Cù Tuấn dịch
Tóm tắt: Lệnh tổng động viên hàng loạt tại Nga đã làm trầm trọng thêm tình trạng
thiếu lao động và làm xấu đi xu hướng phát triển nhân khẩu học dài hạn của nước
này.
*
Buổi sáng sau khi Tổng thống Vladimir Putin
tuyên bố huy động hàng loạt tân binh bổ sung cho quân đội Nga ở Ukraine, những
người đàn ông trên khắp nước Nga đã bị giao ngay thông báo nhập ngũ trên đường
họ đi làm, ép họ phải đến văn phòng quân dịch. Đến tối, các bà vợ chạy đến chỗ
làm tìm chồng.
“Chúng tôi phải cho họ uống rượu để họ bình
tĩnh lại,” một giám đốc điều hành của một công ty khai thác mỏ và kim loại lớn
nhớ lại, mô tả cảnh tượng tuyệt vọng sau giờ làm việc tại nhà máy. “Bạn có thể
hiểu được sự căng thẳng của họ: những ông chồng của họ đi làm vào buổi sáng và
giờ thì không về nhà.”
Các doanh nghiệp ở Nga đã bị chấn động bởi đợt
tuyển quân đột ngột, mà đã huy động ít nhất 300.000 người cho cuộc chiến ở
Ukraine kể từ ngày 21 tháng 9 và gây ra cuộc di cư của hàng trăm nghìn nam giới
khác.
Các cuộc phỏng vấn với các lãnh tụ chính trị,
chủ doanh nghiệp và nhân viên cho thấy rằng mặc dù số lượng lính nghĩa vụ và
người di cư ra nước ngoài chỉ chiếm một phần nhỏ trong lực lượng lao động hùng
hậu 72 triệu người của Nga, nhưng tác động của việc tổng động viên này đối với
nền kinh tế Nga là rất lớn. Nó đã gây ra các gián đoạn và có khả năng ảnh hưởng
đến tăng trưởng dài hạn. Financial Times đã chọn không tiết lộ tên của các giám
đốc điều hành và nhân viên được phỏng vấn cho câu chuyện này vì có thể bị chính
quyền trả thù.
Theo một
nghiên cứu của Viện Gaidar trong tháng này, việc tổng
động viên đã tạo ra tình trạng thiếu lao động lớn nhất ở Nga kể từ năm 1993.
Trong cuộc khảo sát các chủ doanh nghiệp, hầu hết những người được hỏi cho biết
họ sẽ không thể tăng sản lượng để theo kịp nhu cầu, trong khi những người khác
cho biết họ dự đoán sẽ phải cắt giảm sản xuất và làm suy giảm chất lượng đầu
ra.
“Nói một cách đơn giản, tổng động viên sẽ làm
giảm số nam giới khỏe mạnh, có học thức và mạnh mẽ, vốn là những người tạo ra
GDP của một quốc gia,” Vladimir Gimpelson, một nhà kinh tế thị trường lao động
đã rời Matxcơva để đến Mỹ làm việc, cho biết. “Nếu tăng trưởng kinh tế là ưu
tiên của chính phủ, thì tôi sẽ gọi đây là một sai lầm tai hại.”
Các sĩ quan tuyển quân đã phát giấy báo nhập
ngũ tại nhà, nơi làm việc, bưu điện, những nơi công cộng như ga tàu điện ngầm
và chợ, thậm chí tại các cửa khẩu biên giới để ép những nam giới bỏ trốn khỏi đất
nước phải nhập ngũ. Bỏ qua các giấy báo này thường không dẫn đến hậu quả nghiêm
trọng. Nhưng các biện pháp quyết liệt đôi khi được sử dụng để đáp ứng đủ hạn ngạch
tân binh trong một khu vực.
Giám đốc điều hành của một công ty hàng hóa lớn
khác cho biết, tại một khu vực công nghiệp xa xôi ở Siberia, “họ đã lấy đi bất
cứ ai có thể”.
Bất chấp sự gián đoạn sản xuất, vị giám đốc điều
hành này đã quyết định không đút tiền để được miễn trừ nhập ngũ cho các công
nhân của mình vì “điều đó rất dễ gây tác dụng ngược”. “Bạn yêu cầu 10 người được
miễn đi lính, và bạn được yêu cầu liệt kê 30 người có thể được huy động để
thành lực lượng quân dự bị.”
Ngoài 150 nhân viên chính thức của công ty
trên được gọi nhập ngũ, một số người khác đã nghỉ việc trước đó. Họ chỉ thông
báo cho người chủ doanh nghiệp khi họ đã vượt biên thành công sang các nước
Trung Á, ông nói thêm.
Mặc dù số nam giới ra đi chỉ chiếm một phần nhỏ
trong lực lượng lao động hàng nghìn người của công ty, nhưng những nhân viên được
gọi nhập ngũ là rất khó thay thế ở những vùng đất hoang vu xa xôi, dân cư thưa
thớt của Siberia. “Thuê phụ nữ là lựa chọn số một,” giám đốc điều hành này cho
biết, ngay cả đối với những công việc lao động chân tay vốn chỉ dành riêng cho
nam giới, cho đến khi có sự thay đổi gần đây trong các quy định của Nga.
Nhiều đại diện doanh nghiệp Nga đã mô tả vai
trò của các nhân viên PR và quản lý nhân sự đã thay đổi như thế nào chỉ sau một
đêm: giờ đây họ được yêu cầu vận động hành lang các văn phòng tuyển quân để trả
lại những nhân viên bị ép nhập ngũ. Một số công ty cố gắng thương lượng với
quân đội thông qua các cơ quan thương mại, trong khi những công ty khác cố gắng
gây sức ép với các văn phòng tuyển quân bằng cách sử dụng các kỹ thuật tiếp thị
kinh doanh quen thuộc, bao gồm cả việc trả tiền để đăng tải những câu chuyện về
những người lính nhập ngũ trên báo chí địa phương.
Tình trạng ép nhập ngũ và chảy máu chất xám
cũng đang làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm dân số của Nga. Theo ủy ban bảo
vệ biên giới của Nga, vốn là một phần của cơ quan an ninh FSB, 9,7 triệu người
đã rời khỏi Nga từ tháng 7 đến tháng 9, tăng 1,2 triệu so với cùng kỳ năm ngoái
và gần gấp đôi số người rời Nga trong quý trước.
Gimpelson cho biết các nhà nhân khẩu học đã dự
đoán số lượng lao động trong độ tuổi từ 20 đến 40 sẽ giảm 25% vào năm 2030 so với
cuối những năm 2010. Nhóm tuổi này rất quan trọng đối với khả năng sản xuất
hàng hóa của quốc gia.
Oleg Itskhoki, giáo sư tại Đại học California,
Los Angeles, cho biết trong khi những người lao động nhập cư từ Trung Á sẽ có
thể đảm nhận những công việc không có kỹ năng, họ sẽ không thể thay thế được những
nhân viên có kỹ năng cao trong lĩnh vực CNTT, vốn đã bị thiếu lao động từ trước
khi có lệnh tổng động viên. Thống đốc ngân hàng trung ương Nga, Elvira
Nabiullina, đã đề xuất như vậy vào tháng trước, nói rằng việc tổng động viên có
thể dẫn đến lạm phát cao hơn “do những thay đổi trong cấu trúc của thị trường
lao động và sự thiếu hụt hàng loạt chuyên gia”.
Sofya Donets, một nhà kinh tế tại Renaissance
Capital, cho biết: “Chúng tôi cho rằng dòng lao động lành nghề sẽ có tác động
tiêu cực đến tiềm năng tăng trưởng dài hạn." Mặc dù các giám đốc điều hành
tại Yandex, công ty công nghệ lớn nhất của Nga, đã vận động hành lang thành
công để nhân viên của họ không phải nhập ngũ, nhưng một số người trong số họ vẫn
nhận được thông báo nhập ngũ, theo một nhân viên của Yandex được triệu tập.
Hầu hết trong số họ, bao gồm cả nhân viên, đã
tìm cách trốn quân dịch, ông nói. Nhưng những sai lầm đã khiến nhiều nhân viên
Yandex rời khỏi Nga hơn so với những tuần đầu tiên của cuộc xâm lược, người này
nói thêm. Kết quả là, khoảng một phần tư trong số 20.000 lực lượng lao động mạnh
mẽ của Yandex hiện đang làm việc bên ngoài nước Nga. Công ty từ chối bình luận
về việc này.
Tỷ phú sáng lập một công ty hàng hóa khác của
Nga, mà đã mất hơn 1.000 người trong tổng số 20.000 công nhân, cho biết các
công ty lớn của Nga có thể đỡ đòn dễ dàng hơn so với các công ty nhỏ hơn. Và đối
với một số nhóm bị ảnh hưởng do lệnh trừng phạt, tổng động viên cũng là một cơ
hội để tiết kiệm chi phí. Vì việc sa thải người là khó khăn về mặt chính sách đối
với các công ty lớn hơn của Nga, nên “nghe có vẻ sai nhưng việc tổng động viên
thực sự đã giúp quá trình giảm chi phí diễn ra”, một giám đốc điều hành cho biết.
Nhưng sự ra đi của nhân viên cũng dẫn đến những
căng thẳng gián tiếp đối với lực lượng lao động và nền kinh tế. Theo Donets, có
nhiều người phụ thuộc hơn, chẳng hạn như các thành viên lớn tuổi trong gia
đình, cần phải chăm sóc tính trên mỗi người trong độ tuổi lao động. Itskhoki
lưu ý rằng lực lượng lao động cũng trở nên nghèo hơn, vì những người có đủ khả
năng di cư “rõ ràng là khá giả hơn ngay từ đầu”.
Điều này có nghĩa là “một phần lớn những người
có khả năng tạo ra các nhu cầu tiêu dùng trong nền kinh tế Nga, giờ đã không còn
ở đó nữa”, ông nói.
Nhiều doanh nhân cảm thấy họ không có nhiều lựa
chọn ngoài việc thích nghi với trạng thái bình thường mới trong nền kinh tế thời
chiến của Nga. Một số người, bao gồm một số người nói riêng với phóng viên rằng
họ phản đối chiến tranh, đồng thời lập luận rằng việc tuyển tân binh sẽ được xử
lý hiệu quả hơn nếu doanh nghiệp được giao quản lý nó.
Một nhà tài phiệt khác ở Matxcơva nhận xét rằng
ông ta sẽ tìm những người tình nguyện vào quân đội trong số 10.000 nhân viên của
mình để đổi lấy việc giữ lại ba người cực kỳ quan trọng mà ông ta lo sợ có thể
bị ép nhập ngũ.
“Hãy nói với doanh nghiệp rằng để bảo vệ chủ
quyền đất nước, cần có 300.000 tân binh,” vị tỷ phú này nói. “Chẳng lẽ các
doanh nghiệp sẽ không thể tìm đủ những người nhân viên tình nguyện đi lính ư?”
.
Ảnh: https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2022/11/4-12.jpeg
Các nam thanh niên đi bộ trước một bảng quảng cáo kêu gọi đi nghĩa vụ
quân sự ở St Petersburg.
.
.
NGUỒN :
‘They grabbed whoever they
could’: Putin’s draft puts more strain on Russian businesses
No comments:
Post a Comment