Thiên An/Người Việt
Friday,
November 23, 2012 7:01:10 PM
Trung
Quốc khai thác mỏ tại Afghanistan
CHICAGO (NV) - Kể từ khi lực lượng
Taliban cho nổ tung hai tượng Phật cổ cách đây 11 năm, thế giới có thể một lần
nữa phải chứng kiến các tượng Phật khác trong một kho tàng lịch sử quan trọng
bị phá hủy khi nhóm du kích ở Afghanistan này cho phép Trung Quốc khai thác đồng
trong lòng khu di tích Mes Aynak vào tháng 12 tới.
Ðầu
một tượng Phật được khai quật từ khu di tích cổ trong sa mạc Mes Aynak. (Hình:
GS Brent Huffman cung cấp)
Giáo
Sư Brent Huffman, thuộc đại học Northwestern ở Chicago, đang nỗ lực kêu gọi mọi
người cùng lên tiếng và có hành động bảo vệ khu di tích này.
Quần
thể di tích Phật Giáo cổ Mes Aynak rộng hơn 37,000 cây số vuông, nằm trong sa
mạc phía Ðông Nam thủ đô Kabul, Afghanistan, do Taliban kiểm soát. Khu vực này
được các nhà khảo cổ phát hiện vào thập niên 1960 và được coi là một phần đất
tổ của đạo Phật từ nhiều ngàn năm trước.
Giáo
Sư Brent Huffman nói với Người Việt: “Chúng
ta không thể nào định giá cho quần thể di tích này. Ðây là một phần quê hương
của Phật Giáo. Hàng ngàn năm trước, những vị sư thầy và ni cô đã sống và thờ
phượng tại nơi này. Giá trị văn hóa và lịch sử của nó là vô giá.”
Vị
giáo sư này, dạy chuyên ngành phim ảnh và đang làm phim tài liệu về Mes Aynak,
cho biết: “Cần ít nhất 30 đến 100 năm nữa để có thể khai quật hết vùng di tích
này.”
Ông
nói tiếp: “Dù nhiều lần bị Taliban đe dọa
tấn công, các nhà khảo cổ không ngừng làm việc trong những năm qua và đã khai
quật được nhiều tượng Phật, cổ vật, và kỷ vật vô giá tại đây. Trong số đó, có
nhiều tượng Phật với kích cỡ bằng người thật được xác định có giá trị quan
trọng cho văn hóa và văn minh nhân loại.”
Mặt
khác, sâu dưới bề mặt của sa mạc Mes Aynak là mỏ đồng lớn nhất thế giới chưa hề
bị khai thác, ước tính trị giá hơn $100 tỉ. Ðây là lý do khiến cho khu di tích
Phật Giáo cổ đối mặt với nguy cơ bị phá hủy.
Hai
công ty Trung Quốc, China Metallurgical Group và Jianxi Copper Co., sẽ bắt đầu
khai thác đồng tại khu vực này.
Cố
gắng chu toàn vai trò người cha với cô con gái mới 11 tháng tuổi ở Chicago và
vai trò của một người tự mang lấy trách nhiệm bảo vệ di tích Phật Giáo tại Mes
Aynak, Giáo Sư Brent Huffman đã đến Afghanistan tổng cộng 10 lần, chỉ riêng
trong năm ngoái.
Lần
đầu đến đây vào Mùa Hè 2011, ông đã yêu nơi này vì vẻ đẹp kỳ bí và hùng vĩ của
nó. “Khi biết rằng quân đội Taliban buộc
nhóm khảo cổ học phải ngưng công việc để các công ty Trung Quốc khai thác đồng,
tôi thấy cần phải làm điều gì đó để lập tức cứu lấy kho tàng văn hóa này,” vị
giáo sư nói với Người Việt.
“Không biết lúc nào
bị tấn công, lái xe thì không biết đoạn đường nào hôm nay sẽ bị đặt bom, vậy mà
họ làm việc không ngừng để cứu lấy các cổ vật,” Giáo Sư Brent
Huffman bày tỏ sự cảm phục dành cho những nhà khảo cổ người Afghanistan.
Ông
cho biết thêm: “Những cổ vật nhỏ được
mang đi cất giữ trước, còn những tượng lớn vô giá đành phải để lại, vì thời
gian không còn bao nhiêu.”
Dưới
chế độ Taliban và vì sự bưng bít thông tin của Trung Quốc, ngay cả các nhà khảo
cổ làm việc tại Mes Aynak cũng chỉ biết mình bị buộc ngưng làm việc khi nhận
được tin vài tháng trước đây.
Ông
Brent Huffman nói: “Taliban và các công
ty Trung Quốc giữ kín tin này cho đến những tháng gần đây nên nhóm khảo cổ
không kịp xoay xở. Bây giờ họ chỉ cố gắng làm việc không ngừng nghỉ trước khi
bị đuổi trong tháng tới, nhưng làm sao được, khi việc khai quật hết vùng di
tích cần hơn 30 năm nữa.”
Giáo
Sư Brent Huffman cho biết ông đang gây quỹ nhằm thực hiện một bộ phim tài liệu
về quần thể di tích Phật Giáo Mes Aynak với hy vọng cả thế giới sẽ biết đến và
giúp ngăn chặn việc Taliban và Trung Quốc tiến hành khai thác tài nguyên tại
đây.
Bộ
phim, có tên “The Buddhas of Mes Aynak,”
phải thắng cho được cuộc đua nước rút với thời gian. Hiện nay, phim đã xong
được khoảng 60%, phần còn lại cần được thực hiện để “hoàn tất bộ phim sớm để
mình có thể thực sự giới thiệu nó với công chúng và để thế giới không phải nhìn
một tài sản văn hóa vô giá bị hủy hoại,” theo Giáo Sư Brent Huffman.
“Trước đây tôi dùng
tiền lương và trợ cấp từ đại học Northwestern để làm phim, nhưng vì thời gian
hiện quá gấp, tôi mong được mọi người giúp đỡ,” Giáo Sư Brent
Huffman nói.
Ông
cho biết một số đoạn trích của phim đã được chiếu trên các đài truyền hình lớn
như CNN hay BBC.
Giáo
Sư Brent Huffman kêu gọi sự đóng góp cho phim “The Buddhas of Mes Aynak” trên
trang mạng kickstarter.com. Phần tiền quyên góp được, sau khi chi trả cho chi
phí làm phim, sẽ được dùng để mua thêm dụng cụ cho nhóm khảo cổ tại Mes Aynak.
Giáo
Sư Brent Huffman cố ghi lại thật nhiều góc cạnh của quần thể di tích Phật Giáo
trước khi Taliban buộc nhóm khảo cổ giải tán. (Hình: GS Brent Huffman cung cấp)
Ông
cho biết thêm: “Nếu không có điều kiện
đóng góp tài chính, quý vị có thể ký tên giúp trình thỉnh nguyện thư lên UNESCO
và chính quyền Afghanistan.”
Khi
được hỏi điều gì khiến ông lo nhất trong việc Mes Aynak bị đào bới để lấy
khoáng sản, Giáo Sư Brent Huffman đáp:
“Việc khai thác đồng chỉ là sự khởi đầu của quá trình hủy hoại các kiến trúc
Phật Giáo cổ tại Afghanistan trong tương lai.”
Ðể tìm hiểu thêm chi
tiết, quý độc giả có thể vào trang web sau đây:
No comments:
Post a Comment