Thêm một uỷ
viên Quân uỷ Trung ương Trung Quốc bị điều tra
James Palmer
- Foreign
Policy
Tạ Kiều Trang, biên dịch
https://nghiencuuquocte.org/2024/12/08/them-mot-uy-vien-quan-uy-trung-uong-trung-quoc-bi-dieu-tra/
Một
chính uỷ kỳ cựu đang bị điều tra với khả năng cao người này sẽ bị tạm giam.
Tiêu
điểm tuần này: Thêm
một quan chức quân đội cấp cao của Trung Quốc đối diện với án kỷ luật; Giới chức
châu Âu cáo buộc thuỷ thủ đoàn của tàu Trung Quốc phá hoại cáp ngầm Biển
Baltic; Giới chức tỉnh Hồ Nam cho biết phát hiện mỏ vàng lớn kỷ lục.
Quan
chức quân đội cấp cao bị điều tra
quan
chức quân đội cấp cao của Trung Quốc, Miêu Hoa, đang bị điều tra vì “vi phạm kỷ
luật nghiêm trọng” – một cụm từ gần như chắc chắn báo trước việc bị tạm giam,
khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và đối mặt với các cáo buộc hình
sự.
Miêu
từng là Chủ nhiệm Bộ Công tác chính trị Quân ủy Trung ương Trung Quốc, cơ quan
phụ trách các hoạt động chính trị và văn hóa của Quân Giải phóng Nhân dân
(PLA). Miêu sẽ là quan chức quân đội cấp cao nhất bị kỷ luật kể từ đợt thanh trừng
quân đội mới nhất của Chủ tịch Tập Cận Bình khởi động vào năm ngoái.
Lạ
lùng thay, vào hôm trước khi vụ việc của Miêu được công bố, Financial
Times đã đưa tin rằng Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân cũng
đang bị điều tra vì tham nhũng. Đổng Quân thay thế Lý Thượng Phúc, người bị
cách chức vào năm ngoái và khai trừ Đảng hồi tháng 6 vì các cáo buộc tham nhũng
có liên quan đến mối quan hệ của Lý với Lực lượng Tên lửa Trung Quốc, bên cạnh
việc người tiền nhiệm của Lý là Nguỵ Phương Hoà cũng có mối liên hệ với lực lượng
này.
Nếu
thông tin từ Financial Times là chính xác thì sự việc này khiến
Bộ Quốc phòng Trung Quốc như đang gặp vận xui – và điều này diễn ra ngay dưới
thời Tập, thời kỳ mà rất nhiều quan chức cấp cao đã bị giáng chức.
Tuy
nhiên, chính phủ Trung Quốc phủ nhận mạnh mẽ việc Đổng Quân đang bị điều tra,
người phát ngôn Bộ Ngoại giao gọi thông tin này là “vô căn cứ,” trong khi người
phát ngôn Bộ Quốc phòng mô tả đây là thông tin “hoàn toàn bịa đặt.” Điều này có
lẽ có nghĩa là Đổng Quân sẽ không gặp vấn đề gì; bởi vì khi một nhân vật chính
trị Trung Quốc thực sự gặp rắc rối, các quan chức sẽ thường đưa ra những câu trả
lời mơ hồ và tránh né.
Có
khả năng nguồn tin của Financial Times – các quan
chức Mỹ – đã hiểu sai về vụ việc. Dù giữ chức danh cao nhưng các bộ trưởng
chính phủ Trung Quốc vẫn chịu sự chỉ đạo của các vị đồng cấp trong Đảng, những
người mà vai trò của họ dường như rất quan liêu và khó hiểu ngay cả đối với những
nhà phân tích tình báo phương Tây.
Có
thể có ai đó đã nhầm lẫn về việc quan chức quốc phòng hàng đầu nào của Trung Quốc
đang bị điều tra; điều này khá hợp lý trong thế giới của những lời đồn thổi từ
các vụ rò rỉ thông tin tình báo. Đổng Quân có thể dính líu đến cuộc điều tra về
Miêu Hoa nhưng đã “thoát nạn.” Là một đô đốc và cựu tư lệnh của Hải quân Quân
Giải phóng, Đổng Quân có thể liên quan đến Miêu Hoa do Miêu từng giữ chức Chính
uỷ Hải quân từ năm 2014 đến 2017.
Vụ
việc cũng có thể là một nỗ lực từ một đối thủ chính trị nhằm hạ bệ Đổng Quân
nhưng thất bại – hoặc thậm chí là một cuộc tranh giành quyền lực giữa Đổng và
Miêu mà ở đó Đổng là người chiến thắng. Rất khó để leo lên nấc thang quyền lực
trong giới quân sự Trung Quốc mà “tay không nhúng chàm;” Một cuộc điều tra luôn
có thể phát hiện ra “điều gì đó.” Người sống sót là người dựa vào quan hệ, chứ
không phải dựa vào bằng chứng.
Từ
khi bắt đầu cầm quyền, Tập Cận Bình đã nhắm vào quân đội, Tập thậm chí còn truy
tố cả những tướng lĩnh đã về hưu. Quân đội là một trong số ít các nguồn lực có
thể trở thành cơ sở quyền lực thay thế cho ĐCSTQ, đến mức có thể coi quân đội
là tách biệt với Đảng. Ví dụ, Miêu Hoa làm lính chỉ trong một thời gian ngắn
khi gia nhập PLA ở tuổi 14; gần như toàn bộ sự nghiệp của Miêu đều gắn liền với
vai trò Chính uỷ.
Nhưng
thực sự mà nói, quân đội cũng tham nhũng – một vấn đề mà các cuộc thanh trừng
liên tiếp vẫn chưa thể giải quyết. Tham nhũng từ mức độ vặt (chẳng hạn như mua
bán biển số đỏ) cho đến cực kỳ nghiêm trọng (chẳng hạn như biển thủ quy mô lớn
trong nội bộ Lực lượng Tên lửa). Các khoản chi tiêu quân sự của Trung Quốc
trong hai thập kỷ qua đã tạo ra nhiều cơ hội cho tham nhũng.
Tập
rất nhạy cảm với vấn nạn tham nhũng trong quân đội trong bối cảnh cuộc chiến
Ukraine đang diễn ra, có lẽ là theo gương của Nga. Giới lãnh đạo chính trị có lẽ
không chỉ lo ngại về ảnh hưởng của tham nhũng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu
trên chiến trường, mà còn nhận thấy sự đan xen giữa các vấn đề kinh tế và an
ninh – và họ cũng lo sợ rằng những nhân vật như Miêu Hoa có thể trở thành điểm
yếu chí mạng.
Tin
tức đang được quan tâm
Khủng
hoảng cáp ngầm.
Quan
chức tình báo châu Âu đã cáo buộc thủy thủ đoàn của một tàu Trung Quốc cố tình
phá hoại các tuyến cáp ngầm dưới Biển Baltic. Con tàu Di Bằng 3 (Yi Peng 3) hiện
đang bị bao vây bởi các tàu châu Âu trong vùng biển quốc tế, và Thụy Điển đã
yêu cầu Trung Quốc “làm rõ những gì đã xảy ra.” Nhưng điều này khó mà được đáp ứng:
như Elisabeth Braw của Foreign Policy đã viết vào tháng trước
– rất khó để xác định được mức độ liên quan của con tàu trong vụ việc.
Tàu
Di Bằng 3 là tàu thương mại chở phân bón Nga. Nếu thuỷ thủ đoàn có dính dáng đến
việc cắt đứt các cáp ngầm dưới biển, thì đó có lẽ không phải là âm mưu của
chính quyền Trung Quốc mà là một hành động độc lập, trong đó tình báo Nga trả
tiền cho con tàu thực hiện.
Nếu
Trung Quốc đã trực tiếp tham gia vào vụ phá hoại thì điều này sẽ đặt ra một giới
hạn mới về mức độ Trung Quốc sẵn sàng thực hiện những hành động phá hoại vì lợi
ích của Nga. Song, đây cũng có thể là một cuộc thử nghiệm của Trung Quốc: Mạng
lưới kết nối kỹ thuật số của Đài Loan với toàn cầu dựa vào 15 cáp ngầm dưới biển,
trong đó Trung Quốc đã từng tiến hành một cuộc phá hoại quy mô nhỏ ở khu vực
này để cô lập tiền đồn Mã Tổ (Matsu).
Phát hiện
mỏ vàng ở Hồ Nam.
Hồi
cuối tháng 11, cục Địa chất tỉnh Hồ Nam thông báo đã phát hiện một mỏ vàng với
trữ lượng ước tính lên đến 1.000 tấn, đây có thể là mỏ vàng lớn nhất thế giới,
trị giá khoảng 83 tỷ USD. Tuy nhiên, các chuyên gia khai thác mỏ tỏ ra hoài
nghi, họ cho rằng trữ lượng thực tế – hoặc ít nhất là phần mỏ khai thác được –
có thể ít hơn một cách đáng kể.
Trung
Quốc là nước sản xuất vàng lớn nhất thế giới, với ngành công nghiệp này phát
triển để đáp ứng nhu cầu trong nước. Tuy nhiên, hoạt động thương mại vàng được
bao phủ bởi một lớp màn bí mật, vì đây là một lợi ích cốt lõi của nhà nước. Nếu
các quan chức tỉnh Hồ Nam phóng đại nhằm nâng cao uy tín của chính quyền thì rất
khó để xác minh sự thật.
Công
nghệ và Kinh doanh
Biện
pháp hạn chế chip Trung Quốc của Mỹ.
Trong
đợt trừng phạt liên quan đến chất bán dẫn, có khả năng là đợt cuối cùng của
chính quyền Biden đối với Trung Quốc, Mỹ đã cấm xuất khẩu một loại chip nhớ mới
chủ yếu được sử dụng cho các mục đích trí tuệ nhân tạo tiên tiến. Trung Quốc đã
cam kết thực hiện “các biện pháp kiên quyết” đáp trả.
Những
hành động này có lẽ sẽ không làm dậy sóng nhiều, bởi vì Bắc Kinh thận trọng hơn
Washington trong các mô hình AI và không vội vàng lao vào “cơn sốt” AI trong
hai năm vừa qua. Một phần là do những sai sót – dù là về mặt thông tin hay về mặt
chính trị – đều là mối nguy của những mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT.
Tuy
nhiên, Tập Cận Bình cũng không tin tưởng vào nền kinh tế số ảo và bày tỏ mong
muốn giữ Trung Quốc vững chắc trên nền tảng vật chất, chẳng hạn như sáu lĩnh vực
mà ông đã nhấn mạnh trong một bài phát biểu quan trọng hồi tháng Sáu: mạch tích
hợp, dụng cụ máy móc công nghiệp, phần mềm cơ bản, vật liệu tiên tiến, thiết bị
nghiên cứu khoa học và nguồn giống cây trồng.
Hội
nghị kinh tế quan trọng của Trung Quốc.
Hội
nghị Công tác Kinh tế Trung ương hàng năm của Trung Quốc, nơi đặt ra các mục
tiêu then chốt như tăng trưởng GDP và kế hoạch kích thích kinh tế, dự kiến sẽ
được tổ chức vào tuần tới. Niềm hy vọng vào các biện pháp kích thích kinh tế bổ
sung đã đẩy cổ phiếu Trung Quốc tăng giá, nhưng trong một vòng tuần hoàn liên tục,
tiếp theo có lẽ sẽ là sự thất vọng của các nhà đầu tư.
Trung
Quốc đang đối mặt với những thách thức kinh tế lớn. Ngay cả theo số liệu chính
thức, Trung Quốc cũng sẽ không đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP 5% trong năm
nay. Tuy nhiên, với việc Donald Trump chuẩn bị quay lại Nhà Trắng, ưu tiên
chính của Bắc Kinh sẽ không phải là nâng cao mức sống hay tăng trưởng việc làm.
Ưu tiên của Bắc Kinh sẽ là xem kinh tế như một phần của an ninh quốc gia – một
trọng tâm dài hạn dưới thời Tập Cận Bình.
------------
Nguồn: James Palmer, “Another
Chinese Military Official Under Fire,” Foreign Policy,
3/11/2024
No comments:
Post a Comment