VTC News
03/11/2019
Nhà
lãnh đạo Mỹ khẳng định nước này vẫn đang để lại một lượng binh lính nhất định
nhằm kiểm soát các mỏ dầu ở Syria.
Mỹ không có nhu cầu tuần tra biên giới Syria, tuy
nhiên lại mong muốn duy trì quyền kiểm soát tài nguyên dầu mỏ. Điều này được Tổng
thống Mỹ Donald Trump tuyên bố ngày 1/11, khi trả lời các câu hỏi
của phóng viên trước khi lên đường tới bang Mississippi, nơi ông có buổi gặp gỡ
với cử tri.
“Thỏa thuận ngừng bắn (với Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria) được
duy trì tốt. Chúng ta tự cứu lấy dầu của mình. Nói một cách thẳng thắn, những
người khác có thể tuần tra biên giới ở Syria. Và Thổ Nhĩ Kỳ chiến đấu (ở đây)
hàng nghìn năm nay. Hãy cứ để họ đối phó với biên giới! Chúng ta không muốn làm
điều đó, chúng ta muốn đưa những người lính của mình trở về nhà của họ” -
nhà lãnh đạo Mỹ nói.
“Tuy nhiên, chúng ta vẫn để lại (ở Syria) vài người
lính, bởi chúng ta còn phải bảo vệ dầu mỏ. Tôi thích dầu. Chúng ta đang bảo vệ
dầu của mình” - người đứng đầu chính quyền Mỹ nhấn mạnh.
Theo ông, tại Syria, Mỹ vẫn đang tiếp tục tương tác
cả với các nhóm vũ trang người Kurd và Thổ Nhĩ Kỳ. “Chúng ta làm việc với
người Kurd và, thành thật mà nói, cả với Thổ Nhĩ Kỳ và nhiều quốc gia khác”
- ông Trump cho biết.
Câu hỏi, liệu Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip
Erdogan có đến thăm Washington vào ngày 13/11 hay không, cũng được các phóng
viên đề cập đến.
“Tổng thống Erdogan muốn đến Nhà Trắng. Giữa
chúng tôi có một mối quan hệ rất tốt” - ông Trump trả lời, nhưng không đi
sâu vào chi tiết.
Ngày 9/10, Ankara tuyên bố phát động chiến dịch “Mùa
xuân Hòa bình” ở miền Bắc Syria với mục tiêu thiết lập vùng đệm an ninh tại
đây. Đó là một vành đai bảo vệ cho biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Theo kế hoạch của
Ankara, người tị nạn Syria khi đó sẽ có thể trở về từ Thổ Nhĩ Kỳ. Trong khi đó,
Damascus gọi chiến dịch này là một hành động xâm lược, cộng đồng quốc tế cũng
lên án hành động của Ankara.
Ngày 17/10, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đạt được thỏa thuận tạm dừng chiến sự. Thổ
Nhĩ Kỳ đồng ý ngừng bắn trong vòng 120 giờ, tạo điều kiện cho các đơn vị người
Kurd trong liên minh “Lực lượng Dân chủ Syria” có thể rút khỏi vùng an
ninh biên giới do Ankara tạo ra.
Ngày 22/10, Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng
cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại cuộc họp ở Sochi thông qua bản ghi nhớ
về các hoạt động chung nhằm giải quyết tình hình ở phía Đông Bắc Syria. Các
nhóm người Kurd được trao 150 giờ để rút hoàn toàn khỏi khu vực 30 km về phía
Nam biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ngày 1/11, cuộc tuần tra chung đầu tiên của Nga và Thổ
Nhĩ Kỳ tại biên giới phía Bắc Syria đã diễn ra.
--------------------------
Quốc Hưng (Theo NPR)
Chủ nhật, 3/11/2019
VnExpress - Các mỏ
dầu Syria có sản lượng không đáng kể, nhưng có thể là quân bài mặc cả giá trị của
Mỹ với Nga và chính quyền Damascus.
Dầu mỏ ở Syria bỗng trở thành một chủ đề nóng tại thủ
đô Washington D.C. của Mỹ, sau khi Tổng thống Donald Trump bất ngờ thông báo sẽ
triển khai vài trăm quân cùng xe thiết giáp để bảo vệ các mỏ dầu ở đông bắc nước
này.
Quyết định này trái ngược với lệnh rút hết quân mà
Trump đưa ra trước đó, cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của nguồn tài
nguyên dầu mỏ đối với tình hình khu vực. Một số người cho rằng động lực thúc đẩy
Trump thay đổi quyết định là do nguồn lợi kinh tế từ các mỏ dầu ở Syria.
Tuy nhiên, các chuyên gia Roger Diwan
và Daniel Yerginis của IHS Markit chỉ ra rằng giá trị kinh tế mà các
mỏ dầu ở Syria mang lại cho Mỹ là không cao. Các giếng dầu ở Syria từng chiếm
25% tổng thu ngân sách của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad giai đoạn
trước cuộc nội chiến, nhưng trên thị trường thế giới, nguồn dầu mỏ Syria gần
như không đáng kể.
Với sản lượng 385.000 thùng/ngày trước khi cuộc nội
chiến bắt đầu vào năm 2011, ngành công nghiệp dầu mỏ của Syria chỉ là một
"hạt cát" chiếm chưa đầy 0,5% tổng cung dầu thế giới. Cùng năm
đó, Mỹ sản xuất được 5,7 triệu thùng/ngày và hiện đã nâng lên 12,6 triệu
thùng/ngày.
Sự xuất hiện của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự
xưng đã khiến dầu mỏ của Syria trở bỗng nhiên được cộng đồng quốc tế chú ý,
không phải về mặt sản lượng mà là những điều IS có thể làm với những mỏ dầu
này. Dưới sự kiểm soát của IS, sản lượng dầu của Syria đã giảm 90% xuống còn
khoảng 40.000 thùng/ngày hồi năm 2015.
IS đã có thể "biến những thùng dầu thô thành tiền
mặt" khi buôn lậu dầu sang Thổ Nhĩ Kỳ, bán ra các thị trường địa phương, kể
cả chính quyền Assad, thu về khoảng 500 triệu USD mỗi năm, giúp tổ chức này có
một nguồn tài chính vững chắc và trở thành tổ chức khủng bố giàu nhất từ trước
đến nay. Bên cạnh đó, tài nguyên dầu mỏ đã giúp IS chiêu mộ tân binh từ các
nhóm phiến quân khác ở Syria và trên thế giới vì sẵn sàng trả lương cao.
Trong bối cảnh IS đã bị đánh bại và lui về hoạt động
bí mật, các mỏ dầu từng do tổ chức này kiểm soát giờ được chuyển giao cho Các lực
lượng Dân chủ Syria (SFD) và người Kurd.
Trong suốt cuộc chiến chống IS, các cơ sở khai thác
dầu nằm trên mặt đất là mục tiêu của các cuộc không kích do Mỹ thực hiện cắt đứt
nguồn thu nhập của IS, và chúng tiếp tục bị phá hủy trong các cuộc giao tranh
sau đó. Ngoài ra, hệ thống khai thác dầu mỏ thì không được bảo dưỡng định kỳ
khiến sản lượng dầu của Syria tiếp tục sụt giảm.
Hiện vẫn chưa có con số thống kê chính xác, song sản
lượng dầu của Syria đang được cho là vào khoảng 15.000-30.000 thùng/ngày. Dù vậy,
đây sẽ vẫn là một nguồn tài chính quan trọng đối với SDF và người Kurd.
Việc đưa sản lượng dần mỏ trở lại con số như giai đoạn
trước nội chiến sẽ cần rất nhiều thời gian và tiền bạc, và sẽ chỉ rất ít công
ty dầu khí sẵn sàng làm điều này kể cả khi các vấn đề về chủ quyền giữa các bên
đang quản lý những mỏ dầu đã được giải quyết.
Trước cuộc nội chiến, Syria từng có tương đối nhiều
nhà đầu tư nước ngoài, từ các tập đoàn lớn như Total và Sinopec đến các công ty
nhỏ như Gulfsands, hợp tác với Công ty Xăng dầu Syria (SPC) với các thỏa thuận
chia sẻ sản lượng. Tuy nhiên, bạo lực gia tăng và các lệnh trừng phạt từ Liên
minh châu Âu (EU) hồi cuối năm 2011 đã khiến hầu hết các tập đoàn dầu khí nước
ngoài rời bỏ Syria.
Ngay cả trước khi cuộc nội chiến nổ ra, Syria không
phải là điểm đến hấp dẫn cho các tập đoàn dầu khí, khi doanh thu thường phải
chia sẻ phần lớn với chính phủ Syria. Các mỏ dầu ít ỏi của Syria tập trung chủ
yếu ở hai khu vực là vùng đông bắc và dọc theo sông Euphrates, không thể sánh bằng
những nơi có trữ lượng dầu mỏ lớn ở Iraq hay Vịnh Ba Tư.
Với trữ lượng dầu mỏ thấp, nằm rải rác và cách xa
các cơ sở xuất khẩu ở Địa Trung Hải, nguồn tài nguyên dầu của Syria nhìn chung
chỉ nằm bên lề "cuộc chơi dầu mỏ" ở Trung Đông và ngành công nghiệp dầu
mỏ thế giới.
Dù vậy, Mỹ có
một số lý do để duy trì lực lượng bám trụ tại các mỏ dầu nước này, trong đó điều
quan trọng nhất được Washington nêu ra là sự hiện diện của lính Mỹ đảm bảo rằng
các mỏ dầu này không rơi vào tay IS một lần nữa.
Dù thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi đã bị tiêu diệt,
IS vẫn còn hàng nghìn tay súng ở Iraq và Syria, cộng thêm một lượng lớn phiến
quân đang bị giam trong các nhà tù do người Kurd kiểm soát. Kể cả khi IS không
có khả năng "trở lại thời hoàng kim", các tay súng của tổ chức này vẫn
có thể phá hoại các mỏ dầu, nguồn tài nguyên đáng giá nhất của Syria.
Lý do thứ hai
là việc bám trụ ở các mỏ dầu này khiến Mỹ nắm trong tay một "quân bài mặc
cả" với cả Nga lẫn chính quyền Assad trong quá trình đàm phán sau
này.
Mỹ từng đổ nhiều tiền của để hỗ trợ các nhóm nổi dậy
"ôn hòa" chống lại chính quyền Assad. Tuy nhiên, sau khi Nga can thiệp
quân sự vào Syria, các nhóm nổi dậy lần lượt bị đánh tan tác, mất hết các vùng
kiểm soát ở miền nam Syria và buộc phải lui về co cụm ở tỉnh Idlib giáp biên giới
Thổ Nhĩ Kỳ.
Mỹ sau đó quay sang ủng hộ dân quân người Kurd nhằm
duy trì vị thế và ảnh hưởng của mình ở Syria. Tuy nhiên, uy tín của Mỹ bị sứt mẻ
nghiêm trọng khi Trump ra quyết định rút quân hồi đầu tháng 10, khiến Nga gần
như trở thành bên có tiếng nói quan trọng nhất trên bàn cờ Syria.
Việc nắm trong tay các mỏ dầu, vốn là nguồn thu quan
trọng nhất của chính quyền Assad, sẽ giúp Mỹ có tiếng nói trong quá trình đàm
phán hậu nội chiến và đảm bảo quyền lợi cho phe đối lập cũng như dân quân người
Kurd.
Kiểm soát các mỏ dầu giúp Mỹ nắm giữ "động
cơ" cho quá trình hồi phục nền kinh tế của Syria trong thời kỳ hậu chiến,
vốn đòi hỏi rất nhiều nguồn lực và tiền bạc. Tuy nhiên, dù với lý do gì, các nỗ
lực để giúp các mỏ dầu này có thể đạt được sản lượng như trước nội chiến sẽ cần
rất nhiều thời gian.
Những tác động đến nguồn tài nguyên dầu mỏ ở Syria sẽ
có ảnh hưởng lớn đến tương lai của đất nước đang kiệt quệ vì khủng hoảng này.
Do vậy, dù không có giá trị cao trong tổng cung dầu thế giới, những mỏ dầu ở
Syria vẫn là mục tiêu mà Mỹ không thể từ bỏ.
Quốc
Hưng (Theo NPR)
------------
Petrotimes
02/11/2019
Tổng
thống Mỹ Donald Trump mới đây cho rút hầu hết binh lính khỏi Syria sau khi đạt
thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Washington không muốn “nhả” số mỏ dầu mà
họ đang nắm giữ cùng với người Kurd ở Syria.
Khi quyền lợi của Mỹ bị đe dọa
Cuối năm 2017, tổ chức khủng bố IS gần như bị đẩy
hoàn toàn ra khỏi các khu vực chiếm đóng ở Syria. Nhưng cuộc chiến chống khủng
bố đã nhường chỗ cho một cuộc đối đầu mới. Người Kurd đã không trao trả các
vùng lãnh thổ được giải phóng khỏi những kẻ khủng bố cho chính quyền trung ương
Damas và quyết định tăng cường hợp tác với Mỹ. Ranh giới chia cắt giữa chính
quyền Damas và lực lượng người Kurd là sông Euphrates. Phía Đông của dòng sông
này do người Kurd chiếm đóng là nơi có nhiều mỏ dầu, hiện đang được các công ty
quân sự tư nhân của Mỹ kiểm soát việc khai thác.
“Chúng tôi đang thực hiện các bước để củng cố lực lượng tại tỉnh Deir
ez-Zor, Syria, trong đó bao gồm cả các lực lượng cơ giới, để bảo đảm rằng IS sẽ
không thể tiếp cận các mỏ dầu ở đây, từ đó cho phép chúng có nguồn thu để tiến
hành các cuộc tấn công trong khu vực, vào châu Âu và Mỹ”, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Epser nói trong một cuộc họp báo sau
cuộc họp với các đối tác trong NATO hôm thứ Sáu tuần trước. Ông Esper đã xác nhận
việc duy trì sự hiện diện của quân đội Mỹ ở căn cứ Al-Tanf, phía Tây Syria. Ông
Esper nói: “Chúng tôi cũng đang xem xét
làm thế nào tái bố trí các lực lượng của mình trong khu vực để bảo đảm an toàn
cho các mỏ dầu. Nếu cần thiết, tất cả các lực lượng sẽ được lệnh quay trở lại
Syria”.
Sau khi thông báo vào ngày 6-10-2019 về việc rút
1.000 lính Mỹ khỏi phía Đông Bắc Syria, để mở đường cho một chiến dịch quân sự
của Thổ Nhĩ Kỳ chống lại lực lượng người Kurd, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên
bố rằng một số lượng nhỏ binh sĩ Mỹ sẽ ở lại Syria để bảo vệ các khu vực có dầu.
“Trước đây, chúng tôi từng bảo đảm an
ninh cho các mỏ dầu ở Syria. Chúng tôi sẽ bảo vệ các mỏ dầu đó và quyết định sẽ
làm những gì trong tương lai”, ông Trump tuyên bố ngày 24-10-2019.
Cùng ngày, Lầu Năm Góc đã xác nhận việc gửi quân tiếp
viện để bảo vệ các mỏ dầu ở Syria, nhưng không nói rõ số lượng và thiết bị.
Ngày 26-10-2019, AFP dẫn lời một quan chức của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, một
đoàn xe gồm khoảng 13 xe quân sự của Mỹ đã vào Syria từ nước láng giềng Iraq.
Về mặt chính thức, việc Mỹ gửi quân trở lại Syria là
ngăn chặn IS chiếm lại các mỏ dầu lớn nhất Syria, hiện đang được liên minh
Arab-Kurd của lực lượng Dân chủ Syria (SDF) ở tỉnh Deir ez-Zor kiểm soát. Những
chiến lược mới này thể hiện sự thay đổi hoàn toàn trong quan điểm của Mỹ. Trước
đây, Mỹ đã biện minh cho sự hiện diện của họ trên đất Syria là nhằm chống lại
IS mặc dù Tổng thống Syria Bashar al-Assad không muốn Washington làm điều đó,
chuyên gia Nick Heras thuộc Trung tâm An ninh Mỹ nói với AFP. Theo chuyên gia
này, về cuộc xung đột Syria, chính quyền Mỹ đang cố gắng nắm giữ nguồn tài
nguyên dầu mỏ của Syria làm con tin và sử dụng chúng làm điều kiện trao đổi để
buộc Tổng thống Assad và Nga chấp nhận yêu cầu của Mỹ trong quá trình giải quyết
chính trị cuộc xung đột Syria. Nhiệm vụ của Mỹ ở Syria đang chuyển từ cuộc đấu
tranh cao quý chống lại tổ chức khủng bố đáng sợ nhất thế giới sang một cuộc mặc
cả ảo tưởng buộc Tổng thống Assad thay đổi hành vi của mình bằng cách chiếm giữ
dầu của Syria.
Trước đó, Tổng thống Donald Trump thậm chí còn đề
nghị cử một trong các công ty dầu lớn của Mỹ đến khai thác dầu của Syria. Lý giải
cho kế hoạch này, ông Trump nói rằng, dầu mỏ ở Syria rất có giá trị vì nhiều lý
do. Thứ nhất, đây là nhiên liệu tiếp tế của IS. Thứ hai, nó giúp cho người
Kurd, vì nó về cơ bản bị lấy đi từ người Kurd. Và cuối cùng, nó có thể giúp Mỹ,
vì Mỹ cũng nên có phần của mình. Theo AFP, hai công ty dầu khí lớn nhất của Mỹ
hoạt động ở Trung Đông là Exxon Mobil và Chevron hiện từ chối bình luận về lời
đề nghị này.
Hợp pháp hay không?
“Điều đó sẽ là bất hợp pháp”, cựu đặc phái viên đặc
biệt của Mỹ tại Syria, Brett McGurk, người đã từ chức vào tháng 12-2018, nói
trong một cuộc họp báo. “Dù
muốn hay không, dầu mỏ Syria thuộc về nhà nước Syria” ông Brett
McGurk nói. Nhà ngoại giao này cho biết, Mỹ đã có một thời gian dài ấp ủ ý tưởng
khai thác dầu của Syria, theo thỏa thuận với Moscow và đưa lợi nhuận kiếm được
vào một quỹ phát triển sẽ được trao lại cho Nhà nước Syria sau khi nội chiến kết
thúc.
“Những gì Washington hiện đang làm, chiếm giữ và kiểm soát các mỏ dầu ở
miền Đông Syria, chẳng khác nào cướp đoạt tài nguyên dầu mỏ của Syria”, Bộ Quốc phòng Nga khẳng định trong một tuyên bố ngày 26-10-2019.
Mỹ không có sứ mệnh theo luật quốc tế hay luật của nước Mỹ về tăng cường sự hiện
diện ở Syria. Động thái của Mỹ thực chất là nhằm bảo vệ những kẻ buôn lậu dầu,
chứ không phải do các mối lo ngại an ninh thực sự. “Mọi mỏ dầu và tài nguyên khoáng sản trên lãnh thổ Syria không thuộc về
những kẻ khủng bố IS và chắc chắn cũng không thuộc về những người Mỹ chống IS,
mà là tài sản của Syria”, Bộ Quốc phòng Nga nhấn mạnh.
Hồi đầu tháng 8-2019, nhật báo Izvestia của Nga dẫn
lời Đại tướng Sergei Rudskoy - Cục trưởng Cục Tác chiến thuộc Bộ Tổng tham mưu
Nga - cho biết, số lượng các công ty quân sự tư nhân của Mỹ đã gia tăng mạnh tại
các cơ sở dầu mỏ ở Syria. Theo Đại tướng Rudskoy, nhìn chung, việc sản xuất
nhiên liệu bất hợp pháp đang diễn ra trên các mỏ al-Omar, Tanak và Konako ở tỉnh
Deir ez-Zor. Đây là những mỏ dầu khí lớn nhất. Ngoài ra, các hoạt động tương tự
cũng đã diễn ra tại một số mỏ nhỏ khác ở các tỉnh lân cận Hassaké và Racca,
vùng lãnh thổ hiện do quân đội người Kurd thuộc lực lượng Dân chủ Syria kiểm
soát, sau khi đánh đuổi những kẻ khủng bố IS ra khỏi các vùng lãnh thổ này với
sự giúp đỡ của người Mỹ. “Có một mạng lưới tội phạm cung cấp dầu xuyên biên giới
của Syria. Đây là một sự cướp bóc tài sản quốc gia của Syria”, tướng Rudskoy
nói.
Laurie Blank, Giáo sư Trường Luật Emory thuộc Đại học
Emory ở Atlanta, Georgia, nói: “Luật pháp
quốc tế chắc chắn chống lại những kiểu khai thác như vậy”. Trong khi đó,
Bruce Riedel, cựu cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và hiện là thành viên cao cấp của
Viện Brookings nhận định: “Đây không chỉ
dừng lại là động thái pháp lý đáng ngờ, nó gửi đi thông điệp tới toàn bộ khu vực
và thế giới rằng Mỹ muốn đánh cắp dầu”.
Xét về trữ lượng hydrocarbon và mức độ sản xuất,
Syria không so sánh được với các quốc gia khác trong khu vực, đặc biệt là các
nước vùng Vịnh. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu cuộc xung đột, Syria đã sản xuất gần
400.000 thùng mỗi ngày. Phần lớn lượng dầu này đã được xuất khẩu sang châu Âu,
mang lại vài tỉ euro mỗi năm cho chính quyền Damas.
Việc buôn lậu dầu của những kẻ khủng bố, các lệnh trừng
phạt, chiến tranh, hành động của người Kurd và các đồng minh Mỹ đã làm tổn hại
nghiêm trọng nền kinh tế Syria. Bộ trưởng Dầu mỏ Syria Ali Ghanem cho biết, thiệt
hại trực tiếp và gián tiếp trong lĩnh vực dầu mỏ của Syria trong năm 2018 lên tới
hơn 74 tỉ USD.
S.Phương
No comments:
Post a Comment