Moustapha
Dahleb
Đào Trường Phúc dịch
23/04/2020
Lời
tòa soạn: Moustapha Dahleb là bút hiệu của Dr. Hassan Mahamat Idriss, một
y sĩ kiêm văn sĩ của nước Cộng Hòa Tchad (République du Tchad – Republic of
Chad – quốc gia vùng trung bắc Phi Châu, vốn là thuộc địa của Pháp, được trao
trả độc lập từ năm 1960).
Moustapha Dahleb
Ngày 23/3/2020, Moustapha Dahleb đăng bài viết (bằng
tiếng Pháp, ngôn ngữ chính của Tchad) trên Facebook.
Ngày hôm sau, bài này được nhật báo điện tử Le Nouvel Afrik đăng lại với lời giới
thiệu của ban biên tập: “Bài viết tuyệt vời, vang vọng như một lời kêu gọi mỗi
cá nhân và cả thế giới hãy nhận thức rõ rệt về những giá trị thực sự trong đời
sống của chúng ta”. Sau đó, bài viết (trong nguyên tác và bản dịch Anh ngữ) được
đăng trên nhiều trang mạng khác.
Một điểm cần ghi chú: Khi tác giả viết bài này, đại
dịch Covid-19 chưa thực sự lan tới Phi Châu. Tạp chí Science
(www.sciencemag.org) ghi nhận là ngày 5 tháng 3 mới chỉ có một trường hợp lây
nhiễm đầu tiên ở Cộng Hòa Nam Phi. Nhưng chỉ hai tuần sau đó, lần lượt từ Cộng
Hòa Nam Phi đến các nước Rwanda, Equatorial Guinea, Namibia v.v… thông báo hàng
loạt trường hợp nhiễm bệnh. Ngày 7 tháng 4, Tổ Chức Y Tế Thế Giới cho biết tất
cả 54 quốc gia trên lục địa Phi Châu đều có bệnh nhân Covid-19, tổng cộng trên
10,000 người, và rất có thể sẽ lên tới cả triệu người, vì trang thiết bị và
nhân sự điều hành hệ thống y tế tại đây rất hạn chế so với các châu lục khác.
Dưới
đây là bản dịch bài viết ngày 23 tháng 3 của Moustapha Dahleb, trình bày cảm
nghĩ của tác giả về đại dịch Covid-19.
***
Một vật nhỏ xíu mang tên
coronavirus đang làm đảo lộn cả một hành tinh. Một vật mà mắt thường không nhìn
thấy được, đã đến đây để áp đặt luật lệ của nó lên cuộc sống. Nó làm cho mọi
chuyện đều bị đặt dấu hỏi và mọi trật tự hiện hữu bị đảo lộn. Tất cả đều phải sắp
xếp lại theo những cung cách khác hẳn.
Điều mà các cường quốc
Tây Phương không thực hiện được ở Syrie, Lybie, Yemen… (như ngưng bắn, đình chiến…),
vật nhỏ xíu kia đã làm được.
Điều mà quân đội Algérie
không đạt được, vật nhỏ xíu kia đã làm được – phong trào “Hirak” biểu tình chống
đối chính phủ đã chấm dứt.
Điều mà những nhà đối lập
chính trị không làm được (như đòi hoãn thời hạn bầu cử), vật nhỏ xíu kia đã làm
được.
Điều mà các xí nghiệp
không đạt được (như xin giảm thuế, miễn thuế, vay nợ khỏi trả tiền lời, quỹ đầu
tư, hạ giá nguyên liệu chiến lược…), vật nhỏ xíu kia đã làm được.
Điều mà phong trào biểu
tình “áo vàng” và các nghiệp đoàn ở Pháp không đạt được (như đòi giảm giá xăng
nhớt, gia tăng bảo hiểm xã hội…), vật nhỏ xíu kia đã làm được.
Bỗng nhiên, ở các quốc
gia Tây Phương người ta thấy giá xăng nhớt rẻ hẳn đi, mức ô nhiễm hạ thấp xuống,
mọi người bắt đầu có thì giờ rảnh rỗi, rảnh đến mức không biết làm gì cho hết
giờ. Các bậc cha mẹ bắt đầu biết chú ý để hiểu về con cái, những đứa con bắt đầu
biết sống trong gia đình nhiều hơn, công ăn việc làm không còn là chuyện
ưu tiên, thú du lịch và những trò tiêu khiển không còn là tiêu chuẩn của một cuộc
sống thành đạt.
Bỗng nhiên, chúng ta lặng
lẽ quay trở về với chính mình và hiểu được giá trị của những chữ “đoàn kết”
(solidarité/solidarity) và “dễ bị tấn công” (vulnérabilité/vulnerabilty).
Bỗng nhiên, chúng ta hiểu
ra rằng, dù giàu hay nghèo, tất cả chúng ta đều ở chung một xuồng. Chúng ta thấy
được là mình đã cùng nhau đi mua sạch hàng hóa trên kệ của những cửa hàng, và
chúng ta đều nhận ra rằng các bệnh viện đang đầy ắp bệnh nhân và đồng tiền chẳng
còn gì là quan trọng nữa. Rằng tất cả chúng ta đều là những con người giống
nhau, đang đương đầu với đại dịch coronavirus.
Chúng ta nhận ra rằng
trong các garage, những chiếc xe hơi đắt tiền vào bậc nhất cũng nằm yên vì
không ai được ra khỏi nhà.
Chỉ cần vài ngày là đủ để
nhân loại thiết lập được sự bình đẳng xã hội mà trước đây không ai có thể tưởng
tượng nổi.
Nỗi sợ hãi đã xâm chiếm tất
cả mọi người. Nó đã thay đổi chiến tuyến. Nó đã rời bỏ những người nghèo để qua
sống với những người giàu tiền bạc và quyền lực. Nó đã nhắc cho những người ấy
nhớ lại bản chất con người của họ và khai phóng chất nhân bản trong con người của
họ.
Mong rằng điều này sẽ cho
thấy sự yếu đuối và dễ bị tấn công của những con người đang tìm cách bay lên sống
trên Hỏa Tinh, những con người vẫn tưởng mình có đủ sức mạnh để cấy tế bào tạo
ra bản sao của con người với hy vọng sẽ được trường sinh bất tử.
Mong rằng điều này sẽ cho
thấy sự thông minh có giới hạn của con người khi đối đầu với sức mạnh của trời
đất.
Chỉ cần vài ngày là đủ để
sự nhất định trở thành bất định, để sức mạnh trở thành sự yếu đuối, để quyền lực
trở thành sự đoàn kết và hành động chung.
Chỉ cần vài ngày để Phi
Châu trở thành một lục địa an toàn. Hãy để cho sự mơ mộng trở thành lời dối
trá.
Chỉ cần vài ngày để nhân
loại ý thức được rằng mình chỉ là hơi gió và bụi bặm.
Chúng ta là ai? Chúng ta
đáng giá bao nhiêu? Chúng ta có khả năng gì để đối phó với loại coronavirus
này?
Hãy nhìn vào sự thật ngay
trước mắt trong khi chờ nghe ý Trời.
Hãy đặt câu hỏi về “bản
chất con người” của chúng ta trong cuộc “toàn cầu hóa” đang bị thử thách bởi
coronavirus.
Hãy ở yên trong nhà và
suy ngẫm về trận đại dịch này.
Hãy yêu thương nhau, hỡi
những người còn sống.
Tác giả: Moustapha
Dahleb
Nguồn: www.afrik.com – http://lesoldatdupeuple.over-blog.com
Chuyển ngữ: Đào Trường Phúc – Phố Nhỏ Online
Nguồn: www.afrik.com – http://lesoldatdupeuple.over-blog.com
Chuyển ngữ: Đào Trường Phúc – Phố Nhỏ Online
No comments:
Post a Comment