Bầu cử Mỹ 2024: thắc
thỏm chờ tổng thống kế tiếp
Bùi Văn Phú
Gửi
cho BBC từ Berkeley, California
4
tháng 11 năm 2024
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/ce8y2ve6q21o
Nước
Mỹ đang bước vào một kỳ bầu cử với nhiều biến cố đã xảy ra và diễn biến sắp tới
được dự báo sẽ có nhiều kịch tính. Donald Trump hay Kamala Harris sẽ đắc cử tổng
thống, kết quả nào cũng có thể dẫn tới những diễn biến khó lường.
Các
thăm dò ý kiến cử tri do nhiều cơ quan thực hiện, đến cuối tuần trước ngày tổng
tuyển cử cho thấy hai ứng viên Kamala Harris và Donald Trump vẫn ngang ngửa
nhau.
Theo
mạng 270toWin.com, thông số ghi nhận ngày 3/11 như sau:
·
NBC
News: Trump 49%, Harris 49%
·
ABC
News/Ipsos: Harris 49%, Trump 46%
·
New
York Times/Siena College: Harris 49%, Trump 47%
·
Emerson
College: Trump 49%, Harris 49%
Với
sai số từ 3% đến 4% thì những kết quả thăm dò trên được xem như không phân thắng
bại. Cho tới khi cử tri tham gia bầu chọn và từng lá phiếu đã được kiểm đếm mới
biết ai thắng.
·
Bầu cử Mỹ: Cử
tri và ứng viên gốc Việt ở California
28 tháng 10 năm 2024
·
Kết quả bầu cử Mỹ
2024: Khi nào ta biết Harris hay Trump thắng?
4 tháng 11 năm 2024
·
Những năm tháng
làm công tố viên tiết lộ gì về con người Harris hiện tại
4 tháng 11 năm 2024
Tại
bảy tiểu bang chiến trường là Pennsylvania, Wisconsin, Michigan, Georgia,
Nevada, Bắc Carolina và Arizona, kết quả cũng như trên, hai ứng viên được cử
tri ủng hộ bằng nhau, hay hơn kém nhau chỉ từ 2% đến 4%.
Nhật
báo USA Today số cuối tuần 1-3/11 chạy tít lớn nền đen chữ trắng
chiếm gần hết trang nhất: “The United States of Anxiety” – Nước Mỹ lo lắng
(chơi chữ từ tên chính thức The United States of America, USA), vì người dân
không biết ai sẽ thắng trong ngày bầu cử và rồi chuyện gì sẽ xảy ra cho đất nước
đang phân cực cao độ.
Nhật
báo này, trong tổ hợp báo chí Gannett với hơn 200 nhật báo địa phương, đã quyết
định không đề xuất ủng hộ ứng viên tranh chức tổng thống năm nay, dù các lần bầu
cử trước đây báo này đã ủng hộ Joe Biden năm 2020 và kêu gọi không bỏ phiếu cho
Donald Trump năm 2016.
Hai
nhật báo lớn Washington Post và Los Angeles Times cũng
có quyết định không ủng hộ Harris hay Trump trong kỳ bầu cử sắp tới.
Sự
kiện các nhật báo lớn tại Mỹ lên tiếng ủng hộ một ứng viên tranh cử tổng thống
là chuyện bình thường, như đã có trong quá khứ. Nhưng không phải cứ được một tờ
báo lớn, có uy tín lên tiếng ủng hộ là sẽ thắng cử. New York Times luôn
ủng hộ ứng viên đảng Dân chủ, vì thế tờ báo này được cho là theo cánh tả.
Ứng
cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ Kamala Harris tại sân bay Charlotte Douglas
ở Charlotte, Bắc Carolina vào ngày 2/11. Phía xa là chuyên cơ của đối thủ
Donald Trump.
Nhìn
lại những cuộc bầu cử tổng thống trước đây sẽ thấy không phải trong mọi kỳ bầu
cử tổng thống, lựa chọn của báo này đều đúng. Tài liệu của báo New York
Times ghi nhận:
·
2020
ủng hộ ứng viên Dân chủ Joe Biden. Biden thắng ứng viên Cộng hòa Donald Trump
·
2016
ủng hộ ứng viên Dân chủ Hillary Clinton. Clinton thua ứng viên Cộng hòa Donald
Trump
·
2012
ủng hộ ứng viên Dân chủ Barack Obama. Obama thắng ứng viên Cộng hòa Mitt Romney
·
2008
ủng hộ ứng viên Dân chủ Barack Obama. Obama thắng ứng viên Cộng hòa John McCain
·
2004
ủng hộ ứng viên Dân chủ John Kerry. Kerry thua ứng viên Cộng hòa George W. Bush
(con)
·
2000
ủng hộ ứng viên Dân chủ Al Gore. Gore thua ứng viên Cộng hòa George W. Bush
(con)
·
1996
ủng hộ ứng viên Dân chủ Bill Clinton. Clinton thắng ứng viên Cộng hòa Bob Dole
·
1992
ủng hộ ứng viên Dân chủ Bill Clinton. Clinton thắng ứng viên Cộng hòa George
H.W. Bush (cha)
·
1988
ủng hộ ứng viên Dân chủ Michael S. Dukakis. Dukakis thua ứng viên Cộng hòa
George H.W. Bush (cha)
·
1984
ủng hộ ứng viên Dân chủ Walter Mondale. Mondale thua ứng viên Cộng hòa Ronald
Reagan
·
1980
ủng hộ ứng viên Dân chủ Jimmy Carter. Carter thua ứng viên Cộng hòa Ronald
Reagan
·
1976
ủng hộ ứng viên Dân chủ Jimmy Carter. Carter thắng ứng viên Cộng hòa Gerald R.
Ford
Năm
nay, cũng như 12 lần bầu tổng thống kể từ 1976, New York Times cũng
ủng hộ ứng viên Dân chủ là Kamala Harris. Nhưng trong 12 lần vừa qua, cũng chỉ
có 6 lần ứng viên được tờ báo này ủng hộ đã thắng cử.
·
Ngoài Trump và
Harris, còn ai đang tranh cử tổng thống Mỹ?
29 tháng 10 năm 2024
·
Kamala Harris:
Soi hồ sơ nhân vật có thể trở thành nữ tổng thống Mỹ
29 tháng 10 năm 2024
·
Bầu cử Mỹ: Phía
sau cuộc chiến giữa đàn ông và phụ nữ
27 tháng 10 năm 2024
Nhật
báo Washington Post cũng thế, từ bầu cử 1976 đến nay báo này đều
ủng hộ ứng viên tổng thống của Đảng Dân chủ, ngoại trừ năm 1988 tờ báo không ủng
hộ George H.W. Bush (cha) hay Michael Dukakis.
Bầu
cử tổng thống năm nay, ban biên tập Washington Post đã thảo lá
thư ủng hộ Kamala Harris, nhưng chủ của báo này là Jeff Bezos đã không cho công
bố sự ủng hộ. Hàng trăm ngàn độc giả mạng của Washington Post đã
hủy mua báo và nhiều biên tập viên đã từ chức để phản đối.
Truyền
thông báo chí trong cộng đồng Việt ở California, nơi có đông người Việt sinh sống
nhất tại Hoa Kỳ, với hai tờ nhật báo lớn nhất ở Quận Cam là Người-Việt và Việt
Báo cũng có quan điểm ủng hộ ứng viên Dân chủ Kamala Harris và hầu như
không có bài viết ủng hộ ứng viên Cộng hòa Donald Trump.
Vài
ngày trước đây, Phó Tổng thống Harris đã gửi một tâm thư cho cử tri gốc Việt,
nói về các chính sách sẽ theo đuổi nếu thắng cử, như giảm chi phí khởi nghiệp
cho các doanh nghiệp nhỏ, giảm chi phí y tế nhất là cho các cụ cao niên, cắt giảm
thuế, giúp gia đình có trẻ nhỏ, giúp dân mua nhà lần đầu, sửa đổi chính sách di
dân, trừng phạt những kẻ bạo động kỳ thị người gốc Á v.v…
Lá
thư được phổ biến trên nhật báo Việt Báo ngày 31/10, có đoạn:
“Nhân
khi chúng ta sắp tưởng niệm 50 năm ngày Sài Gòn thất thủ, hãy cùng nhau suy ngẫm
về hành trình phi thường của cộng đồng của các bạn, cộng đồng người Mỹ gốc Việt
hải ngoại, hiện đã có hơn hai triệu người. Khả năng phục hồi của các bạn đang tỏa
sáng qua những thành công của cộng đồng mà các bạn đã xây dựng được. Câu chuyện
của các bạn chính là câu chuyện của nước Mỹ. Từ câu chuyện này, mỗi chúng ta đều
phải ý thức được, và đều phải nhớ rằng: tự do là điều mà tất cả chúng ta phải hết
sức trân trọng và bảo vệ.”
Bà
so sánh người Việt đến Hoa Kỳ định cư giống như câu chuyện của chính gia đình
mình, khi cha mẹ của bà cũng là những di dân đến Mỹ vào đầu thập niên 1960, với
cố gắng vươn lên để thành công trên miền đất mới.
Tuần
trước đó, cựu Tổng thống Bill Clinton đã đến quán cà phê Factory ở Quận Cam gặp
gỡ, vận động cử tri gốc Việt bỏ phiếu cho Derek Trần, ứng viên Dân chủ đang đối
đầu với dân biểu Cộng hòa đương nhiệm Michelle Steel để giành chức đại diện cho
Quận hạt 45 trong Hạ viện Hoa Kỳ.
Cựu
Tổng thống Bill Clinton vận động cho ứng cử viên Derek Trần chạy đua vào Hạ viện
Mỹ
Bên
bờ Đông nước Mỹ, cuối tháng Tám vừa qua, Tổng thống Donald Trump đã đến nhà
hàng Trường Tiền trong trung tâm thương mại Eden ở quận Fairfax, Virginia để vận
động cho ứng viên Cộng hòa là cựu Đại tá Hải quân Cao Hùng tranh cử vào Thượng
viện Hoa Kỳ, đối đầu với ứng viên Dân chủ là Thượng nghị sĩ Tim Kaine, từng là ứng
viên phó tổng thống của Hillary Clinton.
Theo
dõi các mạng xã hội, cộng đồng người Việt cũng ồn ào chọn lựa và bày tỏ quan điểm
chính trị của mình. Có những nghệ sĩ đã công khai chọn lựa người lãnh đạo nước
Mỹ. Ca sĩ Ái Vân ủng hộ Kamala Harris, trong khi ca sĩ Hương Lan chọn Donald
Trump.
Kỳ
bầu tổng thống năm nay truyền thông Mỹ đã chọn ứng viên để ủng hộ và không còn
đưa thông tin khách quan. Thí dụ, các chương trình của MSNBC cho
thấy Trump là người ăn nói lỗ mãng, chửi không chừa một ai không ủng hộ ông,
chính sách bất nhất và đài này ủng hộ ứng viên Dân chủ Harris.
Trên
đài Fox-News thì Kamala trở thành tâm điểm, cho rằng bà chỉ là
sự kéo dài thất bại trong chính sách của Biden, hay còn giống như Barack Obama
trước đây, là phe cực tả muốn đưa nước Mỹ theo con đường xã hội chủ
nghĩa. Fox luôn ca ngợi Trump là lãnh đạo có tầm, sẽ phục hồi
nước Mỹ.
Sống
ở Mỹ gần nửa thế kỷ, tôi quan sát thấy cuộc vận động tranh cử của Phó Tổng thống
Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump được phản ánh qua câu ca dao của
người Việt: “Yêu nhau yêu cả đường đi/ Ghét nhau ghét cả tông ti họ hàng.”
VIDEO
: "So sánh chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris"
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/ce8y2ve6q21o
Ngày
bầu cử 5/11 đã tới mà các thăm dò dư luận không rõ thắng thua làm tôi nhớ lại
cuộc bầu cử tổng thống năm 1980 giữa hai ứng viên là Tổng thống đương nhiệm
Jimmy Carter và cựu Thống đốc Ronald Reagan mà gần ngày bầu cử các thông số đưa
ra cũng không phân thắng bại, với Reagan hơn một chút và vẫn trong biên độ sai
số.
Năm
giờ chiều ngày tổng tuyển cử 4/11/1980, lúc đó tôi cùng các bạn sinh viên đang
ăn cơm trong ký túc xá. Bỗng dưng một bạn chạy từ dưới nhà lên la lớn: “It’s
not my fault! It’s not my fault!” – Không phải lỗi của tôi. Bạn này vừa xem
ti vi và các đài truyền hình đã đưa tin Ronald Reagan thắng, dựa vào các “Exit
Poll”, là kết quả thăm dò bên ngoài phòng phiếu ngay sau khi cử tri vừa bầu chọn.
Lúc đó phòng phiếu tại các tiểu bang miền Tây như California, Oregon,
Washington vẫn còn mở cửa cho cử tri bầu chọn đến 8 giờ tối.
Đó
là kết quả bầu tổng thống được biết sớm nhất do truyền thông đưa ra. Kết quả
chính thức Ronald Reagan đạt chiến thắng địa chấn với 489 phiếu đại cử tri,
Jimmy Carter được 49.
Với
kết quả bầu cử năm 2000 và 2020 không rõ thắng thua trong đêm bầu cử, năm nay
cũng sẽ không có kết quả trong đêm 5/11 nếu số phiếu không nghiêng hẳn về một ứng
cử viên để tạo chiến thắng địa chấn.
Cách
cử tri bầu chọn cũng đã khác so với trước, khi có rất ít cử tri có thể bỏ phiếu
qua đường bưu điện. Bầu cử năm nay, hai ngày trước ngày tổng tuyển cử đã có 75
triệu cử tri bỏ phiếu bằng thư hay tham gia bầu chọn sớm.
Cũng
không quên sự kiện ứng viên Donald Trump đã cho rằng có gian lận và sẽ khiếu kiện,
như ông đã làm bốn năm trước đây.
Đúng
là nước Mỹ đang trong trạng thái “The United States of Anxiety”. Không
biết sẽ kéo dài bao lâu sau ngày tổng tuyển cử 5/11.
-----------------------
·
Tác giả Bùi Văn Phú là giảng viên đại học cộng đồng và là
một nhà báo tự do từ vùng Vịnh San Francisco, California
No comments:
Post a Comment