AP : Pelé, ông vua bóng đá của Brazil, đã qua đời
Cù Tuấn dịch
Pelé, ông vua bóng đá của Brazil, đã qua đời (1/2)
Cù Tuấn dịch từ AP
SAO PAULO (AP) — Pelé, vua bóng đá người Brazil, người đã
giành kỷ lục ba kỳ World Cup và trở thành một trong những nhân vật thể thao
tiêu biểu nhất của thế kỷ trước, qua đời hôm thứ Năm 29/12/2022, thọ 82 tuổi.
Người mang tiêu chuẩn của “trò
chơi đẹp” đã trải qua quá trình điều trị ung thư ruột kết từ năm 2021. Trung
tâm y tế nơi Pelé nhập viện vào tháng trước cho biết ông qua đời vì suy đa tạng
do ung thư.
“Pelé đã thay đổi mọi thứ. Ông
đã biến bóng đá thành nghệ thuật, giải trí”, Neymar, một cầu thủ bóng đá người
Brazil, viết trên Instagram. “Bóng đá và Brazil đã nâng cao vị thế của mình nhờ
có Nhà vua! Ông đã ra đi, nhưng phép thuật của ông sẽ còn trường tồn. Pelé là
vĩnh cửu!”
Được nhiều người coi là một
trong những cầu thủ vĩ đại nhất của bóng đá, Pelé đã trải qua gần hai thập kỷ
mê hoặc người hâm mộ và khiến các đối thủ kinh ngạc với tư cách là cầu thủ ghi
nhiều bàn thắng nhất trong trận đấu với câu lạc bộ Santos và đội tuyển quốc gia
Brazil.
Sự duyên dáng, kỹ năng và những
bước di chuyển đầy mê hoặc của Pelé đã khiến các cầu thủ và người hâm mộ phải sững
sờ. Ông đã dàn dựng một phong cách đá nhanh, trôi chảy mà đã cách mạng hóa môn
thể thao này — một nét tinh tế giống như điệu samba thể hiện sự thanh lịch của
đất nước Brazil trên sân đấu.
Pelé đã đưa Brazil lên đỉnh
cao của bóng đá và trở thành đại sứ toàn cầu cho môn thể thao này trong hành
trình bắt đầu trên đường phố bang Sao Paulo, nơi cậu bé Pelé đá với trái bóng bằng
một chiếc tất nhét đầy báo hoặc giẻ rách.
Trong cuộc bàn luận về những cầu
thủ vĩ đại nhất của bóng đá, chỉ có Diego Maradona, Lionel Messi và Cristiano
Ronaldo được nhắc đến cùng với Pelé.
Các nguồn khác nhau, có tính đếm
các loạt trận khác nhau, liệt kê tổng số bàn thắng của Pelé nằm trong khoảng từ
650 (các trận đấu ở giải VĐQG) đến 1.281 (tất cả các trận đấu cấp cao, một số
trong các trận đấu cấp thấp).
Cầu thủ được mệnh danh là “Nhà
vua” này được giới thiệu với thế giới ở tuổi 17 tại World Cup 1958 ở Thụy Điển,
và là cầu thủ trẻ nhất từng tham dự giải đấu. Pelé được đồng đội cõng khỏi sân
sau khi ghi 2 bàn trong chiến thắng 5-2 của Brazil trước nước chủ nhà ở trận
chung kết.
Chấn thương khiến Pelé chỉ
chơi được hai trận khi Brazil giành chức vô địch thế giới năm 1962, nhưng Pelé
là biểu tượng cho chức vô địch World Cup 1970 ở Mexico của đất nước ông. Pelé
ghi bàn trong trận chung kết và kiến tạo cho Carlos Alberto với một đường chuyền
thành bàn thắng cuối cùng trong chiến thắng 4-1 trước Ý.
Hình ảnh Pelé trong chiếc áo
thi đấu màu vàng chói lọi của đội tuyển Brazil với số 10 được đóng ở phía sau vẫn
còn sống mãi với người hâm mộ bóng đá khắp nơi. Cũng như màn ăn mừng bàn thắng
đặc trưng của ông - một cú nhảy với nắm tay phải giơ cao qua đầu.
Danh tiếng của Pelé nổi tiếng
đến mức vào năm 1967, các phe phái trong cuộc nội chiến ở Nigeria đã đồng ý ngừng
bắn trong thời gian ngắn để ông có thể thi đấu một trận giao hữu ở nước này.
Pelé được Nữ hoàng Elizabeth II của Anh phong tước hiệp sĩ vào năm 1997. Khi
ông đến thăm Washington để giúp phổ biến bóng đá ở Bắc Mỹ, chính tổng thống Hoa
Kỳ đã đưa tay ra trước để bắt tay ông.
“Tên tôi là Ronald Reagan, tôi
là tổng thống của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ,” người chủ Nhà Trắng nói với vị khách
của mình. “Nhưng bạn không cần phải giới thiệu bản thân, vì mọi người đều biết
Pelé là ai.”
Pelé là anh hùng dân tộc da
đen hiện đại đầu tiên của Brazil nhưng hiếm khi nói về phân biệt chủng tộc ở một
đất nước mà những người giàu có và quyền lực có xu hướng đến từ thiểu số da trắng.
Những người hâm mộ các đối thủ
của ông đã chế nhạo Pelé bằng những câu chế giễu ông như một con khỉ ở Brazil
và trên toàn thế giới.
Angelica Basthi, một trong những
người viết tiểu sử của Pelé, cho biết: “Pelé nói rằng ông ấy sẽ không bao giờ
chơi bóng nếu phải dừng lại mỗi khi nghe những lời hô hét đó. Pelé là chìa khóa
cho niềm tự hào của người da đen ở Brazil, nhưng không bao giờ muốn trở thành
người cầm cờ.”
Cuộc sống của Pelé sau bóng đá
rất đa dạng. Ông là một chính trị gia -- Bộ trưởng Đặc biệt về Thể thao của
Brazil -- một doanh nhân giàu có, đồng thời là đại sứ của UNESCO và Liên Hiệp
Quốc.
Ông đã có những vai diễn trong
phim, vở kịch truyền hình và thậm chí còn sáng tác các bài hát và ghi đĩa CD nhạc
bán chạy.
Khi sức khỏe của Pelé giảm
sút, các lần xuất hiện của ông trở nên ít thường xuyên hơn. Người ta thường thấy
ông ngồi xe lăn trong những năm cuối đời và không tham dự buổi lễ khánh thành bức
tượng ông đại diện cho đội tuyển Brazil tham dự World Cup 1970. Pelé đã trải
qua sinh nhật lần thứ 80 của mình một cách cô lập với một vài thành viên trong
gia đình tại một ngôi nhà bên bờ biển.
***
Cù Tuấn dịch
Pelé, ông vua bóng đá của Brazil, đã qua đời (2/2)
Có tên khai sinh là Edson
Arantes do Nascimento, Pelé sinh ra tại thành phố nhỏ Tres Coracoes trong nội địa
của bang Minas Gerais vào ngày 23 tháng 10 năm 1940. Hồi còn nhỏ Pelé làm trẻ
đánh giày để mua bộ đồ bóng đá khiêm tốn của mình.
Tài năng của Pelé đã thu hút sự
chú ý khi ông 11 tuổi, và một cầu thủ chuyên nghiệp địa phương đã đưa Pelé đến
đội trẻ của Santos. Pelé đã không mất nhiều thời gian để lọt vào đội hình đội một.
Bất chấp tuổi còn rất trẻ và
chiều cao chỉ có 5 foot 8, Pelé đã ghi bàn vào lưới những đội bóng toàn người
cao lớn hơn ông một cách dễ dàng giống như cách ông đã ghi bàn trước những người
bạn ở quê nhà. Pelé đá trận ra mắt câu lạc bộ Brazil này năm 16 tuổi vào năm
1956, và câu lạc bộ Santos nhanh chóng được cả thế giới công nhận.
Cái tên Pelé xuất phát từ việc
ông phát âm sai tên một cầu thủ tên là Bilé.
Ông tham dự World Cup 1958 với
tư cách dự bị nhưng đã trở thành cầu thủ chủ chốt của đội tuyển quốc gia vô địch
Brazil. Bàn thắng đầu tiên của Pelé, trong đó ông đưa bóng qua đầu một hậu vệ
và chạy vòng qua anh ta để lấy lại bóng và sau đó sút vô lê, được bình chọn là
một trong những bàn thắng đẹp nhất trong lịch sử World Cup.
World Cup 1966 ở Anh - với đội
chủ nhà giành chức vô địch - là một mùa giải cay đắng đối với Pelé, lúc đó đã
được coi là cầu thủ hàng đầu thế giới. Brazil đã bị loại ở vòng bảng và Pelé, tức
giận vì bị đối xử thô bạo, đã thề rằng đây là kỳ World Cup cuối cùng của ông.
Pelé đã thay đổi quyết định và
đã sống lại ở World Cup 1970. Trong trận đấu với đội Anh, ông đã đánh đầu với
hy vọng ghi bàn ấn định tỷ số, nhưng thủ môn xuất sắc Gordon Banks đã phá bóng
đi vọt xà trong một pha cứu thua đáng kinh ngạc. Pelé đã ví pha cứu thua này -
một trong những pha cứu thua hay nhất trong lịch sử World Cup - giống như “một
con cá hồi trèo lên thác nước”. Sau đó, ông ghi bàn mở tỷ số trong trận chung kết
gặp Ý, trận đấu World Cup cuối cùng của Pelé.
Tổng cộng, Pelé đã chơi 114 trận
với Brazil, ghi được kỷ lục 95 bàn thắng, trong đó có 77 bàn trong các trận đấu
chính thức.
Thời gian thi đấu của Pelé với
Santos kéo dài hơn ba thập kỷ cho đến khi ông gần như nghỉ hưu sau mùa giải năm
1972. Các câu lạc bộ giàu có ở châu Âu đã cố gắng ký hợp đồng với Pelé, nhưng
chính phủ Brazil đã can thiệp để giữ Pelé khỏi bị bán đi, khi tuyên bố ông là
tài sản quốc gia.
Trên sân, năng lượng, tầm nhìn
và trí tưởng tượng của Pelé đã thúc đẩy một đội tuyển quốc gia Brazil tài năng
với phong cách chơi nhanh, linh hoạt tiêu biểu cho “O Jogo Bonito” - tiếng Bồ
Đào Nha có nghĩa là “Trận đấu đẹp mắt”. Cuốn tự truyện năm 1977 của ông, “My
Life and the Beautiful Game,” đã biến cụm từ này trở thành một phần trong từ điển
bóng đá.
Năm 1975, Pelé gia nhập đội
bóng New York Cosmos của Giải bóng đá Bắc Mỹ. Mặc dù đã 34 tuổi và đã qua thời
kỳ đỉnh cao của mình, nhưng Pelé đã giúp bóng đá trở nên nổi tiếng hơn ở Bắc Mỹ.
Ông đã dẫn dắt Cosmos đến chức vô địch năm 1977 và ghi được 64 bàn thắng trong
ba mùa giải.
Pelé kết thúc sự nghiệp của
mình vào ngày 1 tháng 10 năm 1977, trong một trận đấu biểu diễn giữa Cosmos và
Santos trước đám đông khoảng 77.000 người ở New Jersey. Ông đã chơi một nửa trận
đấu với mỗi câu lạc bộ. Trong số các chức sắc có mặt có lẽ là vận động viên duy
nhất khác, cũng nổi tiếng trên khắp thế giới - Muhammad Ali.
Pelé đã phải trải qua những thời
điểm khó khăn trong cuộc sống cá nhân, đặc biệt là khi con trai ông Edinho bị bắt
vì tội liên quan đến ma túy. Pelé có hai cô con gái ngoài giá thú và năm người
con từ hai cuộc hôn nhân đầu tiên của ông, với Rosemeri dos Reis Cholbi và
Assiria Seixas Lemos. Sau đó, ông kết hôn với nữ doanh nhân Marcia Cibele Aoki.
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=6018184024886894&set=p.6018184024886894&type=3
Ảnh: Pelé và Maradona, hai
thiên tài bóng đá.
No comments:
Post a Comment