Xuôi
dòng Mekong, ngư dân và nông dân đang chống chọi với thảm họa rác nhựa
Bài viết bởi Phóng viên Chuyên mục Điều tra của RFA
2024.12.25
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/song-mekong-rac-nhua-moi-truong-12242024182806.html
Trong
bối cảnh các hiệp định toàn cầu bị trì hoãn quá lâu, người dân trong khu vực
sông Mekong đang cố gắng ngăn chặn rác thải nhựa hủy hoại môi trường sống của họ.
Trẻ
em bơi lội ở khu vực hợp lưu của sông Mekong và sông Tonle Sap tại Phnom Penh
khi công nhân đang thu gom rác thải nhựa ở ven bờ bán đảo Chroy Changvar. Từ
tháng 3/2022 đến tháng 9/2024, tổ chức Làm sạch Sông Biển (River Oceans
Cleanup) đã thu dọn được khoảng 1.860 tấn rác thải nhựa từ các con sông Tonle
Sap, Mekong và Bassac của Campuchia. (RFA)
Một
cơn mưa giông đang kéo đến phía trên đầu ông Boonrat Chaikeaw khi ông buông lưới
xuống dòng nước ngập rác trên sông Mekong vào một ngày tháng Sáu. Trong sáu
chuyến đánh bắt ở vùng nước ô nhiễm của khu vực Tam giác Vàng giữa Thái Lan,
Myanmar và Lào, ông đã mang về nhà nhiều rác thải nhựa hơn cá.
Phía
dưới khu vực Tam giác Vàng, ở trung tâm của hạ lưu sông Mekong, trẻ em bơi lội
giữa rác thải nhựa trong khi công nhân đang dọn dẹp các bờ sông ở Phnompenh, thủ
đô của Campuchia. Những nỗ lực thu nhặt rác thải nhựa tương tự cũng được
tiến hành ở Biển Hồ Tonle Sap – nơi được mệnh danh là “trái tim sống động của
sông Mekong”.
Xa
hơn về phía hạ nguồn, tại Việt Nam, sông Mekong chia nhỏ thành nhiều phụ lưu, đầm
lầy và cồn đảo, tạo nên vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL). Tại Cần Thơ, một
vùng đất nằm dọc theo một phụ lưu của sông Mekong, những người nông dân nuôi cá
cảm thấy nhẹ nhõm vì không còn phải sống nhờ vào một con sông bị bao vây bởi
rác thải nhựa.
Hàng
chục con cá lóc đang nhảy lên trên mặt nước trong giờ ăn tại một trang trại
nuôi cá ở cồn Sơn thuộc ĐBSCL của Việt Nam. Nguồn ảnh: RFA
Nhưng
quy mô của sông Mekong và việc quản lý chung của các quốc gia đã khiến nó đặc
biệt dễ bị ô nhiễm rác thải nhựa.
Trên
bình diện toàn cầu, sông Mekong là một trong những tuyến đường thủy chịu trách
nhiệm nhiều nhất trong việc đẩy rác thải nhựa ra các đại dương. Loại rác thải
này không chỉ đơn giản là xấu xí, khó coi. Ô nhiễm nhựa đe dọa hàng ngàn loài
sinh vật sống nhờ các con sông có dòng chảy tự do trong khi việc tiêu thụ vi nhựa
của con người đang đặt ra những mối quan ngại ngày càng lớn về sức khỏe.
Nhiều
người hy vọng rằng Hiệp ước Toàn cầu về Chống ô nhiễm Rác thải nhựa do Liên Hợp
Quốc dẫn dắt sẽ giúp giảm bớt áp lực về rác thải nhựa trên các dòng sông. Thế
nhưng, những bất đồng xung quanh vấn đề sản xuất nhựa và sử dụng hóa chất đã
khiến hiệp ước được xem là mang tính bước ngoặt này đã không được ký kết vào đầu
tháng 12 vừa qua.
Các
nhà đàm phán hiện đang đặt kỳ vọng vào vòng đàm phán thứ 6, dự kiến sẽ diễn ra
vào một thời điểm nào đó trong năm tới, để hoàn tất hiệp ước này. Tuy nhiên,
ngay cả khi các bên đạt được một thỏa thuận, thì có thể vẫn phải mất nhiều năm
trước khi các giải pháp hữu hình đến được với các quốc gia Mekong.
Một
chiếc thuyền đánh cá đơn độc chạy xuôi theo sông Ruak, hướng về phía khu vực
Tam giác Vàng giữa Myanmar, Lào và Thái Lan. Là cửa ngõ của vùng hạ lưu sông
Mekong, Tam giác Vàng được xác định là một vị trí quan trọng trong những nỗ lực
vùng nhằm giảm rác thải nhựa đổ vào con sông này. Nguồn ảnh: RFA
No comments:
Post a Comment