Peter Hartcher
Thứ Ba, 27/11/2012
Isaac Newton không hề nghĩ tới sự quyết
đoán của Trung Quốc khi ông viết định luật nổi tiếng thứ ba của vật lý - đó là
tất cả các lực đều tạo ra một phản lực bằng nó và theo hướng ngược lại.
Nhưng dường như định luật này đúng với tình
hình chính trị giữa các cường quốc của khu vực Châu Á -Thái Bình Dương. Trong
năm 2010, một Trung Quốc đang trỗi dậy đã quyết định theo đuổi một đường lối
quyết đoán kiểu mới để tuyên bố chủ quyền trên các lãnh thổ các nước khác đã
tuyên bố chủ quyền. Và các cường quốc khác trong khu vực đang bắt đầu đưa ra
các phản lực.
Đầu tiên là Mỹ. Tổng thống Barack Obama
"chuyển trục" về châu Á là một phản lực trực tiếp chống lại Trung
Quốc. Bây giờ Nhật Bản đang cho thấy một số dấu hiệu muốn đẩy lùi Trung Quốc.
Thông báo rằng hai chính trị gia nổi tiếng
nhất của Nhật Bản đang phối hợp lực lượng để tạo ra một đảng chính trị mới là
một bước ngoặt trong lịch sử thời hậu chiến của khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
Shintaro Ishihara, thống đốc lâu năm của Tokyo, giã từ nhiệm sở của mình
để lập ra một "lực lượng thứ ba" trong chính trị Nhật Bản cùng với sự
hợp tác của thị trưởng thành phố Osaka, Toru
Hashimoto. Việc tạo ra Đảng Phục
hưng Nhật Bản của họ được công bố 10 ngày trước đây.
Mục đích công khai
của họ? "Nếu Nhật Bản tiếp tục đi như thế
này, nó sẽ chìm xuống hố và chết", Ishihara nói.
Ông hứa hẹn sự hồi sinh của một nền kinh tế
đã trì trệ trong hai thập niên qua và sự khôi phục
của niềm tự hào dân tộc. Sự lựa chọn của từ "khôi phục" rất có chủ ý
- một tham khảo đến Minh Trị Duy Tân, đã biến đổi từ một nước Nhật lạc hậu,
phong kiến thanh
một cường quốc hiện đại kiểu phương Tây.
Cả hai người đàn ông này đều là những chú
diều hâu chống Trung Quốc và theo chủ nghĩa quốc gia gây tranh cãi, những người
ủng hộ Nhật Bản từ bỏ "hiến pháp hòa bình" lập ra sau chiến tranh và
tiến hành một cuộc tái vũ trang lớn.
Không phải là Nhật Bản không có quân đội.
Mặc dù hiến pháp mà Mỹ áp đặt lên Nhật Bản quy định quốc gia này không được duy
trì bất kỳ lực lượng vũ trang nào, và mặc dù ngân sách quốc phòng tương đối
nhỏ, Nhật Bản đã có lực lượng hải quân lớn thứ tư thế giới và là đối tác hàng
đầu tiếp cận lĩnh vực công nghệ quân sự của Mỹ.
Trong những năm gần đây, Ishihara và Hashimoto đã bày tỏ
sự ủng hộ việc Nhật Bản cần trang bị cho mình vũ khí hạt nhân, một viễn cảnh
đáng báo động cho nhiều người Nhật và một số nước láng giềng. Một tờ báo
hàng ngày hàng đầu ở Hàn Quốc, Dong-A Ilbo, đã lên tiếng báo động về "tư
tưởng cực đoan cánh hữu" của hai người này.
Seoul có lý do để lo lắng. Hàn Quốc có
tranh chấp lãnh thổ với Nhật Bản và lịch sử cay đắng với các cuộc xâm lược và
chiếm đóng của Nhật Bản.
Đặc biệt là Ishihara, người đang sôi lên muốn đánh nhau với Trung Quốc. Là
một nhà văn 80 tuổi, một trong số những nhân vật theo chủ nghĩa quốc gia hiện
đại đang thịnh hành ở Nhật, đã so sánh chiến thuật của Trung Quốc nhằm gây sức
ép lên Tokyo trong các vụ tranh chấp chủ quyền lãnh thổ giống như những tên
mafia.
Khi Bắc Kinh thắt chặt việc xuất khẩu đất
hiếm sang Nhật, một nguyên liệu cần thiết để sản xuất các sản phẩm điện tử,
Ishihara cho biết: "Những gì Trung Quốc đang làm là
rất tương tự như những gì các nhóm tội phạm có tổ chức làm gì để mở rộng lãnh
địa của họ''.
Ông khinh thường bất kỳ thủ tướng Nhật Bản
nào đã từng thực hiện nhượng bộ với Bắc Kinh.
"Nhật Bản có thể trở thành ngôi sao thứ sáu trên lá
cờ quốc gia của Trung Quốc",
trừ khi nó đứng lên chống lại Bắc Kinh, ông ta nói. Ông đã lập luận rằng Nhật
Bản "không nên ngần ngại" đi đến chiến tranh chống lại Trung Quốc.
Và năm nay, trong động thái đối kháng chống
lại Trung Quốc chưa từng có bởi các quan chức Nhật Bản thời hiện đại, Ishihara
đã tìm cách mua lại, dưới tên của chính quyền khu vực Tokyo, một nhóm đảo đang
có tranh chấp với Trung Quốc. Và Ishihara đề xuất xây dựng công trình trên
chúng.
Những cái gọi là hòn đảo này thực ra chỉ là
tập hợp vô dụng của tám tảng đá lớn không có người ở. Chúng được biết tới như
là Quần Đảo Senkaku ở Nhật, và Diaoyu ở Trung Quốc. Giá trị của chúng nằm ở chỗ
chủ sở hữu chúng có thể tuyên bố chủ quyền hàng hải và các đặc quyền kinh tế
đối với tài nguyên dưới đáy biển, mà dường như có bao gồm cả dầu mỏ.
Các đảo này được sở hữu bởi một công dân
Nhật, Ishihara đã mua chúng và xây dựng trên chúng. Đây là một hành vi không có
mục đích pháp lý. Nó được thiết kế như một hành động khiêu khích thuần tuý đối
với Bắc Kinh.
Để loại bỏ ý đồ này, chính quyền quốc gia
Nhật bước vào cuộc và mua lại hòn đảo. Mục đích của chính quyền quốc gia là vô
hiệu hoá Ishihara. Thủ tướng Yoshihiko Noda nói chính quyền ông không có ý định
xây dựng gì trên các đảo này. Ishihara đã bị cản trở.
Nhưng bằng cách quốc hữu hóa các đảo, Nhật
Bản vô tình làm chính phủ Trung Quốc - và người dân Trung Quốc - nổi cơn thịnh
nộ. Đây là nguồn gốc của cuộc bạo động gần đây nhất, cái đã tạo ra tổn hại cho
nền kinh tế của cả hai nước.
Triển vọng của
Đảng Khôi Phục Nhật Bản là gì? Nhật Bản đang hướng đến một bầu
cử sớm vào ngày 16/12. Một cuộc thăm dò của hãng tin tức Kyodo hai ngày trước
đã xếp đảng này ở vị trí thứ hai, sau đảng đối lập Dân Chủ Tự Do, nhưng trên cả
đảng Dân Chủ đang cầm quyền.
Đảng này không có nhiều hy vọng là sẽ tự
thân nó tạo ra được một chính phủ - đảng này quá mới và không có nhiều thời
gian để tổ chức. Nó đã nói sẽ chỉ đưa ra số ứng cử viên tranh cử bằng một nửa
số ghế bầu trực tiếp.
Thế nhưng khi mà không có đảng nào có khả năng giành đa số, điều này cũng có nghĩa là Đảng Khôi Phục Nhật
Bản sẽ là thành viên quan trọng của một chính phủ liên hiệp.
Hành vi khiêu khích mới đây nhất của Ishihara đối với
Trung Quốc là đề nghị một sự liên minh giữa Nhật Bản và hai quốc gia tranh chấp
lãnh hải tích cực nhất với Trung Quốc, đó là Việt Nam và Philippines.
Ông ta cũng đề nghị duy trì liên minh với
hoa kỳ: "Tuy nhiên, liên quan đến sự xâm lấn của Trung Quốc trên vùng lãnh
hải, Nhật Bản chia sẻ mối quan tâm chung với Việt Nam và Philippines và có thể
tạo thành một liên minh với các quốc gia về vấn đề này''.
Hashimoto
và Ishihara đang tận dụng sự thất vọng ngày càng tăng của các cử tri Nhật Bản
dành cho một trong hai chính đảng. Tuy
nhiên, sự gây hấn của Trung Quốc đang cung cấp cho hai người này một mục đích
và nền tảng mới.
Sẽ là một sai lầm sâu sắc trong lịch sử nếu quyết định
tăng cường và mở rộng tranh chấp chủ quyền của Bắc Kinh không chỉ làm hàng xóm
lo ngại và làm hồi sinh
cam kết của Hoa Kỳ trong khu vực - Trung Quốc đã đạt được những hậu quả
không trông đợi này - mà
còn tái vũ trang cho kẻ thù lịch sử của nó, đó là Nhật Bản.
Người dân Nhật Bản ủng hộ hiến pháp hiện
tại của họ và phản đối vũ khí hạt nhân. Nhưng Trung Quốc đang mở cho những
người theo chủ nghĩa quốc gia mới ở Nhật Bản một lối đi, và họ đang tận dụng cơ hội này.
Trong những năm 1980, thủ tướng đầu tiên
của Singapore, Lý Quang Diệu, trong một lần khuyên nhủ không nên theo đuổi các
vụ kiện tụng chống lại những thương vụ thành công của Nhật Bản lúc đó, đã nói:
"Nhật Bản là những thương gia tốt, nhưng họ còn là những
chiến binh tốt hơn". Và ông không nghĩ rằng sức mạnh chiến đấu
của các chiến binh Nhật đã chết, chúng chỉ tạm dừng hoạt động. Trung Quốc nên
cẩn thận không đẩy các nước láng giềng quá xa.
Peter Hartcher là biên tập viên quốc tế.
------------------------------
No comments:
Post a Comment