PHIẾU ĐANG DỒN VỀ PHÍA ĐẢNG CỘNG HÒA (Ngô Nhân Dụng)

 

Phiếu đang nghiêng về phía đảng Cộng Hòa

Ngô Nhân Dụng

22/10/2022

https://www.voatiengviet.com/a/phieu-dang-nghieng-ve-phia-dang-cong-hoa-/6801087.html

 

Có thể đoán trước đảng Cộng Hòa sẽ thắng lớn trong cuộc bỏ phiếu bầu Hạ viện năm nay, nhưng chưa đủ mạnh để chắc chắn chiếm được đa số ở Thượng viện, đúng như ông Mitch McConnell vẫn lo lắng.

 

https://gdb.voanews.com/013b0000-0aff-0242-382c-08dab3b52321_w1023_r1_s.jpeg

Trong các cuộc bỏ phiếu giữa nhiệm kỳ, đảng của một vị tổng thống thường thua phiếu, trong năm nay có lẽ cũng không khác.

 

Cuộc nghiên cứu thăm dò dư luận đầu tháng Mười của nhật báo New York Times và Siena College cho thấy trong cuộc bầu cử đầu tháng 11 sẽ có 49% cử tri Mỹ sẽ bỏ phiếu cho các ứng cử viên Cộng Hòa, 45% cho đảng Dân chủ. Một tháng trước đó, đảng Dân chủ dẫn trước một phần trăm.

 

Đảng Cộng Hòa sẽ chiếm đa số trong Hạ viện và có hy vọng thắng lợi ở cả Thượng viện, hiện đang ngang ngửa với tỷ số 50/50. Hai năm chót trong nhiệm kỳ của Tổng thống Joe Biden ông không có hy vọng ký được một dự luật nào quan trọng; các chính sách ông theo đuổi trong hai năm qua có thể bị lật ngược lại.

 

Trong các cuộc bỏ phiếu giữa nhiệm kỳ, đảng của một vị tổng thống thường thua phiếu, trong năm nay cũng không khác. Uy tín của Tổng thống Biden đang xuống thấp vì nạn lạm phát lên cao và kinh tế xuống thấp khiến cho đảng Cộng Hòa càng nhiều hy vọng sẽ chiếm đa số sau cuộc bầu cử năm nay. Cuộc nghiên cứu dư luận của AP-NORC cho thấy 39% dân Mỹ tin rằng đảng Cộng Hòa điều hành nền kinh tế giỏi hơn, đảng Dân chủ chỉ được 29% tin tưởng. Những nỗ lực của ông Biden và đảng Dân chủ trong hai năm qua, với các dự án đầu tư vào hạ tầng cơ sở, giúp đỡ các công nghiệp kỹ thuật cao chưa đem lại các kết quả tạo niềm tin trong cử tri Mỹ. Trong khi đó, ba phần tư dân Mỹ coi tình trạng tội phạm gia tăng là vấn đề quan trọng nhất, và đảng Dân chủ đang nắm cả quyền hành pháp và lập pháp phải chịu trách nhiệm.

 

Chỉ cần chiếm thêm một ghế nghị sĩ, đảng Cộng Hòa có thể ngăn không cho Tổng thống Biden bổ nhiệm một vị thẩm phán liên bang hay đại sứ nào mới, cũng như các chức vụ trong guồng máy liên bang.

 

Đảng Cộng Hòa có thể ủng hộ một dự luật cấm phá thai sau 15 tuần lễ, như Nghị sĩ Lindsey Graham đã đề nghị; trong khi Tổng thống Biden đang hứa sẽ đưa ra một dự luật bảo vệ quyền phá thai. Đạo luật bảo hiểm y tế thời cựu Tổng thống Obama có thể bị cắt giảm, cũng như các biện pháp giảm giá thuốc trị bệnh mà ông Biden mới ban hành. Dân biểu Kevin McCarthy (CH-Calif.) hy vọng sẽ thành chủ tịch Hạ viện, thay thế bà Nancy Pelosi, nếu được các đại biểu theo cựu Tổng thống Donald Trump ủng hộ. Dân biểu Cộng Hòa Elise Stefanik, New York, đứng hàng thứ ba trong Hạ viện đe dọa sẽ đàn hạch (impeach) Tổng thống Biden khi chiếm đa số, nhưng ông McCarthy chưa đồng ý.

 

Ông McCarthy đã báo trước sẽ ngăn cản nhiều chương trình đối nội và đối ngoại của ông Joe Biden. Ông sẽ dùng đa số Cộng Hòa ở Hạ viện không cho nâng cao “mức trần” các món nợ quốc gia, khiến chính phủ hết tiền xài. Hạ viện có thể không thông qua ngân sách khiến chính phủ phải đóng cửa, như đã xảy ra năm 2013 thời Tổng thống Obama và năm 2018 thời Tổng thống Trump. Ông McCarthy đề nghị cho xét lại hàng năm những chi phí trong chương trình y tế cho người về hưu (Medicare) và Bảo hiểm Xã hội (Social Security) thay vì giữ nguyên như cũ.

 

Đối ngoại, ông cũng tỏ ý không muốn “ký ngân phiếu trắng” viện trợ quân sự cho Ukraine, như ông Biden đang làm, khiến cho hai nhân vật quan trọng trong đảng Cộng Hòa, Nghị sĩ Mitch McConnell, trưởng khối Cộng Hòa ở Thượng viện và cựu Phó Tổng thống Mike Pence đều phải lên tiếng phản đối.

 

Một thành phần cử tri quan trọng là phụ nữ lâu nay vẫn nghiêng về phía đảng Dân chủ, nhưng chính họ đang thay đổi. Phá thai là một vấn đề có thể giúp đảng Dân chủ chiếm ưu thế. Ông Joe Biden đã hứa sẽ đưa ra một dự luật bảo đảm quyền phá thai sau cuộc bỏ phiếu năm nay, nhằm khích động cử tri nữ; nhưng không biết có thu hút được kết quả ông mong muốn hay không. Trong tháng Chín, các cử tri phụ nữ không theo đảng nào ủng hộ đảng Dân chủ 14% nhiều hơn đảng Cộng Hòa. Trong tháng Mười, tỷ số đã lật ngược, Cộng Hòa chiếm đa số hơn 18%. Trong số các cử tri không đảng phái, đảng Cộng Hòa đang chiếm ưu thế 10%.

 

Từ đầu năm nay, Nghị sĩ Mitch McConnell tin rằng đảng Cộng Hòa sẽ thắng lớn ở Hạ viện nhưng còn tỏ ý lo ngại không thể lật ngược thế cờ trên Thượng viện. Nhưng ưu thế của đảng Dân chủ trong cuộc tranh cử các chức nghị sĩ đang bị lung lay khiến ông McConnell đang nuôi hy vọng.

 

Tại tiểu bang Pennsylvania, ứng cử viên Dân chủ John Fetterman từ đầu năm đã dẫn trước Bác sĩ Mehmet Oz, Cộng Hòa, người được cựu Tổng thống Donald Trump ủng hộ, nhưng hiện nay ông Mehmet Oz đã thâu hẹp được khoảng cách và có thể qua mặt ông Fetterman vì ông có vấn đề sức khỏe. Trong tuần này, Tổng thống Biden đã đến Pennsylvania ủng hộ gà nhà nhưng chưa biết kết quả sẽ ra sao.

 

Tại tiểu bang Arizona, ứng cử viên Cộng Hòa Blake Masters đang bám sát Nghị sĩ đương nhiệm Mark Kelly, Dân chủ. Các ứng cử viên nghị sĩ của đảng Dân chủ ở Wisconsin và Nevada, trước đây có vẻ nắm chắc phần thắng, nay cũng đang lung lay. Ở Nevada, ứng cử viên Cộng Hòa Adam Laxalt đang chiếm 49% còn Nghị sĩ Catherine Cortez Masto, Dân chủ chỉ được 48% ủng hộ. Ở Wisconsin, phó thống đốc Mandela Barnes, Dân chủ, đã dẫn trước Nghị sĩ Ron Johnson từ đầu nhưng ưu thế đang mất trong hai tuần trước ngày dân bỏ phiếu.

 

Cuộc tranh cử chức nghị sĩ ở tiểu bang Georgia còn đang nghiêng ngửa, mặc dù Nghị sĩ Raphael Warnock, Dân chủ khởi hành với nhiều lợi thế. Đối thủ của ông, Herschel Walker được cựu Tổng thống Trump ủng hộ, đã bị mang tiếng có nhiều con riêng với nhiều phụ nữ đến mức ông không nhớ hết được, với mấy bà mẹ của các con ông tố giác ông đã trả tiền cho họ phá thai, nhưng ông Walker vẫn chưa chịu thua. Hầu như dân chúng đã quen nghe các chuyện xì căng đan về tính dục của các chính trị gia nhiều rồi, bây giờ họ có vẻ dửng dưng trước các tin tức ly kỳ, hấp dẫn mới.

 

Tại tiểu bang Ohio, cuộc tranh cử giữa J.D. Vance (CH), và Tim Ryan (DC) bỗng trở nên hứng thú mặc dù cựu Tổng thống Trump đã thắng ở tiểu bang này hai lần, năm 2016 và 2020, mỗi lần với ưu thế 8%. Dân biểu Tim Ryan, đã đắc cử 10 lần, phải đương đầu với một ứng cử viên Cộng Hòa được ông Trump ủng hộ. Ông Ryan đã gây quỹ được $40 triệu mỹ kim nhưng ngân quỹ tranh cử còn thua ông Vance $2 triệu!

 

Có thể đoán trước đảng Cộng Hòa sẽ thắng lớn trong cuộc bỏ phiếu bầu Hạ viện năm nay, nhưng chưa đủ mạnh để chắc chắn chiếm được đa số ở Thượng viện, đúng như ông Mitch McConnell vẫn lo lắng. Dù sao cũng có thể đoán trước Tổng thống Joe Biden sẽ gặp nhiều khó khăn trong hai năm sắp tới khi Kevin McCarthy đóng vai chủ tịch Hạ viện. Ông sẽ trở thành nhân vật thứ ba có thể lên làm tổng thống sau Ông Joe Biden và bà Kamala Harris!