06/11/2019
Hôm nay là ngày giỗ thứ 359 của Đức cha Alexandre de
Rhodes, người có công to lớn trong công trình tập thể tác tạo ra chữ quốc ngữ.
Hôm nay cũng là ngày kỷ niệm tròn một năm chúng tôi
cùng 20 thân hữu người Việt Nam sang Isfahan, Ba Tư, tổ chức lễ khánh thành bia
tri ân cha Đắc Lộ ngay trên ngôi mộ của ngài.
KHỞI ĐẦU
Nhớ lại nay đã gần 2 năm, cuối năm 2017, một sự kiện
văn hóa đã xuất hiện tại Việt Nam: nguyên là Phó Hiệu trưởng của
Trường Đại học Sư phạm ngoại ngữ Hà Nội, đã đưa ra đề nghị cải tạo cách viết
chữ quốc ngữ. Cách viết của ông ấy làm cho tiếng Việt na ná giống tiếng Trung
Quốc được phiên âm bằng ký tự la tinh.
Tôi rất buồn, nhưng tôi có thói quen phản ứng tích cực
chứ không hành xử tiêu cực. Tôi không tìm cách phê phán ai, tôi chỉ nói tại sao
mình không đưa ra một đợt tôn vinh chữ quốc ngữ, cách phản ứng tích cực hữu hiệu
cho việc phản bác sai trái.
Bởi vì chúng
tôi cho rằng chữ quốc ngữ đã quyện vào tâm hồn dân tộc. Tất cả người Việt nói
tiếng Việt đều viết chữ quốc ngữ. Bây giờ cứ nhìn thấy chữ quốc ngữ thì người
Việt đã tìm thấy tâm hồn, tìm ra ý thơ, nét nhạc. Cho nên mình phải bảo tồn và
tôn vinh nó. Mà muốn làm vậy thì trước hết phải tri ân những người tiền bối đã
khai sinh ra chữ quốc ngữ.
Ngày 31 tháng
12, 2017 tôi đã đưa lên trang Facebook cá nhân
LỜI ĐỀ NGHỊ: TÔI ĐỀ NGHỊ NGƯỜI VIỆT CHÚNG TA TRONG
VÀ NGOÀI NƯỚC ĐỒNG TÂM HIỆP SỨC TẠO ĐIỀU KIỆN DI DỜI HÀI CỐT CỦA CỤ ALEXANDRE
DE RHODES VỀ VIỆT NAM, CHỌN MỘT ĐỊA ĐIỂM CHÔN CẤT THẬT TRANG TRỌNG, ĐỂ DÂN VIỆT
CÓ ĐIỀU KIỆN THĂM VIẾNG THẮP HƯƠNG TRI ÂN VỊ ĐẠI ÂN NHÂN NÀY CỦA TOÀN DÂN TỘC.
ĐỒNG BÁO NGHĨ SAO? NĐH
Đề nghị này đã được gần 800 người ưa thích, 200 lời
bình và 300 người chia sẻ. Một sự ủng hộ nồng nhiệt đến bất ngờ, như khuyến
khích tôi bắt tay vào việc.
CON ĐƯỜNG DẤNG THÂN CỦA TÔI CHO CHỮ QUỐC NGỮ BẮT ĐẦU
TỪ ĐÂY!
Tôi tìm cách liên lạc qua internet với nhà thờ Cơ đốc
giáo Vank tại Isfahan, Ba Tư, có sở giáo xứ quản lý khu mộ ISFAHAN. Tôi đã
nhanh chóng phải đổi ý kiến vì họ cho hay là theo truyền thống Cơ đốc, việc di
dời ngôi mộ một giáo sỹ là hoàn toàn vô vọng!
ĐI TIỀN TRẠM GIẢI QUYẾT THỦ TỤC
Tôi bèn quyết định đích thân sang Ba Tư tìm cách dựng
bia tri ân ngài. Đặt một bia đá ở ngôi mộ cổ không phải là việc dễ. Thứ nhất,
phải được người quản lý nghĩa địa đồng ý. Thứ hai là phải được nhà thờ chấp thuận,
vì đây là nghĩa địa Cơ đốc. Rồi phải có ý kiến quyết định của chính quyền địa
phương. Đừng quên Iran đang có chế độ toàn trị hồi giáo cực đoan. Họ coi các đạo
giáo khác là thù ngịch.
Biết khó nhưng tôi vẫn lạc quan tin tưởng sẽ vượt
qua được hết các chướng ngại.
Tháng 5/2018 sau khi liên lạc được với một hướng dẫn
viên du lịch người Ba Tư, nhất là người học trò cũ gốc Ba Tư Bijan Borhani đã bảo
vệ thành công một luận án tiến sỹ tại Đại Học Compiègne, dưới sự hướng dẫn của
tôi năm 1990 tôi đã thấy có sự giúp đỡ cần thiết để đủ tự tin lên đường sang
Tehran.
Đến Istanbul đổi máy bay đi Ba Tư thì thách thức đến
ngay. Học trò tôi nhắn tin là giấy phép đặt bia cần thủ tục chính thức thông
qua Đại Sứ Quán Việt Nam. Tôi bảo như vậy là có thể khá lâu. Sáu đó vài phút
anh ta nhắn là có thể thông qua Đại Sứ Pháp hay Ba Lan. Tôi ý thức ngay là trước
mắt rào cản sẽ bề bộn và khả năng được phép lần này là sẽ không cao. Tại sân
bay tôi soạn thảo nội dung văn bia, dịch ra tiếng Anh và tiếng Pháp rồi gửi đi
nhờ học trò dịch ra tiếng Ba Tư. Tôi không quên dặn học trò nên nhờ một nhà văn
giúp chỉnh sữa để câu văn hay và chính xác.
Và tôi không thay đổi lịch đi. Chỉ nhắn cho hướng dẫn
viên du lịch biết là nên rút ngắn chương trình du lịch, nhanh chóng tổ chức cho
tôi đến Isfahan để tập trung xin giấy phép.
Đến Tehran phải sang máy bay nội địa đi Shiraz, rồi
lấy xe con theo đường bộ ngang qua các thành phố Yazd, Persepolis, Naein, để
ngày thứ 6 là phải có mặt tại Isfahan.
Đến khách sạn trời đã tối, dùng cơm xong là về phòng
thư giản sau đường dài. Khách sạn tại đây Internet rất chập chờn, không có mạng
xã hội, cũng chẳng có Google! Bận tâm về việc xin giấy phép dựng bia, mãi đến 2
giờ sáng mà không thể chợp mắt. Bỗng thiếp đi lúc nào không biết, rồi mơ màng
thấy ngài Alexandre de Rhodes hiện ra trong giấc mơ.
Tôi quan tâm đến ngài chỉ mới đây có mấy tháng đọc
tài liệu về ngài cũng chưa nhiều, hình ảnh ngài lâu lâu xuất hiện trên mạng khi
tra cứu… Thế mà trong giấc mơ ngài xuất hiện nhìn tôi với đôi mắt quen thuộc
thân tình như một bậc tiền bối của gia tộc. Ngài nhìn tôi nở nụ cười khoan
dung, thông cảm như nhắc nhở khích lệ tôi hãy kiên nhẫn trong dự định đang thực
hiện.
Sáng thức dậy sau điểm tâm là phải tìm mua một cụm
hoa trên đường đến khu nghĩa địa. Cũng may người tài xế là hướng dẫn viên du lịch,
đang sinh sống và biết rõ thành phố Isphahan nên những mong muốn của tôi được
giải quyết nhanh chóng với hiệu quả khá cao.
Như hình ảnh đính kèm theo bài, bó hoa chúng tôi định
viếng dâng có ba màu rõ nét: Vàng, Xanh, Đỏ… Tôi yêu màu vàng vì màu này này thể
hiện tính truyền thống dân tộc, màu xanh biểu hiện lòng yêu chuộng tự do tinh
thần dân chủ và màu đỏ nói lên khát vọng ngàn đời công bằng, bác ái của dân Việt.
Khu nghĩa địa của người Armenia tại Isfahan rộng gần
300.000 m2 được xây dựng đã 500 năm nay tại vùng Jolfa khu ngoại ô của thành phố.
Ông Rostam Gharibian, người quản gia khu mộ đang chờ chúng tôi. Nhắc đến tên
cha ADR là ông dẫn ngay đến phần mộ của ngài, được chôn cất tại đây đã gần 400
năm (5/11/1660)!
Mộ ngài nằm song song với hai mộ khác, nhỏ hơn. Tôi
không nhìn thấy tên ngài trên bia hiện hữu, tấm đá dày đậy trên quan tài. Một lớp
bụi thời gian đang che khuất. Tôi nhờ ông Gharibian cho gọi nhân viên mang một
thùng nước và tấm khăn chùi rửa sạch sẽ. Quan sát kỹ tên Alexandre de Rhodes hiện
ra bên dưới có ghi rõ năm tháng ngài mất!
Tôi lại cho gọi tài xế cho xe chở bó hoa vào bên mộ
ngài ADR. Khu mộ khá rộng rãi, khoáng đãng, xe hơi có thể thoải mái đến thẳng gần
chân mộ. Tôi tự mình mang cụm hoa ba màu, trân trọng đặt trên tấm bia trước khi
bắt đầu hành lễ tưởng niệm tri ân.
Điều lạ là dưới ánh nắng trưa, sau khi tẩm nước, tấm
bia cổ đã đổi thành hai cung bậc trắng đen, tự nhiên xuất hiện một đoàn người
đang kéo nhau đi… Người đi đầu còn đối chiếc nón lá truyền thống Việt Nam.
Tôi trân trọng đặt bó hoa lên phần mộ và bắt đầu làm
lễ tri ân. Tôi khấn vái ngài ADR phù hộ cho một nước Việt Nam hòa bình, dân chủ,
cho người Việt Nam ấm no, độc lập, tự do, hạnh phúc.
Sau khi hành lễ và chụp hình lưu niệm, chúng tôi được
ông Arman Simonian, giám đốc khu nghĩa địa mời về văn phòng uống trà đàm đạo.
Sau khi nghe tự giới thiệu về mình và trình bày mục đích thăm viếng mộ, ông
Simonian xem xét rất kỹ nội dung văn bia đã soạn sẵn dùng 4 thứ tiếng Việt-Pháp-Anh-Ba
Tư.
Ông gật gù thích thú là văn bia có cả tiếng Ba Tư với
dòng chữ rất đúng chính tả. Ông nói ngay là, với một tinh thần vô tư và nhân
văn như vậy, có lẽ sẽ không có vấn đề gì về thủ tục.
Nghe ông nói tôi như cởi tấm lòng, rồi theo ông đi
xem các mẫu bia đã đặt trước đây tại nghĩa địa. Ông bảo vì là mộ cổ, chúng tôi
không được phép dựng bia thẳng đứng như hiện nay mà phải tuân thủ chuẩn đang áp
dụng. Bia phải thấp, dựa lưng vào mộ, ngay trước đầu mộ hay nằm theo sườn mộ.
Vì nội dung đã soạn có đến 4 thứ tiếng nên giải pháp thứ hai (với kích thước
160x50x3 cm) là hợp lý nhất (xem sơ đồ tôi phát họa ngay sau buổi bàn thảo với
giám đốc khu nghĩa trang). Vì đá là vật liệu giòn dễ vỡ, tôi quyết định thuê thợ
thực hiện tấm bia dài 1,6 mét ngay tại Isfahan. Còn tâm nguyện mang đá từ Quảng
Nam sang Iran, tôi sẽ dành cho tấm bia nhỏ hơn (60x50x3 cm) mà nội dung ngắn sẽ
xác định sau.
Chúng tôi từ giã ông, cám ơn ông và hẹn gặp lại sau
khi bàn thảo với Ban Giao dịch công chúng của nhà nhà thờ Vank…
Trên đường về khách sạn, ngồi trên xe nhìn đường phố
Isfahan nhộn nhịp dưới những tàng cây sum sê tỏa mát, lòng tôi rạo rực một tinh
thần lạc quan khác với cách đây mấy hôm.
Sáng hôm sau chúng tôi đến giáo đường Thiên chúa
VANK là gặp ngay người chủ nhiêm Ban Giao dịch Dân chúng. Ông này trả lời ngay
là nhà thờ đã xem nội dung văn bia, chỉ cần chính quyền thành phố bật đèn xanh
là xong.
Chúng tôi cũng đã tìm đến cửa thứ ba là Cục Quản Lý
Văn hóa cách nhà thờ Vank không xa lắm. Cục này là một cơ quan có cơ sở khang
trang, có ban thư ký túc trực. Người thư ký (nam) cho chúng tôi hay là ông chủ
nhiệm đi vắng có việc và yêu cần chúng tôi kiên nhẫn chờ nhiều lắm là 20 phút.
Nhưng chỉ sau 10 phút là ông Giám đốc xuất hiện, ân cần mời chúng tôi vào văn
phòng bên cạnh. Văn phòng khá trang nghiêm rộng rãi. Phía sau ghế ngồi của giám
đốc có ảnh hai vị lãnh dạo nhà nước Hồi giáo là các cố lãnh đạo tối cao
Ayatollah Ruhollah Khomeini và đương kim lãnh đạo Ayatollah Ali Khamenei.
Sau khi nghe chúng tôi giải thích chuyến đi và tham
khảo nội dung văn bản bia sắp dựng, ông tỏ vẻ rất hài lòng. Nghe tôi bảo là tôi
đã từng có sinh viên, nhất là nghiên cứu sinh tiến sỹ người Iran tại Đại học
Liège, ông rất vui, bảo đang có người cháu cũng đang du học tại Bỉ. Ông nói việc
này không cần văn bản cho mất thời gian, chỉ cần nhà thờ Vank đóng con dấu vào
nội dung bài văn bia là được. Rồi ông điện thoại ngay cho nhà thờ Vank cùng ban
quản lý nghĩa địa xác nhận đồng tình của Cục Quản Lý Văn hóa thành phố.
Ông cũng vui vẻ chụp hình lưu niệm cùng tôi và chúc
chúng tôi thành công trong công việc…
Như vậy việc dựng bia không phải là động tác giản dị,
phải qua 3 cửa nhưng không cửa nào chúng tôi gặp trở ngại. Từ cấp cao cho đến cấp
thấp, tôi không thấy có dấu hiệu vòng vo, vòi vĩnh đáng chê trách nào cả.
Chúng tôi ghé lại nhà thờ lấy con dấu, sau đó ghé lại
khu nghĩa địa để cụ thể hóa việc thiết kế và xây dựng bia. Té ra các thợ khắc
chữ và dựng bia nằm ngay trong khu nghĩa trang. Tất cả các bàn bạc kỹ thuật đều
được ông Giám đốc nghĩa địa tham gia. Tuy tôi có măc cả về giá thành, hợp đồng
hai bên đã được thỏa thuận khá nhanh, ký kết văn bản viết tay ngay tại chỗ.
Việc tôi quan tâm nhất là chi tiết kỹ thuật khắc chữ.
Tôi đã phải trực tiếp làm việc với thợ khắc chữ vì tôi e họ không quen khắc chữ
quốc ngữ Việt Nam! Tôi thêm: coi chừng có sai là tôi sẽ yêu cầu sữa chữ ngay và
trách nhiệm sẽ về phía nhà thầu. Bia phải bảo đảm tuổi thọ hàng trăm năm.
Tôi cũng bàn thêm chi tiết nền móng cho việc đặt
bia, xác định giá thành tổng hợp và chi trả 20% ngay tại chỗ gọi là tiền đặt cọc.
Đề án đặt bia tri ân ngài Alexandre de Rhodes (ADR)
như vậy đã được lên kế hoach và đã hoàn tất thủ tục cũng như ký kết chi tiết kỹ
thuật thi công.
Trưa hôm ấy 28/5/2018, tôi đã mời ông Hojat, người
hướng dẫn đi ăn nhà hàng với chúng tôi. Chưa bao giờ tôi dùng món thịt trừu nướng
than hồng với cơm Ba Tư ngon miệng như thế.
Một kết quả nhanh đến bất ngờ nhờ chuẩn bị kỹ lưởng:
Văn bia cô đọng đa ngữ, có ngôn ngữ người bản xứ. Và có lẽ thông hành thứ hai dự
phần là chút uy tín nhỏ, còn sót lại của nguyên một giáo sư đại học tại Bỉ.
NGÀY KHÁNH THÀNH BIA TRI ÂN
Gần 6 tháng sau, bia tri ân đã chính thức được trân
trọng đặt để và một buổi lễ khánh thành long trọng, ấm cúng và trang nghiêm đã
được tổ chức tại mộ phần cha Alexandre de Rhodes sáng ngày 5/11/2018, nhân ngày
giỗ thứ 358 của Đức cha.
Buổi lễ đã có sự tham dự của chính quyền thành phố:
Ông Mazaheri (cộng đồng Hồi giáo tại Isfahan – cộng đồng chủ quản), Ông
Gestabian (cộng đồng cơ đốc giáo Armenian tại Isfahan), Bà Gukasian (trưởng
phòng quan hệ dân chúng nhà thờ VANK) và 20 công dân Việt Nam đến từ ba miền đất
nước, có cả người Việt định cư ở nước ngoài.
Giáo
sư Nguyễn Đăng Hưng, Viện Trưởng Viện Tôn Vinh Quốc ngữ (ĐH Duy Tân) đã
phát biểu mở đầu trong sự xúc động sâu lắng của cử tọa:
“Hôm nay, chúng tôi, những thường dân từ Việt Nam xa
xôi, là nội trợ gia đình, là hướng dẫn viên du lịch, là chuyên gia nhiếp ảnh,
là nhà báo, nhà thơ, nhà văn, nhà khảo cổ học, giáo sư đại học, đến từ Nam,
Trung, Bắc, có người định cư ở nước ngoài hồi hương. Chúng tôi vượt không
gian trên 6000 km tụ tập về đây, nhân ngày giổ thứ 358 của ngài.
Chúng tôi kính cẩn đặt bia tri ân, với tư cách là
người Việt Nam, nói tiếng Việt và sử dụng mỗi ngày Chữ Quốc Ngữ.
.
Chúng tôi ghi rõ lòng biết ơn sâu xa của chúng tôi
lên bia đá: ‘Tri ân Cha
Alexandre de Rhodes đã đóng góp to lớn trong việc tạo tác Chữ Quốc Ngữ – chữ Việt
viết theo ký tự Latinh’ (We are very grateful to Father Alexandre de
Rhodes who contributed greatly to the creation of Chữ Quốc Ngữ, Vietnamese script using the Latin alphabet).
…
Chúng tôi tin tưởng rằng từ nay, tấm
bia đá lấy từ Quảng Nam này, nơi ngài lần dầu đặt chân đến học tiếng Việt, sẽ
mãi mãi đứng dưới chân ngài, đem đến cho ngài hơi ấm và lòng biết ơn sâu sắc của
người Việt chúng tôi!”
Sau đó, các vị khách quí đã phát biểu bằng tiếng Ba
Tư, tiếng Anh. Nhà khảo cổ học Nguyễn Thị Hậu và nhà văn Hoàng Minh Tường đã có
bài phát biểu.
Cộng đồng nói tiếng qua đại diện là bà Anna Owhadi
Richardson, Chủ tịch Hội Ái hữu Alexandre Yersin (AD@lY) đã gửi lời chia sẻ và ủng
hộ bằng tiếng Pháp.
Buổi lễ thắp hương và dâng hoa đã diễn ra sau đó.
Sáu phụ nữ trong đoàn trong trang phục áo dài đội
nón lá truyền thống, đã nhẹ nhàng kéo về phía sau nấm mộ một tấm lụa lớn, mang
đến từ Hội An có in hình trống đồng Đông Sơn, biểu tượng của dân tộc Việt và ba
hàng chữ quốc ngữ viết theo phong cách thư pháp
CHỮ QUỐC NGỮ CÒN, TIẾNG VIỆT CÒN, NƯỚC VIỆT CÒN
Hai tấm bia vừa được đặt đã từ từ hiện ra, cùng một
lúc cả đoàn đã khoan thai nhẹ nhàng cất tiếng đồng ca bài Tình ca của nhạc sỹ
Phạm Duy…
Một buổi sáng trời trong của cố đô Ba Tư, trước chứng
kiến của đông đảo các khách quý, ban Giám đốc và công nhân khu nghĩa địa, đã
vang lên trong trong nghẹn ngào xúc động lời ca:
Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi
Mẹ hiền ru những câu xa vời
À à ơi, tiếng ru muôn đời …
Mẹ hiền ru những câu xa vời
À à ơi, tiếng ru muôn đời …
Hương đã được đốt, nến đã được thắp, bó hoa hồng
tươi thắm ba màu vàng, xanh, đỏ, đã được trân trọng đặt lên mộ bên cạnh các văn
bia rõ nét trong ánh nắng rực rỡ của xứ Ba Tư, ngày cuối thu…
Các vị khách quý, và đoàn người Việt Nam lần lượt từng
người đặt một nhánh hoa hồng, cũng theo thứ tự vàng, xanh, đỏ trên mộ ngài
Alexandre de Rhodes.
Cuối cùng, ba thành viên thuộc tín ngưỡng cơ đốc đã
đọc kinh thỉnh nguyện bên cạnh mộ.
GS Nguyễn
Đăng Hưng đã nói lời bế mạc buổi lễ, không quên hẹn mọi người sẽ gặp lại một
ngày không xa, trong buổi khánh thành quan trọng hơn, đó là ngày khánh thành
Không gian Tri ân và Tưởng niệm tiếng Việt và Chữ Quốc Ngữ tại Thanh Chiêm, Việt
Nam.
Không gian này sẽ được phát động thiết kế, huy động
vốn thực hiện, bắt đầu từ năm 2019, năm kỷ niệm 100 năm ngày vua Khải Định xuống
chiếu chấm đứt các khóa học và khoa thi chữ Hán, công nhận Chữ Quốc Ngữ là chữ
viết chính thức của dân tộc Việt trên toàn cõi Việt Nam!
Đây là một câu chuyện khá dài, đang rất thời sự mà
chúng tôi sẽ kể lại trong một dịp khác…
TẤM LÒNG THÀNH
Khi đứng ra cáng đáng việc tri ân các bậc tiền bối,
nhất là các giáo sỹ, chúng tôi đã không đứng theo lập trường của người Pháp có
đầu óc thực dân ca tụng quá đáng ngài Alexandre de Rhodes, chúng tôi cũng không
đứng theo một số học giả lên án ngài một cách oan ức, chúng tôi cũng không quan
tâm đến việc “Dòng Tên không yêu chuộng lắm” vì ngài đã thành lập Missions
étrangères (dòng thừa sai) tại Paris với hy vọng có lý do để trở lại Đại Việt!
Chúng tôi chỉ là người Việt bình thường, uống nước
nhớ nguồn, tri ân những ai đã có công tác tạo và phổ biến Chữ Quốc Ngữ mà chúng
tôi và con cháu đang sử dụng rất có hiệu quả ngày nay!
Chúng tôi làm tất cả để không phân biệt giáo lương,
sắc tộc, thành phần xã hội, trong và ngoài nước, quá khứ cá nhân…
Chúng tôi mong mỏi những ai nói tiếng Việt, viết chữ
quốc ngữ sẽ có dịp ngồi lại gần nhau, cùng hát bài Tình Ca “tôi yêu tiếng nước
tôi…”.
Chúng tôi cũng nói rõ trong mỗi lần chiếu phim là
chúng tôi, vốn người ngoại đạo, không phải là nhà ngôn ngữ học, nhà sử học,
chúng tôi chỉ là nhà cơ học hàng không không gian, một kỹ sư, một giáo sư đại học
về công nghệ…
Chúng không bao giờ muốn, nói thay, làm thay các
chuyên gia và luôn luôn nghe ngóng, sữa chữa những gì chưa đạt, chưa rõ, vì
trình độ còn hạn hẹp của mình trong lĩnh vực này…
Cũng có lẽ vì là chuyên gia của công nghệ rạn nứt,
thứ khoa học phân tích nguyên do của sự phá hủy vì các vết nứt, tìm cách hàn gắn,
chạy chữa khi có sự cố để bảo vệ an toàn cho người xử dụng cấu trúc…, nên chúng
tôi không thích việc phân ly, chia rẽ, nhất là rất buồn khi thấy có gì xảy ra
mà chúng tôi vô tình không hay biết trong quá trình hành động, huy động tổ chức
các sinh hoạt cần thiết, họp mặt về chữ quốc ngữ, tiếng Việt!
Mong những ai đã hiểu lầm hãy bình tâm hiểu rõ tấm
lòng của chúng tôi!
Nguyễn
Đăng Hưng
Sài Gòn khuya 5/11/2019
___________
HÌNH ẢNH NGÀY ĐI TIỀN TRẠM
Ghé Persepolis trên đường đến Isfahan
Biểu tượng của thành phố Isfahan
Lẳng hoa tri ân đặt ngày tiền trạm và hình đoàn người
xuất hiện ngẩu nhiên trên mộ ngài Alexandre de Rhodes
Sơ đồ bia mộ
Văn bản chính thức có con dấu cho phép của nhà thờ
VANK
Lưu niệm cùng đối tác chủ thầu dựng bia
Lưu niệm cùng Giám đốc Cục Quản Lý Văn hóa thành phố
Isfahan
Bia đá mang theo đã được thực hiện tại Quảng Nam
Giáo sư Hưng phát
biểu ngày khánh thành
Các bia và mộ ngài Alexandre de Rhodes dược phủ lên
từ tấm lụa thực hiện tại Hội An
Chi tiết tấm bia mang theo lấy từ Quảng Nam
Ảnh lưu niệm toàn đoàn ngày khánh thành
Trailer phim quay hình ảnh ngày khánh thành:
https://www.youtube.com/watch?v=NrORDEzflCo
https://www.youtube.com/watch?v=NrORDEzflCo
Ối giời ơi , mồ mả vua Tự Đức còn không được yên với bọn giòi cs thì lấy gì bảo đảm cho xương cốt người ngoại quốc , bác ạ !
ReplyDelete