Để
tranh giành ảnh hưởng với Trung Quốc, Mỹ coi Đông Nam Á là trọng tâm trong chiến
lược an ninh
Thanh
Hà -
RFI
Đăng ngày: 22/07/2021 - 15:25
Kể từ ngày 23/07/2021, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ lên
đường công du ba nước Đông Nam Á. Sau chặng dừng tại Alaska, tướng Lloyd Austin
lần lượt viếng thăm Singapore, Việt Nam và Philippines. Theo giới quan sát,
chính quyền Biden củng cố sự hiện diện của Mỹ trong khu vực vào lúc cuộc đọ sức
tranh giành ảnh hưởng với Trung Quốc trong vùng Đông Nam Á gia tăng.
Bộ trưởng Quốc
Phòng Mỹ Lloyd Austin phát biểu trước báo giới tại Lầu Năm Góc, Washington,
ngày 21/07/2021. AP - Kevin Wolf
Qua chuyến công du đầu tiên đến Đông Nam Á
ngay đầu nhiệm kỳ, bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ, tướng Lloyd Austin, muốn chứng tỏ
Washington quan tâm đến việc tăng cường hiện diện ở Đông Nam Á, trấn an các nước
trong vùng rằng chính quyền Biden “không làm ngơ và cũng không xem nhẹ” các
đối tác khu vực này. Thêm vào đó, như nhà nghiên cứu Aaron Jed Rabena, một
thành viên Viện Nghiên Cứu Quan Hệ Quốc Tế Phililippines, được báo South China
Morning Post trích dẫn, đây là một bằng chứng mới cho thấy “giờ đây Hoa
Kỳ phối hợp với các đồng minh và đối tác để làm đối trọng với ảnh hưởng của
Trung Quốc tại Đông Nam Á”, thuyết phục các nước trong khu vực về một giải
pháp khác, giảm bớt mức độ lệ thuộc vào dự án Một Vành Đai Một Con Đường của Bắc
Kinh.
Singapore, Việt Nam và Philippines là những đầu
cầu quan trọng của Mỹ trong khu vực. Trả lời báo South China Morning Post, Greg
Poling giám đốc cơ quan an ninh hàng hải AMTI thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu
Chiến Lược và Quốc Tế CSIS của Mỹ, giải thích lãnh đạo Lầu Năm Góc đã chọn ba
quốc gia nói trên trong khu vực vì những lý do khác nhau. Singapore là một “đối
tác an ninh quan trọng nhất của Hoa Kỳ”. Đối với Việt Nam, trong bối cảnh
đang đọ sức với Trung Quốc thì trong mắt Washington, Việt Nam có vị trí gần gũi
với Mỹ hơn cả.
Nhìn đến Philippines, quốc gia này là đồng
minh lâu đời nhất của Hoa Kỳ nhưng lại là nơi mà “cửa ngõ ra vào của Mỹ
đang bị đe dọa nghiêm trọng” sau nhiều lần Manila dọa đình chỉ thỏa
thuận quân sự với Washington. Cụ thể là chính quyền của tổng thống Duterte từ
tháng 2/2020 liên tục dọa hủy thỏa ước VFA ký từ năm 1998. Đây là một thỏa thuận
thăm viếng quân sự quy định một khung pháp lý cho việc Hoa Kỳ đưa quân đến
Philippines tiến hành các cuộc tập trận chung. Trước thái độ càng lúc càng hung
hăng của Trung Quốc ở Biển Đông, VFA lại càng mang tính chiến lược hơn bao giờ
hết.
Cũng báo South China Morning Post trong ấn bản
ngày 20/07/2021 trích dẫn nhiều chuyên gia cho rằng có triển vọng đối thoại giữa
lãnh đạo Lầu Năm Góc với các đối tác Philippines lần này không quá gay gắt.
Tổng thống Rodrigo Duterte tuy có dọa đình chỉ VFA với Hoa Kỳ với hy vọng xích
lại gần với Bắc Kinh để tranh thủ các nguồn đầu tư của Trung Quốc, thế nhưng mọi
việc không diễn ra theo ý muốn của ông Duterte.
Giáo sư quan hệ quốc tế đại học Pennsylvania,
Hoa Kỳ, Renato de Castro, ghi nhận : Trung Quốc không giữ lời hứa đầu tư 26 tỷ
đô la vào Philippines như chính chủ tịch Tập Cận Bình đã cam kết. Trong khi đó,
Washington cam kết giúp Philippines hiện đại hóa quân đội và tháng trước vừa
thông qua quyết định cung cấp 2,5 tỷ đô la trang thiết bị quân sự cho quốc gia
Đông Nam Á này.
Măt khác, tổng thống Duterte cũng có khuynh hướng
đấu dịu, muốn dùng uy tín của Mỹ để “làm hạ nhiệt tình hình trong khu vực
Biển Đông”, như ghi nhận của nhà nghiên cứu Collin Koh, Viện quan hệ
quốc tế Đông Nam Á tại Singapore. Nhà nghiên cứu này muốn nói đến sự hiện diện
càng lúc càng đông của lực lượng du kích biển Trung Quốc trong các vùng lãnh hải
của Philippines.
Thế còn đối thoại Mỹ- Việt thì sao ? Giáo sư
Carlyle Thayer, Học Viện Quốc Phòng Úc nhắc lại chính quyền Biden đã xác định
Việt Nam là một “đối tác chiến lược ưu tiên” của Hoa Kỳ. Tướng
Lloyd Austin đến Hà Nội lần này trong bối cảnh thuận lợi sau khi đôi bên vừa đạt
được thỏa thuận liên quan đến hồ sơ Washington cáo buộc Việt Nam thao túng tiền
tệ.
Tuần trước, trong cuộc điều trần tại Thượng Viện,
Marc Knapper, người được tổng thống Biden đề cử làm đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam
cho biết Mỹ có ý định nâng mức quan hệ với Việt Nam lên tầm “đối tác
chiến lược”. Giáo sư Thayer cho rằng cuộc tiếp xúc đầu tiên với các
lãnh đạo ở Hà Nội nhằm tìm hiểu và dọ ý các lãnh đạo Việt Nam về khả năng đưa
Việt Nam thành một đối tác chiến lược của Mỹ, đẩy mạnh hợp tác phòng thủ trong
bối cảnh Trung Quốc bành trướng tại Biển Đông.
Chuyên gia thuộc Học Viện Quốc Phòng Úc,
Carlyle Thayer, nhắc lại chuyến công du đầu tiên của bộ trưởng Quốc Phòng Mỹ lẽ
ra phải được tiến hành sớm hơn. Lãnh đạo Lầu Năm Góc từng dự trù đến Việt Nam
nhân dịp tướng Austin đến Singapore dự diễn đàn an ninh khu vực hồi đầu tháng
6/2021 nhưng rồi sự kiện này đã bị hủy bỏ vì đại dịch Covid-19.
Ngoài Việt Nam, tuần trước ngoại trưởng
Blinken đã họp qua cầu truyền hình với các đối tác ASEAN và một lần nữa
lãnh đạo ngoại giao Hoa Kỳ đã nhấn mạnh đến tầm mức quan trọng của khu vực Đông
Nam Á trong chiến lược Ấn Độ -Thái Bình Dương của Mỹ. Đây không chỉ là một
thông điệp chính quyền Biden dồn dập nhắn gửi đến các đồng minh và đối tác Đông
Nam Á của Hoa Kỳ mà chủ yếu là một tín hiệu mạnh Nhà Trắng nhắm thẳng đến Bắc
Kinh.
***
CÁC NỘI DUNG LIÊN
QUAN
Đông
Nam Á, trọng điểm của xung đột Mỹ-Trung
Trung
Quốc khai thác nhược điểm trong liên minh chiến lược Mỹ - Philippines
Việt
Nam vẫn là yếu tố quan trọng trong chính sách châu Á của Biden
No comments:
Post a Comment