Adam Boutzan
Người dịch: Trần
Văn Minh
Posted by basamnews
on 07/06/2012
Vào cuối tháng 5, một phân tích hơi kỳ lạ
về ý định của Hoa Kỳ đối với Việt Nam được đăng trên một trang blog tiếng Việt.
Tài liệu đó có vẻ như báo cáo của một phân tích gia an ninh quân sự Việt Nam về
phát biểu của phó đại sứ Hoa Kỳ, bà Claire Pierangelo và ba viên chức trẻ Hoa
Kỳ tên là Gary, Greg và Chuck.
Dân Làm Báo cho biết, bản báo cáo là một
trong nhiều tài liệu được một nguồn vô danh tiết lộ với blog này. Vài chuyên
gia ngoại quốc đã xem qua tài liệu, cho rằng đây là tài liệu giả. Có thể là như
vậy, nhưng cũng có thể là không; nếu là một món hàng giả thì hẳn là chuyên
nghiệp hơn.
Tác giả của bản báo cáo được cho là thuộc
cơ quan an ninh Việt Nam, ráp lại các phát biểu từ ‘nguồn tin’ cho là những
người Mỹ nói trên. Ông cho rằng phát biểu này cho sự hiểu biết mới về chiến
lược của Hoa Kỳ để phá hoại chế độ cộng sản Việt Nam.
Việc tái thiết lập quan hệ Việt Nam với Hoa
Kỳ bắt đầu vào đầu thập niên 1990 và đặc biệt phát triển mạnh vào những năm gần
đây. Từ lúc khởi đầu, quyết định của Hà Nội trong việc hàn gắn quan hệ với kẻ
cựu thù đã gây tranh cãi trong giới lãnh đạo cao cấp. Phe “cấp tiến” trong đảng
lập luận rằng sự sụp đổ của Liên Xô đặt Việt Nam vào vị thế không còn chỗ nương
tựa mà phải tìm cách phát triển nền kinh tế èo uột của mình theo mô hình Tây
phương. Phe “bảo thủ” nhấn mạnh rằng nếu đất nước ngả theo hướng kinh tế thị
trường (chính sách “đổi mới”), thì sẽ không thể nào ngăn cản được sự ô nhiễm xã
hội và chính trị.
Trong 20 năm tiếp theo, kinh tế Việt Nam
bùng nổ và mối liên hệ với phương Tây – nhất là với Hoa Kỳ – đã mở rộng, bao gồm
sự trao đổi giáo dục tích cực, hợp tác quân sự căn cứ vào nhận thức chung về
một nước Trung Quốc ngày càng hung hăng, và một làn sóng văn hóa thời đại không
bị cản trở của Tây phương, Nhật Bản và Hàn Quốc. Dường như sự tiên đoán của cả
hai phe phái đảng đã đúng. Trong khi giới cấp tiến đang ăn mừng điều mà một số
người gọi là “quan hệ chiến lược” với Hoa Kỳ, giới bảo thủ đảng than phiền về
sự suy yếu dần về luân lý xã hội và quyền lực của đảng.
Từ quan điểm của giới cấp tiến đảng, nhận
xét này được cho là của người Mỹ trong tài liệu lộ ra không quá đáng. Tuy
nhiên, quan điểm của giới bảo thủ thì giọng điệu của tài liệu, vừa tự khen tặng
vừa miệt thị, thật là thô bỉ.
Bà Pierangelo được trích dẫn khi nói, khó
khăn lớn nhất cho nền kinh tế Việt Nam là tầm nhìn hạn hẹp của giới lãnh đạo và
sự liên hệ mật thiết của họ với các tập đoàn công ty nhà nước kém hiệu quả. “Cụm
từ tái cơ cấu kinh tế… không có nội dung và hành động cụ thể đi kèm. Chính phủ
VN hiểu vấn đề của họ, nhưng những lợi ích nhóm và cá nhân đang làm mờ mắt và
chậm bước trên con đường thay đổi”.
Phó Đại sứ Mỹ được trích dẫn nói thêm, cố ý
ám chỉ Thủ tướng Dũng và các bộ trưởng nhưng không nhắc tên, “Tham nhũng ở
VN đã trở thành một căn bệnh trầm kha, tới mức nói tới cái gì xấu người dân
cũng đều gán cho cái mác ‘Cộng sản’.” Bà phó đại sứ, được kể lại, kết luận
rằng sự thất bại của chính quyền đang dẫn đến con đường xung đột với nguyện
vọng của giới trẻ Mỹ hóa.
Đó là điều mà các chuyên gia của những ngân
hàng phát triển quốc tế thường ám chỉ và là đề tài thường trực trong phần ý
kiến của báo chí phương Tây. Đây là những gì bà Pierangelo – một chuyên gia
kinh tế – có thể nói trong một cuộc tiếp xúc với một nhóm thương gia Mỹ ghé
thăm.
Tuy nhiên, trong bản báo cáo lộ ra, bà cũng
có vẻ tự mãn một cách lạ kỳ: “Điều mà Mỹ lo lắng là sự bền chặt trong mối
quan hệ Việt-Trung. Tuy nhiên, [bởi vì sự thâm nhập của văn hóa Mỹ], VN hiện đã
đi xa khỏi khu vực ảnh hưởng của văn hóa TQ”. “Vấn đề của Chính phủ VN
hiện nay không phải do bên ngoài đem tới mà chính là vấn đề tự thân của Chính
phủ VN… Trước đây, Chính phủ Mỹ từng nghĩ rằng, Mỹ sẽ phải bằng cách này hay
cách khác đổ thật nhiều tiền vào VN mới có thể đạt được các mục đích của mình,
nhưng hiện nay việc làm này không còn cần thiết nữa”. “Mỹ sẽ tiếp tục
quan tâm tới tình hình nhân quyền tại VN . . . [để] đạt được những mục đích
khác“. Cuối cùng bà Pierangelo được cho là kết luận: “Với những gì đang
diễn ra tại VN hiện nay, có thể đi đến kết luận rằng: Trong 20 năm nữa, diện
mạo VN sẽ thay đổi rất nhiều so với hiện nay.… Rất có thể Chính phủ Cộng sản
cũng sẽ không còn tồn tại nữa”.
Rải rác trong bản báo cáo với những quả bom
ngoại giao nhỏ quy cho bà Pierangelo, Gary (được biết là một viên chức chính
trị của Bộ ngoại giao Hoa Kỳ), Greg (là một thiếu tá lục quân Hoa Kỳ) và Chuck
(một đại úy thủy quân lục chiến) cung cấp sự giải tỏa mang tính hài hước. Ba
người này thật ra mới tốt nghiệp chuyên khoa nghiên cứu quốc tế thuộc đại học
Johns Hopkins (SAIS), được nhà phân tích gọi là “lò đào tạo CIA/Mỹ”.
Ba người ấy có vẻ được cử đến Hà Nội trong
nhiệm vụ ‘làm quen’ ngắn ngủi. Họ được coi là những nhận xét của người mới đến
Việt Nam: (1) những người họ gặp ở quán cà phê hay quán nhậu đã quá chán với
nạn tham nhũng vụn vặt và phê phán nhà nước đã không chống lại Bắc Kinh trong
vấn đề chủ quyền lãnh thổ ở Biển Đông; (2) người Việt Nam thực sự thù ghét
Trung Quốc, và không chỉ vì Trung Quốc chơi bẩn trong vấn đề chủ quyền lãnh
thổ; và (3) Việt Nam đang nhanh chóng Mỹ hóa và rất thân thiện với người Mỹ.
Theo bản báo cáo, “Greg bộc lộ rằng ‘nếu
như các nhà hoạch định chính sách Mỹ hiểu rõ hơn về tình hình VN như cách chúng
tôi hiểu thì người Mỹ chắc chắn sẽ có cách tiếp cận VN khác nhiều so với trước.
Người Mỹ chưa hiểu nhiều về VN vì họ chưa có dịp sang VN và tiếp xúc với người
dân VN. Nhiệm vụ của chúng tôi [ý nói ông Gary và Chuck] là sẽ làm cho
người Mỹ hiểu rõ hơn về VN. Đây là một chuyến đi rất thành công của chúng tôi
và khi về nước, chúng tôi sẽ giúp người Mỹ hiểu rõ hơn về VN. VN hiện đã ở rất
gần Mỹ”.
Đối với Đại tá Nguyễn Tân Tiến, người ký
tên trong bản báo cáo gửi tới Trung tướng chỉ huy cục tình báo quân đội, thì
chủ ý của các nhận định này rõ ràng là hiểm độc: người Mỹ tin rằng chính sách
“diễn biến hòa bình” của họ đã thành công mỹ mãn đến mức chỉ còn chờ cho chế độ
sụp đổ.
Ông nói, “Đáng chú ý là [họ cho rằng]: Thực
trạng yếu kém, những bất cập về kinh tế-xã hội VN, cùng sự xuất hiện những tư
tưởng thân Mỹ, bài xích TQ, đang khiến người dân mất niềm tin vào Đảng, vào chế
độ. Đây chính là nền tảng để VN ‘tự diễn biến’ và chỉ cần một cú hích nhẹ của
Mỹ vào thời điểm phù hợp thì chế độ VN sẽ sụp đổ.
Trước mắt, Mỹ (mà trực tiếp là Đại sứ quán
Mỹ tại Hà Nội) đang tìm cách xây dựng các mạng lưới xã hội VN, khai thác, lôi
kéo và chuyển hóa giới trẻ VN; đẩy mạnh tuyên truyền, kích động gây chia rẽ mối
quan hệ Việt-Trung… nhằm thực hiện được mục tiêu chuyển hóa, lật đổ chính quyền
VN trong 20 năm tới.
Nếu một nhà phân tích mới ra nghề có các
nhận định này, chúng ta có thể cho rằng ông ta chỉ ngây thơ. Ở đây, Đại tá Tiến
hiển nhiên là một người lão luyện. Các kết luận chủ quan và quá mức mà ông suy
ra từ nhận xét được cho là của phó Đại sứ Pierangelo và Gary, Greg và Chuck,
như thể có tính toán để củng cố sự ngờ vực của phe bảo thủ trong giới lãnh đạo
cao cấp, nghĩa là, người Mỹ gian xảo có ý định đánh thuốc độc quan hệ của Việt
Nam với Trung Quốc và lặp lại ‘diễn biến hòa bình’ kiểu Đông Âu ở Việt Nam.
Dĩ nhiên, bản báo cáo, cuối cùng có thể
không xác thực. Có những kẻ có cả động lực lẫn khả năng để sản xuất và phát tán
tin xuyên tạc như thế. Trong số những kẻ này có thể là đảng viên Việt Tân, một
nhóm chống đối hải ngoại/ bí mật mà nhà cầm quyền Hà Nội kết tội là những tội
phạm khủng bố.
Từ khi đăng bản báo cáo diễn tả ở trên,
trang blog Dân Làm Báo đã, tới ngày 3 tháng 6, đăng thêm 3 bài khác cũng lấy từ
nguồn tin vô danh đó. Hai bản tường trình về các cuộc tiếp xúc của viên chức
ngoại giao Việt Nam với những người đồng nhiệm Trung Quốc ở Bắc Kinh và bản thứ
ba là bản ghi nhớ đúc kết các sửa soạn của Bộ Thương mại Mỹ cho cuộc họp vào
tháng 2 với phụ tá ngoại trưởng Kurt Campbell đến viếng thăm.
Tính chất thông thường của ba tài liệu này
chứng tỏ rằng tài liệu lộ ra hình như là xác thực, không phải tin xuyên tạc.
Hiển nhiên, Dân Làm Báo cố ý đăng mỗi ngày một tài liệu. Một nhà nghiên cứu
thường xuyên theo dõi thế giới mạng ở Việt Nam cho biết, các tiết lộ này đã
không lôi kéo sự chú ý đặc biệt của học giả trong cộng đồng mạng.
Nói cách khác, dường như hành động bất cẩn
quy cho phó Đại sứ Hoa Kỳ Pierangelo và những người Mỹ khác chỉ gây chú ý cho
những ai nghi ngờ về ý định thực sự của Hoa Kỳ ở Việt Nam là hạ bệ nhà nước.
Tác giả: Adam Boutzan là
một cây bút độc lập.
Nguồn: Asia Times
Bản tiếng Việt © Ba Sàm 2012
Bản tiếng Việt © Trần Văn Minh
——–
BTV: Mời bà con xem lại lời
bình của anh Ba Sàm hôm 31-05-2012, liên quan đến bản báo cáo đó,
trước khi bài báo trên phát hành đúng 1 tuần:
- Mời bà con đọc chơi để quen dần và “tỉnh”
với những thứ sản phẩm tuy ngô nghê nhưng ẩn đằng sau là những toan tính khó
đoán: Đánh giá của Mỹ về thực trạng tình hình Kinh tế – Xã hội
Việt Nam và động thái mới của Mỹ trong triển khai chiến lược “DBHB” đối với
Việt Nam (DLB). Đánh giá và tạm đoán. Nội
dung toàn theo lối “nói dựa”, của cơ quan … “đọc báo”, không xứng là “tình
báo”. “Gãi đúng chỗ ngứa” nhiều người, dễ gây ngộ nhận và có mùi ngụy tạo. Vậy
ai ngụy tạo, để làm gì?
1- Có thể do chính cơ quan được gọi là “tình
báo” thổi lên, ra điều cũng có làm việc, không phải vô tích sự, hoặc cao hơn là
phục vụ lợi ích cục bộ.
2- Do một phe nhóm bên trong tung ra nhằm
phục vụ cuộc đấu đá đang tới hồi gay cấn.
3- Do “các thế lực thù địch”, nhưng cũng chỉ
là “phường chợ búa”, “buôn thúng bán mẹt” thôi.
4- Do chính cơ quan có trách nhiệm chống “các
thế lực thù địch” chế ra để bôi xấu những “thế lực thù địch” nào khát tin nhào
vào là bị “ăn quả lừa”.
-------------------------------------------
TÀI LIỆU :
No comments:
Post a Comment