VietnamNet
19/09/2019 19:31:12 (GMT +7)
Phát
động một cuộc chiến tranh để bảo vệ các thị trường dầu lửa sẽ chẳng khác nào
"gậy ông đập lưng ông".
Iran bị nhiều nước quy trách nhiệm cho vụ tấn công
cuối tuần qua nhằm vào Ảrập Xêút, với các tên lửa và máy bay không người lái
oanh kích hai nhà máy dầu then chốt khiến sản lượng dầu của nước này giảm 5,7
triệu thùng/ngày. Ước tính, vụ tấn công tước đi khoảng 5% tổng các nguồn cung dầu
của toàn thế giới.
Theo
tạp chí Foreign Policy, nếu chính quyền Tổng thống
Donald Trump quyết định trả đũa bằng vũ lực, thì sự đối đầu nhiều khả năng sẽ bị
gán mác là một cuộc chiến dầu lửa nữa của Mỹ ở Trung Đông. Tuy nhiên, đây là một
sự hiểu lầm nghiêm trọng. Bởi, trong trường hợp này, các lợi ích dầu lửa khi
tránh né chiến tranh còn lớn hơn nhiều so với khởi xướng chiến tranh.
Foreign Policy chỉ ra rằng, một cuộc chiến ở Vịnh Ba
Tư sẽ gây bất ổn nghiêm trọng cho hệ thống dầu lửa toàn cầu. Nếu chính quyền
Trump tấn công Iran, dù đơn phương hay kết hợp với Ảrập Xêút, và nhắm đến các
cơ sở dầu lửa của nước Cộng hòa Hồi giáo, thì những đòn tấn công đó sẽ tước đi
thêm nhiều nguồn tài nguyên nữa.
Mặc dù sản lượng
dầu lửa của Iran suy giảm đáng kể sau khi Mỹ tái áp đặt cấm vận năm 2018 thì mỗi
ngày nước này vẫn sản xuất hơn 2 triệu thùng dầu, xuất khẩu khoảng nửa triệu
thùng các sản phẩm xăng và khí dầu hóa lỏng cho nhiều nguồn tiêu thụ. Các đòn
không kích sẽ loại bỏ các nguồn cung này trong khi nhiều nước sản xuất dầu lửa
khác đang phải chật vật bù đắp cho những thiệt hại tài nguyên của Ảrập Xêút.
Tehran cũng dọa sẽ trả đũa nếu Mỹ hoặc Ảrập Xêút viện
đến hành động quân sự. Nếu người Iran nhắm vào các cơ sở dầu lửa của Ảrập Xêút
thì các cơ sở bổ sung sẽ bị mất năng lực còn các hoạt động tái thiết và sửa chữa
hai nhà máy Abqaiq và Khurais sẽ bị phá vỡ.
Loạt vụ tấn công vừa qua nhằm vào hai nhà máy này đã
gây thiệt hại lớn hơn nhiều so với giới phân tích dự đoán, đánh vào các điểm cốt
lõi, trong đó có các bể chứa. Ảrập Xêút xác định vũ khí được sử dụng là của
Iran. Nếu tuyên bố đó là chính xác thì Tehran hoàn toàn có năng lực gây thêm
nhiều tổn thất hơn nữa cho ngành dầu lửa của Ảrập Xêút.
Mặc dù Ảrập Xêút có thể đã tăng cường hệ thống phòng
không sau loạt vụ tấn công vừa qua, song năng lực của vương quốc này trong bảo
vệ các cơ sở dầu lửa then chốt khỏi tầm ngắm của máy bay không người lái và tên
lửa bay thấp vẫn là điều chưa chắc chắn.
Iran còn có
thể đáp trả các cuộc tấn công của Mỹ và Ảrập Xêút bằng cách làm gián đoạn hoạt
động vận chuyển dầu lửa. Hải quân của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo
(IRGC) từng chứng tỏ sẽ sẵn sàng bắt giữ các tàu dầu nước ngoài ở Vịnh Ba Tư,
như đã làm hôm 16/9 và hồi tháng 7. Lực lượng này cũng có thể đánh phá các tàu
dầu bằng bom mìn.
Sau cùng,
Iran có thể tìm cách đóng cửa Eo biển Hormuz. Trong những tháng
vừa qua, nước này đã nhiều lần dọa phong tỏa vùng biển này. Và, dẫu các lực lượng
hải quân Iran có thể không vô hiệu hóa Hormuz vĩnh viễn hoặc trong một thời
gian dài thì chỉ riêng nỗ lực làm như vậy cũng đã đủ khiến các thị trường dầu lửa
toàn cầu bị khuấy đảo.
Bảo hiểm tàu
dầu đi qua eo biển tăng gấp 10 lần trong khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng
9. Và bất kỳ nỗ lực nào nhằm đóng cửa vùng biển này đều
có thể tạo ra một cú vọt khác nữa. Giá dầu vì nguy cơ địa chính trị tăng cao
như thế cũng sẽ tăng cao.
Một cuộc xung đột leo thang ở Vịnh Ba Tư cũng rất
nguy hiểm cho lợi ích năng lượng của nhiều quốc gia. Ảrập Xêút sẽ bị tấn công
trên nhiều mặt trận. Các cơ sở dầu lửa sẽ chịu thêm tổn thất và nước này sẽ mất
thêm doanh thu do các hợp đồng dầu bị ngưng trệ. Nghiêm trọng hơn nữa, uy tín của
tập đoàn dầu lửa nhà nước Aramco vốn là nguồn cung tin cậy sẽ bị ảnh hưởng.
Giới chức Ảrập Xêút hiện đang chật vật khôi phục
lòng tin vào Aramco sau loạt vụ tấn công cuối tuần qua. CEO Amin Nasser hôm
17/9 thông báo sản lượng của tập đoàn này sẽ phục hồi vào cuối tháng 9, và IPO
(lần đầu phát hành cổ phiếu ra công chúng) của Aramco sẽ vẫn diễn ra như đã định.
Tuy nhiên, sự hoài nghi đang lan rộng và bất kỳ một
sự gián đoạn nào thêm nữa cũng sẽ tàn phá giá trị của Aramco cũng như với các kế
hoạch của nhà lãnh đạo Ảrập Xêút Mohammed bin Salman sử dụng IPO để huy động vốn
cho sự đa dạng hóa kinh tế quốc gia.
Xung đột leo thang ở Vùng Vịnh còn đe dọa an ninh
năng lượng của châu Âu và Trung Quốc. Ảrập Xêút hiện tại đang là nguồn cung
năng lượng hàng đầu của Bắc Kinh, cung cấp gần 17% lượng dầu thô nhập khẩu của
cường quốc châu Á này.
Trong khi đó, các nước châu Âu đã ngừng các hợp đồng
mua dầu từ Iran và ít phụ thuộc hơn vào dầu lửa Ảrập Xêút. Tuy nhiên, các nước
thành viên EU vẫn mua hơn 13% tổng lượng nhập của họ từ các nhà sản xuất dầu
Vùng Vịnh. Do vậy, một cuộc xung đột khu vực sẽ đe dọa sự tiếp cận của EU với
các nguồn này, buộc họ phải trả giá cao hơn.
Giới chức châu Âu và Trung Quốc hiện đang theo đuổi
lập trường thận trọng đối với cuộc khủng hoảng. Bộ Ngoại giao Trung Quốc lên án
vụ tấn công nhưng phát ngôn viên Hua Chunying khuyên các bên tránh có những
hành động làm leo thang căng thẳng trong khu vực.
Thủ tướng Đức Angela Merkel và người đồng cấp Anh
Boris Johnson kêu gọi một phản ứng quốc tế nhưng nhấn mạnh "tầm quan trọng
của việc tránh leo thang thêm căng thẳng trong khu vực". Giữa bối cảnh như vậy, nếu Mỹ muốn
đánh Iran, nước này phải hành động một mình.
Chính quyền Tổng thống Trump cũng đã có những khuyến
khích mạnh mẽ để tránh làm cho xung đột leo thang. Vì, dù là nhà sản xuất dầu lửa
hàng đầu thế giới, Mỹ cũng không tránh khỏi bất ổn. Thị trường dầu lửa là của
toàn cầu, nên kể cả Mỹ có là nhà xuất khẩu dầu lửa ròng thì nước này vẫn sẽ bị ảnh
hưởng bởi giá dầu tăng cao. Các nhà máy lọc dầu Mỹ sẽ phải chi trả nhiều hơn
cho dầu thô.
Thanh
Hảo
---------------------------------------
TT TRUMP ĐÁNH VÕ MỒM VỚI IRAN
Tuổi Trẻ
| 19/09/2019 06:04 GMT+7
*
TT TRUMP ĐÁNH VÕ MỒM VỚI TRUNG QUỐC
Tuổi Trẻ
| 19/09/2019 16:31 GMT+7
No comments:
Post a Comment