Phải
làm gì nếu bị bệnh đậu mùa khỉ?
Đằng Vân -
Saigon Nhỏ
5 tháng 8, 2022
https://saigonnhonews.com/doi-song/suc-khoe/phai-lam-gi-neu-bi-benh-dau-mua-khi/
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/08/06-GettyImages-2067974.jpg
Triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ – Ảnh:
Courtesy of CDC/Getty Images
Bất cứ ai
tiếp xúc gần với người mắc bệnh đều có thể mắc bệnh, nhưng bệnh đậu mùa khỉ
không dễ lây lan như COVID-19 hoặc bệnh cúm. Những người bị ảnh hưởng nhiều nhất
hiện nay là nam giới có quan hệ tình dục đồng giới.
Bệnh đậu
mùa ở khỉ không phải là một căn bệnh mới, nhưng thực tế là nó đang lây lan ở những
quốc gia mà nó thường không được phát hiện là một căn bệnh mới. Hơn nữa, các
triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ trong đợt bùng phát này có vẻ hơi khác một
chút. Mọi người ngày nay đang bị phát ban ở bất cứ đâu trên cơ thể của họ, trái
ngược với phát ban “cổ điển” hơn trong các trường hợp trước đây bắt đầu trên mặt
và lan rộng từ đó.
Dưới đây
là nội dung hướng dẫn về những việc cần làm nếu bạn bị bệnh hoặc đã tiếp xúc với
bệnh đậu mùa ở khỉ.
Phải làm gì nếu bạn tiếp xúc với bệnh đậu khỉ
Theo Trung
tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), bạn sẽ bị bệnh đậu mùa khỉ
nếu bạn tiếp xúc rất gần với một người bị bệnh đậu mùa khỉ. Điều này bao gồm những
hành vi như quan hệ tình dục, hôn, tiếp xúc với vết phát ban hoặc vết loét của
họ qua cái ôm, hoặc dùng chung khăn tắm, ngủ chung giường hoặc mặc chung quần
áo.
Các nhà
nghiên cứu đang nghiên cứu xem liệu nó có lây lan trong các chất dịch cơ thể
như tinh dịch và dịch âm đạo hay không.
Tiêm vaccine nếu bạn có thể
Nếu bạn đã
tiếp xúc với người bị bệnh đậu mùa khỉ trong vòng hai tuần qua và không có bất
kỳ triệu chứng nào, bạn nên liên lạc với sở y tế địa phương để xem liệu bạn có
thể chủng ngừa Jynneos hay không. Thuốc chủng này có hiệu quả nhất nếu được
tiêm trong vòng bốn ngày kể từ ngày phơi nhiễm, nhưng vẫn có thể có hiệu quả
trong việc giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng nếu được tiêm trong khoảng
thời gian từ bốn ngày đến hai tuần sau khi có tiếp xúc ban đầu.
Nếu bạn có
nhiều nguy cơ mắc bệnh trầm trọng đối với bệnh đậu khỉ (ví dụ: bạn có tình trạng
suy giảm miễn dịch), hãy liên lạc với bác sĩ để xem liệu có phương pháp điều trị
bổ sung hoặc thuốc kháng virus nào cho bạn sau khi phơi nhiễm hay không.
Theo
dõi các triệu chứng
CDC cho biết
bạn có thể tiếp tục các hoạt động hàng ngày nếu bạn tiếp xúc với bệnh đậu mùa
khỉ nhưng không có bất kỳ triệu chứng nào, đồng thời tiếp tục theo dõi. Bạn
không cần phải cách ly vì bạn không lây nhiễm người khác cho đến khi các triệu
chứng bắt đầu (nếu có). Các triệu chứng phổ biến của bệnh đậu mùa khỉ bao gồm sốt,
sưng hạch bạch huyết hoặc phát ban mới. Bạn cũng có thể bị đau ở hậu môn hoặc
miệng nếu đó là nơi phát ban lan rộng.
CDC cũng
khuyên bạn nên đo nhiệt độ của bạn hai lần một ngày để theo dõi bất kỳ cơn sốt
nào bùng phát.
Nếu bạn xuất
hiện các triệu chứng hoặc cảm thấy có điều gì đó không ổn, bạn nên tránh tiếp
xúc gần với mọi người và làm theo hướng dẫn bên dưới.
Phải
làm gì nếu bạn bị bệnh đậu mùa ở khỉ
Theo CDC,
nếu bác sĩ xác nhận bạn có tất cả các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ, bạn nên
cách ly với những người khác và ở nhà nếu có thể cho đến khi các triệu chứng của
bạn thuyên giảm. Điều đó bao gồm tránh các phương tiện giao thông công cộng nơi
bạn có thể tiếp xúc gần với cơ thể của người khác.
Bạn được
coi là có khả năng lây nhiễm cho đến khi vết loét hoặc phát ban đóng vảy và một
lớp da mới hình thành. Toàn bộ bệnh thường kéo dài từ hai đến bốn tuần.
Làm sao
tôi biết mình bị bệnh đậu mùa ở khỉ?
Các triệu
chứng thường xuất hiện trong vòng ba tuần sau khi tiếp xúc gần với một người bị
bệnh đậu mùa ở khỉ. Các triệu chứng phổ biến của bệnh đậu mùa khỉ bao gồm:
– Phát ban
hoặc mụn ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể, bao gồm cả vùng sinh dục, hậu môn, tay,
mặt, ngực hoặc miệng. Đối với một số người, vết loét có thể thực sự gây đau đớn.
– Sốt
– Sưng hạch
bạch huyết
– Ớn lạnh
– Kiệt sức
– Đau cơ
– Các triệu
chứng hô hấp như ho hoặc nghẹt mũi
Bạn có thể
gặp tất cả hoặc chỉ một vài trong số các triệu chứng này. Đối với những người gặp
các triệu chứng giống như cúm, phát ban thường hình thành từ một đến bốn ngày
sau khi bạn bắt đầu cảm thấy ốm.
Cách duy
nhất để xác nhận một trường hợp mắc bệnh đậu mùa ở khỉ là được xét nghiệm tại một
nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Trong khi chờ đợi kết quả, bạn nên tiếp
tục cách ly khi có các triệu chứng.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/08/06-GettyImages-1240918445.jpg
Minh
họa: Jakub Porzycki/NurPhoto/Getty Images
Cô lập ở
nhà
Hướng dẫn
cách ly tại nhà của CDC cho những người bị bệnh đậu khỉ là tránh tiếp xúc gần
gũi và thân mật với mọi người (ôm, hôn, quan hệ tình dục, v.v.). Cơ quan này
cũng cho biết bạn nên tránh dùng chung khăn trải giường và khăn tắm.
Nếu bạn sống
với những người khác và xung quanh họ ở nhà, bạn nên đeo khẩu trang để bảo vệ
thêm.
Nếu không
thể tránh khỏi việc đi ra ngoài hoặc bạn sống với người khác, hãy nhớ che vết
phát ban hoặc vết loét của bạn bằng quần áo vừa vặn như quần dài hoặc áo sơ mi
dài, và đeo găng tay nếu vết phát ban lan ra tay.
Nếu có thể,
bạn cũng nên sử dụng phòng tắm khác với những người khác trong nhà và tránh
dùng chung đồ ăn, bát đĩa hoặc đồ dùng đã qua sử dụng.
CDC cho biết,
nếu sử dụng chung phòng tắm là lựa chọn duy nhất, người bị bệnh đậu mùa khỉ nên
vệ sinh các khu vực chung (bệ xí, vòi hoa sen, quầy phòng tắm, v.v.) bằng chất
khử trùng sau khi sử dụng và đeo găng tay nếu cần.
Chăm
sóc cá nhân
Theo CDC,
nếu bạn đeo kính áp tròng, bạn không nên đeo khi bị bệnh để tránh vô tình lây
nhiễm bệnh đậu mùa cho mắt của bạn. Nếu bạn cạo râu, bạn nên ngừng cạo bất kỳ
phần nào trên cơ thể bị phát ban trong thời gian này.
Theo CDC,
các loại virus như bệnh đậu mùa ở khỉ có thể tồn tại trên quần áo và các bề mặt,
đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải khử trùng những thứ bạn đã chạm vào
khi đang lây nhiễm. Mặc dù nguy cơ lây lan nó ở những nơi công cộng không rõ
ràng, nhưng có những biện pháp phòng ngừa bạn nên thực hiện nếu giặt quần áo ở
một tiệm giặt là công cộng.
https://saigonnhonews.com/wp-content/uploads/2022/08/06-GettyImages-151056898.jpg
Một
người bị bệnh đậu mùa khỉ – Ảnh: BSIP/UIG/Getty Images
Tránh
tiếp xúc với động vật
Bệnh đậu
mùa ở khỉ là một bệnh lây truyền từ động vật sang người. Điều đó có nghĩa là bạn
có thể lây bệnh cho chó, mèo hoặc vật nuôi khác là động vật có vú. Theo CDC,
các động vật không phải động vật có vú như bò sát, chim và cá có thể không thể
mắc bệnh đậu mùa ở khỉ.
Như thế nếu
bạn bị bệnh mùa đậu khỉ, hãy nhờ người khác chăm sóc thú cưng của bạn cho đến
khi bạn hoàn toàn khỏi bệnh. Nếu không thể, hãy giữ chúng tránh xa giường, khăn
tắm hoặc các vật liệu khác có thể bị nhiễm bẩn.
Nếu bạn nhận
thấy vật nuôi của mình có biểu hiện khác hoặc cho rằng chúng có thể bị bệnh sau
khi tiếp xúc với người bị bệnh đậu mùa ở khỉ, hãy liên hệ với bác sĩ thú y hoặc
quan chức thú y của tiểu bang.
Tôi có cần điều trị bệnh đậu mùa khỉ không?
Hầu hết những
người bị bệnh đậu mùa khỉ không cần điều trị thêm, và hướng dẫn sẽ là ở nhà và
kiểm soát các triệu chứng. Tuy nhiên, nếu bạn có các tổn thương khá đau, bạn
nên gọi cho bác sĩ để được giúp đỡ trong việc kiểm soát cơn đau.
Không có
trường hợp tử vong do đậu mùa khỉ nào được báo cáo ở Mỹ trong số hơn 7,000 trường
hợp. Tuy nhiên, một số người có nhiều nguy cơ mắc bệnh nặng hơn hoặc có thể cần
điều trị bổ sung, bao gồm những người bị suy giảm miễn dịch, trẻ em dưới 8 tuổi,
người mang thai hoặc cho con bú và những người mắc các bệnh về da như chàm hoặc
vảy nến.
CDC liệt
kê một số loại thuốc hoặc thuốc kháng virus có thể điều trị được bệnh đậu mùa
khỉ ở một số bệnh nhân. Ví dụ như Tecovirimat (TPOXX) và Brincidofovir đều đã
được phê duyệt để điều trị bệnh đậu mùa và cũng được cho là có tác dụng chống lại
bệnh đậu mùa ở khỉ.
Nếu bạn
nghĩ rằng bạn có thể có nguy cơ mắc bệnh nặng cao hơn và chưa được bác sĩ đưa
ra các lựa chọn điều trị, hãy hỏi về những gì có thể có sẵn cho bạn.
--------------
Thông
tin trong bài viết này chỉ dành cho mục đích giáo dục và cung cấp thông tin và
không nhằm mục đích tư vấn sức khỏe hoặc y tế. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc
nhà cung cấp dịch vụ y tế có trình độ chuyên môn khác về bất kỳ câu hỏi nào bạn
có thể có về tình trạng sức khỏe hoặc các mục tiêu sức khỏe.
(Nguồn: CNET)
No comments:
Post a Comment