Hân, Mỹ Tho. Với vốn kiến thức và khả
năng Pháp ngữ như tiếng mẹ đẻ, cộng thêm tình yêu dành cho âm nhạc, nghệ thuật
chưa bao giờ ngừng chảy trong huyết mạch, ông Lai và vợ quyết định tái hiện cửa
hàng băng nhạc Thuý Nga của Sài Gòn trên đất Pháp.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-thoi-tre-3.jpeg
Ông Tô Văn Lai thời trẻ
Nói là
làm. Năm 1981, tiệm băng nhạc Thúy Nga ra đời ở số 45, Boulevard
Saint-Germain-des-Prés thuộc Quận 5 trong thành phố Paris. Vẫn nếp nhà ngày
xưa, hằng ngày bà Thuý Nga trông coi tiệm. Ông Lai lo “đối ngoại” và phát triển
nội dung. Cửa hàng bán các băng cassette sang lại từ các băng nhạc đã phát hành
trước năm 1975. Đây là cửa hàng băng đĩa nhạc đầu tiên của người Việt, do người
Việt quản lý trên xứ Pháp, tại con đường văn hoá danh tiếng của nước Pháp. Đại
lộ Boulevard Saint-Germain-des-Prés chính là nơi danh hoạ Picasso bày bán tranh
vẽ thời chưa được nhiều người biết đến.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-Thuy-Nga-Saigon.jpeg
Gian hàng TN tại hội chợ Tết tại
Houston cuối thập niên 80. Ảnh: Tô Ngọc Thuỷ
Ông Tô Văn
Lai rất hài lòng về quyết định chọn Boulevard Saint-Germain-des-Prés làm
“nguyên quán” cho Thuý Nga Paris. Ông cho rằng mở được cửa hiệu này là một
“phép lạ của Thiên Chúa”, một vinh dự cho người Việt tỵ nạn. Rất nhiều tên tuổi
ca sĩ nhạc sĩ lừng lẫy của Sài Gòn trước 1975 như nhạc sĩ Lam Phương, ca sĩ
Hương Lan, ca sĩ Ngọc Hải, nhà tổ chức ca nhạc Hà Phong, ca sĩ Bạch Yến, ca sĩ
Thanh Mai… đến chung vui ngày khai trương tiệm Thúy Nga Paris.
Một góc nhỏ
của Thương xá Tam Đa nói riêng và văn hoá nghệ thuật của miền Nam nói chung đã
hồi sinh ở Paris từ lúc đó.
Cuốn băng Paris By Night số 1
Năm 1983,
ông Tô Văn Lai gom góp tất cả tiền dành dụm từ cửa hàng Thuý Nga Paris để thực
hiện một “cú hit” cho làng văn nghệ hải ngoại. Ông bà Tô Văn Lai vốn chỉ quen
thuộc với audio từ trong nước, về video thì thật sự họ chưa có kinh nghiệm gì.
Do đó, ông tìm đến công ty sản xuất Euromedia nhờ giúp đỡ. Khả năng nói tiếng
Pháp lưu loát đã giúp ông thuyết phục được chủ của công ty Euromedia.
Bà Tô Ngọc
Thuỷ không bao giờ quên lịch sử ra đời của cuốn băng ca nhạc Paris By Night 1
(tên thật là Paris By Night). Bà kể:
“Chúng
tôi may mắn lúc đó gặp được những người có tấm lòng như ông bà chủ của
Euromedia. Ông bà theo đạo Tin Lành. Ba tôi cầm một số tiền đến gặp ông bà chủ,
nói rằng ông muốn làm một cuốn băng video ca nhạc để lưu giữ văn hoá nghệ thuật
nước Việt, mà ông chỉ có bấy nhiêu thôi, có thể giúp ông không… Ông bà chủ thấy
ba tôi là một dân tộc thiểu số ở nước Pháp, có lòng với nguồn gốc dân tộc nên
ông bà nhận lời giúp đỡ.”
Paris By
Night #1 có 11 ca khúc, không có người dẫn chương trình, do ông John Pierre
Barry đạo diễn, ông Tô Văn Lai là Giám đốc sản xuất, được thực hiện bằng cách
thu hình ngoại cảnh rồi biên tập và phát hành dưới dạng băng VHS.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/PBN-1.jpg
Paris By Night #1
Từ khi cửa
hàng Thuý Nga Paris ra đời ở Pháp, gia đình ông Tô Văn Lai bắt đầu sản xuất nhiều
băng video cải lương, chẳng hạn tuồng Tuyệt Tình Ca (Thúy Nga
Video #1), Lương Sơn Bá & Chúc Anh Đài, Khi Hoa Anh Đào Nở, Cho Trọn
Cuộc Tình… Những sản phẩm đó có sự góp mặt của nhiều tài tử cải lương như Hữu
Phước, Hương Lan, Hoàng Long, Phượng Mai… Thêm nữa, vốn đã nổi tiếng với cửa
hàng Thuý Nga ở Sài Gòn, ông Tô Văn Lai không gặp khó khăn gì trong việc qui tụ
ca sĩ cho Paris By Night 1.
Cuốn băng
hoàn thành và được gửi sang Mỹ thì “như một chuyện chấn động vì nó là video ca
nhạc đầu tiên của người Việt hải ngoại.” Như đã nói, sản phẩm này là tất cả gia
tài gom góp lại của gia đình ông Tô Văn Lai, nên khi phát hành, việc thu lại vốn
là một khó khăn không nhỏ. Mãi cho đến ba năm sau, năm 1986, trung tâm Thúy Nga
mới có đủ khả năng để cho ra đời Paris
By Night 2. Bắt đầu năm 1987 thì đều đặn mỗi năm, trung tâm cho ra đời một
sản phẩm nghệ thuật Thuý Nga Paris By Night.
Đến năm
1985, thời điểm bắt đầu có nhiều người Việt đến Pháp tỵ nạn, ông Tô Văn Lai quyết
định dời Thuý Nga Paris về địa chỉ 44 Avenue d’Ivry thuộc Quận 13, nơi đang
hình thành một cộng đồng người Việt hải ngoại. Đây là thời điểm đánh dấu con đường
sáng tạo không ngừng nghỉ của Trung Tâm Thuý Nga Paris By Night với các chương
trình đại nhạc hội bao gồm ca múa, nhạc kịch.
Năm 1989,
cả gia đình ông bà Tô Văn Lai rời nước Pháp để đến Mỹ, mở trung tâm Thúy Nga ở
Bolsa Ave, Westminster, đánh dấu một chặng đường mới ở một nơi được mệnh danh
là “cái nôi của người Việt tỵ nạn.” Cuốn băng video ca nhạc Paris By
Night số 24 (10th Anniversary) ra mắt năm 1993, là cuốn băng đại nhạc
hội đầu tiên của Trung Tâm Thuý Nga thực hiện ở Hoa Kỳ, kỷ niệm 10 năm thành lập
Trung Tâm Thuý Nga – PBN.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/PBN-24-front.jpg
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/PBN-24.jpg
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/PBN-24-poster-2.jpeg
Người tạo ra ảnh hưởng lớn
Không thể
phủ nhận ông Tô Văn Lai là người có ảnh hưởng lớn đến tất cả chương trình đại
nhạc hội Thuý Nga – PBN. Được làm việc bên cạnh ông từ cuốn băng Paris By Night
đầu tiên, bà Tô Ngọc Thuỷ nói chính ông là người lựa chọn các ca khúc: “Má
của tôi thì lo về vấn đề thương mại. Ba tôi làm việc với các ca sĩ, nhạc sĩ. Dù
lúc đó tôi còn trẻ nhưng đã được ngồi cạnh ông để cùng làm việc với đạo diễn,
phòng thu.”
Ông Tô Văn
Lai không chỉ là người yêu âm nhạc thuần tuý mà ông còn là một người yêu nước.
Tình yêu của ông dành cho Sài Gòn và quê hương Việt Nam luôn cháy bỏng trong những
năm tháng ở Pháp. Ông ấm ủ hoài bão về một ngày Mẹ Việt Nam yêu dấu được tự do.
Tình yêu đó ông vo tròn gửi vào những tác phẩm Paris By Night. Chủ đề của các
chương trình Thuý Nga Paris By Night là những tên gọi vang lên từ trong sâu thẳm
tâm tư của ông.
Đó là
Giã Biệt Sài Gòn (Thúy
Nga Video #10); Giọt Nước Mắt Cho Việt Nam (Thúy Nga Video
#13); Nước Non Ngàn Dặm Ra Đi (Thúy Nga Video #16); Mùa
Xuân Nào Ta Về (Thúy Nga Video #32); Chúng Ta Đi Mang Theo Quê
Hương (Paris By Night 49); Cây Đa Bến Cũ (Paris By
Night 59); Huế – Sài Gòn – Hà Nội (Paris By Night 91)…
Tình yêu
to lớn với quê hương cùng với nỗi khao khát gìn giữ không cho văn hoá Việt Nam
bị tước đoạt lần thứ hai của ông Tô Văn Lai thuyết phục được nhiều nhân sĩ của
miền Nam Việt Nam cùng góp sức. Bà Tô Ngọc Thuỷ kể, từ khi kịch bản của Thuý
Nga PBN có MC, thì ông có chủ ý mời những người không chỉ đã nổi tiếng mà quan
trọng là chọn những người có kiến thức về văn học, nghệ thuật và cả những vấn đề
thời sự diễn ra xung quanh.
Với mục
đích đó, ông đã mời những người như ca sĩ Joe Marcel, MC Ngọc Phu, Trần Quang
Trạch, nhà báo Lê Văn (VOA), nhà báo Đỗ Văn (BBC), nghệ sĩ La Thoại Tân làm người
điều hợp chương trình.
Đầu thập
niên 1990, ông gửi một số cuốn băng VHS các chương trình Paris By Night cho nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn lúc đó đang định
cư tại Toronto, Canada. Ông kèm theo một lá thư ngỏ ý muốn nhà văn cộng tác với
Trung Tâm Thúy Nga làm MC trong các chương trình Paris By Night. Vì lý do cá
nhân, mãi đến vài năm sau, nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn mới nhận lời xuất hiện
trong chương trình Paris By Night 17, thu hình tại Paris. Từ năm 1992, Nguyễn
Ngọc Ngạn trở thành MC độc quyền cho các chương trình Paris By Night, cùng với
Nguyễn Cao Kỳ Duyên trở thành một “signature” của Thuý Nga – PBN.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/Thuy-Nga-Marie-To-Paul-Huynh.jpeg
Bà Tô Ngọc Thuỷ (Marie Tô) và phu quân
là ông Huỳnh Thi (Paul Huỳnh). Ảnh: Tô Ngọc Thuỷ
Ngay cả
khi chính thức lùi về hậu trường (năm 1990), trao lại Trung Tâm Thuý Nga cho vợ
chồng bà Tô Ngọc Thuỷ và ông Huỳnh Thi, ông Tô Văn Lai vẫn dõi theo sát sao,
đóng góp, sửa chữa những nội dung chưa đúng về ý nghĩa.
Bà Thuỷ
nói “ông muốn tất cả, dù là một chi tiết nhỏ cũng không thể làm qua loa, phải
đúng và ý nghĩa.”
Một người trọn vẹn ân tình
Bà Marie
Tô nói dù ông là giáo sư Triết nhưng trong con người ông là một dòng chảy không
ngừng của âm nhạc. Yêu âm nhạc, nên ông yêu và quí trọng cả người viết nhạc.
Chính ông là người gửi lời mời đến các nhạc sĩ hoặc chủ động tìm đến họ, dù họ
sống tại hải ngoại hay đang ở Việt Nam, để mời họ cộng tác những chương trình
Paris By Night với chủ đề vinh danh dòng nhạc của các nhạc sĩ đó. Loạt chương
trình “Tác giả và Tác phẩm” của Thuý Nga PBN là một chứng minh cho tấm lòng của
ông Tô Văn Lai. Có thể kể như Phạm Duy (PBN 19 và 30); Ngô Thuỵ Miên (PBN 21 và
66); Lam Phương (PBN 22, 28, 88 và 66)… và rất nhiều nữa.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-Pham-Duy.jpeg
Ông Tô Văn Lai và nhạc sĩ Phạm Duy
Đáng quí
hơn là ông Tô Văn Lai không bao giờ quên những nhạc sĩ còn kẹt lại trong nước
sau biến cố 1975. Bà Tô Ngọc Thuỷ kể, khi nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 và nhạc sĩ Thanh
Sơn sang Mỹ để cùng thực hiện PBN 83, bà và cha của mình đã tổ chức những
chương trình ca nhạc để giúp hai nhạc sĩ về nước có cuộc sống tốt hơn.
Một câu
chuyện khác được kể lại, năm 2006, ông Tô Văn Lai về Việt Nam tìm gặp nhạc sĩ
Nguyễn Văn Đông. Khi đó nhạc sĩ đang mở tiệm tạp hoá để sinh nhai. Ông Lai mong
muốn thực hiện một chương trình PBN vinh danh nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông – cựu Đại
tá Quân lực VNCH. Tuy nhiên, vì vài lý do, kịch bản đã không thể thực hiện với
sự hiện diện của nhạc sĩ. Cho đến khi nhạc sĩ qua đời năm 2018, ông Lai đã hoãn
lại dự án kỷ niệm Hành Trình 35 năm của Thuý Nga PBN để thực
hiện Paris By Night 125 – Chiều Mưa Biên Giới với kịch bản của
12 năm trước, tưởng niệm và tri ân nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-Nguyen-Van-Dong.jpeg
Ông Tô Văn Lai thăm nhạc sĩ Nguyễn Văn
Đông trong một lần về nước.
Sống trọn
vẹn ân tình với nhân thế bao nhiêu thì ông Tô Văn Lai cũng sống trọn vẹn với đức
tin vào Thiên Chúa bấy nhiêu. Ông là người rất ngoan đạo và có đức tin rất mạnh.
Chính đức tin đó đã giúp ông một lần vượt qua cơn bạo bệnh. Ông hay nói “một sợi
tóc rơi xuống cũng là thánh ý.” Vì vậy khi bệnh trở nặng lần hai và phải vào
ICU, ông điềm nhiên đón nhận, tâm niệm rằng “dù có chuyện gì xảy ra cũng xin
phó thác vào Thiên Chúa.”
Mong muốn cuối đời
Hành trình
50 năm của Thuý Nga – Paris By Night là nhiệt huyết chưa bao giờ cạn, là sáng tạo
không ngừng của ekip nhiều thế hệ, nhiều màu da. Từ cuốn băng VHS đầu tiên cho
đến những DVD, đĩa Blu-ray, các chương trình Thuý Nga PBN là nơi hội tụ hầu như
tất cả điểm son của miền Nam một thời, là nơi lưu giữ và kết nối văn hoá nghệ
thuật đời trước với đời sau, là nơi tưởng nhớ – tri ân tác giả và tác phẩm, là
nơi giữ gìn tiếng Việt, như lời ông Tô Văn Lai từng nói.
Những ngày
tháng cuối cùng trong hành trình cuộc đời của mình, dẫu vẫn mong muốn Thuý Nga
Paris By Night mãi trường tồn, nhưng “ba tôi rất thực tế” – đó là lời bà Tô Ngọc
Thuỷ nói khi được hỏi về lời nhắn nhủ của ông Tô Văn Lai.
Bà Thuỷ
thuật lại chia sẻ của ông: “Làm văn nghệ ở xứ người, thêm nữa là một
dân tộc thiểu số, thị trường rất nhỏ. Ông nói mình làm văn nghệ nhưng mình vẫn
phải có một nghề khác. Ông nói, để duy trì Thuý Nga, ông muốn gia đình mở một cửa
hiệu bánh. Đợt ngã bệnh lần trước vào ICU, ông viết ngoằn ngoèo lên một tờ giấy
cho con gái út của tôi là ‘Ông ngoại muốn con mở bakery’ để nuôi ba mẹ là chúng
tôi đây.”
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/06/To-Van-Lai-gui-gam-e1655482729609.jpg
Sau 50
năm, từ cửa hiệu bán băng nhạc Thuý Nga trong Thương xá Tam Đa cho đến Trung
Tâm Thuý Nga Paris By Night, Thuý Nga – PBN từ lâu không còn là tên gọi riêng nữa
mà đã trở thành một danh từ chung để nói về một di sản văn hoá của cộng đồng
người Việt hải ngoại khắp thế giới cũng như giá trị của việc giữ gìn di sản ấy.
_______
Tô Văn Lai – một cuộc đời và một
sự nghiệp
|
-Ông Tô
Văn Lai chào đời ngày 11 Tháng Năm 1937 tại Bình Hòa, Gia Định; tên Thánh là
Peter. -Năm 18
tuổi, ông thi đỗ bằng Thành Chung (Diplôme, tức bằng tốt nghiệp Trung học
Pháp). Sau đó dạy Triết ở trường Trung học Lê Ngọc Hân, Mỹ Tho. -Năm
1972, ông cùng vợ là bà Nguyễn Thị Thuý mở gian hàng Thúy Nga bán băng nhạc,
bên trong thương xá Tam Đa (Crystal Palace). -Tháng
Mười 1976, gia đình sang Pháp. -Tháng
Hai 1979, ông mở một cây xăng ở thành phố Bondy, ngoại ô Paris. -Năm
1981, ông mở tiệm băng nhạc Thúy Nga ở số 45, Boulevard
Saint-Germain-des-Prés thuộc Quận 5, Paris. -Năm
1985, tiệm dời về 44 Avenue d’Ivry, Quận 13, Paris. -Năm
1983, cuốn Thuý Nga Paris By Night đầu tiên (Paris By Night #1) ra đời. -Năm
1986, cuốn Paris By Night #2. -Năm
1987, cuốn Paris By Night #3. -Năm
1989, gia đình rời Pháp sang Mỹ định cư. -Năm
1990, ông lui vào hậu trường, trao lại Trung Tâm Thuý Nga cho vợ chồng con
gái là bà Tô Ngọc Thủy (Marie Tô) và phu quân là ông Huỳnh Thi (Paul Huỳnh). -Năm
1993, cuốn video ca nhạc Paris By Night số 24 (10th Anniversary) là số đầu
tiên thực hiện ở Hoa Kỳ. -Năm
2000, ông Tô Văn Lai cho ra đời Tạp chí Văn nghệ. Số báo 46 năm 2015 là số cuối
cùng. -Ngày 19
Tháng Bảy 2022, ông Tô Văn Lai được Chúa gọi về, hưởng thọ 85 tuổi. |
NGUỒN :
TÔ
VĂN LAI, 1937 – 2022
19 tháng 7
lúc 16:24
No comments:
Post a Comment