Mikhail Gorbachev: Nhớ về
một người tử tế và hào phóng
Steve Rosenberg
Biên tập viên chuyên về Nga
31 tháng 8
2022, 19:08 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/world-62739953
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/0E1A/production/_125801630_gorbachevraisaphoto4.jpg.webp
Mikhail
và Raisa Gorbachev đã kết hôn 46 năm trước khi bà qua đời vào năm 1999
Đó là
tháng Ba năm 2013 và tôi đang phỏng vấn Mikhail Gorbachev tại cơ quan nghiên cứu
ở Moscow của ông. Sau nửa giờ, nhà lãnh đạo Liên Xô cũ thông báo 'Vsyo!' ('Đó
là tất cả rồi nhé!'). Ông đứng dậy, nhưng dường như không vội vàng để nói lời tạm
biệt.
Vì vậy,
chúng tôi tiếp tục trò chuyện. Ông Gorbachev vừa xuất bản tập hồi ký mới nhất
mà ông dành tặng cho người vợ quá cố Raisa. Bà chết vì bệnh bạch cầu năm 1999.
Họ là vợ
chồng gần 46 năm và qua cách nói dịu êm mà ông nói về bà, rõ ràng là ông Gorbachev
rất nhớ bà.
Ông cho
tôi xem cuốn hồi ký này. Trang đầu có một mục từ nhật ký của Gorbachev, một năm
sau cái chết của Raisa:
"Cuộc sống của tôi đã mất đi ý
nghĩa chính của nó," ông viết. "Tôi chưa bao giờ có cảm giác cô đơn
nhiều tới vậy."
Nhưng đôi mắt
của Gorbachev sáng lên khi ông chỉ vào những bức ảnh của Raisa trong cuốn sách:
những bức ảnh chụp kỳ nghỉ, những bức ảnh gia đình, những bức ảnh bà đi cùng
ông trong các chuyến công du chính thức ở nước ngoài. Và hai tấm hình yêu thích
của ông là chân dung của Mikhail và Raisa trước ngày cưới của họ vào năm 1953.
Họ trông giống như những ngôi sao điện ảnh Hollywood.
Trong khi
Gorbachev và tôi đang xem qua cuốn sách, người quay phim Rachel của chúng tôi
đang xem chiếc đại dương cầm ở góc phòng.
"Ông
có thể chơi đàn?" cô hỏi Gorbachev.
"Không
cần, nó tự chơi!" ông trả lời.
Tất cả
chúng tôi đều cười. Nhưng ông không nói đùa. Gorbachev bước tới đó, nhấn một
nút và các phím đàn piano tự nhảy nhót cùng âm thanh.
"Đó
là Chopin," ông nói và với nụ cười toe toét, ông bắt chước như một nhạc
trưởng và giả vờ đang tự chơi nhạc. Sau đó, ông tắt một công tắc và nhạc cụ lặng
tiếng.
"Tất
nhiên, bạn cũng có thể chơi nó như một cây đàn piano bình thường", ông
nói. "Có bạn nào chơi được không?" ông hỏi. Tôi nói với ông rằng tôi
có thể chơi.
"Làm
ơn, ngồi xuống, chơi gì đó đi," Gorbachev nói.
Tôi không
lường trước điều đó. Tôi phải suy nghĩ thật nhanh. Tôi nên chơi gì? Một cựu
lãnh đạo của siêu cường sẽ đánh giá cao giai điệu nào? Có lẽ là Back in the
USSR chăng? hay là Thanks for the Memory? Tôi lựa chọn giải pháp an toàn và
chơi bản Moscow Nights kinh điển của Nga.
Và, khi
tôi đang chơi, một điều gì đó thậm chí còn bất ngờ hơn xảy ra. Mikhail
Gorbachev bắt đầu hát theo. Và ông ấy hát tốt ... hát đúng nhạc. Chúng tôi đàn
hát cùng nhau đến phần cuối và tôi hỏi ông những bài hát nào khác mà ông thích.
Gorbachev yêu cầu giai điệu thời chiến của Liên Xô Dark is the Night. Bản này
là về một người lính ngoài chiến tuyến đang nghĩ về người vợ thân yêu của mình ở
quê nhà.
Mikhail Gorbachev, người
‘không cứu nổi Liên Xô’, đã qua đời
VIDEO : https://www.bbc.com/vietnamese/world-62739953
Steve Rosenberg và Mikhail Gorbachev
"Trong
đêm tối," Gorbachev hát, "Tôi biết rằng em, tình yêu của tôi, đang thức,
"Ngồi
bên nôi em đang lén lau một giọt nước mắt;
"Làm
sao tôi yêu đôi mắt dịu dàng sâu thẳm của em,
"Làm
thế nào tôi muốn ghé môi mình vào môi của em."
Sau đó,
người đã giúp chấm dứt Chiến tranh Lạnh mỉm cười: một nụ cười rộng và đẹp.
"Raisa
yêu tiếng hát của tôi," ông nói.
Trong một
câu ngắn gọn đó, Mikhail Gorbachev đã tiết lộ nhiều điều về bản thân hơn là
trong toàn bộ cuộc phỏng vấn.
Có rất nhiều
người ở Nga đã chỉ trích ông về cách ông điều hành đất nước; họ đã đổ lỗi cho
ông về sự sụp đổ của Liên Xô.
Nhưng sau
những lời nói đó - và nụ cười đó - ông hiện ra như một người đàn ông có trái
tim ấm áp, tử tế, vẫn rất yêu vợ và rất buồn vì bà đã ra đi. Raisa ở khắp mọi
nơi: trong sách của ông, trong những bức chân dung đóng khung trên tường văn
phòng của ông ... và trong âm nhạc.
Tôi gặp
Mikhail Gorbachev lần đầu tiên vào tháng Năm 1996, hơn 4 năm sau khi Liên Xô
tan rã. Ông khi đó cố gắng trở lại chính trường và thách thức Boris Yeltsin
trong cuộc bầu cử tổng thống của Nga. Vào thời điểm đó, tôi là trợ lý sản xuất
cho CBS News. Nhóm quay phim của chúng tôi đã theo ông tại những nơi vận động bầu
cử ở miền nam nước Nga.
Tôi rất phấn
khích khi được gặp người đàn ông, một thập kỷ trước đó, đã truyền cảm hứng cho
tôi theo học tiếng Nga ở trường đại học. Vào giữa những năm 1980, Mikhail
Gorbachev đã bùng nổ trên chính trường với những lời kêu gọi perestroika (cải tổ)
và glasnost (cởi mở).
Ông là kiểu
nhà lãnh đạo Liên Xô mà thế giới chưa từng thấy. Ông còn trẻ, thoải mái. Ông dường
như quyết tâm xây dựng mối quan hệ tốt hơn với phương Tây và phục hồi nền kinh
tế Liên Xô đang trì trệ.
Vào thời
điểm ông rời nhiệm sở, Liên Xô không còn tồn tại.
Trong chuyến
đi vận động tranh cử vào năm 1996, vào một buổi tối, Gorbachev mời đoàn quay
phim của chúng tôi đến ngồi cùng bàn của ông trong nhà hàng của khách sạn. Đột
nhiên ban nhạc chơi một giai điệu quen thuộc của Beatles trong bản Yesterday:
"Yesterday,
all my troubles seemed so far away.
Now it
looks as if they're here to stay…"
(Ngày hôm
qua mọi phiền muộn của tôi dường như đã ở xa. Nay thì nó lại đang còn đó….)
Điều đó là
rất hợp tình cảnh. Trong cuộc bầu cử, Gorbachev chỉ nhận được 0,51% phiếu bầu.
Năm lý do vì sao Liên Xô
tan rã
Gorbachev giúp Việt Nam
có cuộc Đổi Mới và hội nhập với Asean?
'Nhiều người Nga còn lưu
luyến Liên Xô'
Mikhail Gorbachev và vợ
Ông đã mất
quyền lực - và không thể lấy lại được. Nhưng có một thứ mà Mikhail Gorbachev vẫn
có: khiếu hài hước của mình.
Tháng sau,
người quay phim mà tôi đã làm việc cùng trong chuyến đi quay Gorbachev đã hoàn
thành xong nhiệm vụ ngắn hạn ở Moscow. Victor Cooper là một người Texas ăn nói
bỗ bã người khiến mọi người xung quanh anh phải cười. Anh ta không học được nhiều
tiếng Nga, nhưng một trong số ít câu anh ta học được là kiểu nói lóng:
"Samoe
glavnoe eto kooritsa!"
Có nghĩa
là: "Thứ quan trọng nhất là gà!"
Câu này lại
có ích. Bất cứ khi nào Victor bị cảnh sát giao thông Moscow yêu cầu dừng xe,
anh sẽ quay cửa sổ xe của mình và tuyên bố bằng tiếng Nga với giọng Texas sang
sảng: "Thứ quan trọng nhất là gà!"
Cảnh sát
thường sẽ ngơ ngác và vẫy tay báo hiệu đi tiếp.
Tại chỗ
làm việc, tôi được giao sản xuất một "video tạm biệt" cho Victor chứa
những thông điệp thiện chí từ bạn bè và đồng nghiệp ở Moscow. Nhân cơ hội này,
tôi gọi cho trợ lý của Gorbachev. Tổng thống Gorbachev liệu có cân nhắc đóng
góp một thông điệp video không?
Câu trả lời
nhanh chóng là: "Ông sẽ làm chứ."
Cùng với một
người quay phim khác, tôi lái xe đến văn phòng của Gorbachev.
"Bạn
muốn tôi phải nói gì?" ông hỏi.
Tôi giải
thích rằng người quay phim Victor đã rất vui khi gặp ông. Tôi cũng tình cờ đề cập
đến kiến thức tiếng Nga về gia cầm của Victor. Gorbachev quay lại máy quay và
ghi lại một đoạn độc thoại chân thành, kết thúc bằng những lời sau:
"Victor,
như anh cũng quá biết, thứ quan trọng nhất là gà!"
Tôi đã khó
tin nổi điều mình vừa chứng kiến. Mikhail Sergeyevich Gorbachev, từng là một
trong những người đàn ông quyền lực nhất hành tinh, vừa hát những lời ca ngợi
gia cầm. Thật là hào phóng và dễ chịu.
Khi xem đoạn
video, Victor Cooper đã vô cùng ngạc nhiên và vô cùng xúc động.
Đó là một
Gorbachev rất khác mà tôi đã gặp vào năm 2019.
Đây kể như
là cuộc phỏng vấn thứ năm và cuối cùng mà ông dành cho tôi. Có một nỗi buồn với
ông mà tôi chưa từng thấy. Như thể ông cảm nhận được rằng những thành quả của
mình đang bị đảo ngược; rằng Nga đang tái áp dụng chủ nghĩa độc tài và đối đầu
Đông-Tây đang quay trở lại.
'Tôi nhớ lại thời Liên Xô
và nghĩ đến xã hội Nga ngày nay'
Mikhail Gorbachev với Steve Rosenberg
(phía trước, bên trái), Victor Cooper và nhóm CBS
Trong cuộc
phỏng vấn, Gorbachev nhớ lại những ngày đầu cầm quyền.
"Khi
tôi trở thành Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô, tôi đã đến các thị trấn và
thành phố trên khắp đất nước để gặp gỡ mọi người. Có một điều mà mọi người đều
bàn tán. Họ nói với tôi: 'Mikhail Sergeyevich, chúng ta có vấn đề gì, thiếu
lương thực. Đừng lo. Chúng ta sẽ có đủ lương thực. Chúng ta sẽ trồng trọt.
Chúng ta sẽ tự lo liệu được. Chỉ cần đảm bảo rằng không có chiến tranh.'"
Kể đến đó
thì Gorbachev đã ngấn lệ.
"Tôi
rất choáng váng. Mọi người là thế đấy. Đó là mức độ mà họ đã phải chịu đựng
trong cuộc chiến gần đây nhất," Gorbachev nói.
Mikhail
Gorbachev không hoàn hảo. Không có nhà lãnh đạo là hoàn hảo cả. Nhưng đây là một
người đàn ông quan tâm sâu sắc đến việc ngăn chặn Chiến tranh Thế giới thứ Ba.
Và ông rất quan tâm đến gia đình của mình.
Vì cả hai
điều đó, tôi sẽ nhớ đến ông thật nồng ấm.
----------------------------
TIN LIÊN QUAN
Gorbachev giúp Việt Nam
có cuộc Đổi Mới và hội nhập với Asean?
4 tháng 1
năm 2022
.
Mikhail Gorbachev, người
‘không cứu nổi Liên Xô’, đã qua đời
31 tháng 8
năm 2022
No comments:
Post a Comment