Các nhà khoa học nhẹ
nhõm vì phe cực hữu thất bại trong cuộc bầu cử ở Pháp
Huỳnh
Thị Thanh Trúc dịch
12.7.2024
Do
không có đảng nào giành được đa số phiếu nên tác động của cuộc bỏ phiếu đối với việc nghiên
cứu vẫn chưa rõ ràng.
Một
cuộc mít tinh vào đêm bầu cử ở Nantes, Pháp. Ảnh: Loic Venance/AFP qua Getty
Các
nhà khoa học ở Pháp nhẹ nhõm khi đảng cánh hữu National Rally (RN) thua cuộc trong
cuộc bầu cử quốc hội ngày hôm qua. Nhưng việc không có người chiến thắng hoàn
toàn bộc lộ sự bất trắc cho các nhà khoa học, và nhiều người
không nghĩ rằng chính phủ mới sẽ tạo ra sự khác biệt tích cực cho nghiên cứu và
giáo dục đại học.
Đảng National
Rally được kỳ vọng sẽ giành được đa số phiếu sau khi giành chiến thắng trong
vòng bỏ phiếu đầu tiên vào ngày 30 tháng 6, và các nhà khoa học đã lo
ngại rằng điều này có thể dẫn đến việc cắt giảm ngân sách nghiên cứu, hạn chế
nhập cư và đưa chủ nghĩa hoài nghi về biến đổi khí hậu vào
hạ viện Pháp, tức Quốc hội nước này. Nhưng bất ngờ thay, đảng
này đã giành vị trí thứ ba trong cuộc bỏ phiếu vòng hai ngày hôm qua, xếp sau đảng
cánh tả Mặt trận Bình dân Mới (NPF) và trung dung Ensemble — một liên
minh bao gồm đảng Phục hưng của Tổng thống Emmanuel Macron.
Không ai trong hai đảng dẫn đầu giành được lượng phiếu
đa số tuyệt đối và giờ đây họ phải đàm phán để thành lập chính
phủ.
“Chúng
ta đã tránh được một thảm họa”, Alain Fischer, chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa
học Pháp tại Paris, cho biết. “Giờ đây, ta có thể hy vọng rằng các nhà
khoa học quốc tế sẽ tiếp tục làm việc tại Pháp”. Nhưng ông nói thêm rằng vẫn
chưa rõ liệu kết quả này có thực sự là chiến thắng cho các nhà nghiên cứu hay
không. “Tuy chưa biết ai sẽ điều hành, nhưng tôi không mong đợi sẽ có
nhiều thay đổi trong chính sách đối với chúng tôi. Khoa học và giáo dục đã vắng
bóng trong các chiến dịch bầu cử quốc hội châu Âu và Pháp, và những hạn chế về
ngân sách có nghĩa là việc nghiên cứu sẽ không được ưu tiên”.
Nỗi
sợ cực hữu
Tháng
trước, Macron đã triệu tập một cuộc bầu cử bất thường cho Quốc hội sau khi đảng
của ông và các đồng minh gánh thất bại thảm hại trong cuộc bầu cử nghị
viện Liên minh châu Âu. Các nhà khoa học đã lên tiếng về những
tác động nếu phe cực hữu chiến thắng. Một bài xã luận trên tờ
báo Le Monde, được ký bởi những người đoạt giải Nobel và hàng trăm nhà khoa học khác, đã cảnh báo về các
hạn chế đối với thị thực cho các nhà nghiên cứu và sinh viên, cũng
như các mối đe dọa đối với quyền tự do học thuật, bên cạnh các vấn
đề khác.
“Đảng RN là
mối nguy cho lĩnh vực của chúng tôi trong suốt một thời
gian dài,” vị Bộ trưởng nghiên cứu sắp mãn nhiệm Sylvie Retailleau cho biết. “Bạn
chỉ cần nhìn vào những gì đã xảy ra với giáo dục đại học và nghiên cứu ở
Hungary và Ba Lan sau khi phe cực hữu giành được quyền lực ở đó.” Các trường đại
học của Hungary càng ngày càng kém tự chủ trong
vài năm qua.
Viễn
cảnh chiến thắng của RN đặt ra “mối đe dọa đối với sự hợp tác quốc tế và nguồn
tài trợ, bao gồm cả quyền kiểm soát các quỹ”, Retailleau nói thêm. “Cô lập không
phải là phương án. Chúng ta không thể hoạt động nếu không có sự lưu thông tự do
của các nhà nghiên cứu, sinh viên và ý tưởng”.
RN
kêu gọi tăng chi tiêu công nhanh chóng trong ngắn hạn, điều "sẽ
bóp nghẹt nghiên cứu và các khoản đầu tư khác. Khoa học xã hội và nhân văn,
khoa học khí hậu và quá trình chuyển đổi năng lượng sẽ chịu ảnh hưởng nhiều nhất.
Một số chính trị gia RN công khai hoài nghi về biến đổi khí hậu",
Retailleau cho hay.
Lạc
quan thận trọng
Kết
quả của cuộc bầu cử ngày hôm qua đã xoa dịu một vài nỗi sợ hãi trên. “Bộ
nghiên cứu có thể sẽ tiếp tục tồn tại, trong khi nó gần như chắc chắn sẽ biến mất
nếu RN thắng cử”, Patrick Lemaire, chủ tịch Liên minh các Hiệp hội học thuật
Pháp tại Rennes, Pháp, cho biết.
Lemaire
cho rằng khoa học sẽ phát triển tốt hơn với sự lãnh đạo mới so với thời kỳ của
đảng Phục hưng tiền nhiệm. Với việc đảng NPF giành được nhiều ghế nhất, chính
phủ mới có thể tập trung nhiều hơn vào quá trình chuyển đổi năng lượng và môi
trường, đồng thời hỗ trợ nghiên cứu và giáo dục đại học tốt hơn so với người tiền
nhiệm, ông nói thêm. Lemaire cũng hy vọng rằng chính phủ sẽ sử dụng kiến thức
khoa học để đưa ra các chính sách công.
Các
nhà nghiên cứu khác thì ít lạc quan hơn. Boris Gralak, tổng thư ký của Nghiệp đoàn Các nhà nghiên
cứu khoa học Quốc gia Pháp, đã lo rằng kết quả bầu cử còn tệ
hơn hiện giờ, nhưng vẫn không có nhiều hy vọng vào khoa học Pháp trong những
năm tới. Ông cho biết: “Hai mươi năm trước, tất cả các nước công nghiệp lớn đều
hiểu được nhu cầu đầu tư vào nghiên cứu”. “Đức, Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nhật Bản và
Hàn Quốc đều tăng chi tiêu, nhưng Pháp thì không. Tác động của việc này bắt
đầu rõ dần từ 10 năm trước và nếu không hành động quyết liệt, số lượng
ấn phẩm, nhà nghiên cứu và nghiên cứu sinh tiến sĩ ở Pháp sẽ còn tiếp
tục giảm”.
“Chính
phủ mới, không chiếm trọn được đa số ghế, sẽ có những ưu tiên ngắn hạn
khác.”
doi: https://doi.org/10.1038/d41586-024-02260-5
Huỳnh
Thị Thanh Trúc dịch
Nguồn: Scientists relieved by far-right
defeat in French election — but they still face uncertainty, Nature, 08 July 202
No comments:
Post a Comment