Bình luận của Thiên Hành
2023.08.26
https://www.rfa.org/vietnamese/news/comment/blog/the-last-one-is-not-the-last-08262023090035.html
Bốn lãnh đạo cấp cao của Đảng Cộng sản
Việt Nam sau Đại hội 13 năm 2021 ở Hà Nội (từ trái qua): Chủ tịch Nguyễn Xuân
Phúc, TBT Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Thủ tướng Phạm
Minh Chính. (AFP)
Ở Việt Nam bây giờ, chỉ có vụ tham nhũng lớn
hơn chứ không có vụ lớn nhất.
Tại sao đùng một cái cả hai Phó thủ tướng đều
đang còn trẻ, sung sức, và thể hiện hết sức nhiệt tình trong suốt mấy năm chống
dịch, lại đột ngột từ nhiệm “trên cơ sở nguyện vọng cá nhân”?
Rồi tại sao Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc
cũng đùng một cái rời chính trường cùng với lý do như trên? Tại sao ông Phúc phải
trần tình: “Gia đình tôi, vợ, các con tôi không tư lợi, tham nhũng liên quan đến
Việt Á, chưa bao giờ gặp giám đốc Việt Á”?
Dư luận đồn đoán chính gia đình ông Phúc là
trùm cuối trong vụ Việt Á, nhưng cho đến nay chưa có ai đưa được bằng chứng.
Theo logic của cấu trúc câu ở trên thì còn một
vế ngầm là “Có thể những người có bằng chứng thì lại không đưa ra dư luận”.
Tất cả chỉ là tin đồn.
Lẽ ra, tin đồn liên quan đến một trong bốn chức
danh chủ chốt của Đảng và Nhà nước phải được các cơ quan chức năng truy nguyên
và làm cho minh bạch ngay lập tức. Nhưng bấy nay, cả Chính phủ lẫn Quốc hội và
Đảng đều chỉ có những câu trả lời loanh quanh và mơ hồ, không thể thỏa mãn thắc
mắc chính đáng của người dân.
Mấy hôm nay, dư luận tập trung vào Nguyễn
Thanh Long (Cựu Bộ trưởng Bộ Y tế) và Chu Ngọc Anh (cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học
và Công nghệ, cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội). Chủ yếu là vì con số khủng 2,5 triệu
USD được Việt Á đút cho ông Long, và sự hồn nhiên như cô tiên của Chu Ngọc Anh
khi để quên trong góc phòng túi xách có 200.000 USD (gần năm tỷ đồng) cũng của
Việt Á đến tận khi dọn phòng chuyển trụ sở làm việc mới biết.
Tuy nhiên, có vẻ mọi chuyện
sắp tới sẽ phát triển quyết liệt hơn, hòng lôi được tay to hơn Nguyễn Thanh
Long và Chu Ngọc Anh ra tòa.
Cựu Chủ tịch
nước Nguyễn Xuân Phúc. AFP
Đồng chí Z là ai?
Ngày 21/8, báo Vietnam Finance đăng bài “Nữ
chuyên viên có quan hệ khủng tác động được lãnh đạo Bộ Y tế giúp sức cho Việt Á
là ai?”
Bài báo có những chi tiết rất đặc sắc.
Dẫn nguồn từ Kết luận điều tra vụ án Vi phạm
quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí; vi phạm
quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; đưa hối lộ; nhận hối lộ; lợi dụng
chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; lợi dụng sự ảnh hưởng của đối tượng
với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi… xảy ra tại Công ty cổ phần công
nghệ Việt Á và các đơn vị, địa phương liên quan, bài báo viết:
“Trong quá trình điều tra, Việt khai đồng ý chi 40% giá trị hợp đồng cho Nguyễn
Thị Thanh Thủy vì người này có mối quan hệ cá nhân, có thể can thiệp, tác động
giúp Công ty Việt Á được cấp giấy chứng nhận xuất khẩu, tự do lưu
hành kit test.
(Nguyễn Thị Thanh Thủy là
cựu chuyên viên Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam. Nguyễn Bạch Thủy Linh là giám đốc
một công ty, đồng thời sở hữu một công ty khác.
Tháng 3/2020, Thủy và
Linh đã tác động Công ty Capitaland (Singapore) mua test của Việt Á nhằm ủng hộ,
trao tặng Chính phủ Việt Nam số hàng hóa chống dịch COVID-19 trị giá một triệu
USD. Phía Công ty Capitaland đồng ý nhưng yêu cầu phải có thư cảm ơn của Chính
phủ hoặc đại diện Chính phủ phải có mặt trong lễ trao tặng để tăng uy tín của
doanh nghiệp trên thị trường Việt Nam.
Yêu cầu này được Thủy và
Linh chấp thuận.
Buổi trao tặng diễn ra
ngày 7/4/2020, với sự tham gia của bị can Nguyễn Thanh Long, cựu Thứ trưởng Bộ
Y tế và một số quan chức Trung ương.
Khai với Cơ quan điều
tra, Thủy cho biết đã gọi điện mời Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long và nhắn tin mời
một Phó chủ tịch Trung ương Mặt trận Tổ quốc tới dự buổi trao tặng kit test Việt
Á của Công ty Capitaland. Để đảm bảo ông Nguyễn Thanh Long có mặt, Thủy còn gọi
điện cho thư ký và vợ của ông Long để nhờ nhắc lịch tham dự đúng ngày.
Về vấn đề này, Nguyễn
Thanh Long khai nhận rằng Thủy có mối quan hệ rộng với người có chức vụ, quyền
hạn nên khi được yêu cầu, đã nhận lời tham dự buổi trao tặng để ghi nhận hình ảnh
theo nguyện vọng của Thủy và Công ty Capitaland” (hết
trích).
Tuy bị truy tố về tội lợi dụng sự ảnh hưởng với
người có quyền hạn, chức vụ để trục lợi, nhưng kỳ lạ là trong tất cả các bài
báo nói về bị can Nguyễn Thị Thanh Thủy, không bài nào đề cập, nghi vấn hay nói
rõ người có quyền hạn, chức vụ đã bị Thủy lợi dụng để trục lợi là ai, làm chức
vụ gì, sự ảnh hưởng cụ thể là như thế nào, vai trò của người có quyền hạn/chức
vụ đó trong việc này ra sao…
Tạm gọi nhân vật (cho đến nay vẫn được) giấu
tên đó là đồng chí Z. Chỉ dựa vào vài chi tiết được tô đậm ở đoạn trên đã cho
thấy mối quan hệ của Thủy và đồng chí Z không phải bình thường.
- Manh mối 1: Đồng chí Z ít nhất phải thuộc loại gọi một tiếng là cấp bộ nem nép. Vì
cỡ thứ trưởng như Long và một phó chủ tịch Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam, lẽ thường để mời đến dự một event của doanh nghiệp thì phải cung kính xin
phép, hẹn và được đồng ý trước, gửi phong bì, rồi gửi giấy mời bản cứng long trọng
lịch thiệp. Có khi người ta còn chẳng thèm đến cho. Thế mà Thủy chỉ cần gọi điện
nhắn tin, rất xuề xòa, thiếu chính thức, thậm chí thiếu tôn trọng, nhưng cả hai
đều cung cúc đến, không dám sơ sẩy một li. Đủ thấy đồng chí Z phải thuộc loại cụ,
ông, cha, bố.
- Manh mối 2: Quyền hạn của đồng chí Z ít nhất phải tác động, hoặc chi phối được
Chính phủ. Phía Công ty Capitaland biết rõ điều này nên mới dám yêu cầu phải có
thư cảm ơn của Chính phủ hoặc đại diện Chính phủ phải có mặt.
Thủy và Linh cũng biết rõ điều này nên mới dám
nhận kèo. Và hoàn thành hợp đồng.
- Manh mối 3: Mối quan hệ của Thủy, Linh với đồng chí Z được công khai rộng rãi, và đảm
bảo chắc chắn về “tầm ảnh hưởng”, nên Thủy và Linh mới có thể hứa với
Capitaland, cũng như dễ dàng gọi điện, nhắn tin“điều” các vị quan chức Trung
ương cỡ Long đi làm nền cho vụ làm ăn của mình như nói trên.
Suy diễn không sợ thái quá, rằng Thủy và Linh
đã làm những việc móc nối, điều phối như vậy không phải lần đầu.
Cũng vì hiệu quả của mối quan hệ này, Phan Quốc
Việt, Tổng Giám đốc công ty Việt Á mới chịu chi đến 40% giá trị hợp đồng để lại
quả cho Thủy và Linh.
Đập cục tiền vào mặt lãnh đạo cấp cao
Thường, doanh nhân muốn hối lộ quan chức cấp
cao phải tạo quen biết từ xa, kiểu lòng vòng đi chơi golf cùng rồi có người đứng
ra giới thiệu làm quen, hay nhờ vả qua các đầu mối trung gian. Phan Quốc Việt
khác. Nói như dân mạng Việt Nam, Việt thẳng thừng vác cục tiền bự đến đập thẳng
vào mặt tất cả các lãnh đạo cần gặp, gần như cứ gặp xong là chốt hạ, đánh đâu
thắng đó.
Chỉ là một doanh nghiệp nhỏ trong ngành nhưng
vào cuộc chơi này, Việt thẳng tay chi trước đến 3,45 triệu USD và bốn tỷ đồng để
hối lộ, mà cơ quan điều tra tính ra tiền Việt là khoảng 106 tỷ đồng, tất cả đều
bằng tiền mặt.
Tiền ở đâu để Việt có sẵn mà dốc ra bôi trơn
như vậy?
Việt cũng cầm tất cả các quan chức tung hứng
trong bàn tay. Cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội-ông Chu Ngọc Anh, lúc đó đang là Bộ
trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, nhận lần một hơn 200.000 USD. Nguyễn Thanh
Long, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế nhắn tin đòi mỗi lần đưa cả triệu USD để “đi xử lý
công việc”. Nguyễn Văn Trịnh, cựu trợ lý nguyên Phó thủ tướng Vũ Đức Đam can
thiệp xuống Bộ Y tế để ký lại văn bản nhằm tạo điều kiện cho các đơn vị mua
sinh phẩm xét nghiệm của Việt Á, mở toang các cửa để cấp số đăng ký lưu hành
cho KIT xét nghiệm mà Việt Á xin.
Cơ quan điều tra kết luận hành động này của
ông Trịnh đã tạo điều kiện để Việt Á biến KIT xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu
thuộc sở hữu Nhà nước thành sản phẩm thương mại của doanh nghiệp tư nhân này,
giúp công ty này kinh doanh thu lời bất chính 1.235 tỷ đồng.
Ngoài các vị trên, bộ máy quan chức cao cấp
nhiệt tình giúp đỡ cho Việt Á còn có Phạm Công Tạc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và
Công nghệ; Trịnh Thanh Hùng, Phó vụ trưởng Vụ Khoa học và công nghệ các ngành
kinh tế kỹ thuật (Bộ Khoa học và Công nghệ), Nguyễn Minh Tuấn, nguyên Vụ trưởng
vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế), Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế
hoạch Tài chính (Bộ Y tế), Nguyễn Huỳnh, thư ký ông Nguyễn Thanh Long.
Có chỗ dựa nào không để Việt tung tẩy, sai
phái các cán bộ cao cấp như sai người giúp việc nhà mình vậy?
Có liên quan đến đồng chí Z hay không?
Với những gì đã xảy ra, hầu như không có khả
năng đồng chí Z không biết việc Thủy và Linh dựa oai mình để kiếm chác từ các
doanh nghiệp. Bởi, nếu thanh liêm thì chỉ cần nghe hơi có kẻ nào bán đứng thanh
danh uy tín của mình thì đã ra tay chặn đứt hoàn toàn. Để phòng leo thang, và để
đe những kẻ “có ảnh hưởng khác” cũng đang lăm le bán lẻ bán sỉ mình
như vậy.
Vấn đề là cơ quan điều tra và Ban chỉ đạo chống
tham nhũng có tìm được đủ bằng chứng để đưa đồng chí Z ra tòa hay không.
Nhưng, dù thật sự các vụ đại án không có vùng
cấm nào như tuyên bố của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, dù có thật sự lôi ra được
những kẻ (cho đến nay vẫn) giấu mặt nhưng chính là kẻ tổ chức và điều phối những
đường dây tham nhũng tinh vi trên quy mô toàn quốc, thì trùm cuối của tất cả
các đại án vẫn không phải là những cái tên ấy.
Trùm cuối không phải là trùm cuối
Chúng ta thấy: đại án này khác hẳn về cách thức
so với đại án chuyến bay giải cứu. Không doanh nghiệp nào bị gây khó khăn đến mức
phải uất ức lòi tiền ra mua giấy phép và điều kiện kinh doanh. Mà ngược lại,
doanh nghiệp chủ động vác tiền đến đập vào mặt các vị đại diện nhà nước.
Nhưng, bản chất hai vụ giống hệt nhau.
Đó là sự móc nối, câu kết, “đối tác chiến lược
và hợp tác toàn diện” giữa doanh nghiệp và các lãnh đạo cao cấp ở bất cứ ngành
nào, lĩnh vực nào, cấp nào, cơ quan, đơn vị nào mà doanh nghiệp cần tới để bắt
đầu một vụ làm ăn phi pháp.
Từ cán bộ trung cấp đến các lãnh đạo cao cấp vẫn
rao giảng về đạo lý làm người và sự thanh liêm trước Đảng, dưới gầm bàn lại thò
tay nhận tiền triệu USD để chạy việc thuê cho Việt Á một cách nhẹ bỗng, thản
nhiên, bình thường như tất nhiên nó phải thế.
Không hề thấy sự cân nhắc, lo ngại, băn khoăn
gì trước khi họ nhúng chàm.
Thậm chí họ còn trơ tráo đến nỗi khẳng định
mình không tham nhũng, chỉ vì do số đen nên mới bị bắt, và thôi thế thì tiền
Nhà nước trả lại cho Nhà nước, vào tù xem như một cuộc nghỉ mát dài hạn, ít lâu
rồi về.
Kết quả phòng chống tham nhũng từ đầu nhiệm kỳ
đại hội 13 (từ năm 2021) đến nay cho thấy đã kỷ luật trên 1.000 tổ chức Đảng,
khoảng 52.000 đảng viên, trong đó có 91 cán bộ diện Trung ương quản lý. 31 người
trong số 91 này đã bị xử lý hình sự. Danh sách đọc lên nghe hết hồn:
-17 ủy viên, nguyên ủy viên trung ương Đảng.
-6 bộ trưởng, nguyên bộ trưởng.
-18 thứ trưởng, nguyên thứ trưởng và tương
đương.
-4 chủ tịch, nguyên chủ tịch Viện hàn lâm Khoa
học xã hội Việt Nam, Liên minh hợp tác xã, Hội Chữ thập đỏ.
-25 chủ tịch, nguyên chủ tịch UBND tỉnh, thành
phố.
-8 bí thư, nguyên bí thư tỉnh/thành ủy.
-4 phó bí thư, nguyên phó bí thư tỉnh/thành ủy.
-3 trợ lý, nguyên trợ lý ủy viên Bộ Chính trị,
Phó thủ tướng.
-23 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ
trang.
Riêng án tham nhũng đã khởi tố mới hơn 1.300 vụ
án, 3.500 bị can. Tổng cộng đã khởi tố, điều tra hơn 9.000 vụ án, 18.000 bị can
về tội tham nhũng, các tội phạm về kinh tế, chức vụ.
Từ lượng và chất như ở
trên, thì đây đâu còn là tham nhũng vặt nữa thưa Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Tham nhũng đã trở thành lối sống, thành hệ
sinh thái, thành tiêu chuẩn của một số không đếm xuể đảng viên, từ có chức nhỏ
đến có chức lớn. Ngay cả tù tội cũng không làm họ sợ hãi nữa.
Và khi mọi chuyện lại thành ra như thế, bất chấp
cả cái lò cụ Tổng đốt lên mấy năm nay, thì phải đặt câu hỏi cơ chế nào đã tạo
ra và nuôi dưỡng nó. Những bất hợp lý nào trong chính sách thu nhập và kiểm
soát quyền hạn/quyền lực đã khiến tham nhũng trở thành điều bình thường, thậm
chí được xem là cơ chế bù đắp tự nhiên của xã hội cho cán bộ? Vì sao cả người
đưa hối lộ và người nhận hối lộ đều coi đó là hợp lý trong một mức độ nhất định?
Vì sao có thể trơ trẽn đến mức như Nguyễn Thanh Long, lên báo chí phát biểu ầm ầm
về sự cần thiết phải xử lý nghiêm minh vụ Việt Á, đồng thời đi xin Việt Á đến
2,5 triệu USD để “xử lý công việc”?
Cái cơ chế khốn nạn đó mới chính là trùm cuối
của những trùm cuối.
Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng có lôi được
và xử lý nó không?
____________
Tham khảo:
https://congan.com.vn/an-ninh-kinh-te/cong-ty-viet-a-thu-loi-4000-ty-dong-nhu-the-nao_151469.html
-----------
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.
----------------------
Tin, bài liên quan
BLOG
Năm
Nhân Dần 2022: Lối thoát nào khỏi “vòng xoáy” tha hoá quyền lực?
Một
mảng xã hội dân sự Việt Nam vẫn lên tiếng
Các
vấn đề không thể che giấu xung quanh vụ Việt Á
Quốc
Hội họp đột xuất, vụ Việt Á chưa xong điều tra, Chính phủ báo cáo cái gì?
Vụ
Việt Á: Ban Chỉ đạo Trung ương vào cuộc khi mọi việc trở nên tồi tệ
No comments:
Post a Comment