“Nếu
không có Wagner thì Nga không còn là một thế lực quân sự đáng gờm”
Sebastian Beug -
Die
Welt, 05/07/2022.
Nguyễn
Xuân Hoài, biên dịch
08/07/2022
Marat Gabidullin đã chiến đấu bốn năm trong hàng ngũ nhóm Wagner khét tiếng
của Nga ở Ukraine và Syria. Vị cựu chỉ huy này đã rời nước Nga. Là cựu lính
đánh thuê, ông là người đầu tiên tiết lộ chi tiết về “nghề” phục vụ Điện
Kremlin của mình.
Marat
Gabidullin gia nhập nhóm Wagner khi đã 43 tuổi. Đây là một đội quân tư nhân chiến
đấu theo lệnh của Điện Kremlin ở Ukraine, Syria, Mali và nhiều nơi khác, nhưng
chính thức thì tổ chức này không tồn tại. Gabidullin làm việc cho Wagner trong
bốn năm, cuối cùng ông chỉ huy một đơn vị trinh sát 95 người.
Ông thực
hiện nhiệm vụ đầu tiên của mình tại Ukraine. Ông từng đóng quân ở Syria bốn đợt.
Năm 2016, Gabidullin bị thương nặng trong trận chiến giành Palmyra. Trong thời
gian dưỡng bệnh ở Nga, ông đã viết lại những kỷ niệm về những chuyến công tác của
mình. Năm 2019, Gabidullin rời nhóm Wagner. Hồi ký của ông được xuất bản ở Nga
và Pháp trong năm nay và sẽ được xuất bản ở Đức trong tuần này.
Sinh năm
1967, Gabidullin đã có 10 năm làm quân nhân chuyên nghiệp trong Binh chủng lính
dù của quân đội Nga. Sau khi Liên Xô sụp đổ, ông dính líu đến mafia Nga và bị
tù 3 năm về tội giết người. Sau đó Gabidullin từng làm vệ sĩ và phục vụ các cơ
quan an ninh trước khi gia nhập nhóm Wagner. Báo WELT (Thế giới) đã có cuộc gặp vị cựu
binh đánh thuê để thực hiện một cuộc phỏng vấn qua video.
Hỏi: Ông Gabidullin, ông từng là một người
lính, từng làm công tác an ninh ở Nga. Ông đã chuyển sang Nhóm Wagner năm 2015
như thế nào?
Đáp: Năm 2015 tôi đã trải qua một thời kỳ đầy
khó khăn trong cuộc đời mình. Tôi rất chán nản, không thấy triển vọng và không
biết phải làm gì với cuộc đời mình. Một người bạn kể với tôi về một tổ chức
quân sự có tên là Wagner. Đây sẽ là cơ hội để tôi bắt đầu làm lại cuộc đời của
mình. Tôi từng phục vụ trong quân đội Nga, tôi muốn tận dụng cơ hội này. Tôi đến
trại ở Molkino, ghi danh và trở thành một phần của nhóm Wagner.
Hỏi: Quá trình tuyển dụng diễn ra như thế
nào?
Đáp: Đại để nó giống như người ta đi xin việc
bình thường vậy. Tôi mang theo các loại giấy tờ và họ đã kiểm tra các dữ liệu
đó. Sau đó làm bài kiểm tra. Tôi đã thể hiện mình có kiến thức về quân sự. Sau
đó là bài kiểm tra về năng khiếu, về thể chất và y tế. Nếu mọi thứ đều ổn, thì
bạn sẽ trở thành thành viên của nhóm.
Hỏi: Wagner tìm kiếm loại người như thế
nào?
Đáp: Khi đến đó, người ta thông báo chúng
tôi sẽ tham gia vào cuộc chiến. Chúng tôi có thể bị chết, bị sang chấn tâm lý
hay bị thương. Họ yêu cầu chúng tôi suy nghĩ kỹ, nếu chấp nhận các điều trên
thì có thể được tiếp nhận và làm việc trong nhóm Wagner.
Hỏi: Nó có thực sự chỉ là một loại công
việc bình thường? Hay tại sao những người đàn ông lại nộp đơn vào nhóm Wagner?
Đáp: Cái này phụ thuộc vào động cơ sống của
mỗi người. Mong muốn của tôi là thoát khỏi tình trạng trầm cảm và cuộc khủng hoảng
của mình và có một mục tiêu mới trong cuộc sống, tất nhiên ở đây còn có vấn đề
tiền bạc.
Hỏi: Mỗi tháng người ta trả ông bao nhiêu?
Đáp: Năm 2015, là 80.000 rúp (hiện tương
đương 1.400 euro) mỗi tháng cho những người lính đánh thuê bình thường khi ở
trong trại ở Nga. Nếu thực hiện một nhiệm vụ ở nước ngoài, thì được nhận
180.000 rúp (khoảng 3.200 euro). Còn nếu trực tiếp tham gia chiến đấu, thì
240.000 rúp (khoảng 4200 euro) mỗi tháng. Tôi nghĩ thang lương hiện nay vẫn như
vậy.
Hỏi: Tại Wagner, tất cả binh lính đều có bí
danh. Ông có tên là “Ded”, tức ông nội?
Đáp: Trong đơn vị tôi là người lớn tuổi
nhất. Đó là lý do tại sao tôi có tên là “Ông nội”.
Hỏi: Ông kể nhiệm vụ đầu tiên của ông là ở
Ukraine vào năm 2015, đã diễn ra không mấy tốt đẹp. Tại sao?
Đáp: Khi tôi ở cái gọi là Cộng hòa
Nhân dân Luhansk, tôi nhận ra rằng trên thực tế, những gì tôi nhìn thấy tại đây
không tương xứng với những gì được tuyên truyền, như chúng tôi từng nghe. Quản
lý các thực thể này là những người hoạt động như những chỉ huy Hồng quân đầu thế
kỷ 20. Những kẻ thua cuộc nào cũng được trao cơ hội để thực hiện tham vọng của
mình. Dân chúng bị bắt bớ và sau đó đã phát triển cái gọi là Hội chứng
Stockholm.
Hỏi: Dmitri Utkin là người đứng đầu Nhóm
Wagner, bí danh của ông ta là Wagner. Y được coi là một tên tân quốc xã. Ông từng
làm việc dười quyền ông ta ở Syria. Ông ta là loại người như thế nào?
Đáp: Ông ta là một người rất kiên quyết, một
nhà tổ chức tốt. Về hệ tư tưởng, tôi thấy ông ta có xăm những biểu tượng của Đức
Quốc xã. Một số người trong nhóm Wagner, giống như ông ta, là những người theo
thuyết Rodism. Đây là một dòng ngoại giáo có yếu tố Quốc xã. Điều này bao gồm
niềm tin người Nga là dân tộc siêu đẳng và bài Do Thái. Tôi chưa bao giờ phục
tùng ý thức hệ này. Tôi nghĩ đó là điều tào lao, vớ vẩn.
Hỏi: Trong nhóm Wagner có lính đánh
thuê nước ngoài không? Người Đức chẳng hạn?
Đáp: Ở Ukraine có những người Serbia
trong đơn vị của tôi. Ngoài ra tôi không gặp bất kỳ người nước ngoài nào khác.
Năm 2017, Wagner quyết định không cho người nước ngoài hoạt động ở nước ngoài,
kể cả các nước SNG (Cộng đồng các quốc gia độc lập), do liên quan đến vấn đề về
đi lại và kiểm soát biên giới.
Hỏi: Và tôi nghĩ cũng không có phụ nữ?
Đáp: Không có, Nga vẫn có đủ đàn ông để
bù đắp cho sự thiếu hụt trong hàng ngũ Wagner. Nhưng tôi nghĩ ngày phụ nữ tham
gia nhóm Wagner không còn xa khi số nam giới chết trận không ngừng tăng lên.
Hỏi: Có nguồn tin cho rằng lính đánh thuê
Wagner phạm tội ác chiến tranh, chẳng hạn như hãm hiếp. Ông có tham gia vào những
vụ như vậy chưa?
Đáp: Khi tôi ở Ukraine, tình hình thực tế
đã rất yên bình. Còn khi ở Syria, không có dân thường trong khu vực có chiến sự.
Bất kể chúng tôi đang ở đâu, trên núi cao hay trong sa mạc, đâu đâu cũng không
có một bóng dân thường.
Hỏi: Nhưng đồng đội của ông chắc có tiếp
xúc dân thường. Có một đoạn video từ Syria cho thấy một người dân thường bị
lính đánh thuê chặt đầu. Ông nghĩ sao về chuyện đó?
Đáp: Tôi hiểu các vị đang đề cập đến cái
gì. Đây là hai chiến binh đã rời bỏ hàng ngũ. Tôi thấy điều đó thật tàn bạo và
vô nhân đạo, nhưng đây chỉ là một trường hợp cá biệt. Tôi nhắc lại, chúng tôi
không có liên hệ với dân thường.
Hỏi: Sự khác nhau giữa lính đánh thuê
Wagner và lính chính quy là như thế nào?
Đáp: Bản thân họ có lẽ không quá khác biệt
so với những người trong quân đội Nga. Nhưng nói chung lính đánh thuê thường
nhiều tuổi hơn lính thường trong quân đội. Họ tham gia chiến trận nhiều hơn,
dày dạn kinh nghiệm trận mạc hơn. Còn sự khác biệt giữa Wagner và Quân đội
Syria là ở chỗ, quân Wagner biết chiến đấu còn Quân đội Syria thì không.
Hỏi: Tại sao ông lại quyết định bỏ tất cả
để chuyển sang viết sách?
Đáp: Đó là một chuỗi sự kiện. Tôi càng
ngày càng ít thông cảm hơn với ban chỉ huy. Giọt nước tràn ly là những hoạt động
an ninh của Wagner. Họ tìm số điện thoại của một đồng nghiệp và lục tung cả đồ
đạc của tôi trong lúc tôi không có mặt ở đó. Họ coi đó là chuyện bình thường,
nhưng tôi thì không.
Hỏi: Năm nay ông đã rời nước Nga và
chuyển sang Pháp. Tại sao vậy?
Đáp: Tôi sợ rằng tôi sẽ không còn được rời
nước Nga khi cuốn sách của tôi được phát hành và quảng bá ở Pháp. Do đó chúng
tôi đã quyết định rời khỏi đất nước.
Hỏi: Bà nhà và cô con gái có đi cùng
với ông không?
Đáp: Tôi không muốn đề cập tới gia đình
mình, đến việc họ là ai và đang ở đâu.
Hỏi: Ông sợ bị bắt hay bị đánh thuốc độc
như các ông Alexei Navalny hay Alexander Litvinenko?
Đáp: Tôi nghĩ điều đó là có thể. Tôi
nên đề phòng và phải cẩn thận.
Hỏi: Vậy tại sao ông lại kể cho chúng tôi
nghe câu chuyện của mình?
Đáp: Một người có điều gì đó muốn nói thì
không được phép im lặng.
Hỏi: Có thể ông muốn đề cập đến cuộc chiến
tranh ở Ukraine, trong đó có sự tham gia của lực lượng lính đánh thuê Wagner.
Ông nghĩ sao về điều đó?
Đáp: Phải, ý tôi là cuộc chiến ở Ukraine,
một sự kiện bi thảm trong lịch sử của đất nước tôi. Nga xâm lược Ukraine, đây
là một cuộc can thiệp vũ trang. Thái độ của tôi đối với cuộc chiến tranh này tất
nhiên là tiêu cực. Người ta bịa đặt ra các nguyên nhân khác nhau. Mục tiêu thực
sự của cuộc chiến tranh này hoàn toàn khác. Nhưng người dân Nga bị tung hỏa mù
và bị tác động mạnh mẽ bởi bộ máy tuyên truyền.
Hỏi: Tại sao người của Wagner và Tổng
thống Chechnya Ramzan Kadyrov lại hoạt động ở Ukraine? Phải chăng vì quân đội
Nga có quá yếu?
Đáp: Nếu không có Wagner và không có
Kadyrov, thì quân đội Nga không phải là một thế lực quân sự đáng gờm. Quân đội
Nga mà không có lực lượng Wagner thì khó có thể thu được thắng lợi ở Ukraine.
Hỏi: Trong giới quân sự Nga hoặc
trong nhóm Wagner có một phong trào muốn chấm dứt cuộc chiến này hay đây chỉ là
mong muốn của riêng ông?
Đáp: 80 đến 85% dân chúng Nga tin tưởng vô
điều kiện vào bộ máy tuyên truyền. Có lẽ chỉ có khoảng 15 đến 20% là có khả
năng có chính kiến riêng và hiểu những gì đang diễn ra. Đối với Wagner tình
hình cũng tương tự.
Hỏi: Theo ông liệu cuộc chiến ở Ukraine sẽ
kết thúc như thế nào?
Đáp: Để có thể tiên lượng, người ta cần phải
thấy trước các hành động của Tổng thống Nga. Nhưng ông ta đang ở trong thế giới
của riêng mình. Ông ấy mơ về một sứ mệnh lịch sử. Rất khó đoán định ông này sẽ
đưa đất nước đi tới đâu.
Nguồn: Sebastian Beug, Ex-Söldner:
„Ohne Wagner ist die russische Armee nicht ernstzunehmen“, WELT,
05/07/2022.
------------------------------------------
.
Tại sao lính đánh thuê Wagner của Nga sẽ gặp khó khăn ở Ukraine?
Nguyễn Thị Kim Phụng, biên dịch
07/04/2022
https://nghiencuuquocte.org/2022/04/07/tai-sao-linh-danh-thue-nga-se-gap-kho-khan-o-ukraine/
Đầu tiên,
nhìn vào góc trên cùng của bức ảnh, nơi có bốn người đàn ông mặc quân phục và
khung cảnh có vẻ thật nhẹ nhàng. Một người mỉm cười. Một người khác vừa phì
phèo điếu thuốc, vừa trừng mắt nhìn vào ống kính. Rồi hãy nhìn xuống chân họ,
và bạn sẽ thấy một cái đầu bị chặt rời nằm trên sàn bê tông. Trước khi chặt đầu
nạn nhân, những người đàn ông này đã quay một đoạn video, ghi lại cảnh họ cười
cợt trong lúc dùng búa tạ đập vào tay và chân nạn nhân. Vụ việc xảy ra ở Syria
vào năm 2017. Nạn nhân được cho là đã đào ngũ khỏi quân đội Syria, và những kẻ
giết anh nhiều khả năng là người Nga. Ít nhất một trong số họ đã được xác định
là đặc nhiệm của Tổ chức Wagner, một đơn vị lính đánh thuê Nga có mối liên hệ với
tình báo quân đội nước này. Tổ chức này bị tình nghi, không phải lần đầu tiên,
là đang hoạt động ở Ukraine.
Là nhóm
lính đánh thuê nổi tiếng nhất của Nga, Wagner có liên hệ trực tiếp với Tổng thống
Vladimir Putin. Đơn vị này lần đầu tiên nổi lên ở Ukraine vào năm 2014, khi Nga
cố gắng chia cắt khu vực Donbas ở miền đông. Lúc ấy, Wagner cung cấp một trong
những dịch vụ mà Putin cần từ lính đánh thuê: khả năng phủ nhận. Lính đánh thuê
có thể đảm nhiệm vai trò chiến binh ly khai một cách đáng tin hơn những người
lính Nga thực sự. Kể từ đó, đơn vị này đã được triển khai tới một loạt quốc
gia, bao gồm Syria, Libya, Mali, và Cộng hòa Trung Phi, cũng như ở Sudan và
Venezuela, để hỗ trợ hoặc dựng lên những nhà độc tài mà Putin ủng hộ.
Ngày nay, ở
Ukraine, Putin không còn có thể hy vọng vào khả năng phủ nhận mà Wagner mang lại,
cũng không thể thu lợi từ một dịch vụ khác của lính đánh thuê – đó là cắt giảm
con số thương vong của những người lính mà gia đình họ có thể thắc mắc tại sao
thân nhân của họ phải hy sinh. Vì Nga hiện có khoảng 190.000 quân ở Ukraine,
nên dù có tận vài nghìn lính đánh thuê Wagner đi chăng nữa thì cơ hội thay đổi
kết quả của cuộc chiến vẫn là rất nhỏ. Tuy nhiên, họ có thể khiến cách thức tiến
hành chiến tranh trở nên man rợ hơn. Để thực hiện nhiệm vụ ở Ukraine, các nhà
tuyển quân Nga đã tiếp cận với những người từng bị từ chối trong quá khứ, vì có
quá ít kinh nghiệm hoặc có lý lịch đáng ngờ. “Họ đang tuyển bất cứ ai có thể,”
Ilya Rozhdestvensky, một nhà báo Nga có kinh nghiệm theo dõi lính đánh thuê lâu
năm cho biết.
Tổ chức
này được cho là lấy tên theo nhà soạn nhạc yêu thích của Hitler, Wagner, cũng
là mật danh của người sáng lập, Dmitry Utkin. Utkin là một cựu binh thuộc lực
lượng tình báo quân sự Nga, GRU, người đã chiến đấu trong cả hai cuộc chiến
tranh Chechnya, và sau đó trở thành chỉ huy một đơn vị tinh nhuệ Spetsnaz, hay
còn gọi là lực lượng đặc nhiệm. Còn rất nhiều liên hệ giữa Wagner với quân đội
Nga. Trại huấn luyện ở Nga của tổ chức này nằm gần một căn cứ GRU. Tại Libya,
Syria, và Venezuela, máy bay quân sự Nga đã tham gia vận chuyển các đặc nhiệm
Wagner; còn tại Libya, quân đội Nga cũng được cho là đã tiếp tế đầy đủ cho lực
lượng này. Một danh sách mua sắm khí tài quân sự, bao gồm xe tăng, hệ thống
radar tiên tiến, và hàng trăm khẩu súng trường Kalashnikov đã được tìm thấy
trong một tài liệu của Wagner được thu hồi ở Libya. Một số thiết bị nhiều khả
năng chỉ có thể được cung cấp bởi quân đội Nga. Các đặc vụ Wagner thường sử dụng
hộ chiếu được cấp bởi một cơ quan đặc biệt có liên hệ với Bộ Quốc phòng – đây
cũng chính là nơi cấp hộ chiếu của hai kẻ đã âm mưu ám sát Sergei Skripal ở Anh
vào năm 2018. Năm 2020, khi Belarus bất ngờ bắt giữ 33 người Nga được cho là
thuộc Wagner, Putin đã bày tỏ sự quan tâm cá nhân, và giúp họ được trả tự do.
Kimberly Marten của Trường Barnard thuộc Đại học Columbia, tóm tắt rằng: “Nhóm
này hoàn toàn không độc lập.”
Giống như
tất cả các lực lượng đánh thuê khác ở Nga, Wagner không chính thức tồn tại, vì
luật pháp Nga không cho phép hoạt động đánh thuê. Tuy nhiên, vào năm 2018 ,
Putin đã thừa nhận sự tồn tại của tổ chức này, ẩn ý rằng công việc của họ là
không có vấn đề gì, miễn là chúng nằm bên ngoài biên giới Nga. Ông nói: “Họ có
quyền được làm việc và thúc đẩy lợi ích kinh doanh của mình ở bất kỳ đâu trên
thế giới.” Điều đáng ngạc nhiên là các nhà chức trách Nga tỏ ra không mấy quan
tâm đến việc buộc lực lượng Wagner phải chịu trách nhiệm về hành vi của họ, bao
gồm cả vụ tra tấn ở Syria.
Khoảng
10.000 người được cho là đã làm việc cho Wagner kể từ khi tổ chức này thành lập,
hầu hết trong số họ là cựu binh Nga có kinh nghiệm chiến đấu. Những người tuyển
quân được cho là ưa thích những ứng viên có kỹ năng quân sự chuyên biệt và
không có tiền án. Công việc này được trả lương khá cao: những người lính đánh
thuê phục vụ ở châu Phi nhận được tới 4.000 USD/tháng. Dù lính đánh thuê Wagner
được cử đi thực hiện các nhiệm vụ phục vụ lợi ích địa chính trị của Nga, tổ chức
này cũng đã kiếm được rất nhiều tiền nhờ các hoạt động liên quan. Tại hầu hết
các nơi Wagner hoạt động, chẳng hạn như Mali hoặc Cộng hòa Trung Phi, nhóm này
được chính quyền địa phương trả tiền. Đôi khi, thỏa thuận còn bao gồm cả việc cấp
quyền kiểm soát các mỏ vàng hoặc kim cương cho Wagner, hoặc cho các công ty có
liên hệ với nhà bảo trợ chính của tổ chức này, Yevgeny Prigozhin. Ở Syria,
Prigozhin đang thu lợi từ các mỏ dầu, còn ở Mali, Wagner được cho là bỏ túi 10
triệu USD/tháng.
Đôi khi,
Prigozhin cũng có căng thẳng với một số quan chức Nga, chẳng hạn như Bộ trưởng
Quốc phòng, Sergei Shoigu. Năm 2018, các đợt không kích của Mỹ đã giết chết khoảng
200 lính đánh thuê Nga, những người đã tấn công một tiền đồn của người Kurd do
Mỹ hậu thuẫn, nằm gần Deir al-Zour ở miền đông Syria. Quân đội chính quy của
Nga được cho là đã làm rất ít để giúp lính của Wagner tránh được cuộc tàn sát
này. Tuy nhiên, Wagner dường như vẫn có thể phục hồi sau những thất bại như vậy,
có lẽ là nhờ các mối quan hệ của Prigozhin trong Điện Kremlin.
Khi còn là
một thanh niên, Prigozhin từng thụ án trong một nhà tù Liên Xô, và sau khi ra
tù, ông ta mở một quầy xúc xích ở St. Petersburg. Từ khởi đầu khiêm tốn đó, ông
bắt đầu đa dạng hóa, kinh doanh các nhà hàng thu hút giới thượng lưu của thành
phố. Sau khi Putin trở thành tổng thống vào năm 2000, ông bắt đầu đưa các vị
khách quyền lực đến nhà hàng của Prigozhin. Tổng thống George W. Bush được cho
là đã dùng bữa tối với patê gan vịt, trứng cá muối đen, và bít tết cùng nấm bụng
dê tại New Island, một nhà hàng nổi trên sông Neva thuộc quyền sở hữu
của Prigozhin. Những hợp đồng béo bở cho phép Prigozhin cung cấp thức ăn cho
quân đội đã sớm theo sau. Dần dần, ông được giao những nhiệm vụ quan trọng hơn,
bao gồm nhóm lính đánh thuê mà sau này sẽ trở thành Wagner, và một đội quân chiến
binh mạng (troll farm) trên Internet – có tên chính thức là Cơ quan Nghiên cứu
Internet, vốn bị Robert Mueller, một công tố viên đặc biệt, truy tố vì can thiệp
vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Dù có các
hoạt động mang về nhiều lợi nhuận, ‘thành tích’ của Wagner không hẳn là tốt. Tổ
chức này đã giúp hiện thực hóa các mục tiêu của Putin tại Donbas vào năm 2014,
cũng như trong giai đoạn sau đó. Và ở Syria, lính đánh thuê Wagner được cho là
đã đóng vai trò quan trọng trong việc tái chiếm thành phố cổ Palmyra từ tay Nhà
nước Hồi giáo, và giúp quân đội Nga duy trì quyền lực cho Tổng thống Bashar
al-Assad. Nhưng vào năm 2019, khi Wagner được thuê để chống lại các chiến binh
thánh chiến ở miền bắc Mozambique, nhóm này đã rút lui nhanh chóng sau khi ít
nhất 7 người trong số họ bị giết. Tại Libya, khoảng 1.000 lính đánh thuê Nga đã
chiến đấu cùng Khalifa Haftar, một vị tướng nổi dậy, chống lại chính phủ không
được công nhận. Họ đã thất bại trong việc lật đổ chính phủ và bị cáo buộc phạm
tội ác chiến tranh, gồm cả việc sát hại dân thường. Tại Cộng hòa Trung Phi, khoảng
2.000 lính đánh thuê Wagner đang hỗ trợ Tổng thống Faustin-Archange Touadéra.
Tuy nhiên, họ còn lâu mới diệt trừ được những kẻ nổi loạn đang muốn lật đổ ông.
Trong vòng
sáu tháng qua, khoảng 1.000 đặc nhiệm Wagner đã đến Mali. Theo một báo cáo của
Liên Hiệp Quốc, họ đã bị buộc tội tham gia cùng với binh lính Mali trong một vụ
hành hạ khoảng 30 người, tưới xăng và thiêu sống họ. Trong lúc đó, các chiến
binh thánh chiến vẫn tiếp tục tiến lên.
Các báo
cáo về việc lính Wagner đến Ukraine xuất hiện chỉ vài ngày sau khi xảy ra cuộc
xâm lược. Cơ quan an ninh Ukraine thông báo rằng lính đánh thuê đã được điều động
đến Kyiv để ám sát Tổng thống Volodymyr Zelensky cũng như các quan chức cấp cao
khác. Tuy nhiên, không có xác nhận độc lập nào để kiểm chứng những khẳng định
đó, và các nhà phân tích và nhà báo theo dõi Wagner cho rằng việc sử dụng đơn vị
này cho một nhiệm vụ nhạy cảm như vậy là không chắc chắn. Lính đánh thuê có vẻ
không chiến đấu cùng với các đơn vị quân đội chính quy Nga tiến đánh từ Nga,
Belarus, và Crimea. Các cơ quan an ninh Ukraine đã tiết lộ thông tin về chỉ hai
người lính có mối liên hệ với Wagner trong số những người Nga bị bắt làm tù
binh; thậm chí hai người đó còn khai rằng, dù đã chiến đấu cho Wagner trong quá
khứ, nhưng nay họ đến Ukraine trong hàng ngũ quân đội chính quy của Nga.
Thay vào
đó, người ta cho rằng lính đánh thuê đang được điều động đến các khu vực
Donetsk và Luhansk, để tăng cường cho các lực lượng ly khai đang cố gắng phá vỡ
các phòng tuyến mà Ukraine thiết lập. Bộ Quốc phòng Anh ngày 28/03 cho biết họ
dự kiến Wagner sẽ triển khai hơn 1.000 lính đánh thuê ở miền đông Ukraine, bao
gồm cả các chỉ huy cấp cao.
Cho đến
nay, những người được cử đến Ukraine dường như không thuộc nhóm Wagner nòng cốt,
mà chỉ là lính mới, tham gia các nhiệm vụ đột xuất. “Họ đang sử dụng cơ sở hạ tầng
cũ của Wagner – căn cứ, các kênh tuyển dụng,” Ilya Barabanov, một nhà báo người
Nga đã đưa tin nhiều về nhóm này cho biết. “Nhưng đó không phải là những gì
chúng ta quen gọi là ‘Wagner’.” Tình báo quân sự Ukraine đã gọi những người
lính đánh thuê hoạt động trong cuộc chiến hiện tại là “Liga”, tiếng Ukraine có
nghĩa là “liên quân.” Các tân binh này được trả 200.000 rúp (2.367 USD) mỗi
tháng, hơn gấp nhiều lần so với những gì mà lính chính quy thông thường nhận được.
Phía Nga
cũng có thể chuyển hướng sang những binh sĩ đến từ Syria hoặc những nơi khác, vốn
đã từng chiến đấu cùng với Wagner. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu tuyên bố với
Putin rằng 16.000 “tình nguyện viên” từ Trung Đông đã sẵn sàng đến chiến đấu ở
Ukraine. Các video từ Cộng hòa Trung Phi cũng chứa hình ảnh các nhóm nhỏ đàn
ông châu Phi có vũ trang tuyên bố họ muốn chiến đấu cho Nga ở Ukraine. Dù cho đến
nay có rất ít bằng chứng về việc có một lực lượng đáng kể đang hướng về Ukraine,
nhưng các chiến binh nước ngoài vẫn có thể giúp tăng quân số, bên cạnh việc
dùng lính đánh thuê. Tuy nhiên, họ có thể không thực sự có động lực chiến đấu.
Marten lập luận rằng nhiều người có thể bị “cưỡng ép” chiến đấu, giống như đã từng
xảy ra khi Nga cử lính Syria đến hỗ trợ Haftar trong nỗ lực thất bại ở Libya.
Trong suốt một thập niên nội chiến tại quê nhà, binh lính Syria cho thấy họ giỏi
trộm cắp đồ gia dụng và buôn bán ma túy hơn là chiến đấu.
Tình báo
phương Tây cho rằng một số lính đánh thuê của Wagner có thể sẽ rời Libya đến
Ukraine. Thậm chí một số có thể khởi hành từ Cộng hòa Trung Phi. Nhưng hiện tại,
các dấu hiệu của việc chuyển quân vẫn còn hạn chế. “Không ai hủy bỏ hợp đồng
thương mại ở những nơi khác,” Barabanov lưu ý. Thật vậy, ngay sau khi cuộc chiến
ở Ukraine bắt đầu, Wagner đã cử thêm nhiều lính đánh thuê tới Mali, nâng tổng số
lính ở đó lên khoảng 1.000 người, một quan chức quân đội Pháp cho biết. “Chúng
tôi nghĩ rằng sẽ không có tác động lớn tới việc triển khai lính đánh thuê ở Mali
và Cộng hòa Trung Phi,” quan chức này nói thêm, dù bản thân ông tin rằng Wagner
cũng sẽ có thể hoạt động ở Ukraine. Ngay cả khi thực sự có thêm nhiều lính đánh
thuê Nga đến Ukraine, hồ sơ cho thấy những đóng góp của họ cho động lực của cuộc
xung đột sẽ ít hơn là cho danh sách tội phạm chiến tranh đang ngày một kéo dài.
Nguồn: “Russia’s
brutal mercenaries will struggle to make their mark in Ukraine”, The
Economist, 03/04/2022.
No comments:
Post a Comment