VÀI GẠCH ĐẦU DÒNG VỀ CUỘC CHIẾN
TRANH CỦA PUTOX Ở UKRAINE – NGÀY 28/8/2023
1. Căn cứ nào để Putox nói rằng, các biện pháp trừng
phạt của phương Tây áp dụng đối với nước N.ga của hắn ta sẽ làm đất nước này trở
nên mạnh mẽ hơn? Gần đây nhất lão HQV vội
vàng ôm lấy một đoạn trả lời phỏng vấn của ngoại trưởng Đức Baerbock cho biết
các biện pháp trừng phạt chống lại Nga “không có tác động kinh tế”, theo AFP.
EU tung ra 11 đợt trừng phạt nhằm vào Nga nhằm
buộc Moscow chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine, nhưng nền kinh tế thời chiến của Nga
đang vững, có phần khởi sắc nhờ vào chi tiêu nhà nước tăng mạnh, khiến các nhà
kinh tế bối rối.
Annalena Baerbock, Ngoại trưởng Đức đã tỏ ra
thất vọng vì sự thiếu hiệu quả của các biện pháp trừng phạt chống lại Nga liên
quan đến việc nước này xâm lược Ukraine. Gần đây bà thừa nhận rằng các biện
pháp trừng phạt chống lại Nga chưa đạt được tác động như mong muốn.
Baerbock nói với nhà báo Đức Stephen Lamby
trong một cuộc phỏng vấn cho cuốn sách “Khẩn cấp: Quản lý trong thời chiến” được
phát hành hôm thứ Năm, theo AFP: “Các biện pháp trừng phạt kinh tế sẽ có tác động
kinh tế. Nhưng trường hợp này không hẳn phải như vậy”. “Chúng tôi đã học được rằng
với những quyết định hợp lý, biện pháp hợp lý, được thống nhất giữa các chính
phủ văn minh, không thể kết thúc cuộc chiến này”, bà nói thêm trong cuộc phỏng
vấn ngày 10/7.
Thật ra, tác động của cuộc chiến nói chung và
các lệnh cấm vận và trừng phạt nói riêng từ góc độ TÍCH CỰC, tôi mặc dù không
chuyên về kinh tế – tài chính thì cũng đã cố hình dung từ thời điểm tháng
5/2022: khi công nghiệp quốc phòng Nga có những nỗ lực phục hồi sản xuất, nhất
là lại sản xuất những thứ hàng hóa của thế kỷ trước: đạn pháo ngu, vũ khí chuẩn
Liên Xô ngày xưa… với những dây chuyền sản xuất của thời Xô-viết thì chắc chắn
họ sẽ cần nhiều lao động. Khi đó chat với một chuyên gia người nước ngoài,
chúng tôi thống nhất ý kiến rằng kế hoạch đó sẽ cần một lượng công nhân lành
nghề lớn và ít nhất phải mất 6 tháng để có được số lượng công nhân đó.
Chắc chắn câu này, nội dung này tôi đã viết rồi,
báo cáo quý vị rồi. Hồi đó, với đánh giá này chúng tôi coi đó là một yếu tố
tích cực – vì còn tính toán đến khả năng Nga mở một chiến dịch tấn công lớn nữa,
và cuối cùng thì họ cũng mở một chiến dịch thật, chiến dịch tấn công đông –
xuân 2023 nhưng đã được chứng minh là không thành công. Sự kéo dài của chiến dịch
này còn tiếp tục đến tận “trận đánh chiếm Bakhmut” – nó bắt đầu trước chiến dịch
đông xuân 2023 và kết thúc sau.
Đến đây nhìn lại thì đúng là, từ đầu đến giờ
chúng ta vẫn tiếp cận cuộc chiến với tư cách người Ukraine là yếu thế, Nga là mạnh
kinh khủng và đầu tiên, Nga cứ tấn công không được, thiệt hại nặng là thua;
Ukraine chống đỡ qua được không thua là thắng. Vậy thì bây giờ đã có khả năng
phản công lại được, có lý gì mà bi quan? Theo tôi quý vị có thể giải tán các
KOL có thái độ quay xe được rồi.
Xin nói tiếp đến việc phục hồi sản xuất của
Nga: với một kế hoạch như vậy, do dùng nhiều công nhân thì đương nhiên sẽ tạo
ra được nhiều việc làm cho lực lượng lao động. Nhìn chung thì tình hình sẽ trở
nên sáng sủa hơn với rất nhiều lao động của nước Nga, thậm chí với số người này
họ sẽ cảm thấy cuộc sống được cải thiện. Nhưng, cần nhìn sâu hơn vào vấn đề: vậy
số tiền những công nhân này kiếm được, ở đâu ra?
Một quốc gia có nền kinh tế lành mạnh phải làm
ra tiền, và tiền đó phải có được từ xuất khẩu, và tốt hơn cả là xuất khẩu những
mặt hàng có hàm lượng chất xám – công nghệ cao chứ không phải bán tài nguyên
thô. Trong câu chuyện này, cho đến trước chiến tranh 2022 Nga vẫn là nước “làm
ra tiền” trong một chừng mực nào đó dù là bán tài nguyên thô, nhưng vẫn là có
dòng tiền vào. Với điều kiện chiến tranh, mức chi tiêu tăng vọt, các khoản thu
trước đây đang có đột ngột sụt giảm hoặc biến mất, Nga không có cách nào khác
là phải sử dụng tích lũy của mình nuôi nền kinh tế thời chiến.
Các con số là không biết nói dối:
- Doanh thu từ dầu mỏ của Nga năm 2023 giảm so
với năm 2022, 2022 giảm so với 2021.
- GDP sụt giảm vào năm 2022 và sang 2023 cho
thấy đà sụt giảm tiếp chứ không có tăng.
- Đồng Rúp mất giá 70% so với đồng USD kể từ
tháng 8/2022
- Khách hàng châu Âu vốn được cho là phụ thuộc
vào dầu khí Nga, nay đã ra đi và có thể là mãi mãi
- Vốn đầu tư nước ngoài có nguồn gốc phương
Tây không còn.
- Hàng trăm tỷ đô-la tài sản của Nga ở nước
ngoài bị đóng băng
Nếu như tính cả những chi phí của đầu tư công
vào chỉ số tăng trưởng, chắc chắn sẽ thấy những con số đó ủng hộ Putox, chẳng hạn
như trong vùng Donbas hiện nay đã là “lãnh thổ Nga” theo tuyên bố của họ, có
bao nhiêu cây cầu đường sắt bị du kích phá hoại phải sửa chữa, đó cũng là tiền.
Công nghiệp quốc phòng chắc chắn là một trong những đầu tàu của nền kinh tế và
như người Nga vẫn bấu víu vào cuộc Chiến tranh Vệ quốc, họ cho rằng sau chiến
tranh họ đã vươn lên thành cường quốc thì bây giờ cũng thế.
Nước Nga có tiềm năng cực lớn, nhất là về (1)
Tài nguyên và (2) Nhân lực khổng lồ có thể đổ vào phục vụ nền kinh tế thời chiến
với chi phí lao động rẻ. Vấn đề tồn tại của họ là thứ nhất, nhân lực đó lâu nay
đã không được sử dụng cho sản xuất trực tiếp mà sống trong sự phồn vinh của nền
kinh tế khai thác, bán nguyên liệu thô. Sự dịch chuyển cơ cấu nghề nghiệp Nga
đã được gióng những hồi chuông báo động từ lâu: các nghề hot hầu hết là nhóm
kinh tế, tài chính, ngân hàng, luật, quan hệ công chúng, báo chí… chứ những nghề
phục vụ sản xuất trực tiếp đã èo uột đi rất nhiều. Thứ hai, là vấn đề về quản
lý: trong cơ cấu nghề nghiệp trên rất nhiều người ra trường và đi làm việc cho
doanh nghiệp nước ngoài ở Nga, vấn đề quản lý không quá nghiêm trọng. Nhưng vấn
đề của quản lý chính quyền, Nhà nước và các doanh nghiệp Nga thì sẽ có nhiều chuyện
để nói.
Nền kinh tế thời chiến sẽ giúp họ giải quyết
những vấn đề về quản lý đó: khi áp dụng các luật thời chiến, một số biện pháp
hà khắc sẽ quay lại và người Nga sẽ dễ dàng thích nghi với chuyện đó.
Vì vậy, Putox nói “càng cấm vận và trừng phạt
thì Nga càng mạnh” không phải là không có căn cứ của nó – nhưng trước hết, đó
là hi vọng của hắn ta và chóp bu cầm quyền nước này. Thực tế nó có đạt được như
vậy hay không lại là một chuyện khác.
Câu chuyện là, chiến tranh chắc chắn không có
lợi. Hậu quả của nó chắc chắn là nghiêm trọng và như hiện nay, các hoạt động
quân sự của Nga trên chiến trường Ukraine đã suy giảm rất nhiều so với năm
ngoái – đỉnh điểm khi tấn công, do một nguyên nhân chính là chi phí quá cao thì
không ai chịu được. Năm ngoái đã có những con số báo cáo từ phương Tây mà tôi
nghĩ rằng chỉ là ước tính thôi, cho rằng cuộc chiến của Putox tiêu tốn mỗi ngày
đến 1 tỉ đô-la Mỹ. Với lực lượng của Nga hiện nay, thắt lưng buộc bụng cả số giờ
hoạt động của xe tăng trên chiến trường thì bét ra cũng phải tốn 500 triệu
đô-la chứ không có ít. Có nghĩa là họ hi vọng kéo dài được gấp đôi về thời gian
với cùng một chi phí.
Khi một KOL đưa những ý kiến của bà ngoại trưởng
Đức kia lên, cũng không có thêm những bình luận gì thực sự nghiêm túc, cá nhân
tôi thấy các suy nghĩ tiêu cực vẫn hoàn tiêu cực.
Lệnh cấm vận và trừng phạt trước hết nhằm vào
các vấn đề thuộc về công nghệ cao, thứ mà Nga không có. Tôi vẫn thường nói đùa:
Nga là một nước bán dầu khí để mua iPhone, và bây giờ thì dầu khí mất thị phần
còn iPhone thì không mua được nữa. Thực tế thì không mua iPhone, càng có điều
kiện để tiết kiệm, tốt quá. Câu chuyện không nằm ở iPhone, mà chuyện ở cái bơm
turbine bơm khí đốt của Bosch Nga đang dùng bị hỏng mà cũng không làm thế nào
thay thế được nó. Kể cả mua của Bosch Trung Quốc cũng không được còn thứ hàng
đó của Trung Quốc sản xuất thì không biết có dùng được không.
Câu chuyện nó đã đúng với linh kiện máy bay.
Nó cũng sẽ đúng với thiết bị y tế và các loại biệt dược. Ngay cả máy bay chiến
đấu của Nga bây giờ ít bay, do sợ phòng không của Ukraine một phần thôi, chẳng
qua là Nga không thể sửa chữa hoặc thay thế thiết bị quân sự và đang moi trong
kho ra để sử dụng xe tăng cổ lỗ thời Liên Xô. Còn những biểu diễn của Medvedev
và Shoigu khi đi thăm nhà máy Uralvagonzavod rồi tuyên bố 1 tháng cho ra được
150 xe tăng mới, tôi chẳng tin đâu. Sản xuất được 150 xe tăng mới theo chuẩn
Liên Xô cũ của những năm 1970 thì được, còn chuẩn như họ tuyên bố trong thập
niên 2010 thì đừng có mơ. Tầm này mà sản xuất được nòng pháo với chất lượng chịu
được bao nhiêu nghìn phát bắn đó, như tiêu chuẩn của Tây, chẳng bao giờ làm được.
Họ có thể vẫn sản xuất tên lửa hành trình,
nhưng sản xuất tháng Sáu thì tháng Bảy, chỉ hai tuần sau đã đem ra bắn vào đất
Ukraine. Vậy các vấn đề của nó là gì? Là linh kiện đã không mua được, thì phải
mua theo các kênh lậu, chất lượng không biết có đảm bảo không nhưng nếu cố gắng
để đảm bảo như trước thì chắc chắn là đắt hơn, số lượng mua được cũng không thể
nhiều bằng. Do vậy tên lửa sẽ có tỉ lệ không nổ cao hơn và xác suất trúng đích
thì thấp hơn. Không những thế, với công nghệ như vậy thì còn lâu mới bắn được mục
tiêu di động, và mục tiêu cố định thì sao?
Giá một máy biến áp dầu của Việt Nam THIBIDI 3
pha Amorphous – Ecotrans 800KVA 22/0.4KV là 448.081.000 đồng Việt Nam, nghĩa là
khoảng dưới 20.000 đô-la Mỹ; trong khi để tiêu diệt nó một quả tên lửa Kalibr
có giá gần 1 triệu đô-la Mỹ; đó là nói trong trường hợp bắn trúng, còn với các
yếu tố tôi vừa nói trên đây: chủ yếu là trượt và kể cả trúng tỉ lệ nổ cũng rất
thấp, vậy thi hành chiến tranh kiểu đó là lãi hay lỗ?
Vì vậy nếu vẫn nghe ai đó nói câu trend, quý vị
cứ trả lời: “Bạn đúng rồi đấy, các lệnh trừng phạt không có tác dụng đâu.” – thế
cho nó nhanh, khỏi cãi nhau.
Hãy nhìn vào Hội nghị thượng đỉnh kinh tế Saint Petersburg – SPIEF: danh sách những lãnh đạo không tham dự còn ý nghĩa hơn danh sách những
người có mặt. Ngoài lãnh đạo các nước phương Tây, lãnh đạo Ấn Độ và Trung Quốc
cũng không đi – đây là hai quốc gia mà điện Kremlin đang đặt cược vận mệnh kinh
tế của mình sau khi cắt đứt quan hệ với phương Tây. Ngoài ra, “Ngay cả
Kassym-Jomart Tokayev (Tổng thống Kazakhstan) cũng từ chối đến vào phút cuối,”
nhà tổ chức cho biết.
Ai quay xe thì kệ, chứ tôi dù tay mơ về kinh tế
vẫn thấy còn lâu mới có chuyện “chỉ có mạnh lên” được. Không chết sớm là may.
2. Vậy tại sao Putox vẫn cố bám lấy chiến tranh,
hay bản chất của cuộc chiến tranh này là gì, Putox đã muốn gì và đang muốn gì?
Có nhiều người cho rằng Putox tham đất – không
phải, mặc dù lý thuyết này có điểm tương đồng với lịch sử của Nga, một đất nước
có “bề dày” đi chinh phục và khẩn hoang để có được diện tích khổng lồ ngày hôm
nay. Cũng có người cho rằng vùng Donbas của Ukraine nhiều tài nguyên, ngoài
khơi biển đen của Crimea có tiềm năng dầu khí… Điều này sắp chạm tới sự thật.
Lý do thì các nơi, các nhà nghiên cứu đã phân tích nhiều, nay ta chỉ điểm lại một
chút:
- Về chính trị, nước Nga của Putox không thể
cho phép có một nước Ukraine dân chủ hòa nhập phương Tây ở ngay sát nách. Vì thế
về bản chất, đây là cuộc chiến tranh giữa dân chủ và độc tài, giữa chủ nghĩa thực
dân và phong trào giải phóng dân tộc.
- Về quốc phòng. Thứ nhất, trước sau Ukraine độc
lập và hòa nhập phương Tây cũng sẽ có một quân đội mạnh, vì thế phải nuốt
Ukraine càng sớm càng tốt. Thứ hai, trước sau Ukraine độc lập và hòa nhập
phương Tây cũng sẽ có một nền công nghiệp quốc phòng tiên tiến và hiệu quả với
giá bán hợp lý, cạnh tranh và đẩy công nghiệp quốc phòng Nga thành rác rưởi.
Đây là mầm mống phải diệt trừ.
- Về kinh tế, trước sau Ukraine độc lập và hòa
nhập phương Tây cũng sẽ có một nền kinh tế năng động, hấp dẫn các nhà đầu tư với
lực lượng lao động trẻ và lành nghề, trình độ cao nhất là khả năng tiếp thu
công nghệ. Chưa hết, về tài nguyên Nga không phải cần dầu khí của Ukraine, mà
việc thi hành chiến tranh chống Ukraine để chống Ukraine bán dầu khí ra thế giới.
Với các tài nguyên khác cũng vậy.
Vì vậy mục tiêu ban đầu của Putox là tiêu diệt
Ukraine với tư cách là một Nhà nước độc lập, thậm chí mất dạy hơn: xóa sổ dân tộc
Ukraine với tư cách là một dân tộc có nguồn gốc đàng hoàng, có lịch sử văn minh
lâu đời. Đời nhiều khi nó vậy đấy: chúng ta vẫn nên tin vào sự công bằng. Chính
cái sự khinh thường cả một dân tộc như tôi gọi là “mất dạy” này của Putox, đã
làm hại hắn. Bây giờ thì hắn phải cố kéo dài cuộc chiến vì chính sinh mạng
chính trị của mình.
3. Đã như vậy thì, cuộc chiến này sẽ đi đến đâu,
trước mắt là với N.ga – Putox?
Trên đây tôi có đưa ra một so sánh kỳ cục, cực
khập khiễng. So sánh này cũng là để chúng ta nhìn rõ rằng tính chất đặc thù của
chi phí cho vũ khí so với chi phí của các thiết bị dân sự, chứ thực tế tất
nhiên Nga sẽ chọn những trạm biến áp lớn, chứ không ai bắn cái trạm bé như vậy,
và bản thân máy biến áp là một chuyện, còn cả trạm chi phí cho nó phải gấp đôi
giá máy biến áp, nhưng mà nếu các trạm dân sinh thì cũng chẳng bao giờ đến cả
triệu đô-la cả. Còn nếu bắn một trạm như trạm 110KV Yên Bình 8 (được Tổng Công
ty Điện lực miền Bắc phê duyệt theo Quyết định số 2510 ngày 8/10/2022) nó có diện
tích 7500 mét vuông và giá trị phê duyệt là 137 tỉ đồng (hơn 6 triệu đô-la) thì
phải dùng dăm bảy quả tên lửa chứ bắn 1 quả chỉ hỏng 1 góc, không ăn thua. Và
đó chính là trường hợp phải dùng Patriot để chặn tên lửa Nga, còn với các mục
tiêu như trạm biến áp giả thì chẳng cần, cho bắn thoải mái.
Đồng thời, cũng ở trên tôi trích dẫn ý kiến của
các chuyên gia nào đó cho rằng, quân đội Nga tiêu tốn khoảng 1 tỉ đô-la Mỹ cho
một ngày chiến tranh. Điều này có tin được không, có căn cứ nào không… thì bây
giờ chúng ta sẽ thử tính toán thêm. Trung bình trong chiến dịch tấn công trên
toàn mặt trận của Nga, chỗ thì dùng lục quân, chỗ chỉ bắn phá… thì chỗ nào cũng
tiêu tốn đạn pháo và trung bình một ngày, lực lượng Nga ở Ukraine tiêu tốn cỡ
50.000 quả đạn pháo và súng cối các loại, chưa kể đạn cho vũ khí nhỏ.
Nếu tính trung bình một quả đạn như vậy chi
phí 2000 đô-la Mỹ thôi (đổ đồng từ đạn súng cối đến cỡ lớn như TOS-1A hay
BM-21) thì cũng đã là 100 triệu đô-la cho đạn pháo và súng cối rồi. Còn chưa
tính đến số giờ bay của máy bay chiến đấu, số giờ hoạt động của xe tăng, xe bọc
thép… tất cả đều là tiền hết. Vì vậy nếu bây giờ thì hành một chiến dịch tương
tự như đánh chiếm Sievierodonetsk – Lysychansk năm ngoái (70 ngày) nước N.ga của
Putox phải chuẩn bị riêng về tiền cũng cỡ 70 tỉ đô-la, chưa kể đến tiêu hao tài
sản: số xe tăng bị bắn cháy, số hệ thống pháo bị tiêu diệt trên chiến trường.
Đó là lý do tại sao mà các chuyên gia tỉnh táo
cho rằng: Nga khó có thể tổ chức được một đợt tấn công lớn và mãnh liệt như năm
ngoái nữa. Bản thân chiến dịch đông – xuân của họ đầu năm 2023 đã yếu hơn hồi
mùa hè rất nhiều rồi. Từ đó đến nay, nói một cách logic, thì họ chỉ có thể yếu
đi chứ không thể mạnh lên được, dù có đào được hàng núi tài nguyên cũng không
thể trong nửa tháng, một tháng… biến số tài nguyên đó thành xe tăng, máy bay được.
Cái đáng sợ nhất với những người ủng hộ
Ukraine tìm kiếm hòa bình lúc này, là câu “Kéo dài chiến tranh.” Gần đây một
vài KOL ủng hộ Ukraine có biểu hiện quay xe, cũng nhắc câu này một cách hỉ hả,
và theo cảm nhận của tôi, có lẽ là xấu tính. Nếu đánh giá một cách công bằng,
thì chiến tranh có thể kéo dài được không và kéo dài như thế nào, đến cỡ nào?
- Thứ nhất. Quân đội Nga chỉ có thể tổ chức tấn
công được cỡ như ở hướng Kupyansk (từ tỉnh Luhansk sang tỉnh Kharkiv) như hiện
nay là cùng, và tôi thì cho rằng còn không được như vậy, sẽ còn phải yếu hơn nữa.
Thậm chí có tổ chức được hay không, điều đó còn là ẩn số.
- Thứ hai. Ở mặt trận phía Nam Ukraine, dù
quân đội Nga có bổ sung được thì cũng ở tình trạng “tiền vào nhà khó như gió
vào nhà trống”, chẳng giải quyết được việc gì.
- Thứ ba. Căn cứ vào hai điểm trên, chúng ta cần
tính đến chiến tuyến của mặt trận. Nếu đo trên bản đồ từ đông bắc xuống tây
nam, thì khu vực tiếp giáp hai tỉnh Luhanks và Donetsk là phần lãnh thổ do Nga
chiếm có độ sâu lớn nhất, hay nói cách khác là “dày” nhất, chỗ đo xa nhất cũng
chỉ tới 150 ki-lô-mét. Còn ở mặt trận phía Nam từ giới tuyến hay đường tiếp xúc
ra đến biển Azov, chỉ 100 ki-lô-mét. Khoảng cách này lại tăng lên ở khu vực tỉnh
Kherson, nhưng nó lại bị chia cắt bởi địa lý tự nhiên nên giao thông khá khó
khăn, câu chuyện cầu Chongar là một ví dụ rất điển hình. Như vậy, điều đáng ngại
nhất trong cái chuyện “kéo dài chiến tranh” chính là “đóng băng giới tuyến.”
Điều này tôi đã viết cũng nhiều nhiều lần:
N.ga luôn và phải cố tìm cách “khoanh gọn” chiến tranh, và bây giờ họ đang tỏ
ra thành công bằng cái bãi mìn hay “phòng tuyến Surovikin” của mình. Nhưng “vỏ
quít dày có móng tay nhọn” (người Anh có câu gì nhỉ: “Diamond cuts diamond”),
người Ukraine thi hành chiến lược khác, trong bài hôm trước tôi báo cáo các bác
đây là chiến lược về lâu dài, đánh vào sức mạnh chiến đấu của quân Nga.
Như vậy, về tổng thể N.ga chỉ còn có một cách
duy nhất là dùng tên lửa hành trình để tấn công các mục tiêu dân sự, dân sinh…
trên khắp lãnh thổ Ukraine và sau cả năm chống chiến lược này, người Ukraine
cũng đã có những kinh nghiệm nhất định. Còn nếu tổ chức tấn công, không những
không có khả năng tổ chức chiến dịch lớn, mà nếu có tổ chức được thì kết quả chắc
chắn cũng không đi đến đâu ngoài thiệt hại nặng, vì quân đội Ukraine đã có quá
nhiều kinh nghiệm về vấn đề này.
Như vậy cái gọi là “chiến tranh kéo dài” sẽ chỉ
là người Ukraine tiến hành một quá trình, một chiến dịch, một kế hoạch bắn phá,
bào mòn quân đội Nga trên vùng đất họ đang chiếm giữ: xa thì dùng giàn Vilkha
“nhà trồng được,” xa nữa thì Storm Shadow. Gần thì cứ M-777 với HIMARS mà dùng.
Nếu như vậy, xin hỏi quân Nga sẽ giữ tình trạng đó được bao lâu? Chỉ e rằng
càng cố giữ lâu, càng thiệt hại nhiều. Và đã như vậy thì “sợ gì chiến tranh kéo
dài?”
4. Về tình hình chiến sự mấy
ngày qua.
• Đánh giá
của Mỹ về chiến tranh:
- Lực lượng Ukraine tiếp tục các hoạt động phản
công gần Robotyne ở phía tây tỉnh Zaporizhia vào ngày 25 tháng 8 và được cho là
đã tiến lên khi các blogger Nga bày tỏ lo ngại về việc thiếu quân tiếp viện và
luân chuyển quân trong khu vực.
- Các báo cáo về một đơn vị Nga bị tổn thất
đáng kể với sự hỗ trợ không đầy đủ trên một hòn đảo không xác định ở khu vực
tam giác cửa sông Dnipro đã gây ra sự phẫn nộ đối với bộ chỉ huy quân sự Nga ở
một số nơi trong không gian thông tin của Nga.
• Báo cáo của
Bộ Quốc phòng Anh:
- Nhiều khả năng Nga đã hủy cuộc tập trận
Zapad – 23, sự kiện lớn thường niên. Cuộc tập trận dự kiến diễn ra vào tháng 9
năm 2023.
- “Công việc không đạt yêu cầu” của quân đội
Nga ở Ukraine cho thấy cuộc tập trận có giá trị huấn luyện hạn chế và chủ yếu
mang tính chất trình diễn. Nhiều khả năng Nga đã hủy bỏ Zapad – 23 do không đủ
quân số và trang thiết bị.
• Sau đây
là các báo cáo của Viện nghiên cứu chiến tranh ISW:
- Bộ Quốc phòng Anh tuyên bố vào ngày 26 tháng
8 rằng các lực lượng Nga có thể tiến hành một cuộc tấn công cấp độ chiến thuật
theo hướng Kupyansk và Lyman trong hai tháng tới, mặc dù ISW đánh giá rằng một
hoạt động tấn công như vậy khó có thể xảy ra. Không có dấu hiệu nào cho thấy
các lực lượng của Lực lượng Vũ trang ĐPQ đang cung cấp quân đội và trang thiết
bị cần thiết để biến các hoạt động tấn công cục bộ trên khu vực này của mặt trận
thành một cuộc tấn công mang tính tác chiến.
- Một phát ngôn viên quân đội Ukraine hôm 25/8
cho biết lực lượng Nga đang di chuyển các bộ phận của các đơn vị mới thành lập
tới hướng Kupyansk và Lyman sau một tháng chịu tổn thất đáng kể nhằm nối lại
các hoạt động tấn công trong khu vực, nhưng ISW không thấy xác nhận về việc
chuyển quân này.
- Việc nối lại các hoạt động tấn công cục bộ của
Nga rất có thể nhằm mục đích chuyển hướng lực lượng Ukraine khỏi các hướng khác
và khỏi các khu vực quan trọng hơn của mặt trận, và khó có thể mang lại những lợi
ích lãnh thổ lớn. Quân đội Nga đã tập trung lực lượng ở khu vực này của mặt trận
trong vài tháng trước khi tiến hành một cuộc tấn công hoạt động không thành
công vào mùa đông xuân năm 2023 và ISW không nhận thấy bất kỳ sự chuẩn bị nào
như vậy trong khu vực. Quân đội Nga khó có thể giành được thế chủ động tác chiến
trong hai tháng tới.
- Bộ Quốc phòng Liên bang Nga quan tâm đến việc
giải tán nhóm Wagner hơn là Putox. Các blogger Nga cho rằng Bộ Quốc phòng Nga
đã tích cực tạo điều kiện để chấm dứt hoạt động của tập đoàn Wagner ở Trung
Đông và Châu Phi ngay cả trước cái chết của Prigozhin. Thứ trưởng Quốc phòng
Yunus-Bek Yevkurov tới thăm Syria và Libya để buộc giới chức địa phương ngừng hợp
tác với lực lượng Wagner. Yevkurov được cho là đã yêu cầu các quan chức Syria
chặn nguồn cung cấp hậu cần của Wagner cho Cộng hòa Trung Phi (CAR) và khiến Bộ
trưởng Quốc phòng Syria Ali Mahmoud Abbas đưa ra tối hậu thư cho Wagner yêu cầu
lính đánh thuê giao nộp vũ khí và rời khỏi Syria trước ngày 20 tháng 9.
Yevkurov có thể sẽ gặp các quan chức châu Phi để đưa ra tối hậu thư tương tự với
lính đánh thuê Wagner ở các nước khác. Yevkurov cũng nói với đại diện của
Wagner ở Syria rằng vẫn chưa có quyết định nào về việc ai sẽ kiểm soát PMC sau
vụ ám sát Prigozhin và kêu gọi họ đăng ký Redut PMC, cơ quan có liên kết với Bộ
Quốc phòng Nga, hoặc chuẩn bị giải trừ vũ khí sớm.
• Vấn đề mặt trận khu vực tỉnh Kharkiv với Luhansk – hướng Kupyansk
Tôi có nhận được hai, ba câu hỏi cùng một nội
dung: liệu quân Ukraine có giữ được khu vực dải đất giữa chiến tuyến hiện nay với
sông Oskil – tức là khu vực tỉnh Kharkiv với Luhansk không? Ngoài ra còn có một
câu hỏi khác là, trong các bài trước tôi đã viết về việc khu vực này từ
Kupyansk xuống phía Nam, người Ukraine dùng 3 cây cầu qua sông Oskil để vận tải
từ bên “đất lớn” của Kharkiv sang – vậy tại sao bọn Nga chúng không dùng chính
cách của người Ukraine ở Kherson là bắn vào 3 cây cầu đó để buộc quân Ukraine
phải rút?
Về câu hỏi đầu, tôi không biết trả lời như thế
nào cả, nên đành tìm hiểu về vấn đề đặt ra với câu hỏi sau. Với câu hỏi này, có
lẽ cây cầu trọng yếu và ở tình thế nguy hiểm nhất, là cầu từ Senkove sang
Kruhlyakivka trên đường R-79 có tọa độ ( https://goo.gl/maps/sih9gGcYh6sWGjSH9 ) và nó chỉ cách điểm gần nhất là Novoselivske ( https://goo.gl/maps/DEknNXe1rM6i6BKx9 ) do N.ga chiếm, có 18 ki-lô-mét đường chim bay. Mời quý vị xem bản đồ
tôi đánh số 1.
Nhưng thực tế, cả ba cây cầu này đã bị phá từ
đầu chiến tranh bởi quân Ukraine, tôi gửi kèm theo bài này 3 ảnh: cầu đường sắt
ở Kupyansk qua sông Oskil, cầu qua sông ở Senkove và ở Borova. Sau khi quân Nga
chiếm Kupyansk, nhiều khả năng họ đã khôi phục cầu đường sắt ở đây nhưng tôi
không cho rằng người Ukraine sẽ sử dụng nó. Vì vậy việc tiếp tục phá bây giờ,
là việc của quân Ukraine trong trường hợp quân Nga chiếm được Kupyansk-Vuzlovyi
( https://goo.gl/maps/V75ZPgvobeAaJZ3d6 ) và phần phía đông của thành phố Kupyansk. Còn với hai cầu ở Senkove
và Borova, tôi không rõ là người Ukraine có khôi phục chúng trong thời gian vừa
qua hay không nhưng với mức độ bị phá hủy của nó thì chắc là chưa.
Nhưng mặt trận ở đây, càng về phía nam càng nới
rộng ra – xin quý vị xem bản đồ số 2. Như vậy có thể nói rằng các đường vận tải
trên bộ từ tây sang đông và nam lên bắc vẫn duy trì được, ví dụ như từ Izyum ( https://goo.gl/maps/7UabrLaQbXRwX7L28 ) sang Lozove ( https://goo.gl/maps/VGXAC7KMjrBhk7iC6 ) chỉ có 32 ki-lô-mét, còn từ Lozove lên Borova cũng chỉ 21 ki-lô-mét.
Do vậy việc cố gắng phá cầu là không có, vì làm gì còn mà phá.
Vì vậy, nếu quân N.ga mà đánh thật mạnh và
quân Ukraine thua, sẽ xảy ra kịch bản một phần, cỡ từ Borova trở lên phía bắc
rút về bên phía tây của Kupyansk còn một phần, co xuống phía Nam. Nhưng các chỉ
dấu cho thấy quân Nga đang nỗ lực tấn công ở thành phố Kupyansk mà với họ là
chiến lược, cũng có thể có một số kết quả nào đó. Ngay cả ông Oleksandr Syrskyi
tư lệnh lục quân Ukraine cũng nói về nhu cầu tăng viện cho hướng này. Tôi thì
tin là nếu tăng viện, họ còn có thể đẩy lùi quân Nga còn về phía Nga, đánh quá
lâu chỉ tiến được có tí tẹo như vậy là đuối quá rồi, đặc biệt về pháo binh là
không còn được như trước, mà suy giảm quá nhiều.
Vì thế “tôi phục tôi lắm” – hồi lâu lâu đã viết:
đến một ngày pháo binh Nga hết nòng pháo, hết đạn và bị tiêu diệt nhiều thì
quân Nga còn lâu mới đánh nhau được.
• Về hướng mặt trận miền nam.
Hôm qua nghe tin sau khi chiếm được Robotyne,
quân Ukraine chiếm được quả đồi nào đó cao 166m và từ đó câu pháo vào Tokmak.
Xin quý vị quá bộ xem bản đồ được tôi đánh số 3. Với tình thế như vậy, tôi cho
rằng chiến sự ở Robotyne sẽ chậm lại để Ukraine thay quân, sau đó sẽ đến quá
trình mở rộng cửa đột phá ở đây chứ không tiến tiếp. Để đi xa hơn, công việc sẽ
dành cho pháo binh: bắn phá vào chính Tokmak và các hoạt động chuyển quân trên
hai trục đường đi đến Vasylivka ( https://goo.gl/maps/dhLCEXE9qzmXk2eR8 ) là R-37 từ Tokmak và E-105 từ Melitopol. Ngoài ra, chúng ta cũng
không nên quên rằng Pyatykhatky ( https://goo.gl/maps/7HFyi8smgB3vMoa87 ) được quân Ukraine chiếm được từ cách đây bao lâu nhỉ, tôi không nhớ
nhưng đã nằm trong vùng giải phóng rồi.
Đến khi Tokmak bị pháo kích đến mức độ nào đó
mà không còn khả năng chứa quân và hậu cần dự trữ nữa, thì phòng tuyến phía trước
mặt nó sẽ sụp đổ. Tôi nghĩ rằng, quá trình “làm mềm” Tokmak không quá lâu vì vốn
dĩ nó là trung tâm hậu cần khu vực của Nga cũng như là nơi tập trung quân với mật
độ cao, một khi đã nằm trong tầm pháo gần như vậy thì sẽ bị bắn tơi tả. Vì vậy
quá trình này có thể chỉ cần 2 tuần là Tokmak lung lay và khi đó không cần những
đòn tấn công quá mạnh cũng có thể vỡ mặt trận.
Hướng phát triển có thể là Pyatykhatk đi
Vasylivka. Còn Tokmak một khi đã nguy, thì Melitopol cũng nguy nốt. Một khi mặt
trận ở đây đã bị cắt làm hai, thì đổ vỡ lớn là hoàn toàn có thể xảy ra. Nào,
bây giờ thì còn ai quá sợ cái câu “kéo dài chiến tranh” nữa không ạ?
• Tạm tổng kết cả hai mặt trận:
Trong khi các chuyên gia cho rằng mùa bùn lầy
ratsputitsa sẽ gây khó khăn cho hoạt động tấn công – nó kéo dài khoảng 3 tuần
gì đó và đó là thời gian ngừng trệ trên mặt trận, và nó sẽ vào nửa cuối tháng
10 và nửa đầu tháng 11, tùy từng vùng. Nhưng đáng tiếc, tình trạng khó khăn này
sẽ đúng với quân Nga – vì họ sẽ cần phải tấn công nếu có tổ chức được. Còn với
quân Ukraine, thì sẽ là thời gian nghỉ ngơi và bào mòn, trong khi đó bùn lầy
làm cho các đơn vị Nga không được tiếp tế sẽ dẫn đến chết đói và không có đạn
dược. Từ bây giờ đến lúc đó cứ phải tiếp tục đánh vào hậu cần quân Nga làm sao
cho ratsputitsa chính là… điểm rơi phong độ, tình trạng chết đói lên đến đỉnh
điểm thì đảm bảo mặt trận của Nga tan rã nhanh.
• Hướng Crimea.
Như chúng ta đã biết, để “chào mừng các ngày lễ
lớn” như ngày quốc kỳ Ukraine, ngày Độc lập… thì hôm 23/8 lực lượng đặc biệt
Ukraine đã đổ bộ lên mũi Tarkhankut của bán đảo Crimea, phá hủy một hệ thống
S-400 và tiêu diệt mấy chục quân Nga ở đây. Sự kiện này tôi đã muốn bình luận
nhiều nhiều về nó, nhưng chưa kịp viết thì đã đến sự kiện tiếp theo:
Theo các nguồn tin của Nga cho biết gần như một
đàn máy bay không người lái của Ukraine đã được phóng tới Crimea trong các đêm
24 – 25/8. Các quan chức Nga đã cố gắng hạ thấp cuộc tấn công và các nền tảng
thông tin của điện Kremlin cho biết 42 máy bay đã bị bắn hạ và các cơ sở cũng
như nhân sự của Nga không bị thương. Người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov
hôm thứ Sáu cho biết “các hệ thống phòng không ở khu vực có liên quan hoạt động
khá hiệu quả”, hắn còn mô tả các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái là
“hoạt động khủng bố, vì phần lớn, nó nhắm vào các tòa nhà dân cư.”
Các blogger quân sự Nga đã đặt ra nghi ngờ về
những mô tả này của điện Kremlin. Boris Rozhin viết rằng trong khi hầu hết các
máy bay không người lái đã bị chặn, 9 chiếc “đã bay đến sân tập Perevalne, nơi
chúng được cho là sẽ bị gây nhiễu bởi tác chiến điện tử”. Tay này viết thêm:
“Nhưng một số máy bay không người lái này đã đến được đích, làm hư hỏng hai xe
tải KamAZ. Không có dữ liệu về thương vong hoặc thiệt hại về cơ sở hạ tầng.”
Vậy phía Ukraine nói sao về kết quả cuộc tấn
công này? Theo Cơ quan An ninh Ukraine, “hàng chục quân nhân Nga đã thiệt mạng
và bị thương” trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào lực lượng
của Hạm đội Biển Đen của Nga ở Crimea – chính cuộc tấn công mà điện Kremlin đã
cho biết là “không gây thiệt hại gì và đã bị ngăn chặn thành công” trên đây.
“Hiện tại, chúng tôi chắc chắn có thể nói về
hàng chục người Nga thiệt mạng và bị thương. Kho chứa đạn dược cũng bị hư hại.
Các thiết bị quân sự cũng bị hư hỏng nghiêm trọng” – một nguồn tin ở SBU nói với
Kyiv Post.
Hôm trước
tôi đã định viết nhưng không đủ thời gian: vụ đổ bộ của lực lượng đặc biệt
Ukraine nhằm mấy mục tiêu:
- Thứ nhất, chắc chắn hệ thống S-400 ở mũi
Tarkhankut đã bị trinh sát ghi nhận và đó là mục tiêu hàng đầu. Nếu như nó bị
tiêu diệt, hệ thống phòng không của Crimea theo hướng từ Odesa – đảo Rắn tới gần
như bằng Zero. Vì vậy đây là một mục tiêu giá trị.
- Thứ hai, để thăm dò khả năng phòng thủ của
quân Nga trên bán đảo.
Cuộc đổ bộ này đã cho thấy, các lực lượng Nga
“hoàn toàn không được chuẩn bị cho một hoạt động đặc biệt như vậy” và trong trường
hợp nếu có những chiến dịch đổ bộ lớn hơn, quân Nga khó có khả năng phòng thủ
được bán đảo. Sau khi hệ thống phòng không mà chủ lực là giàn S-400 bị tiêu diệt,
chắc chắn sẽ đến những cú tấn công bằng tập kích đường không (air strike) – lúc
ồ ạt, lúc vừa phải nhưng hiểm hóc. Hóa ra không cần chờ đợi lâu, chỉ ngày hôm
sau một số máy bay không người lái không xác định được số lượng “đã vượt qua được
tất cả các hệ thống phòng thủ của quân Nga trên bán đảo.”
Như vậy chiến lược của Ukraine cho bán đảo, có
thể chưa có gì vội, nhưng sẽ được quan tâm đặc biệt. Cầu Kerch sẽ được chăm sóc
kỹ hơn nữa, ít nhất là đủ cho nó tê liệt giảm khả năng vận tải quân sự xuống gần
Zero. Cùng với đó là các trận tập kích đường không bằng tên lửa và UAV vào các
mục tiêu trọng yếu, cho đến đúng thời điểm nào đó có thể sẽ có đổ bộ cả bằng đường
biển và đường không. Trong trường hợp phòng thủ trên bán đảo nguy ngập mà đặt
ra yêu cầu quân Nga rút ở Kherson về ứng cứu thì lại mở ra cơ hội cho việc vượt
sông Dnipro.
Đánh giá về triển vọng chiến dịch Crimea của
Ukraine, tướng về hưu Australia Mick Ryan viết:
“Tôi nghĩ có nhiều lý do khiến lúc này chúng
ta thấy các diễn biến này. Đầu tiên, có một mệnh lệnh chính trị đối với chính
phủ Ukraine là đảm bảo Crimea vẫn là một phần trong kế hoạch thống nhất “giải
phóng Ukraine” của họ và không bị các chính trị gia nước ngoài tách rời.
Mệnh lệnh chính trị khác là truyền đạt tới những
người ủng hộ Ukraine rằng chiến dịch năm 2023 của họ có nhiều điều hơn là chỉ
có mặt trận phía Nam. Về mặt quân sự, người Ukraine đã cô lập Crimea bằng nhiều
cuộc tấn công vào (các cây) cầu. Nhưng quan trọng hơn, họ đang đặt người Nga
vào tình thế tiến thoái lưỡng nan và buộc người Nga phải đưa ra những lựa chọn
khó khăn về việc triển khai lực lượng ở Crimea và những nơi khác.”
Mick Ryan viết thêm: “Có một khía cạnh tâm lý
– Ukraine muốn người Nga nhìn về phía trước của họ nhưng cũng nhìn qua vai họ về
phía nam, đồng thời suy nghĩ ‘chúng ta có thể duy trì tình trạng này bao lâu nữa?’”.
HÌNH :
https://www.facebook.com/photo?fbid=954623462292378&set=pcb.954625155625542
https://www.facebook.com/photo?fbid=954623588959032&set=pcb.954625155625542
https://www.facebook.com/photo?fbid=954623682292356&set=pcb.954625155625542
https://www.facebook.com/photo?fbid=954623785625679&set=pcb.954625155625542
https://www.facebook.com/photo?fbid=954623862292338&set=pcb.954625155625542
https://www.facebook.com/photo/?fbid=954623988958992&set=pcb.954625155625542
https://www.facebook.com/photo/?fbid=954624078958983&set=pcb.954625155625542
.
No comments:
Post a Comment