Đàn
áp đạo Dương Văn Mình : 3 vấn đề chính quyền phải làm rõ
01/10/2022
https://luatkhoa.org/2022/10/dan-ap-dao-duong-van-minh-3-van-de-chinh-quyen-phai-lam-ro/
Thiếu bằng chứng và
không có cơ sở pháp lý.
Bên trái: Chính quyền Tuyên Quang vận động người dân từ bỏ đạo
Dương Văn Mình (ảnh trên), chính quyền cho người tháo dỡ "nhà đòn" của
người dân tại Bắc Kạn. Nguồn: CAND, VOV. Bên phải: Cảnh sát cơ động và lực
lượng y tế bố ráp đám tang của ông Dương Văn Mình vào tháng 12/2021. Nguồn: RFA
Trong lúc bạn đọc bài viết này, hàng nghìn tín
đồ Dương Văn Mình ở miền núi phía Bắc đang đối diện với sự rình rập ngày đêm của
chính quyền.
Vào ngày 2/8/2022, chính quyền huyện Bảo Lâm,
tỉnh Cao Bằng đã cho lực lượng phá sập nhiều nhà tang lễ của người dân theo đạo Dương Văn
Mình vào lúc 3 giờ sáng. Công an còn vào tận nhà dẹp bỏ bàn thờ của người dân
theo đạo này và thay thế bằng ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh. [1]
Tại Bắc Kạn, chính quyền nêu rõ sáu tháng cuối năm 2022 là cao điểm của chiến dịch
trấn áp, tiến tới xóa bỏ “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình” vào năm 2023.
[2]
Chính quyền tỉnh Cao Bằng cũng thực hiện kế hoạch “100 ngày tuyên truyền, đấu tranh với tổ
chức bất hợp pháp Dương Văn Mình”. [3]
Tỉnh Tuyên Quang đang “vận động” người dân “tự nguyện cam kết với chính quyền
từ bỏ tổ chức này”. [4]
Công an tỉnh Thái Nguyên cho biết “đang triển khai các biện pháp nghiệp vụ” với 1.185 người “bị ảnh hưởng bởi tổ chức bất hợp pháp Dương
Văn Mình”. [5] [6]
Những hoạt động trấn áp này được báo chí nhà
nước tuyên truyền rầm rộ. Các thông tin trên báo chí tạo cảm giác chính quyền
đang hành động hợp pháp và hợp lý. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ lại sẽ thấy chính quyền
cố tình mập mờ với công chúng về ba vấn đề sau.
Tôn giáo hay tổ chức
bất hợp pháp?
Tháng 6/2022, Công an tỉnh Thái Nguyên khẳng định bản chất của “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn
Mình” là “lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để tập hợp lực lượng, tuyên truyền tư
tưởng ly khai nhằm lập ‘Nhà nước riêng của người Mông’ do Dương Văn Mình làm
vua” và “phá hoại chính sách đại đoàn kết của dân tộc”. [7]
Tuy nhiên, các lời trích dẫn của những người
được báo chí nhà nước cho là “nạn nhân” lại không thể hiện các tính chất như
cáo buộc.
Ví dụ như báo Bắc Kạn dẫn lời (gián tiếp) của Lý Văn Dũng, một người trú tại tỉnh
này đã từ bỏ đạo Dương Văn Mình: “Ai theo Dương Văn Mình, khi chết sẽ được Chúa
Giêsu đón lên trời sống sung sướng; không làm cũng có ăn, không học cũng biết
chữ; người chết sẽ sống lại, người già sẽ lột xác trẻ lại, người trẻ thì trẻ
mãi không già, ốm đau sẽ tự khỏi bệnh… Xúi giục người tham gia từ bỏ phong tục
tập quán truyền thống của dân tộc Mông bằng cách hướng dẫn họ tự dỡ bỏ bàn thờ
tổ tiên; tổ chức lễ gọi vía, cầu hồn cho mọi người khỏi ốm đau…”. [8]
Báo VienamPlus cũng dẫn lời (gián tiếp) của một người ở tỉnh Tuyên Quang, tên
là Hầu Văn Sình, nói rằng “trước đây tin theo kẻ xấu, cứ nghĩ không làm thì
cũng có ăn, có bệnh sẽ tự khỏi”. [9]
Hai lời khai vừa nêu dù nghe qua có vẻ rất
đáng nghi, tuy nhiên chúng chỉ dừng lại ở việc thể hiện “nạn nhân” tham gia vào
các hoạt động mang tính chất truyền bá một niềm tin tôn giáo nào đó.
Ông Lê Văn Thanh, Chủ tịch UBND xã Thần Sa,
huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên cho biết trên trang thông tin điện tử của Công an tỉnh Thái
Nguyên rằng 105 người ở xã này theo đạo Dương Văn Mình đã “tổ chức đám ma, đám
cưới, ‘Tết chung’ trái với hương ước, quy ước và thuần phong mỹ tục của địa
phương, tái dựng ‘nhà đòn’, khi chính quyền tuyên truyền, vận động tháo dỡ, cưỡng
chế thì các đối tượng bất hợp tác, chống đối…”. [10]
Hiện nay, chưa có lời khai cụ thể nào từ nhân
chứng trên báo chí nhà nước cho thấy người theo đạo Dương Văn Mình được hướng dẫn
thực hiện các hoạt động đòi ly khai tự trị, phá hoại chính sách đại đoàn kết.
Vào tháng 3/2021, Thiếu tướng Sùng Thìn Cò đã phát
biểu trước Quốc hội rằng đạo Dương Văn Mình chỉ cải thiện các thủ tục ma
chay lạc hậu của người H’mong, chứ không chống chính quyền, chính sự hiểu lầm của
chính quyền đã gây ra những xô xát với người H’mong. [11]
Tiến sĩ Nguyễn Khắc Cường tại Viện Tôn giáo và
Tín ngưỡng thuộc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cũng khẳng định rằng đạo
Dương Văn Mình giúp người H’mong đỡ tốn kém, tiết kiệm thời gian cho những sự
kiện quan trọng. [12]
Chính quyền hiện nay vẫn chưa làm rõ các hoạt
động liên quan đến đạo Dương Văn Mình cụ thể là gì? Vẫn còn nhiều mâu thuẫn
thông tin từ phía người dân theo đạo này với các tuyên bố của chính quyền, báo
chí nhà nước.
Gần 100 người
H’mong theo đạo Dương Văn Mình xuống Hà Nội kêu cứu với chính quyền trung ương
vì bị công an địa phương đàn áp, sách nhiễu. Ảnh : Facebooker Trần Thị Cảm
Thanh.
Không nêu được bằng
chứng về “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình”
Cho đến giai đoạn 2019 – 2020, báo chí gọi đạo
Dương Văn Mình dưới các tên khác nhau như: “hiện tượng Dương Văn Mình”, [13] “tổ chức Dương Văn Mình”, [14] hoặc có tờ báo cũng gọi là “đạo Dương Văn Mình”. [15] Nhưng hiện nay, các tờ báo nhà nước
đều gọi đạo Dương Văn Mình là “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình”.
Nếu đã gọi là “tổ chức” thì phải có đường lối
hoạt động, cơ cấu tổ chức, các thành viên đảm nhiệm vai trò cụ thể, các hoạt động
dưới danh nghĩa tổ chức.
Tuy nhiên, chưa có tờ báo nào nêu được cơ cấu
tổ chức cụ thể của “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình”, ai là thành viên cốt
cán, giữ vai trò như thế nào, kèm theo những bằng chứng, lời khai xác
đáng.
Một bài báo đăng vào tháng 1/2022 trên báo Công an Nhân dân
có kèm ảnh của một người đàn ông với chú thích là “Dương Văn Thành, đối tượng cốt
cán trong ‘Tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình’ ở Bắc Kạn bị bắt”. [16] Tuy
nhiên, bài báo không nêu bất kỳ thông tin nào khác về người này.
Tháng 4/2022, VOV đăng một bài viết nêu rằng: “Tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình
còn lập ra cơ cấu tổ chức trái pháp luật như: thành lập Ban cố vấn, hội người
già, hội thanh niên, hội phụ nữ… để đối trọng với thể chế chính trị của Nhà nước.”
[17] Tuy nhiên, bài viết không nêu cụ thể các hội này có chức năng gì? Có phải
do Dương Văn Mình thành lập hay không? Ai vận hành? Hoạt động tại địa phương cụ
thể hay có liên kết nhiều tỉnh, thành?
Hiện nay, các bài viết về đạo Dương Văn Mình
đưa người đọc vào một rừng thông tin với hàng loạt các cáo buộc nhập nhằng. Các
cáo buộc này không có bằng chứng, nhân chứng cụ thể.
Cơ sở pháp lý nào
để ép các tín đồ bỏ đạo?
Về đối tượng trấn áp, dù tự cho rằng có nhiều
người giữ vai trò cốt cán trong “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình” nhưng các
hoạt động của chính quyền được phản ánh qua báo chí cho thấy họ chỉ tập trung
vào những tín đồ thông thường, không có vai trò gì đáng kể.
Về cách trấn áp, chính quyền các địa phương hiện
nay đều nói rằng họ đang tổ chức vận động người dân tự nguyện không theo “tổ chức
bất hợp pháp Dương Văn Mình”.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy chính quyền không
nhẹ tay như vậy.
Một bài báo đăng ngày 9/8/2022 cho hay, chính quyền huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng đã tổ chức
440 lượt vận động đối với 275 hộ đang theo “tổ chức bất hợp pháp Dương Văn
Mình”. Có nghĩa là một hộ có thể bị chính quyền đến nhà nhiều lần. Như vậy, đó
không còn là “vận động” nữa mà đúng hơn là gây áp lực, sách nhiễu. [18]
Cũng trong bài báo vừa nêu, chính quyền huyện
cho biết việc vận động đã khiến “85/85 hộ đã gỡ bỏ ‘tấm phông trắng’ tại 8/8 địa
bàn”. Tấm phông trắng là nơi dựng bàn thờ của các hộ dân theo đạo Dương Văn
Mình.
Tuy nhiên, trong một bài báo đăng cùng ngày 9/8/2022 trên RFA, một số tín đồ
cho biết chính quyền huyện Bảo Lâm đã cho công an xông vào nhà hộ dân nơi đây để
phá dỡ bàn thờ, tịch thu đồ dùng thờ cúng của người dân theo đạo Dương Văn
Mình. [19]
Bàn thờ tại nhà người
dân theo đạo Dương Văn Mình (trái) và sau khi bị công an đột nhập vào nhà để dỡ
bỏ. Ảnh: RFA.
Việc phá dỡ các nhà tang lễ, tịch thu các vật
dụng thờ cúng của người dân chính là hành vi ngăn cản người dân theo đạo Dương
Văn Mình. Hành động ép người dân từ bỏ đạo này đang được ngụy tạo bằng công tác
“vận động người dân không theo tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình”.
Cần phải hiểu rằng việc tham gia một tổ chức
và việc thờ cúng theo tín ngưỡng là hai thứ rất khác nhau. Nếu người dân đã đồng
ý không theo tổ chức Dương Văn Mình thì họ vẫn có quyền thờ cúng, kể cả thờ
cúng giống đường lối của đạo Dương Văn Mình.
Hiện nay, người dân có quyền theo bất kỳ tín
ngưỡng, tôn giáo nào mà họ mong muốn. Pháp luật không có quy định nào cấm người
dân không được tham gia các tôn giáo chưa đăng ký với chính quyền, kể cả các
tôn giáo mà báo chí nhà nước dán nhãn “tà đạo”.
Các vi phạm về hoạt động mê tín dị đoan
chủ yếu áp dụng cho các hoạt động cụ thể như “lên đồng, xem bói, gọi hồn, xin
xăm, xóc thẻ, yểm bùa, phù chú, truyền bá sấm trạng và các hình thức tương tự
khác để trục lợi”, (xem Nghị định số 158/2013/NĐ-CP hay Nghị định số 38/2021/NĐ-CP). [20] [21]
Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi năm 2017 có
quy định liên quan đến hoạt động mê tín dị đoan, nhưng ghi rõ rằng chỉ những
người hành nghề mê tín dị đoan mới phải chịu trách nhiệm hình sự.
Do đó, việc chính quyền ép các tín đồ từ bỏ đạo
Dương Văn Mình là hành vi không có cơ sở pháp lý, thậm chí là vi phạm quy định
của hiến pháp về quyền tự do tôn giáo của người dân.
Vấn đề trấn áp đạo Dương Văn Mình và cưỡng ép
đồng bào người H’mong bỏ đạo tại các tỉnh miền núi phía Bắc nghe có vẻ rất xa
xôi đối với một người đồng bằng. Nhưng nếu như công chúng đồng ý với cách làm
ngang ngược, thiếu thuyết phục của chính quyền, thì một ngày nào đó cách làm
này cũng sẽ được áp dụng ngay chính nơi chúng ta sống.
CHÚ THÍCH
1. Sơn T. (2022b, August 9). Hàng loạt
điểm nhóm của đạo Dương Văn Mình tại Cao Bằng bị bố ráp trong đêm. Radio
Free Asia. Retrieved September 23, 2022, from https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/a-number-of-houses-under-duong-van-minh-church-raided-at-night-08092022093521.html
2. Điểm sáng trong xóa bỏ tổ chức bất
hợp pháp Dương Văn Mình. (2022, July 12). Công an Nhân Dân. https://www.documentcloud.org/documents/22871440-diem-sang-trong-xoa-bo-to-chuc-bat-hop-phap-duong-van-minh-bao-cong-an-nhan-dan-dien-tu
3. Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Triệu
Đình Lê làm việc tại huyện Bảo Lâm. (n.d.). Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh
Cao Bằng. Retrieved September 17, 2022, from https://web.archive.org/web/20220903150414/http:/caobangtv.vn/tin-tuc-n52931/pho-bi-thu-thuong-truc-tinh-uy-trieu-dinh-le-lam-viec-tai-huyen-bao-lam.html
4. Vũ Quang-Quang Cường
(TTXVN/Vietnam+). (2022, June 10). Tuyên Quang: Kiên quyết xóa bỏ tổ chức bất
hợp pháp Dương Văn Mình | Pháp luật | Vietnam+ (VietnamPlus). VietnamPlus.
Retrieved September 24, 2022, from https://web.archive.org/web/20220923131639/https://www.vietnamplus.vn/tuyen-quang-kien-quyet-xoa-bo-to-chuc-bat-hop-phap-duong-van-minh/797207.vnp
5. Bài học và sự thức tỉnh. (22
C.E., July 12). Công an Tỉnh Thái Nguyên. https://www.documentcloud.org/documents/22873443-bai-hoc-va-su-thuc-tinh-tin-tuc-su-kien-cong-an-tinh-thai-nguyen
6. Bản chất chống phá của “tổ chức bất
hợp pháp Dương Văn Mình.” (2022, June 28). Công an Tỉnh Thái Nguyên. https://www.documentcloud.org/documents/22873392-ban-chat-chong-pha-cua-to-chuc-bat-hop-phap-duong-van-minh-vi-su-binh-yen-cuoc-song-cong-an-tinh-thai-nguyen
7. Xem [6].
8. Không tin và không theo tổ chức bất
hợp pháp Dương Văn Mình. (2022, July 20). Báo Bắc Kạn. https://web.archive.org/web/20220923132821/http://baobackan.com.vn/chinh-tri/202207/khong-tin-va-khong-theo-to-chuc-bat-hop-phap-duong-van-minh-4c05261/
9. Xem [4].
10. Xem [6].
11. Thanh, T. (2021a, October 13). Ai
đang nói dối bạn về đạo Dương Văn Mình: Bộ đội hay công an? Luật Khoa Tạp
Chí. Retrieved September 24, 2022, from https://luatkhoa.org/2021/10/ai-dang-noi-doi-ban-ve-dao-duong-van-minh-bo-doi-hay-cong-an/
12. Xem [11].
13. Mai, H. (n.d.). Đời sống tôn
giáo, tín ngưỡng vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Việt Nam hiện nay.
Retrieved September 24, 2022, from https://web.archive.org/web/20220923133111/http://lyluanchinhtri.vn/home/index.php/thuc-tien/item/3184-doi-song-ton-giao-tin-nguong-vung-dong-bao-dan-toc-thieu-so-o-viet-nam-hien-nay.html
14. Công an Tuyên Quang đẩy mạnh
tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
(2019, October 31). Công an Tỉnh Tuyên Quang. https://web.archive.org/web/20220923133230/http://congantuyenquang.vn/tintuc/hoat_dong_cong_an_tinh/4734-cong_an_tuyen_quang_day_manh_tuyen_truyen_pho_bien_giao_duc_phap_luat_trong_vung_dong_bao_dan_toc_th
15. Tôn trọng quyền tự do, tín ngưỡng
của nhân dân trên cơ sở lợi ích quốc gia, dân tộc. (2019, March 12). Đảng Bộ
Tỉnh Quảng Ngãi (Theo Báo Quân Đội Việt Nam). https://web.archive.org/web/20220923133523/https://www.quangngai.dcs.vn/bao-ve-nen-tang/-/asset_publisher/TYL11bLVlGOH/content/ton-trong-quyen-tu-do-tin-nguong-cua-nhan-dan-tren-co-so-loi-ich-quoc-gia-dan-toc
16. Sự thực về “tín ngưỡng Dương Văn
Mình.” (2022, January 26). Công an Nhân Dân. https://cand.com.vn/Chong-dien-bien-hoa-binh/su-thuc-ve-tin-nguong-duong-van-minh-i642789/
17. “Tín ngưỡng Dương Văn Mình” hay tổ
chức phản động đội lốt tôn giáo? (2022, April 20). VOV. https://web.archive.org/web/20220923133941/https://vov.vn/phap-luat/tin-nguong-duong-van-minh-hay-to-chuc-phan-dong-doi-lot-ton-giao-post938109.vov
18. Xem [3].
19. Xem [1].
20. Nghị định 158/2013/NĐ-CP xử phạt
vi phạm hành chính văn hóa thể thao du lịch quảng cáo. (n.d.). Thư Viện
Pháp Luật. https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Vi-pham-hanh-chinh/Nghi-dinh-158-2013-ND-CP-xu-phat-vi-pham-hanh-chinh-van-hoa-the-thao-du-lich-quang-cao-213060.aspx
21. Nghị định 38/2021/NĐ-CP xử phạt
vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa quảng cáo. (n.d.). Thư Viện Pháp
Luật. Retrieved March 29, 2021, from https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Thuong-mai/Nghi-dinh-38-2021-ND-CP-xu-phat-vi-pham-hanh-chinh-trong-linh-vuc-van-hoa-quang-cao-469165.aspx
No comments:
Post a Comment