08/06/2023
https://www.voatiengviet.com/a/hai-xung-dot-mot-nguy-co/7128592.html
Trung Quốc kéo đại quân ra,
vào EEZ của Việt Nam vào thời điểm căng thẳng Trung – Mỹ lên cao trên mọi
phương diện. Việc Bắc Kinh “càn quét” trên Biển Đông vừa qua chỉ là một “nhát cắt”,
một “mảnh ghép” của toàn khối mâu thuẫn Trung – Mỹ.
https://gdb.voanews.com/8232FBA4-D3BC-4245-8650-A8F1A3034B5C_w1023_r1_s.jpg
Cảnh
sát biển Việt Nam tuần tra, bảo vệ chủ quyền lãnh hải trên Biển Đông. (Ảnh Cảnh
sát biển Việt Nam chụp từ màn hình Dân Việt)
Tại sao xung đột bị
đẩy lên?
Chính vì “con voi ở ngoài phòng” là thêm một nguyên
nhân trực tiếp nữa, khiến
cho Trung Quốc “slammed” (đóng sập cửa) trước lời kêu gọi đối thoại của Mỹ.
Theo giới quan sát, chính cuộc chiến tranh xâm lược tàn độc của nước Nga –
Putin ở Ukraine đã đẩy khối mâu thuẫn Trung – Mỹ lên cao trào trong thời gian
trước, trong và sau Đối thoại Shangri-La lần thứ 20 (SLD20) diễn ra ở Singapore
từ 3 đến mồng 4/6. Nước Nga của “Sa hoàng Putin” đã không tham gia SLD20, vì sợ
bị cô lập. Nhưng Hoa Kỳ thừa biết, Trung Quốc đã lợi dụng thế sa lầy của
Mátxcơva ở Ukraine để “làm mưa làm gió” quanh Eo biển Đài Loan, trên Biển Đông,
chia rẽ các đồng minh châu Âu với Mỹ và ngay tại SLD20 vừa qua. Thậm chí, còn
chia rẽ luôn cả nước Mỹ. Tập đã có trong tay mọi thứ, từ cái ghế Đảng trưởng đến
ngôi vị Chủ tich nước suốt đời, trong khi Biden thì chật vật với “nợ trần” và
đang lo chuẩn bị tranh cử. Tập không cương lên trong mọi chuyện mới là lạ!
Bản chất mọi xung đột do Trung Quốc gây ra với thế
giới, trong đó có chuyện “cà khịa” với cả Mỹ lẫn Việt Nam – hết thảy đều nằm ở
tham vọng bá quyền và bành trướng của họ Tập. Bắc Kinh muốn thực thi một “Trật
tự Thiên triều – Chư hầu” riêng biệt (Pax Sinica), thay thế cho “Trật tự dựa
trên luật lệ” ở khắp mọi nơi, mọi lúc. Ngày 3/6/2023, tại Đối thoại Shangri-La ở
Singapore, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin đã đề cập trực tiếp, nêu đích danh
Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (PRC) trong phát biểu chính thức của mình. Bộ trưởng
Quốc phòng Hoa Kỳ cho rằng, đối với những vị lãnh đạo quốc phòng có trách nhiệm,
thì thời điểm phù hợp để nói chuyện là bất cứ lúc nào, bất cứ khi nào và giờ
đây là lúc thích hợp (For responsible defense leaders, the right time to
talk is any time, the right time to talk is every time, and the right time to
talk is now!) Theo Bộ trưởng Austin, đối
thoại không phải là một món quà để tưởng thưởng mà đấy là một tất yếu,
bởi lẽ càng trao đổi, thì càng tránh được hiểu lầm và tính toán sai lệch dẫn đến
khủng hoảng hay xung đột.
Trước đấy một hôm, vào ngày 2/6, hai Bộ trưởng Quốc
phòng Hoa Kỳ và Trung Quốc tuy có bắt tay nhau trước bữa tiệc tối tại SLD20,
nhưng cả hai đã không nói gì với nhau cả. Cho nên, trong phát biểu chính thức
hôm 3/6, Bộ trưởng Lloyd Austin nhắc lại đầy ngụ ý rằng, cái bắt tay xã giao tại
bữa tiệc tối không thể thay thế cho một cuộc tiếp xúc nghiêm túc thực sự. Ông
Lloyd Austin chỉ trích Trung Quốc tiếp tục tiến hành một số vụ khiêu khích ở mức
đáng cảnh báo, như việc chặn đầu máy bay Hoa Kỳ và đồng minh hoạt động hợp pháp
trong không phận quốc tế. Nhưng đặc biệt là vụ Trung Quốc suýt “choảng” tàu chiến
Mỹ ngay trong Eo biển Đài Loan. Hôm 5/6, Nhà Trắng cho hay cuộc đụng độ giữa
các lực lượng Mỹ và Trung Quốc tại Eo biển Đài Loan và Biển Đông phản ánh sự
hung hăng ngày càng gia tăng của quân đội Trung Quốc. Nhưng mặc cho “tiếng gươm
khua” trên khắp các mặt trận, từ Đài Loan, qua Hoa Đông đến Biển Đông, Mỹ vẫn
khẳng định sẽ “không tìm đối đầu”, còn Bộ trưởng Lý Thượng Phúc hôm 4/6 cũng
nói, Trung
Quốc “sẵn sàng đối thoại”.
Làm gì với vị thế
dễ tổn thương?
Hướng Dương Hồng 10 cuối cùng cũng đã rời vùng EEZ
của Việt Nam, sau 28 ngày liên tục “cày nát” trong vùng biển Trường Sa. Giới
phân tích lý giải sự hung bạo của Bắc Kinh: Sau một thời gian Trung Quốc đã
phát triển về kinh tế và quân sự, tích lũy được nhiều nguồn lực. Nay Trung Quốc
có tham vọng mở rộng phạm vi ảnh hưởng, không chỉ trên các biển châu Á, mà còn
vươn tới Nam Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Thời cơ với Trung Quốc là cuộc chiến
Ukraine. Cuộc chiến này tạo ra các khoảng trống quyền lực để Trung Quốc “đục nước
thả câu”. Đây là thời điểm Bắc Kinh quyết định leo thang trong “vùng xám”, đẩy
mạnh “tam chủng chiến pháp”. Trung Quốc lợi dụng cơ hội này để “đá” Nga khỏi
các dự án dầu khí trên Biển Đông, vì Mátxcơva hiện đang ở “kèo dưới” của Bắc
Kinh. Trung Quốc gây sức ép với Việt Nam từ cả phía Đông lẫn phía Tây mà Hà Nội
vẫn “đơn thương độc mã” xin Bắc Kinh dừng xâm lấn. Trước tình cảnh Hà Nội đang
“như gà mắc tóc” trong đấu đá nội bộ và chần chừ nâng cấp quan hệ với Mỹ lên “Đối
tác chiến lược”, hẳn nhiên Bắc
Kinh đã không đếm xỉa gì đến lời van nài đó.
Phân tích một cách tổng thể và rốt ráo hơn toàn bộ
chiến dịch “vây lấn” vừa qua của Trung Quốc, càng thấy rõ tính phức hợp, liên
hoàn và tiến trình triển khai hàng loạt trên nhiều vị trí chiến lược đồng thời
trong cùng một thời điểm. Trung Quốc đã huy
động đến năm lực lượng tham gia thế trận liên hoàn lần này với những
nhiệm vụ "vây", "lấn" và "tấn" cụ thể bao gồm:
dân binh, hải cảnh, hải tuần, hải quân và cuối cùng là các tàu khảo sát hàng hải.
Lần này, hãy để tư duy vượt qua Biển Đông, với chủ quyền bị xâm phạm trên thực
tế, mà hãy hướng xa hơn một chút, khi cuộc chiến tranh tổng lực có thể lơ lửng
treo trên đầu toàn bộ đất nước. Nhìn xa hơn Biển Đông, không cần phải là nhà
quân sự cũng thấy rõ mức độ nguy hiểm của Căn cứ hải quân Ream từ Campuchia.
Hun Sen có giải thích kiểu gì, thì người Việt Nam nào cũng thấy sức răn đe của
tiền đồn quân sự khổng lồ chỉ cách đảo Phú Quốc 30 cây số. Nghĩa là nếu chiến sự
bùng phát, pháo binh của đối phương có thể nã vào các tỉnh miền Tây, kết hợp với
hỏa tiễn tầm xa từ phía Bắc, bạn
hãy hình dung chuyện gì có thể xảy đến?
Giải pháp tiên quyết nào có thể giúp Việt Nam thoát
khỏi “kịch bản chiến tranh” đầy nguy hiểm này? Ai cũng có thể biết nếu chịu khó
động não, chỉ có “chế độ” trong nước (regime) là không muốn biết hay không cần
biết! Trong thời gian diễn ra SDL20 vừa qua, một “Bộ Tứ” thứ hai đang manh nha
trong khu vực. Đó chính là cuộc họp chưa từng có với ý nghĩa vừa là hoạt động lớn,
vừa mang tính biểu tượng, nhằm ngăn chặn sự hống hách và càn quấy của Trung Quốc
trong khu vực. Chương trình nghị sự của “tân Bộ Tứ” – gồm lãnh đạo Quốc phòng của
bốn nước: Nhật, Úc, Philippines và Hoa Kỳ – là đề xuất các cuộc tuần tra chung
bốn bên ở Biển Đông vào cuối năm nay. Nếu được tổ chức, nó sẽ đánh dấu một cột
mốc quan trọng đối với chiến lược “răn đe tích hợp” đang phát triển. Tại
SLD20, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Carlito Galvez đã có lập trường kiên
quyết đối với các tranh chấp ở Biển Đông, báo hiệu đường lối cứng rắn của
Manila. “Chúng tôi coi phán quyết trọng tài năm 2016 không chỉ đặt ra chân lý
và lẽ phải ở Biển Đông, mà còn là nguồn cảm hứng cho cách thức các quốc gia đối
mặt với hoàn cảnh thách thức tương tự nên xem xét các vấn đề,” ông
Galvez phát
biểu trước những người đồng cấp ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Liên kết với các nước trong khu vực là giải pháp
trước mắt có thể giúp Việt Nam thoát khỏi thế “tứ bề thọ địch” hiện nay. Tuy
nhiên, giải pháp này giờ đây đang bị ngăn trở một cách triệt để, không phải vì
Bộ Chính trị ĐCSVN vẫn còn nặng lòng với ý thức hệ, mà bởi vì khi hội nhập cùng
các nước dân chủ, cũng có nghĩa là cắt mất mọi quan hệ bóng tối với Bắc Kinh,
thứ bóng tối tạo nên những Việt Á, chuyến bay giải cứu và hàng ngàn vụ tham
nhũng lớn nhỏ khác. Trong toàn bộ “dây chuyền tham nhũng” ấy, Trung Quốc luôn
đóng vai trò chủ đạo. “Tứ bề thọ địch” không phải là mối lo đầu tiên của lãnh đạo
Việt Nam. Mối lo lớn nhất vẫn là làm sao Đảng phải tồn tại, dù tồn tại dưới
danh nghĩa nào cũng được, kể cả danh nghĩa tay sai. Tình huống này càng nguy hiểm
hơn, khi Trung Quốc đã thành công trong việc gia tăng sự thống trị của mình đối
với các vùng biển quốc tế thông qua các chiến thuật vùng xám bất đối xứng. Hệ
quả là làm xói mòn đáng kể uy tín của Mỹ, mạng lưới đối tác và đồng minh cũng
như “Chiến lược
Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Tự do và Rộng mở” (FOIP). Xem thế
để thấy, cả hai tình huống xung đột Trung Quốc gây ra cho cả Mỹ, các nước trong
khu vực lẫn Việt Nam đều có chung một nguy cơ: “Trật tự quốc tế” vốn đã tạo nền
tảng cho một thời kỳ ổn định và thịnh vượng lâu dài có thể bị phá vỡ, đồng thời
thay thế nó sẽ là một “Hệ thống triều cống khu vực” do ĐCSTQ thống trị, với cái
định danh “Trật tự Trung Hoa” (Pax Sinica).
No comments:
Post a Comment