15/04/2020
Mười
tiểu bang của Hoa Kỳ đang phối hợp các kế hoạch độc lập với Tòa Bạch ốc để mở lại
các doanh nghiệp bị đóng cửa vì dịch Covid-19.
Hôm thứ Hai, 3 tiểu bang ở Bờ Tây Hoa Kỳ do Thống đốc
California Gavin Newsom lãnh đạo, và 7 bang ở Bờ Đông do Thống đốc New York Andrew Cuomo dẫn đầu, cho
biết các bang này sẽ thúc đẩy các kế hoạch có phối hợp để mở cửa kinh tế tại địa
phương của họ.
Ngoại trừ Massachusetts, tất cả 9 bang còn lại đều nằm
dưới quyền lãnh đạo của các thống đốc thuộc đảng Dân chủ.
10 tiểu bang này tổng cộng tạo ra 38,3% GDP - tổng sản
phẩm quốc nội của Mỹ trong quý 4 năm 2019, nêu bật mức độ nền kinh tế Mỹ phụ
thuộc vào các tiểu bang đông dân nhất.
Chỉ nội hai bang là California, bang lớn nhất, và
New York, bang lớn thứ ba, đã chiếm khoảng 23% tổng sản phẩm quốc nội của Hoa Kỳ,
theo số liệu của Cục Phân tích Kinh tế Mỹ (BEA).
Thông báo về kế hoạch của 10 bang được đưa ra sau
khi Tổng thống Donald Trump, người của Đảng Cộng hòa, tuyên bố bất kỳ quyết định
nào về việc mở lại nền kinh tế cũng sẽ là quyết định của ông. Tòa Bạch Ốc cho
biết là đang chuẩn bị các kế hoạch riêng và dự kiến sẽ sớm công bố các kế hoạch
đó.
Trước đây TT Trump cũng từng đề nghị rằng ông muốn để
các thống đốc tự ra quyết định này.
Ngoài ra, hai bang có đóng góp lớn nhất cho GDP là
Texas và Florida, chiếm 14% tổng sản phẩm quốc nội. Cả hai bang đều nằm dưới
quyền các thống đốc thuộc đảng Cộng hòa.
Thống đốc Newsom hôm qua cho biết California sẽ công
bố chi tiết kế hoạch của họ với bang Oregon và Washington trong ngày hôm nay,
thứ Ba 14/4.
Ở Đông Bắc Hoa Kỳ, các bang New York, New Jersey,
Connecticut, Delaware, Pennsylvania, Rhode Island và Massachusetts sẽ phối hợp
để từng bước mở lại nền kinh tế của họ. Thống đốc New York Cuomo nói cuối cùng
mỗi bang sẽ đưa ra quyết định riêng dựa trên các điều kiện cụ thể của mình.
--------------------------------------------
Người Việt Online
April 14, 2020
WASHINGTON,
DC (NV) — Tổng Thống Donald Trump hôm Thứ Hai, 13
Tháng Tư, nói rằng ông có thẩm quyền tối thượng để quyết định khi nào mở cửa lại
nền kinh tế Mỹ, vốn đang bị đóng phần lớn để ngăn chặn tình trạng lây lan của
COVID-19.
Ông Trump cũng đả kích giới truyền thông, nói rằng họ
đã “sai lầm” khi loan tin các thống đốc Mỹ mới là những người sẽ có quyết định
sau cùng về khi nào tái lập các hoạt động kinh tế bình thường, theo bản tin của
hãng thông tấn Reuters hôm Thứ Ba, 14 Tháng Tư.
Tuy nhiên, các chuyên gia về luật pháp nói rằng các
tổng thống Mỹ có thẩm quyền rất giới hạn liên quan tới việc ra lệnh cho dân
chúng phải đi làm trở lại, hoặc các thành phố phải mở lại văn phòng chính phủ
liên bang, hệ thống chuyên chở công cộng hay ra lệnh các doanh nghiệp địa
phương làm việc trở lại.
Mỹ là một nước cộng hòa liên bang, trong đó quyền
hành được chia sẻ giữa chính quyền liên bang và tiểu bang.
Theo Tu Chính Án Thứ Mười của Hiến Pháp
Mỹ, các chính quyền tiểu bang có quyền kiểm soát và điều
hành các vấn đề liên quan đến bảo vệ an toàn dân chúng. Trong những năm đầu khi
nước Mỹ mới được thành lập, các tiểu bang và chính quyền địa phương mới có quyền
chỉ huy các biện pháp đưa ra để đối phó với dịch sốt vàng da, chứ không là
chính quyền liên bang.
Ông
Steve Bunnell, từng là luật sư cao cấp nhất tại Bộ Nội An, hiện
làm việc trong tổ hợp O’Melveny & Myers, nói rằng thể theo nền tảng hiến
pháp này, các biện pháp đối phó với tai ương cũng như việc trợ giúp dân chúng
thường là do chính quyền tiểu bang tiến hành, với sự hỗ trợ của chính quyền liên
bang.
Một cựu giới chức DHS khác, ông John Cohen,
hiện là giáo sư dạy đại học Georgetown, nói rằng việc để cho giới chức chính
quyền tiểu bang có hành động đối phó cần thiết là điều hợp lý về mặt chính
sách.
‘Thường thì các giới chức tiểu bang và chính quyền tại địa phương biết rõ
nhất về các vấn đề ảnh hưởng tới người dân trong tiểu bang họ,” ông Cohen nói.
Như vậy, có
thể nào một tổng thống Mỹ hủy bỏ lệnh “đóng cửa ở trong nhà” do tiểu bang đưa
ra hay không?
Theo giáo sư Robert Chesney, dạy về luật an
ninh quốc gia ở University of Texas thì câu trả lời là “không.”
Theo giáo sư
Chesney, chính phủ của Tổng Thống Trump có thể đưa ra các hướng dẫn trên bình
diện quốc gia, nhưng nếu tổng thống có biện pháp hủy bỏ lệnh của một thống đốc
thì đó sẽ là điều vi hiến.
Ngay cả các thị trưởng hay giám đốc quận hạt ở Mỹ
cũng đều có những quyền hạn như thống đốc trong địa phương của họ, cũng theo
giáo sư Chesney.
“Đây là nguyên tắc căn bản về cách hoạt động của nước cộng hòa liên bang:
tổng thống có quyền kêu gọi bất cứ điều gì theo ý ông muốn, nhưng ông không thể
trực tiếp chỉ huy các chính quyền tiểu bang, buộc họ phải thay đổi các chính
sách riêng của họ,” theo giáo sư Chesney.
Giáo sư Chesney nói rằng các hướng dẫn về giữ khoảng
cách khi tiếp xúc mà Tổng Thống Trump từng loan báo để giảm mức lây lan của
COVID-19, cũng chỉ là các “hướng dẫn”, cũng giống như những gì ông có thể sẽ
đưa ra để giảm bớt sự quyết liệt trong nỗ lực chống dịch thời gian tới đây.
“Đó là các hướng dẫn. Tổng thống có thể thay đổi lời khuyên. Ông có toàn
quyền để khuyên bảo dân chúng. Đây là một phần quan trọng của vai trò tổng thống:
đó là ông ở vị thế để làm nhiệm vụ này, vì dân chúng nhìn về ông để có các lời
khuyên đó,” theo giáo sư Chesney. (V.Giang) (Đ.D.)
No comments:
Post a Comment