BBC
Cập nhật: 14:47 GMT - chủ nhật, 25 tháng 11, 2012
Chuyên gia thống
kê Việt kiều hàng đầu Vũ Quang Việt đã đưa ra ước tính nợ công của Việt Nam dựa
trên các số liệu chính thức mà Hà Nội mới công bố.
Tiến sĩ Vũ Quang
Việt, người từng là Vụ trưởng Vụ Tài khoản Quốc gia thuộc Cục Thống kê Liên Hợp
Quốc, nói các số liệu của Việt Nam chỉ có cho năm 2011 và cũng không đầy đủ
nhưng nó cho thấy những thông tin căn bản về tình trạng nợ nần của Việt Nam.
Theo bài viết được cập nhật lần cuối hôm 25/11 trên trang
Diễn đàn, ông Việt nói tổng số nợ công
của Việt Nam tính theo chuẩn quốc tế ở mức khoảng 129 tỷ đô la Mỹ, bằng 106%
GDP năm 2011, vốn đạt gần 122 tỷ đô la.
Nợ công theo
chuẩn quốc tế được hiểu là nợ của chính phủ cộng thêm nợ do chính phủ bảo lãnh,
nợ của chính quyền địa phương và nợ của doanh nghiệp nhà nước.
Việt Nam không
coi nợ của doanh nghiệp nhà nước (DNNN) là một phần của nợ công và do đó không
tính khoản hơn 62 tỷ đô la của khối này vào nợ quốc gia.
Theo cách tính
của Việt Nam, Tiến sĩ Việt nói, nợ công ở mức gần 67 tỷ đô la Mỹ, tức 55% GDP.
Nhưng ông Việt
cho rằng nợ theo định nghĩa quốc tế phù hợp với tình hình ở Việt Nam và viết:
"Chính vì nhà nước làm chủ sở
hữu của DNNN do đó mà nhà nước không thể phủi tay để chủ nợ đòi bán tài sản thu
nợ theo đúng luật phá sản, như ta đã thấy là nợ của Vinashin đã được chính
quyền dồn cho các DNNN khác phải trả."
Nợ gấp 10 lần
vốn
Ông Việt nói nợ
công của Việt Nam có thể thấp hơn con số mà ông ước tính khoảng 14 tỷ đô la do
có thể có sự trùng lặp giữa nợ nước ngoài của doanh nghiệp nhà nước và nợ do
chính phủ bảo lãnh.
Ông cũng dẫn lời
Bộ trưởng Tài chính Vương Đình Huệ nói có tới 30 tập đoàn và tổng công ty có số
nợ lớn gấp ba lần vốn chủ sở hữu.
Trong số này có
tám doanh nghiệp nợ gấp 10 lần vốn và 10 doanh nghiệp nợ từ 5-10 lần.
Tiến sĩ Vũ Quang
Việt nhận định: "Như vậy có lẽ 30 tập đoàn này đã mất khả năng trả nợ.
"Nếu không
giảm được lạm phát, qua đó giảm lãi suất, thì doanh nghiệp nói chung khó có khả
năng sống còn."
'Phát triển bong
bóng'
Theo Tiến sĩ
Việt, nếu lấy 8,8% là tỷ lệ nợ xấu thì số nợ xấu trong nợ công của Việt Nam là
hơn 11 tỷ đô la.
Ông nói con số
này là 'rất lớn' và 'vượt ngoài sức chịu đựng của ngân sách' mà tổng thu của
năm 2011 đạt gần 34 tỷ đô la Mỹ.
Cựu chuyên gia
của Liên Hiệp Quốc đặt câu hỏi: "Không lẽ ngân sách chỉ dùng để trả nợ
xấu? Hay in tiền tạo lạm phát?"
Tiến sĩ Việt
cũng nêu tình trạng phát triển dựa vào vốn vay thay vì vốn tự có ở Việt Nam và
nói tình trạng "bơm tiền quá lố" khiến kinh tế Việt Nam "phát
triển bong bóng".
Ông cũng nhận
định: "Tín dụng của hệ thống ngân hàng được phân phối chủ yếu (51%) vào
những hoạt động dịch vụ không rõ ràng.
"Những hoạt
động này có thể là những hoạt động đầy rủi ro như chứng khoán, mua địa ốc (khác
hoàn toàn với hoạt động xây dựng tạo ra việc làm), lập ngân hàng, v.v.
"Có thể nói
dường như hệ thống ngân hàng Việt Nam hoạt động không nhằm phục vụ sản
xuất."
Ông Việt cũng
khuyến cáo Ngân hàng Nhà nước và Tổng cục Thống kê cần đưa ra các con số về
phân phối tín dụng thường xuyên hơn vì nó cho thấy hệ thống ngân hàng phục vụ
ai trong nền kinh tế.
Số liệu, theo
ông, cũng cần được công bố hàng quý chứ không thể để tiếp tục tình trạng vào
cuối năm 2012 mới biết số liệu của năm 2011.
--------------------------------------
Vũ Quang Việt
Cập nhật lần cuối 25/11/2012
No comments:
Post a Comment