Nord
Stream 2: Đức-Mỹ bắt tay, Nga hưởng lợi, Đông Âu cô đơn
Thu
Hằng - RFI
Đăng ngày: 23/07/2021 - 14:33
https://www.rfi.fr/vi/ph%C3%A2n-t%C3%ADch/20210723-nord-stream-2-%C4%91%E1%BB%A9c-m%E1.....B4ng-%C3%A2u-c%C3%B4-%C4%91%C6%A1n
Nord Stream 2 là « món quà của Merkel dành
cho Putin », theo nhật báo Die Welt khi nói về thỏa thuận đạt được
ngày 21/07/2021 giữa thủ tướng Đức và tổng thống Mỹ. Bà Merkel ca ngợi «
một thỏa thuận tốt » nhưng thực tế chỉ có lợi cho Đức, Nga và Hoa
Kỳ, trong khi các nước Đông Âu, đặc biệt là Ukraina và Ba Lan, sẽ bị tác động
nghiêm trọng.
https://s.rfi.fr/media/display/7c30a3e4-ead4-11eb-a4d4-005056a90284/w:980/p:16x9/063_1328938354.webp
Thủ tướng Đức
Angela Merkel (T) và tổng thống Mỹ Joe Biden tại cuộc họp báo chung ở Nhà Trắng,
Washington DC ngày 15/07/2021. Getty Images via AFP - CHIP SOMODEVILLA
Có lẽ không cần phải nhắc lại lợi ích của Nord
Stream 2 đối với Đức dù giới chuyên gia, cũng như những người phản đối dự án vẫn
nhấn mạnh đến nguy cơ Liên Hiệp Châu Âu phụ thuộc nhiều hơn vào khí đốt của
Nga. Thỏa thuận đạt được với tổng thống Joe Biden còn là « một chiến
thắng ngoại giao » có ý nghĩa đặc biệt đối với riêng bà Angela Merkel
trong những ngày cuối trên cương vị thủ tướng.
Nga và Đức là hai nước được lợi nhất trong dự
án dài hơn 1.230 km đi qua biển Baltic và cung cấp gấp đôi lượng khí đốt cho
châu Âu. Thứ nhất, đối với Nga, dự án Nord Stream 2 giúp giảm khối lượng khí đốt
trung chuyển qua Ukraina, trong bối cảnh quan hệ giữa hai nước láng giềng rất
căng thẳng trên nhiều hồ sơ, theo phân tích của giáo sư Thierry Bros, trường
Khoa học Chính trị Paris (Sciences Po) trên đài RFI.
Thứ hai, Đức sẽ trở thành trung tâm trong lĩnh
vực khí đốt và là nguồn phân phối khí đốt tại châu Âu. Mạng lưới vận chuyển khí
đốt của Đức sẽ được tăng thêm giá trị. Lợi nhuận sẽ đổ về các công ty sở hữu những
đoạn đường ống dẫn khí tại Đức, trong khi một số nước Đông và Trung Âu lo ngại
sẽ phải mua khí đốt từ Đức với giá cao hơn so với mua từ Ukraina.
Ukraina bị thí tốt
Đối với Kiev, dự án Nord Stream 2 đặt dấu chấm
hết cho vai trò trung chuyển của Ukraina và như vậy sẽ càng dễ bị Nga « chèn
ép » hơn. Năm 2019, 40% trên tổng số 199 tỉ mét khối khí đốt được
Gazprom cung cấp cho châu Âu đã trung chuyển qua lãnh thổ Ukraina.
Ngoài ra, Kiev mất đi nguồn thu phí trung chuyển,
lên đến 1,3 tỉ đô la vào năm 2021, trong khi hợp đồng hiện tại sẽ hết hiệu lực
vào năm 2024. Như để trấn an đồng minh, Mỹ và Đức cam kết nỗ lực để khí đốt của
Nga « sẽ tiếp tục trung chuyển qua Ukraina sau năm
2024 », thậm chí triển hạn thêm 10 năm, theo cam kết trong thông cáo
chung Merkel-Biden. Phía Đức còn hứa sẽ « đưa ra những biện pháp ở
cấp quốc gia và sẽ gây sức ép để đạt được những biện pháp hiệu quả ở cấp Liên
Hiệp Châu Âu, kể cả trừng phạt, trong trường hợp Nga sử dụng năng lượng như một
vũ khí hoặc có những hành động hung hăng nhắm vào Ukraina ». Nhưng thực
tế cho thấy trừng phạt Nga từ trước đến giờ không mang lại hiệu quả như mong đợi.
Nước tiếp theo bị ảnh hưởng là Ba Lan. Điều
này giải thích tại sao chính quyền Vacxava lại kịch liệt phản đối dự án Nord
Stream 2. Ba Lan sẽ ngừng nhập khẩu khí đốt của Nga khi hết hợp đồng với
Gazprom vào năm 2022 và sẽ chuyển sang khí đốt của Na Uy. Ngoài ra, Ba Lan cũng
muốn phát triển « Sáng kiến Tam Hải » gồm các nước
Trung và Đông Âu với mục tiêu đề ra là bảo đảm an ninh năng lượng. Đức cũng lên
tiếng ủng hộ dự án như để trấn an Ba Lan.
Mỹ từ bỏ vì muốn tập
trung liên minh vào Trung Quốc
Cuối cùng, Hoa Kỳ rút lui êm thấm sau khi thỏa
thuận được với Đức một số « bảo đảm » tài chính cho
Kiev thông qua « quỹ xanh » khoảng 150 triệu đô la để « hỗ
trợ chuyển đổi công nghệ của Ukraina ». Tuy nhiên, theo giáo sư Thierry
Bros của trường Sciences-Po, đây không phải là điểm mới vì Liên Hiệp Châu Âu đã
hứa những khoản đầu tư này cho Ukraina.
Việc tổng thống Joe Biden, người từng kịch liệt
phản đối dự án Nord Stream 2, bất ngờ đổi ý, có thể được giải thích qua chiến
lược tập trung « quan hệ đồng minh » với Đức trên
nhiều hồ sơ quan trọng khác, đặc biệt là đối phó với Trung Quốc. Cuối tháng
Năm, chủ nhân Nhà Trắng từ bỏ trừng phạt tập đoàn Gazprom của Nga, chủ đầu tư
chính của dự án với lý do đã quá muộn để chống dự án được hoàn thiện đến 98%.
Tóm lại, dù có Nord Stream 2 hay không thì
châu Âu vẫn bị phụ thuộc vào nhập khẩu khí đốt do chỉ sản xuất được 13% nhu cầu
của khu vực, 87% còn lại phụ thuộc vào nước ngoài, trong đó Nga với tập đoàn
Gazprom và Hoa Kỳ là những nhà cung cấp lớn nhất.
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN QUAN
Mỹ
- Đức giải quyết bất đồng về dự án đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2
Nord
Stream 2 : Đức "dọa" dừng vận chuyển khí đốt nếu Nga vẫn gây áp
lực với Ukraina
Nord
Stream 2 : Mỹ vất vả chen chân vào thị trường khí đốt châu Âu
No comments:
Post a Comment