Brazil: Lula thắng Bolsonaro sau kỳ bầu
cử nhiều chia rẽ
BBC News Tiếng Việt
31 tháng
10 2022, 18:14 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c97gm4gpj4go
Chiến
thắng sát nút của cựu
Tổng thống Luiz Inácio Lula da Silva trước đối thủ cánh hữu,
đương kim Tổng thống Jair Bolsonaro, để đưa Brazil về phía tả.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/b213/live/d9026ac0-590b-11ed-ac87-630245663c6a.jpg.webp
Chiến thắng của ông Lula chưa rõ có xóa nhòa được các chia rẽ sâu sắc trong xã hội Brazil hay không
Tuy thế,
theo BBC News, cuộc tranh cử gây chia rẽ lớn trong xã hội nước đông dân
nhất vùng Nam Mỹ (216 triệu) sẽ khó hàn gắn, sau chiến thắng sát
nút của ông Lula.
Ông được
50,9% phiếu, và đối thủ Bolsonaro, người ngưỡng mộ Donald Trump, được
49,2%.
Ông Lula
từng ngồi tù 580 ngày và chỉ được ra tù, trở lại chính trị, sau khi
bản án bị hủy.
Ông nói
trong diễn văn sau tin thắng cử:
“Chúng
muốn chôn sống tôi nhưng tôi vẫn sống đây.”
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/545a/live/06fd2bb0-590f-11ed-ac87-630245663c6a.jpg.webp
Những người ủng hộ ông Lula ăn mừng chiến thắng ở Rio De
Janeiro
Các lãnh
đạo quốc tế thuộc phe tả hoặc trung tả đã chúc mừng ông Lula Inacio
da Silva.
Tổng
thống Pháp Emmanuel Macron chúc mừng tân tổng thống Brazil trên Twitter.
Thủ
tướng Canada Justin Trudeau gọi đó là thắng lợi của Brazil và vấn đề
môi trường.
Tổng
thống Hoa Kỳ Joe Biden chúc mừng ông Lula và gọi cuộc bỏ phiếu ở
Brazil là “công bằng, tự do”.
Những
người ủng hộ ông Lula vui mừng chào đón ông trở lại. Nhưng phái ủng
hộ ông Bolsonaro thì khóc vì thất vọng.
Năm
nay 77 tuổi, ông Lula từng là lãnh đạo nghiệp đoàn, có quan điểm thân Cuba,
và đã làm tổng thống thứ 35 của Brazil, từ 2003 đến 2010.
Nay
ông trở lại làm tổng thống nhiệm kỳ 39, từ 2023.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/9a93/live/40103960-590f-11ed-ac87-630245663c6a.jpg.webp
Ở
nơi khác, những người ủng hộ ông Bolsonaro đau buồn khi kết quả được tuyên bố
------------------
.
Bầu
cử tổng thống Brazil: Thế giới chúc mừng Lula
Thanh Hà - RFI
Đăng ngày: 31/10/2022 - 11:05
https://www.rfi.fr/vi/qu%E1%BB%91c-t%E1%BA%BF/20221031-the-gioi-chuc-mung-lula
Không chỉ có người dân Brazil thở phào nhẹ
nhõm sau thắng lợi của ông Lula, mà lãnh đạo nhiều nước trên thế giới đã chúc mừng
ông. Tổng thống Hoa Kỳ là một trong những lãnh đạo đầu tiên gửi điện chúc
mừng tổng thống tân cử Brazil sau một cuộc bầu cử « tự do, công bằng và
đáng tin cậy ». Washington mong muốn nhanh chóng làm việc với chính
quyền mới của Brazil để « tiếp tục các chương trình hợp tác song
phương »
Ứng cử viên cánh tả Luiz Inacio Lula
da Silva đắc cử tổng thống Brazil. Ảnh chụp tại Sao Paulo, ngày
29/10/2022 REUTERS - CARLA CARNIEL
Về phía châu Âu, Berlin xem nhiệm kỳ tổng thống
sắp tới đây của ông Lula da Silva là một « thắng lợi to lớn đối với mô
hình dân chủ và đối với môi trường ». Tổng thống Pháp Emmanuel Macron trên
Twitter chúc mừng « một trang sử mới đang mở ra cho Brazil », và
tuyên bố Paris và Brasilia sẽ « cùng hợp lực để vượt qua những thức thách
chung ». Để chào mừng thắng lợi của ông Lula, Na Uy sáng nay thông báo khởi
động lại chương trình viện trợ cho Brazil chống nạn phá rừng Amazon. Chương
trình này đã bị đình chỉ dưới thời tổng thống Jair Bolsonaro.
Trong bức điện chúc mừng ông Lula, Canada và
Úc cũng nhấn mạnh đến phát triển chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.
Riêng tổng thống Mêhicô Andreas Manuel Lopez Obrador thì coi chiến thắng của ứng
cử viên cánh tả Brazil là một thắng lợi của nhũng giá trị như « công bằng
và nhân ái »
Về phía ba thành viên trong nhóm
BRICS là Ấn Độ và Trung Quốc và Nga, thủ tướng Modi trong thông điệp chúc
mừng tổng thống tân cử Brazil cho biết ông « nóng lòng cộng tác với
Brasilia trên các vấn đề quốc tế ». Bắc Kinh tuyên bố sẵn sàng « nâng
cấp » hợp tác song phương với cường quốc châu Mỹ La Tinh này. Tổng thống
Vladimir Putin thì nhấn mạnh đến hợp tác giữa Nga và Brazil « trong mọi
lĩnh vực ».
.
=============================================
.
Brazil:
Cựu tổng thống cánh tả Lula tái đắc cử
Thanh Hà - RFI
Đăng
ngày: 31/10/2022 - 10:56
Cơ quan
đặc trách bầu cử Brazil hôm 30/10/2022 tuyên bố cựu tổng thống Brazil cánh tả Luis
Inacio Lula Da Silva, đắc cử với 50,9 % số phiếu. Với kết quả rất sít sao, tổng
thống cực hữu mãn nhiệm Jair Bolsonaro vẫn chưa thừa nhận kết quả chính thức.
Cộng đồng quốc tế đồng loạt chúc mừng ông Lula.
Biển
người đổ ra đường mừng chiến thắng của ứng cử viên cánh tả Luiz Inacio Lula da
Silva trong cuộc bầu cử tổng thống Brazil, Brazilia, ngày 30/10/2022. Lá cờ ở
hàng đầu có in chân dung ông Lula. REUTERS - DIEGO VARA
Phát biểu
ngay sau khi kết quả chính thức được công bố, ứng viên của đảng Lao Động Luis
Inacio Lula Da Silva, 77 tuổi, cam kết phục hồi kinh tế, đem lại tăng trưởng và
thúc đẩy chính sách xã hội trong nhiệm kỳ tới. Trong hai nhiệm kỳ đầu (từ
2003-2011) của Lula và tiếp theo đó là nhiệm kỳ của bà Dilma Rousseff, cũng thuộc
đảng Lao Động, hàng chục triệu người Brazil đã thoát khỏi cảnh nghèo khó.
Chống biến đổi khí hậu và nạn tàn phá rừng Amazon cũng là những ưu tiên trong
nhiệm kỳ bốn năm sắp tới của tổng thống tân cử Lula.
Theo kết
quả kiểm phiếu gần như toàn bộ, ông Lula về đầu với 50,84 % cử tri ủng hộ. Tổng
thống mãn nhiệm Bolsonaro được chưa đầy 49,2 %. Thắng lợi dù rất sít sao của ứng
viên cánh tả lần này dù vậy vẫn được coi là một thành tích lịch sử, trong bối cảnh
Brazil đang bị chia rẽ hơn bao giờ hết. Phe ủng hộ ông Lula đã hết sức vui mừng
trước viễn cảnh nhà đấu tranh xuất thân từ tầng lớp công nhân này trở lại cầm
quyền thêm một nhiệm kỳ thứ ba sau 4 năm dưới thời tổng thống Bolsonaro cánh cựu
hữu và với chủ trương cực kỳ bảo thủ.
Đặc phái viên RFI tại Brazil, Achim
Lippold, từ Sao Paulo tường trình về không khí tại chỗ đêm qua :
« Lula
trở lại cầm quyền. Đám đông phấn khởi reo hò trên đại lộ Paulista. Có những cặp
vợ chồng, những gia đình với cả con cái, có những người ngồi trên xe lăn, có những
người chuyển giới … Đó là hình ảnh đa dạng của một nước Brazil. Tối nay họ đã tập
hợp cả về đây, ở trung tâm thành phố Sao Paulo.
Albrecht
một thanh niên trẻ nói : ‘Thật là nhẹ nhõm và vui sướng khi tống khứ được
ông Bolsonaro đi ! Chúng tôi mong đợi điều này đã lâu. Không thể nào
tha thứ cho những quyết định của ông ta trong thời gian Brazil phải đối mặt với
đại dịch Covid. Bolsonaro hành xử một cách vô trách nhiệm’.
Một số
khác vui sướng đến nỗi không cầm được nước mắt như trường hợp của Julia, một
người mẹ trẻ từ Santa Catarina, ở miền nam Brazil đến đây với cả gia đinh.
Julia đã mong mỏi được ăn mừng chiến thắng của Lula. Là một người sống tại
một trong những thành phố ủng hộ chương trình của ông Bolsonaro mạnh nhất,
Julia giải thích : ‘Đối với tôi, tối nay là chiến thắng của nền dân chủ’
Về phần
Camilia, cô lo lắng và cho rằng khó có thể mừng chiến thắng khi mà tổng thống
mãn nhiệm vẫn giữ được một tỷ lệ ủng hộ khá vững vàng. Camila phân tích :
‘Chúng ta vừa thắng mà vừa thua, khi mà một nửa đất nước vẫn chia sẻ những giá
trị của ông Bolsonaro’. Hàn gắn một đất nước bị chia rẽ sâu rộng như vậy sẽ là
thách thức chờ đợi tổng thống tân cử Lula. Trước các ủng hộ viên, ông cam
kết sẽ điều hành đất nước vì lợi ích của toàn bộ người dân Brazil ».
=============================================
.
.
Brazil
: Một nhiệm kỳ đầy chông gai chờ đợi Lula
Thanh Hà - RFI
Đăng
ngày: 31/10/2022 - 14:34
Kết quả
khá cao của bên thua cuộc làm lu mờ chiến thắng của Lula trong cuộc bầu cử tổng
thống Brazil hôm 30/10/2022. Đắc cử với khoảng cách chưa đầy 2 %, làm thế nào
ông Lula có thể hàn gắn một đất nước đang bị chia đôi, thu phục 58 triệu cử tri
Brazil đã bỏ phiếu cho đối thủ? Đó là thách thức lớn nhất, có lẽ còn khó hơn cả
so với nhiệm vụ phục hồi kinh tế, mà Lula sẽ phải vượt qua trong nhiệm kỳ
bốn năm tới.
Các
ủng hộ viên của Luiz Inacio Lula da Silva ăn mừng chiến thắng tại Autazes, bang
Amazonas, Brazil, ngày 30/10/2022. AP - Edmar Barros
Cho đến tận
trưa nay, đối thủ của ông là tổng thống mãn nhiệm Jair Bolsonaro vẫn chưa thừa
nhận thua cuộc. Trong bốn năm vừa qua, dưới chính quyền Bolsonaro, những thành
tựu về xóa đói giảm nghèo dưới hai tổng thống tiền nhiệm cánh tả Lula và Dilma
Rousseff đã tiêu tan.
Gần 1/3
dân Brazil hiện sống dưới ngưỡng nghèo khó, 15 % dân số Brazil bị nạn đói đe dọa,
cao gần gấp 4 lần so với thời kỳ Lula lãnh đạo đất nước. Cũng do chính quyền
Bolsonaro cương quyết chối bỏ tác động của virus corona chủng mới, hơn 700.000
người đã chết vì dịch Covid-19, khiến Brazil là quốc gia có tỷ lệ tử vong cao
nhất thế giới tính theo tỷ lệ 215 triệu dân.
Về môi trường,
trong bốn năm qua, 34.000 km vuông diện tích rừng Amazon đã bị khai tử vì lợi
ích của các tập đoàn khai thác tài nguyên. Về mặt xã hội, dưới thời Bolsonaro,
nạn tham nhũng tràn lan, bất bình đẳng giữa các cộng đồng người Brazil da trắng
và da màu dâng cao hơn bao giờ hết.
Với một
nhiệm kỳ tai hại như vậy, tại sao vẫn có 49,1 % cử tri Brazil tín nhiệm muốn
thêm một nhiệm kỳ cho Jair Bolsonaro ? Đó là câu hỏi mà tổng thống tân cử
và Đảng Lao Động cánh tả phải gấp rút tìm ra giải đáp.
Ý thức được
điều này trong phát biểu đầu tiên ngay sau khi kết quả được công bố tối
30/10/2022, Lula tuyên bố ông là tổng thống đại diện cho 215 triệu người
Brazil, bảo vệ quyền lợi của tất cả, chứ không riêng gì cho những người đã bỏ
phiếu cho ông. Ông tuyên bố: « Brazil cần được sống trong hòa bình
và đoàn kết (...) Brazil là một quốc gia, một dân tộc ».
Không thể
phủ nhận ứng cử viên Lula đang viết nên một trong những trang thú vị nhất trong
lịch sử chính trị quốc tế. Từ một thằng bé đánh giầy, một công nhân, ông trở
thành lãnh đạo của quốc gia lớn nhất châu Mỹ Latinh. Rồi sau hai nhiệm kỳ tổng
thống, nhà đấu tranh công đoàn Luis Inacio Lula da Silva trải qua 580 ngày
trong ngục tù, trước khi quay trở lại dinh tổng thống sau đúng một chu kỳ 12 năm.
Nổi tiếng
là một chính trị gia gần gũi với quần chúng, ông rất được lòng dân, nhất là tại
các tỉnh nghèo ở khu vực đông bắc Brazil, cứ địa chính trị của nhà đấu tranh
này. Công luận Brazil không quên rằng dưới hai nhiệm kỳ tổng thống của ông
(2003-2011), 30 triệu dân đã thoát khỏi cảnh bần cùng. Cũng Lula là người vận động
để Brazil được tổ chức hai sự kiện thể thao trọng đại nhất là Cúp Bóng Đá Thế
Giới 2014 và Olympic 2016.
Nhưng Lula
được lòng dân bao nhiêu trong thành phần nghèo khó của Brazil, thì trong mắt
phe ủng hộ Bolsonaro, tên tuổi của Lula gắn liền với hai chữ « tham
nhũng ». Ông là hình ảnh của một phạm nhân đã bị ngồi tù vì tội danh này.
Chẳng vậy mà chính tổng thống mãn nhiệm Jair Bolsonaro trong các cuộc tranh luận
tay đôi với Lula trên đài truyền hình đã trực tiếp gọi đối thủ là một thằng
« trộm cắp », là một « cựu tù nhân » và còn rất nhiều từ ngữ
tệ hơn thế nữa.
Trước ngày
bầu cử tổng thống Brazil vòng 2 hôm 30/10/2022, giới phân tích đã quả quyết,
cho dù kết quả chung cuộc có ra sao đi nữa thì ứng viên bảo thủ Jair Bolsonaro
cũng đã « thắng to » : Trước hết, khoảng cách giữa tổng
thống mãn nhiệm với ứng viên cánh tả Lula ở vòng một đã « hẹp » hơn rất
nhiều so với mong đợi và kịch bản ông Bolsonaro tái đắc cử đã được nêu
lên. Chỉ nội điều đó đã là một thành tích của phe Bolsonaro.
Kế tới,
hôm 02/10/2022 cánh bảo thủ của Bolsonaro đã dẫn đầu trong nhiều cuộc bầu cử ở
Hạ Viện và Thượng viện. Điều đó có nghĩa là trong nhiệm kỳ 4 năm sắp tới, tổng
thống cánh tả Lula sẽ liên tục bị cánh cựu hữu thọc gậy bánh xe. Nói cách khác,
tổng thống tân cử Luis Inacio Lula da Silva khó có thể áp dụng chính sách cải tổ
kinh tế, các chương trình xã hội như ông mong muốn.
Đó là chưa
kể phe Bolsonaro còn có một đòn lợi hại khác, đó là khai các chiến dịch
tuyên truyền và phao tin thất thiệt nhắm vào cá nhân ông Lula để kiếm phiếu
cho đảng cực hữu: Nào là Lula chỉ là một tay nghiện ngập, nào là ông muốn
đóng cửa các nhà thờ vì đã « ký giao kèo với Quỷ Satan ».
Một yếu tố
khác giải thích vì sao Bolsonaro vẫn được gần 50 % cử tri tín nhiệm, đó là vì ứng
viên bảo thủ này chủ trương một mô hình xã hội « khác » so với chính
sách của ông Lula. Giáo hội Tin Lành cũng là điểm tựa mạnh mẽ giúp
ông Bolsonaro kiếm phiếu : 30 % cử tri Brazil tin rằng chỉ có ứng viên này
mới là lá chắn bảo vệ những giá trị truyền thống cho đất nước: « Thượng
Đế, Gia Đình và Tổ Quốc ». Trong khi đó, Lula chủ trương một xã hội hài
hòa và đa dạng, mà trong ó người đồng tính, người da màu… các cộng đồng
thiểu số đều phải có một chỗ đứng.
Về kinh tế,
Bolsonaro theo chủ nghĩa tự do, đã được giới doanh nhân trong ngành công nghiệp
chế biến thực phẩm, giới khai thác tài nguyên … ủng hộ.
Trong bối
cảnh đó tổng thống tân cử Luis Inacio Lula da Silva khó có thể áp dụng trở lại
những biện pháp được triển khai trong hai nhiệm kỳ đầu và đã tạo nên
« phép lạ » cả về kinh tế lẫn xã hội cho Brazil.
No comments:
Post a Comment