10/11/2019
Một bài báo trên Zing của tác giả Minh Đức có tựa “Gần nửa dân số Mỹ nghèo đói và
sống bấp bênh?” đang là đề tài cười cợt của mạng xã hội. Không mấy ai
tin vào bài báo vì người hiểu biết nhận thức sự thật qua những gì mắt thấy tai
nghe nên đối với bài viết mang tính định hướng quần chúng theo nhãn quan tuyên
giáo khó thuyết phục họ, nhất là vào thời đại kỹ thuật số. mọi thông tin đều hiện
rõ chỉ qua một cái nhấp chuột.
Thật ra tác giả Minh Đức
đã rất cẩn thận khi đưa những thông tin lấy từ hai nguồn: Một từ trang tin của NPR (National
Public Radio) có trụ sở tại Washington DC và hai là The
Hill tờ báo của Quốc Hội Mỹ xuất bản mỗi khi có phiên họp Quốc Hội.
Hai nguồn này rõ ràng là
khả tín nhưng đúng theo nguyên tắc báo chí, Minh Đức phải dẫn nguồn cụ thể cho
người đọc dễ theo dõi và so sánh nếu có nghi ngờ bởi vì gốc của hai nguồn từ tiếng
Anh và bài viết đăng trên Zing là tiếng Việt nên một bài viết dù trích dẫn cũng
phải sát với nguyên văn nhằm tránh sự sai lệch nếu không muốn nói là thiếu sót.
Do sự nhạy cảm của đề tài
nên bài viết lại càng phải dẫn nguồn. Rất tiếc, tác giả đã không làm điều này.
Sự khác biệt giữa nguyên
bản và bài viết gây cho người đọc tại Việt Nam những suy nghĩ sai về sự thật của
nước Mỹ mà theo tựa đề “có gần nửa dân số là nghèo đói và sống bấp bênh”. Trong
khi ngay trên bài viết của mình tác giả viết:
“Theo NPR, khảo sát của Cục Điều tra Dân số Mỹ cho thấy tỷ lệ người dân trong
diện nghèo đói giảm từ 12,3% năm trong 2017 xuống còn 11,8% vào năm 2018. Điều
đó có nghĩa là khoảng 38,1 triệu người Mỹ sống trong nghèo đói, tương đương với
việc cứ 8 người Mỹ thì có một là người nghèo.” Như vậy thì làm sao gần phân nửa dân số Mỹ nghèo
đói?
Tác giả đã dịch sai – vì
không hiểu hết tiếng Anh hoặc văn hóa Mỹ - khi cho rằng “emergency” là “cấp cứu
y tế”. Thật ra, trong ngữ cảnh này, “emergency” chỉ đơn thuần là một chi tiêu cần
thực hiện ngay lập tức; và không nhất thiết có ý nghĩa y tế. (Theo FED, 43% dân
số Mỹ không đủ khả năng chi trả hóa đơn 400 USD khi được cấp cứu y tế.) trong
khi ngữ cảnh của đoạn văn trên được trích từ CNN:
40% of Americans can't cover a $400 emergency
expense. “Four in ten Americans can't, according to a new report from the
Federal Reserve Board. Those who don't have the cash on hand say they'd have to
cover it by borrowing or selling something” phải được dịch là “trường hợp
khẩn cấp” “Theo một báo
cáo mới từ Ủy ban Dự trữ Liên bang bốn trong mười người Mỹ không có tiền mặt
trong tay họ phải mượn hoặc bán một thứ gì đó khi có trường hợp khẩn cấp.”
Thực tế ở Mỹ, người thu
nhập thấp có những ưu tiên hơn hẳn người thu nhập trung bình và trên trung
bình. Họ có thể được trợ giúp từ chính phủ trong các chương trình y tế, nhà ở
cũng như thực phẩm dinh dưỡng. Thu nhập thấp được tính theo từng tiều bang
nhưng sai lệch nhau rất nhỏ. Tiểu bang Washington quy
định gia đình có 2 người tính chung thu nhập 26.600 đô la là thu nhập thấp.
Nhìn con số này khó có người Việt Nam nào cho rằng cách tính toán kiểu Mỹ là
không hiện thực vì theo Việt Nam, Chuẩn nghèo: 700.000 đồng/người/tháng ở khu vực
nông thôn và 900.000 đồng/người/tháng ở khu vực thành thị. Quyết định này
được thực hiện từ ngày 01 tháng 01 năm 2016.
Theo quy chuẩn chính thức
được Cơ
quan Thống kê Quốc gia cho biết “Thu nhập trung bình thực tế năm 2018
của các hộ gia đình châu Á tăng 4,6% so với năm 2017 lên 87.194 đô la, trong
khi thu nhập trung bình thực của người da trắng không có gốc Tây Ban Nha
(70.642 đô la), da màu (41.361 đô la) và các hộ gia đình gốc Tây Ban Nha
(51.450 đô la)”
Như vậy tại sao tác giả
Minh Đức cho rằng “Gần nửa dân số Mỹ nghèo đói và sống bấp bênh”?
Tác giả dựa vào ý kiến của
hai chuyên gia kinh tế là Elise Gould và Karen Dolan đề nghị cách tính của họ
khác với những gì mà Cơ quan Thống kê Quốc gia vẫn làm hằng năm.
Sự khác biệt giữa cách
tính dựa vào Thống kê và ý kiến phản biện của các chuyên gia kinh tế không thể
làm chuẩn mực cho một sự thật về sự nghèo đói của nước Mỹ. Hơn nữa hai chuyên
gia kinh tế này là người không hài lòng với chính sách kinh tế của Tổng thống
Trump; càng không nên lấy đó làm chuẩn mực!
No comments:
Post a Comment