COI
CHỪNG SÁT THƯƠNG CẢ NỀN KINH TẾ
Không ít
doanh nghiệp bất động sản (BĐS) đang đứng trước nguy cơ “mất thanh khoản” nhưng
cách nói “giải cứu doanh nghiệp BĐS” rất dễ gửi đi một thông điệp sai. Sai cho
cả nhận thức của xã hội và sai cả cách tiếp cận cho người làm chính sách.
Vụ án Tân Hoàng Minh (THM) bị khởi tố vào đầu
tháng 4-2022 [chưa có kết luận điều tra để chúng ta có thể biết chính xác những
sai phạm của THM, nhưng vụ án này] đã làm lung lay một định chế tài chánh cực kỳ
quan trọng: trái phiếu doanh nghiệp. Kênh huy động vốn đang được các doanh nghiệp BĐS khai thác mạnh mẽ
này coi như sụp đổ khi vụ án tiếp theo, Vạn Thịnh Phát, bị khởi tố.
Cả thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh
nghiệp, kênh huy động vốn trung và dài hạn vừa bị rơi vào trạng thái “chết lâm
sàng”, thị trường BĐS lại phải đối diện với một nguy cơ khác.
Tháng 10-2022 là điểm rơi của một chính sách
thắt chặt tín dụng khác của Ngân hàng nhà nước, theo đó, các ngân hàng, chi
nhánh ngân hàng nước ngoài phải tuân thủ tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được
sử dụng để cho vay trung hạn và dài hạn từ ngày 01-10-2022 giảm từ 37% xuống
còn 34%; từ 01-10-2023 còn 30%; trước 30-9-2021 là 40%.
Trong khi, doanh nghiệp BĐS đang ở trong tình
trạng như vậy, về phía nhà nước lẽ ra phải khai thông các thủ tục pháp lý, đảm
bảo với người mua nhà, ở những dự án đúng quy định của pháp luật, sẽ được cấp sổ
hồng, sổ đỏ… Nhiều nơi, như Đồng Nai, “quay lưng”, rút lại giấy phép đã cấp trước
đó [cho Novaland]. Người mua nhà bỏ cọc, trả lại trái phiếu trước thời hạn…
thay vì đồng cảm, cho nhau giãn nợ để cùng nhau thoát “chết”.
Thị trường BĐS tự thân nó đã như con bệnh trầm
cảm lại bị ngay “hội chứng cắt thuốc đột ngột”, không chỉ có vật vã đau đớn, một
số con bệnh đã ở trạng thái “chết lâm sàng”.
Trái phiếu doanh nghiệp là một định chế tài
chính mới được áp dụng phổ biến ở Việt Nam. Bản thân những ràng buộc pháp lý với
nó đã không chặt chẽ, việc quản lý, đặc biệt là từ Ngân hàng nhà nước, lại gần
như bị buông lỏng. Trong khi đang thiếu những đánh giá độc lập, trái phiếu
doanh nghiệp được phát hành rộng rãi, phần lớn không phải bằng uy tín doanh
nghiệp mà bằng uy tín ngân hàng [nơi phát hành] cộng với sự thiếu minh bạch của
nhân viên tín dụng.
Các cơ quan chức năng không phải không biết sự
mục ruỗng bên trong Vạn Thịnh Phát, FLC… Rất lạ là, thay vì bắt mạch, kê toa
khi vừa chớm bệnh, các bên cứ “tọa sơn” chờ cho con bệnh vô phương mới ra tay hạ
thủ.
Trong lịch sử non trẻ của kinh tế thị trường
Việt Nam, kể từ Nước Hoa Thanh Hương, Minh Phụng – Epco… không phải từng lúc
không nhận ra các khối u. Cái lạ của kinh tế thị trường Việt Nam là phải khi có
công an, phải đánh án… thì mới tỉnh ra, mới sửa. “Sở hữu chéo” trong ngân hàng,
trong nền kinh tế là một vấn đề không mới. Nếu được điều hành dứt khoát,
Novaland và Sunshine trong mấy năm qua đã không bỏ ra hàng chục nghìn tỷ để đặt
chân vào các ngân hàng, dẫn đến tình trạng gần đây mất thanh khoản.
Chưa bao giờ thị trường tài chánh tiền tệ chịu
những áp lực như hiện nay. Hy vọng là bà Thống đốc không nghĩ mình “liễu yếu
đào tơ” vì tình thế đang cần một thống đốc bản lĩnh, quyết đoán, sẵn sàng nhận,
chịu trách nhiệm và làm tròn trách nhiệm.
Thay vì, tiếp tục đưa ra các mệnh lệnh, tạo áp
lực lên các doanh nghiệp (bao gồm các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp bất
động sản) tái cơ cấu, cắt giảm chi phí, giảm giá… Trong cơ chế thị trường, các
doanh nghiệp làm những việc ấy chắc chắn tốt hơn chính phủ. Điều mà các cơ quan
chính phủ nên làm lúc này là KHAI MỞ TỪNG ÁCH TẮC trong chính sách.
Thay vì, “rút ống thở”, trong tình huống càng
nguy kịch, cơ thể của nền kinh tế càng cần được đảm bảo sao cho “huyết mạch”
lưu thông. Sợ trách nhiệm, tìm kiếm an toàn pháp lý cho mình trong lúc này, có
thể “sát thương” cả nền kinh tế.
PS: Nghị định 163 quy định trách nhiệm của các
cơ quan QLNN có liên quan trong phát hành TPDN bao gồm: Bộ Tài chính, Ngân hàng
Nhà nước Việt Nam, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước; Sở Giao dịch Chứng khoán…
Trong đó, vai trò của Bộ Tài chính là chủ trì,
phối hợp thực hiện, đánh giá tình hình phát hành TPDN và kiến nghị Chính phủ
ban hành hoặc sửa đổi cơ chế. Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước có trách nhiệm xử phạt
vi phạm hành chính về phát hành TPDN theo quy định về xử phạt hành chính trong
lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Nghị định không nói nhiều vài trò trách nhiệm
của ngành ngân hàng; tuy nhiên, bài viết này nêu một thực tế là, hầu hết TPDN đều
được phát hành qua các ngân hàng thương mại theo một phương thức rất thiếu minh
bạch, người mua TPDN rất ít biết đến DN mà chủ yếu dựa vào uy tín của ngân hàng
“đại lý”. Thực trạng này gần như không được NHNN khuyến cáo hay có động thái chấn
chỉnh hữu hiệu.
Thống đốc: Doanh nghiệp cần tự lực tái cơ cấu
Ghi nhận nhiều khó khăn của doanh nghiệp song Thống đốc NHNN Nguyễn Thị
Hồng cũng thẳng thắn cho rằng, nhiều kiến nghị mà doanh nghiệp đưa ra ngành
ngân hàng khó lòng đáp ứng.
.
No comments:
Post a Comment