Maui cháy: Thiệt hại nhân mạng lên 80, Hawaii điều tra hệ thống báo động
khẩn cấp
Người Việt
August 12,
2023
MAUI, Hawaii (NV) – Con số người chết vì hỏa hoạn ở Maui đã lên tới 80, giới chức thông báo
sáng sớm Thứ Bảy, 12 Tháng Tám, và có thể còn tăng nữa vì còn hàng trăm người
chưa liên lạc được.
Lực lượng cứu hỏa vẫn đang tìm cách khống chế các đám cháy, kể cả ở
Lahaina, thị trấn cổ đã bị thiêu rụi hoàn toàn.
Bộ Trưởng Tư Pháp Hawaii công bố sẽ xem xét toàn bộ, kỹ càng cách thức
mà chính quyền đã phản ứng với vụ cháy rừng.
Nhiều câu hỏi đặt ra là liệu chính quyền có cảnh cáo dân chúng kịp thời
trước khi lửa bén tới gót.
Những người sống sót qua cơn hỏa hoạn vừa rồi cho các nhà báo biết là họ
không nghe thấy còi hụ báo động, khiến cho họ không kịp chuẩn bị, và chỉ biết
đã nguy cấp khi quá trễ, là lúc thấy lửa hoặc nghe tiếng nổ gần kề.
Hồ sơ quản lý báo động khẩn cấp cho thấy không hề có còi hụ vang lên để
mọi người biết mà thoát thân kịp thời. Thay vào đó, giới chức thông báo qua vô
tuyến viễn thông, bằng điện thoại di động, trên truyền hình, và qua đài phát
thanh. Tiếc là những phương tiện đó bị giới hạn do lửa cháy đã làm cúp điện và
mất sóng điện thoại.
Ngoài ra, phía Tây đảo Maui, địa điểm Lahaina, là nơi tập trung số người
không có xe hơi cao hạng nhì trên đảo và tỷ lệ người không nói tiếng Anh cao nhất
đảo. Điều này cũng có thể đã giới hạn thông tin kịp thời trong trường hợp khẩn
cấp vì ngôn ngữ sử dụng là tiếng Anh.
Hôm Thứ Sáu, người dân đã bắt đầu có thể quay về Lahaina để xem xét thiệt
hại tài sản.
Trên xa lộ Honoapiilani Highway, một trong những con đường còn có thể
đi vào tận Lahaina, xe cộ nối đuôi nhau. Gia đình nào nom cũng mệt mỏi, lộ rõ
trên mặt vẻ lo lắng, bồn chồn. Các xe vận tải thì chất đầy hàng gia dụng, nước,
nhiên liệu.
Con lộ chỉ mở ra vài tiếng rồi phải đóng lại cho các phương tiện dịch vụ
khẩn cấp mà thôi. Cảnh sát được gọi vào vì có chuyện gì đó cần giải quyết nhưng
chưa cho biết nguyên do.
Nhiều người dân sống ở Lahaina cho rằng nhà của họ có thể bị mất trộm,
nhưng cảnh sát chưa xác nhận điều này.
Chiều tối Thứ Sáu, ở phía Bắc Lahaina, dân cư Kaanapali được lệnh di tản
vì một đám cháy phựt lên nơi một trạm xăng dã chiến. Hai tiếng sau thì đám cháy
này đã được dập tắt, giới chức Maui cho hay.
Đại diện Lực Lượng Tuần Duyên cho biết, vào cuối ngày Thứ Tư, họ đã cứu
được 17 người từ dưới biển. Cho tới nay việc cứu nạn ngoài khơi xem như hoàn tất,
nhưng Tuần Duyên vẫn còn dò tìm xác người quanh vùng biển.
Có thể hơn cả ngàn tòa nhà đã bị thiêu hủy ở Lahaina, chưa kể những nơi
khác.
Kinh tế đảo Maui dựa trên du lịch là chính. Có 2 triệu du khách đến
thăm hòn đảo mỗi năm.
Người dân trên đảo, ngoài những thiệt hại nhân mạng và vật chất trước mắt,
họ còn phải lo về tương lai mù mịt vì công ăn việc làm sẽ mất đi khi không còn
mấy ai muốn tới một hòn đảo tan hoang. (TTHN)
--------------------------------------
Thế giới tiếc thương Lahaina: Cây đa, mái chùa và nhà thờ mấy thế kỷ bị
lửa rừng thiêu đốt
Người Việt
August 11,
2023
MAUI, Hawaii (NV) – Những chốn nơi nằm sâu
trong quá khứ hoàng gia Hawaii, trong đó có một cảnh trí nghệ thuật nhộn nhịp
người xem và một cây đa đồ sộ nhất của Hoa Kỳ, chỉ là vài ba trong số các lý do
khiến Lahaina trở thành địa điểm du lịch được ưa chuộng nhiều trên đảo Maui. Có
hơn 2 triệu người, tức là chừng 80% tổng số du khách của Maui, đến viếng thành
phố này mỗi năm, bị quyến rũ vì những bãi biển đẹp mắt, tiệm ăn ngon miệng và
cái ưu thế mà người dân địa phương vẫn tự hào là “trên một ngàn năm lịch sử
phong phú,” BBC viết hôm Thứ Năm, 10 Tháng Tám.
Tuy nhiên, hiện không ai biết được chính xác nét phong phú lịch sử đó
có còn đứng vững được nữa hay không sau trận cháy rừng tàn hại và gieo chết
chóc tràn lan trên đảo Maui.
https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2023/08/TS-Cay-da-chay-rung-Hawaii-1536x1024.jpg
Cây đa 150 tuổi bị
cháy xém vì trận cháy rừng tàn phá thị trấn Lahaina ở Hawaii hôm Thứ Ba, 8
Tháng Tám. (Hình: Justin Sullivan/Getty Images)
Các giới chức địa phương cho hay hằng chục cơ sở kinh doanh đã bị phá hủy,
trong đó phần lớn nằm trên khu phố biểu tượng Front Street, cùng với một bến cảng
đầy tính lịch sử trên hòn đảo nay không còn nữa. Cái tên Lahaina, mà trong tiếng
địa phương có nghĩa là “mặt trời ác nghiệt,” là nói về thứ khí hậu vừa nóng vừa
khô của nơi này, từng mang nhiều ý nghĩa văn hóa và chính trị, với một lịch sử
dài đằng đẵng trước khi người Âu Châu đặt chân đến quần đảo Hawaii hồi năm
1778.
Nhà cai trị đầu tiên của một quần đảo Hawaii thống nhất, Kamechameha Đại
Đế, chinh phục vùng trời nước mênh mang này vào năm 1795. Bảy năm sau, tức là
vào năm 1802, Lahaina trở thành kinh đô của Vương Quốc Hawaii, một vị thế mà đế
đô này vẫn giữ mãi cho đến năm 1845.
Chỉ trong vòng vài thập niên thôi, Lahaina đã trở thành một trục chính
cho kỹ nghệ đánh bắt cá voi của thế giới, để rồi trở thành một hải cảng nhộn nhịp,
thu hút sự chú ý của các phái bộ truyền đạo Kitô cũng như niềm ao ước của các
chàng thủy thủ từ bốn phương phiêu bạt đến chốn này.
Sau đó, vào năm 1860, ngành đồn điền kinh doanh mía đường khởi sự hoạt
động, trở thành kỹ nghệ sản xuất đầu tiên của dân địa phương mãi cho đến năm
1999.
“Nơi đây có lẽ là một trong những địa điểm mang nhiều ý nghĩa nhất
trong lịch sử Hawaii. Đây là chốn nơi vua chúa và nữ hoàng ngự trị,” đó là lời
của bà Theo Morrison, một người dân Hawaii vừa lên đường đi Anh thì ngọn lửa vô
tình phủ chụp xuống Lahaina. “Đây là một trung tâm tinh thần và văn hóa và cũng
là thủ đô đầu tiên của quần đảo, nắm giữ vai trò cực kỳ quan trọng… chúng tôi lấy
làm hãnh diện về lịch sử của mình.”
Ngoài những mất mát trông thấy tại Front Street ra, cây đa nổi tiếng và
nhà thờ mấy thế kỷ tại Lahaina cũng trở thành những tổn thất chẳng kém đớn đau
cả cho dân cư trên đảo lẫn cho du khách bốn phương.
Nổi tiếng thật nhiều là cây đa cao 60 foot (18 mét), bao phủ cả một
vùng rộng lớn tới 1.94 mẫu Anh (0.78 hectare) gần bằng một khu phố. Cây đa được
trồng từ năm 1873 bên ngoài dinh thự của Kamehameha Đại Đế trong dịp đánh dấu
50 năm phái bộ truyền giáo Tin Lành đặt chân đến Lahaina. Mới hồi Tháng Tư năm
nay, cây đa lịch sử đó đã mừng sinh nhật thứ 150 của mình. Hình ảnh chụp được
sau trận hỏa hoạn cho thấy cây đa đã bị đốt cháy nhưng vẫn còn đứng đó thi gan
cùng tuế nguyệt. Trang web của thành phố chia sẻ niềm tin cây đa sẽ hồi phục,
nói rằng “nếu gốc rễ còn tươi, rất có thể nguyên cây sẽ sống lại.”
Nhà thờ Waiola là nơi những bản thánh ca và lời nguyện cầu nửa đêm bằng
tiếng Anh và thổ ngữ Hawaii hằng vang vọng trước khi ngôi thánh đường bị ngọn lửa
rừng nuốt chửng vào hôm Thứ Ba. Đây là kiến trúc mà phái bộ truyền giáo đã dựng
lên hồi thập niên 1820. Nhà thờ Waiola mới mừng sinh nhật thứ 200 vào hồi Tháng
Năm vừa rồi. Nghĩa trang của nhà thờ từng là nơi an nghỉ cuối cùng của hoàng
gia Vương Quốc Hawaii trong những năm đầu lập quốc.
Trong số các địa điểm bị tàn phá này cũng cần phải nhắc tới Viện Bảo
Tàng Chùa Wo Hing, nơi hội họp và cúng vái của cộng đồng di dân Trung Hoa từ
bao đời nay. Chùa Wo Hing được xây dựng hồi năm 1909 qua sự đóng góp công sức của
các thợ di dân từ Trung Hoa đến làm việc cho đồn điền trồng mía trên đảo, để rồi
định cư luôn tại quê hương mới này.
Cộng đồng Trung Hoa cũng còn xây dựng một mái chùa hai tầng lầu tại
trung tâm thành phố Lahaina, gọi là Nhà Giao Tiếp Xã Hội Wo Hing. Ngoài các
phòng hội, nơi đây còn thiết trí các bàn thờ dùng cho việc cúng vái nữa. Sau khi
được tu sửa, địa điểm này được gọi là Bảo Tàng Viện Wo Hing.
Cho đến khi ngọn lửa rừng phũ phàng giáng xuống đảo Maui, những vết
tích của quá khứ xa xăm vẫn còn rành rành ra đó tại Lahaina… (TTHN)
No comments:
Post a Comment