Sau khi đọc bài “Để
hiểu hơn thực chất của một luận văn” của Pgs, Ts Phan Trọng Thưởng
(PTT), phó chủ tịch hội đồng lý luận phê bình VHNT trung ương, nguyên viện
trưởng Viện Văn học VN và nhiều chức vụ quan trọng kèm theo khác... nhận xét
(qui kết) luận văn thạc sĩ của Nhã Thuyên, tôi không thể tìm được, hình
tượng nào chuẩn xác hơn, hay hơn cái câu thành ngữ “Cả vú lấp miệng em”
cho con người, cũng như cách viết không chính nhân, nặng mùi sát khí, phi lập
luận khoa học này.
Phải nói thẳng, đọc luận văn: “Vị
trí của kẻ bên lề: Thực hành thơ của nhóm mở miệng từ góc nhìn văn hóa”
thực sự tôi cảm được cái dũng khí, cũng như sự hiểu biết sâu rộng, không chỉ
trong lãnh vực văn học của Nhã Thuyên, dù cô (cháu) còn rất trẻ. Nhưng với tôi,
luận án này, không nằm trong số các luận văn thạc sĩ, tiến sĩ văn chương đặc
sắc về mặt lập luận, lý giải vấn đề (đã đặt ra), mà tôi đã tìm thấy và được đọc
qua. Về đối tượng nghiên cứu của Nhã Thuyên là nhóm Mở Miệng. Thơ của
họ, quả thật, không phải cái cần đọc, gu đọc của tôi. Tuy nhiên, trong môi
trường, thể chế và chế độ xã hội nào, cũng có sự tồn tại của nó. Đôi khi, nó
như là chất xúc tác trong tính phát triển, cũng như tính đào thải của văn học
nói riêng và xã hội nói chung. Nói như nhà nghiên cứu Nguyễn Hoàng Đức: “Nhóm
Mở Miệng không cách tân bút pháp và tư tưởng, họ chỉ sáng tạo bằng thái độ muốn
quẫy đạp, phản xạ lại thói quen, dùng rác phản lại rác...”
Cơ thể con người, đột nhiên nảy sinh ra một tế bào
mới lạ, thầy thuốc cần phải nghiên cứu, xem đó là tế bào lành, dữ, để có phương
pháp điều trị, hoặc cắt bỏ. Một hiện tượng văn học mới, xuất hiện trong xã hội
cũng vậy, phải có những công trình nghiên cứu khoa học, tìm ra nguyên nhân và
sự hay dở, tầm ảnh hưởng, tác động của nó đến xã hội, con người ra sao. Và điều
hiển nhiên, không ai bắt buộc người nghiên cứu phải đồng thuận với đề tài mình
nghiên cứu. Vì vậy, ông Phan Trọng Thưởng bác bỏ đề tài nghiên cứu của Nhã
Thuyên về nhóm Mở Miệng là kìm hãm sự phát triển của văn hóa. Nó ấu trĩ chẳng
khác gì thời đánh Pháp, đánh Mỹ bỏ học tiếng Tây, khi đánh Tầu, các trường đại
học bỏ khoa tiếng Trung, hoặc hạn chế học. Ai học, biết nhiều sinh ngữ có khi
bị theo dõi, quàng cho cái tội phản động, làm gián điệp. Người ít học nhất,
cũng có thể hiểu, muốn chiến thắng kẻ thù, hay trừ bỏ được cái ác, trước nhất
phải nghiên cứu và hiểu về nó. Cũng như vậy, nếu như ông Phan Trọng Thưởng, coi
nhóm Mở Miệng là xấu, là phản động thì trước tiên phải nghiên cứu, mới có thể
tiêu diệt được nó. Là phó giáo sư, tiến sĩ, lẽ nào, ông cũng không hiểu điều
này?
Có điều kỳ lạ, là phó giáo sư, tiến sĩ lãnh đạo cả
một cái viện hàn lâm, thế mà bài viết của ông Phan Trọng Thưởng lại kém phần lý
luận, tốt phần hù dọa. Cũng vẫn với cái kiên che (cũ rích) nhiệm mầu cuối cùng,
là bóng đảng, bóng dáng Hồ Chí Minh, đồng chí phó giáo sư đã lươn lẹo, gán
nghiến cho Nhã Thuyên cái tội to vật vã: “Nguy hiểm hơn, tác giả luận văn
còn cổ vũ cho việc đem tác phẩm Đường Kách mệnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh ra để
giễu nhại, xàm xỡ và xem đó là sự “lật đổ của Slogan xã hội, các ảo tưởng đóng
đinh trong ngôn ngữ ý thức hệ.”
Nếu đã gọi Đường Kách Mệnh của tác giả Hồ Chí
Minh, là một tác phẩm... lý luận, hay văn học hoặc là gì gì đi chăng nữa, thì
Nhã Thuyên lấy nó làm dẫn chứng nghiên cứu khoa học là chuyện rất bình thường.
Bởi tác giả, khoa học không có thứ bậc, vua quan, hay thường dân. Suy diễn, áp
đặt chính trị vào khoa học kiểu như ông Phan Trọng Thưởng, có lẽ, khi tôi cho
rằng: Bài chúc tết năm (1969) của cụ Hồ, không phải là thơ, chỉ là những câu
nói, vần vè ghép lại. Chắc chắn, ông sẽ cho tôi lên đoạn đầu đài mất.
Luận văn của Nhã Thuyên giải quyết câu hỏi đã đặt
ra, về nhóm Mở Miệng: “Đây là hiện tượng chính trị đội lốt thi ca hay cuộc
cách tân văn chương gây hiệu ứng chính trị...” và tác giả đã chứng minh,
tìm ra câu trả lời, đi đến kết luận “Không nên đặt ra cái gọi văn học phản
kháng, có thể tìm sự phản kháng trong văn học. Ở đây sự phản kháng trở thành
phẩm chất, không phải là mục tiêu”. Thế mà, ông PGS-TS Phan Trọng Thưởng,
hạ bút kết tội Nhã Thuyên một cách đáng xấu hổ. (Như từ ngữ của một số nhà phê
bình trong nước, là ông đã đánh tráo khái niệm, đổi trắng thay đen).
Đọc
lại đoạn trích dưới đây, ta thấy được nghệ thuật làm xiếc trơ trẻn, bỉ ổi biến
câu hỏi, thành khẳng định của ông PGS-TS này: “Như
tác giả luận văn đã tự xác nhận, đây là một luận văn “chính trị đội lốt văn
chương” với rất nhiều quan điểm chính trị và học thuật sai trái, mang tính chất
kích động, đả phá chế độ, xúc phạm chủ tịch Hồ Chí Minh; đánh giá sai lệch về
sự nghiệp đổi mới của Đảng và Nhà nước; không có giá trị khoa học và thực tiễn;
sai lầm trong việc chọn đối tượng nghiên cứu; tài liệu không chính thống, không
có độ tin cậy; cổ xúy và biện hộ cho những hiện tượng văn chương tục tĩu, thấp
kém; miệt thị văn học và văn hóa chính thống của dân tộc; tạo hậu thuẫn về mặt
lý luận và tiếp tay cho những phần tử chống đối, nổi loạn ở trong và ngoài
nước... Luận văn lại được viết bằng một văn phong trôi chảy, có sự mở rộng trên
cả hai lĩnh vực văn chương và chính trị, vì vậy, đây là luận văn nguy hiểm, cần
được chỉ ra các sai sót để hạn chế các tác động tiêu cực đến xã hội và văn
học.”
Đọc những lời kết tội Nhã Thuyên, của ông PGS-TS
Phan Trọng Thưởng, tôi có cảm giác, ông còn chưa hiểu thế nào là nghiên cứu.
Trong cái lộn xộn bán mua bằng cấp ở Việt Nam hiện nay, làm cho người đọc cứ
ngợ ngợ cái học hàm, học vị của ông.
Cứ tưởng giới văn chương trong nước, chỉ có một tắc
kè Đông La, không dám ngẩng lên, đường đường chính chính, dùng đúng cái tên
cúng cơm, do cha mẹ ban cho, viết một bài văn cho ra hồn. Nhưng từ khi luận văn
của Nhã Thuyên bị chọc tiết đến nay, làm cho ông phó cối, hàng xóm nhà tôi,
phải thốt lên: Việt Nam bây giờ sao nhiều Đông La đến thế!
Leipzig ngày 24-4-2014
-------------------------------------------------
VỤ ÁN NHÃ THUYÊN
LỀ
PHẢI ƠI ! (Nguyễn Hoài An) 23-4-2014
TRÍ THỨC VIỆT KIỀU
GỬI THƯ NGỎ PHẢN ĐỐI VIỆC TƯỚC BẰNG CỦA NHÃ THUYÊN (Diễn Đàn Xã Hội Dân Sự) 20-4-2014
VỊ TRÍ CỦA KẺ NGOÀI
RÌA (Thùy Linh)
3-4-2014
KỲ ÁN NHÃ THUYÊN (Thư
Hiên) 31-3-2014
Toàn Văn Luận Văn Nhã
Thuyên: "Vị Trí Của Kẻ Bên Lề: Thực Hành Thơ Của Nhóm Mở Miệng Từ Góc Nhìn
Văn Hóa" (Kệ sách eBook)
BẤT THƯỜNG QUANH MỘT
LUẬN VĂN (BBC) 24-3-2014
21-3-2014
TS. Vũ Thị Phương
Anh: 8 CÂU HỎI VỀ VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ CỦA NHÃ THUYÊN (Nguyễn Xuân Diện-Blog) 20-4-2013
BAN TUYÊN
GIÁO TW BỊT MỒM BÁO CHÍ VỤ NHÃ THUYÊN BỊ TƯỚC BẰNG THẠC SĨ (Nguyễn Xuân
Diện-Blog) 19-3-2014
VỤ ÁN NHÃ THUYÊN (Nguyễn Hưng Quốc) 31-7-2013
PHÊ BÌNH
CHỈ ĐIỂM (Phạm Xuân Nguyên) 31-7-2013
HY VỌNG GÌ
. . . (Nguyên Ngọc) 29-7-2013
CUỘC PHÊ
PHÁN LUẬN VĂN CỦA ĐỖ THỊ THOAN hay là SỰ XUNG ĐỘT VỀ KHUNG TRÍ THỨC & THẾ
HỆ (Trần Đình Sử) 27-7-2013
* Báo Văn Nghệ, Thanh Tra, Quân đội Nhân dân và Nhân dân:
MỘT
“GÓC NHÌN” PHẢN VĂN HÓA VÀ PHI CHÍNH TRỊ
(Tuyên Hóa - báo Quân Đội Nhân Dân)
Một
luận văn kích động sự phản kháng và chống đối (Chu Giang
- báo Văn Nghệ TPHCM)
NHÂN
DANH “NGHIÊN CỨU” ĐỂ CA NGỢI THỨ “THƠ” RÁC RƯỞI (Cẩm Khê
- báo Nhân Dân)
Nổi
loạn là điều kiện để sáng tạo?
(Minh Tâm - báo Thanh Tra)
No comments:
Post a Comment