Một số việc Hồ Chí
Minh đã thực hiên liên quan câu trích trong Tuyên Ngôn Độc Lập
Nghiêm Huấn Từ
13/09/2024
Hỏi:
Sau thế chiến 2, đảng Cộng Sản ở nhiều nước Âu, Á lên cầm quyền đã đặt quốc hiệu
kèm theo tính từ “nhân dân”, hoặc “xã hội chủ nghĩa”. Ví dụ Cộng hòa Nhân dân
Xã hội chủ nghĩa Albania (1946–1992), Cộng hòa Nhân dân Bulgaria (1946–1990), Cộng
hòa Nhân dân Ba Lan (1944–1989) Cộng hòa Nhân dân Hungary (1949–1989), Cộng hòa
Liên bang Xã hội chủ nghĩa Nam Tư (1943–1992), Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa
România (1947–1989). Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Tiệp Khắc (1948–1990), Liên bang
Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết (1922–1991), Cộng hòa Nhân dân Mông Cổ
(1924–1992), Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên (1948–1972), Cộng hòa Nhân
dân Trung Hoa (1949–nay), Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1945–1976). Tại sao vậy?
ChatGPT: Sau Thế chiến thứ 2,
nhiều nước Âu, Á có đảng Cộng sản lên nắm quyền đã chọn sử dụng các cụm từ như
“nhân dân” hoặc “xã hội chủ nghĩa” trong quốc hiệu. Điều này phản ánh mục tiêu
chính trị và ý thức hệ của các quốc gia này, vốn chịu ảnh hưởng lớn từ chủ
nghĩa Marx-Lenin và phong trào cách mạng cộng sản quốc tế.
Dưới
đây là các lý do chính: 1. Nhấn mạnh rằng họ là đại diện của giai cấp
lao động và đông đảo nhân dân lao động, 2. Họ cam kết xây dựng xã hội chủ
nghĩa, tốt đẹp hơn hẳn chế độ cũ (tư bản), 3. Phản ánh xu thế thời đại và tính
quốc tế của phong trào cộng sản; 4. Đoạn tuyệt với các mô hình chính trị cũ (tư
bản, phong kiến đã trở thành lạc hậu, hủ bại).
Sự
thay đổi quốc hiệu này cũng là cách để các đảng Cộng sản khẳng định sự đoạn tuyệt
với các chế độ cũ, vốn bị xem là phong kiến, tư sản hoặc thực
dân. Các cụm từ này biểu thị việc quốc gia đã bước sang một thời kỳ mới, dưới sự
lãnh đạo của giai cấp lao động và với mục tiêu tiến tới chủ nghĩa xã hội.
Kết
luận : Việc
đặt quốc hiệu kèm theo các cụm từ “nhân dân” và “xã hội chủ nghĩa” là một
phương tiện quan trọng để các nước cộng sản sau Thế chiến 2 khẳng định lý tưởng
cách mạng, tuyên truyền cho chủ nghĩa xã hội, và thiết lập quyền lực chính trị
của giai cấp lao động. Điều này không chỉ phản ánh ý thức hệ Marx-Lenin mà còn
nhấn mạnh vai trò trung tâm của nhân dân và mục tiêu xây dựng xã hội chủ nghĩa
trong cấu trúc nhà nước mới.
*
Hỏi:
Các đảng Cộng Sản đặt quốc hiệu “xã hội chủ nghĩa” thì dễ hiểu, vì theo Marx,
chế độ XHCN sẽ thay thế chế độ tư bản là đúng quy luật (khi chế độ tư bản đã
phát triển đến tột độ). Tuy vậy, ngay từ năm 1945 đã tự gọi mình là XHCN thì
khoác lác quá đảng. Còn “nhân dân”, là xuất phát từ quan điểm đấu tranh giai cấp.
Họ coi chế độ tư bản là chế độ bóc lột, của một thiểu số giàu có, nay được thay
thế bằng chính quyền của “nhân dân”.
Lần
sau ai hỏi lại câu này, mong ChatGPT cứ trả lời như trên là đủ. Câu hỏi tiếp:
Trong tình hình đua nhau sử dụng tính từ “nhân dân” và “xã hội chủ nghĩa” chỉ
riêng Hồ Chí Minh tự đặt quốc hiệu kèm “dân chủ”. Vì sao, xin trả lời ngắn và
liên hệ với câu trích dẫn ở Tuyên Ngôn Độc Lập 1945.
ChatGPT: Hồ Chí Minh đặt quốc
hiệu “Việt Nam Dân chủ Cộng hòa” vào năm 1945 vì hai lý do
chính:
1-
Nhấn mạnh quyền dân chủ của nhân dân: Khái niệm “dân chủ” phản ánh khát vọng của
người dân Việt Nam giành lại quyền tự quyết sau hàng thập kỷ bị thực dân Pháp
thống trị. Điều này liên quan trực tiếp đến câu trích dẫn từ Tuyên ngôn
Độc lập 1945, khi Hồ Chí Minh viện dẫn Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của
Pháp và Tuyên ngôn Độc lập của Mỹ, khẳng định rằng: “Tất cả mọi người
sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm
phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu
hạnh phúc”.
2-
Tạo tính chính danh và thu hút quốc tế: Thuật ngữ “dân chủ” không chỉ nhấn mạnh sự
cắt đứt với chế độ thực dân phong kiến mà còn khẳng định rằng, chính phủ mới là
đại diện của nhân dân, từ đó tạo tính chính danh và thu hút sự ủng hộ từ các cường
quốc, đặc biệt là Mỹ và các nước phương Tây.
Hỏi:
Bất cứ ai tán dóc với ChatGPT cũng phải nhớ một điều: Nói trước, quên sau. Lần
trước đã đi đến kết luận rằng: Hồ Chí Minh trích dẫn một danh ngôn của chủ
nghĩa tư bản với nội dung đề cao ba quyền cơ bản của con người (dù ông ta là
lãnh tụ, sáng lập đảng, mà lại không trích danh ngôn cộng sản) là do ông đã
“xin đủ” lý tưởng cũ của mình. Còn tính từ “dân chủ” mà ông chọn có thể so sánh
với tính từ “nhân dân” mà các đảng Cộng Sản thích dùng. Chúng có vẻ tương
đương. Điều khác biệt là “dân chủ” phù hợp với mọi chế độ – trừ chế độ quân chủ,
tất nhiên rồi. Còn “nhân dân” là sự khoe khoang và hứa hão, nhưng phải tới khi
phe XHCN sụp đổ, mọi người mới thấy rõ.
*
Xin
có câu hỏi tiếp: Tại sao trong các nước kể trên, chỉ có Việt Nam chọn tiêu ngữ
“Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” để đặt ngay dưới quốc hiệu và bắt buộc sử dụng
trong mọi văn bản chính thức?
ChatGPT: Câu hỏi của bạn về
tiêu ngữ “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” của Việt Nam có liên quan sâu sắc đến
tình hình lịch sử, tư tưởng chính trị, và bối cảnh đấu tranh cách mạng của dân
tộc vào thời điểm đó. Dưới đây là câu trả lời ngắn gọn:
1.
Khát vọng của dân tộc sau khi giành độc lập: Sau nhiều năm bị đô hộ và đấu tranh
giành lại quyền tự do, tiêu ngữ “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” là biểu hiện của
những khát vọng cơ bản nhất của dân tộc Việt Nam. Độc lập: Thể hiện
nguyện vọng thoát khỏi ách thống trị của thực dân Pháp và trở thành một quốc
gia tự chủ. Tự do: Không chỉ là tự do dân tộc mà còn là quyền tự do
cá nhân, khẳng định quyền sống của mỗi người sau một thời gian dài bị áp bức. Hạnh
phúc: Thể hiện mục tiêu cải thiện đời sống nhân dân, xây dựng một xã hội mới
mang lại phúc lợi và sự phát triển cho toàn dân.
2. Ý nghĩa
tuyên truyền và thu hút sự ủng hộ quốc tế: Khác với các quốc gia cộng sản
khác, tiêu ngữ của Việt Nam nhấn mạnh những giá trị phổ quát hơn là chỉ dừng lại
ở ý thức hệ Marx-Lenin. Điều này giúp Việt Nam không chỉ tranh thủ được lòng
dân mà còn tạo được sự cảm thông từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là những nước
có tư tưởng dân chủ và nhân quyền. Tiêu ngữ này thể hiện sự hòa quyện giữa mục
tiêu giải phóng dân tộc và cải thiện đời sống của nhân dân. Nó tương đương với
các giá trị mà nhiều quốc gia phương Tây tôn trọng, giúp Việt Nam tạo hình ảnh
tốt đẹp trên trường quốc tế.
3. Tính độc đáo
trong hoàn cảnh Việt Nam: Độc lập là mục tiêu hàng đầu
trong bối cảnh Việt Nam vừa thoát khỏi ách thực dân. Đây là điều mà nhiều quốc
gia cộng sản Đông Âu không phải đối mặt, vì họ không có tình trạng thuộc địa
như Việt Nam. Tự do và hạnh phúc nhấn mạnh tầm
quan trọng của quyền sống và phát triển cá nhân trong xã hội mới, từ đó thu hút
sự ủng hộ của người dân từ nhiều tầng lớp.
Tóm
lại, tiêu ngữ “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” không chỉ phản ánh
rõ ràng những nguyện vọng quan trọng nhất của dân tộc Việt Nam sau khi giành độc
lập, mà còn tạo nên sự khác biệt với những quốc gia cộng sản khác, khi nhấn mạnh
đến giá trị phổ quát, không chỉ gắn liền với lý tưởng cộng sản, mà còn phù hợp
với các giá trị nhân văn toàn cầu.
*
Hỏi:
Các cụ, các bác có biết vì sao ChatGPT tuôn ra một tràng những nội dung như
trên mà vẫn nói là “ngắn gọn”? Đó là vì câu hỏi bằng tiếng Việt, nội dung là Lịch
Sử và Chính Trị của Việt Nam, trong đó cái tên “Hồ Chí Minh” có lẽ đã được nhắc
hàng tỷ tỷ lần trong tiếng Việt. Vốn cực kỳ nhanh nhạy, ChatGPT lôi ngay ra các
tư liệu Việt (có sẵn trong kho internet) để trả lời. Nhanh như chớp! Nếu các cụ,
các bác có con-cháu đang học Lịch Sử và Chính Trị thì nên tận dụng ChatGPT, vì
câu trả lời rất phù hợp với mục tiêu Giáo Dục. Muốn được thầy-cô cho điểm cao,
cứ nội dung do ChatGPT cung cấp mà trả lời.
Còn
ở đây (với những người “đã có hai thứ tóc trên đầu”), chỉ cần nói vắn tắt rằng
6 chữ “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” là mục tiêu của chủ nghĩa Tam Dân, trong chủ
thuyết của nhà cách mạng tư sản Tôn Trung Sơn. Đây là dấu hiệu cụ Hồ tiếp tục cụ
thể hóa cái câu mà cụ trích dẫn trong Tuyên Ngôn Độc Lập. Sao Cụ Hồ không sử dụng
6 chữ “Tự Do, Bình Đẳng, Bác Ái” cũng của cách mạng tư sản (pháp) mà cụ khen lấy,
khen để, từ cái thời cụ vào ĐCS Pháp? Xin mời ChaGPT giải thích giúp.
ChatGPT: Hồ Chí Minh không chọn
sử dụng 6 chữ “Tự Do, Bình Đẳng, Bác Ái” từ cách mạng tư sản Pháp trong tiêu ngữ
Việt Nam mà thay vào đó là “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” vì những lý do sau:
1.
Phù hợp với hoàn cảnh lịch sử Việt Nam: Tiêu ngữ “Độc Lập – Tự Do – Hạnh
Phúc” phản ánh đúng khát vọng của dân tộc Việt Nam trong bối
cảnh vừa giành được độc lập từ thực dân Pháp. Trong khi “Tự Do, Bình Đẳng,
Bác Ái” nhấn mạnh những giá trị về quyền cá nhân và sự công bằng xã hội,
thì Việt Nam thời kỳ đó cần nhấn mạnh mạnh mẽ hơn vào độc lập dân tộc,
điều mà dân chúng khao khát sau hàng thập kỷ đấu tranh.
2. Ảnh hưởng của
chủ nghĩa Tam Dân: Như bạn đã chỉ ra, chủ nghĩa Tam Dân của
Tôn Trung Sơn (Dân tộc, Dân quyền, Dân sinh) có ảnh hưởng đến tư tưởng của Hồ
Chí Minh. Cụ Hồ đã từng tiếp thu các ý tưởng từ các phong trào cách mạng dân tộc
và tư sản ở Trung Quốc và trên thế giới, trong đó Tam Dân là một trong những mô
hình quan trọng. Cụ thể, 6 chữ “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” thể
hiện sự cụ thể hóa tư tưởng Dân tộc (độc lập), Dân quyền (tự do), và Dân sinh
(hạnh phúc).
3. Tính dân tộc
và đại chúng: “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” dễ tiếp cận và dễ hiểu với người
dân Việt Nam hơn là những khái niệm “Bình Đẳng” và “Bác
Ái” vốn mang tính triết học và xã hội sâu sắc hơn. Tiêu ngữ này cũng dễ
tạo sự đồng thuận và sự ủng hộ từ nhân dân trong hoàn cảnh Việt Nam phải tập hợp
nhiều tầng lớp xã hội để cùng đấu tranh.
4. Tính linh hoạt
trong tư tưởng chính trị của Hồ Chí Minh: Hồ Chí Minh luôn thể hiện sự linh
hoạt và sáng tạo khi tiếp thu các tư tưởng cách mạng từ các nước khác, nhưng
không áp dụng một cách cứng nhắc. Ông thường điều chỉnh các khái niệm này để
phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam.
Tóm
lại, Hồ Chí Minh đã lựa chọn “Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc” vì nó phù hợp với mục
tiêu và hoàn cảnh của cuộc cách mạng Việt Nam vào thời điểm đó, đồng thời phản
ánh rõ nét hơn khát vọng của nhân dân về độc lập dân tộc, quyền tự do, và đời sống
hạnh phúc.
*
Hỏi:
Cái chữ “khát vọng” mà ChatGPT đã vài lần sử dụng cũng được sử dụng trong Chính
Trị và Lịch Sử nước ta; ví dụ, hiện nay, chủ nghĩa xã hội là “khát vọng” của
dân ta… Nhưng để dễ hiểu, có thể trả lời ngắn thế này: Cách mạng tư sản Pháp xảy
ra ở nước Pháp đang độc lập, còn cách mạng ở Việt Nam xảy ra ở nước thuộc địa,
phải ưu tiên mục tiêu Độc Lập là điều kiện tiên quyết để thực hiện các mục tiêu
khác. Đến đây, xin chat GPT giải thích: Hiến Pháp 1946 có những gì mà các Hiến
Pháp tiếp theo tuyệt đối không kế thừa?
ChatGPT:
Hiến pháp 1946 của
Việt Nam có một số nội dung mang tính đặc thù mà các hiến pháp sau này không thể
kế thừa, do bối cảnh lịch sử, chính trị thay đổi. Những nội dung đó gồm:
1.
Chế độ đa đảng:
Hiến pháp 1946 cho phép tồn tại đa đảng và các lực lượng chính trị khác trong
Quốc hội. Điều này khác với các hiến pháp sau này, như Hiến pháp 1980 và 1992,
khẳng định Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo duy nhất.
2. Quyền lực
phân lập: Hiến pháp 1946 thiết lập hệ thống chính trị có tính chất tam
quyền phân lập tương đối rõ rệt giữa lập pháp (Quốc hội), hành pháp
(Chính phủ) và tư pháp (Tòa án). Tuy nhiên, các hiến pháp sau này chuyển sang
mô hình tập quyền, tập trung quyền lực vào Đảng và không giữ được cơ chế phân lập
quyền lực này.
3. Chế độ quân
chủ lập hiến: Hiến pháp 1946 vẫn giữ Vua Bảo Đại làm Quốc
trưởng danh nghĩa, dù không còn quyền lực thực tế. Sau này, mô hình này bị xóa
bỏ hoàn toàn khi Việt Nam trở thành nước Cộng hòa. Những yếu tố này phản ánh sự
linh hoạt của Hiến pháp 1946 trong giai đoạn đầu của cuộc cách mạng, khi cần tập
hợp nhiều lực lượng. Sau đó, bối cảnh chính trị thay đổi và các yếu tố này
không còn phù hợp với định hướng xã hội chủ nghĩa.
*
Hỏi:
Có một nội dung ChatGPT sử dụng sai tư liệu. Dưới chế độ mới, vua Bảo Đại chỉ
là cố vấn tối cao của chính phủ. Còn những nội dung khác khá đúng. Ngoài ra,
xin bổ sung vài điểm cụ thể: Đó là:
1)
Quốc hiệu là Việt Nam Dân chủ Cộng Hòa. Cái tên này đã đưa vào Hiến Pháp. Do vậy,
tên này sẽ bền vững, cho tới khi cụ Hồ mất. Cụ Hồ không chịu trách nhiệm về những
cái tên huênh hoang sau đó.
2)
Phần ‘Mở đầu’ Hiến pháp có câu (ý): Đoàn kết toàn dân, không phân biệt giống
nòi, gái trai, giai cấp, tôn giáo. Câu này, không chấp nhận đấu tranh giai cấp.
Và
3)
Quyền tư hữu tài sản của công dân Việt Nam được bảo đảm (câu 12). Câu này phủ định
mục tiêu tối cao và tối hậu của chủ nghĩa CS.
Có
thể nói tất cả những điều cụ thể này bắt nguồn từ câu trích trong Tuyên Ngôn Độc
Lập và câu trích này sẽ trường tồn cùng với Bản Tuyên Ngôn này. Còn nhiều việc
khác cũng rất nhất quan, ví dụ việc giải thể Đảng Cộng Sản, kết hợp với việc cụ
trả lời phỏng vấn (tôi chỉ có một đảng: Đó là đảng Việt Nam – ý muốn lập một đảng
rộng rãi), hoặc câu: Quân đội ta trung với nước, hiếu với dân… Cám ơn và tạm biệt
ChatGPT.
ChatGPT: Cảm ơn bạn đã bổ sung
và làm rõ thêm chi tiết về Hiến pháp 1946 và tư tưởng của Hồ Chí Minh. Những điểm
mà bạn nêu đều rất giá trị trong việc hiểu rõ bối cảnh lịch sử và tư tưởng
chính trị lúc bấy giờ. Hy vọng cuộc trò chuyện đã mang lại cho bạn thông tin hữu
ích. Hẹn gặp lại bạn lần sau!
-------------------------------------------
.
Trao
đổi với ChatGPT về sự thông cảm của Marx với nỗi khổ của giai cấp công nhân (Kỳ
2)
Nghiêm
Huấn Từ
11/09/2024
.
Trao
đổi với ChatGPT về sự thông cảm của Marx với nỗi khổ của giai cấp công nhân (Kỳ
1)
Nghiêm
Huấn Từ
1/09/2024
No comments:
Post a Comment