Vai
trò của tân Chủ tịch nước Lương Cường trong chính trường Việt Nam
RFA
2024.10.23
https://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/luong-cuong-president-politburo-10232024133502.html
Chức
danh Chủ tịch nước vốn được coi là mang tính nghi lễ và ít ảnh hưởng đến chính
trường Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh chính trị hiện nay, vị trí này vẫn
có tầm quan trọng nhất định trong hệ thống chính trị, theo nhận định của một
nhà quan sát chính trị Việt Nam.
Chủ
tịch QH Trần Thanh Mẫn, TBT Tô Lâm, TT Phạm Minh Chính, CTN Lương Cường (Từ
trái sang).
(Courtesy of Chinhphu.vn)
Dàn
xếp trong Đảng
Đại
tướng Lương Cường, 67 tuổi, xuất thân từ quân đội, vừa chính thức nhậm chức Chủ
tịch nước vào ngày 22/10. Với gần 50 năm binh nghiệp, ông từng đảm nhiệm các chức
vụ như Chính ủy Quân đoàn 2, Chính ủy Quân khu 3. Năm 2011, ông làm Phó chủ nhiệm
Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân, và năm năm sau được thăng chức Chủ nhiệm
Tổng cục Chính trị.
Tháng
1/2019, ông Lương Cường được phong hàm Đại tướng, trở thành người thứ 15 mang
quân hàm cao nhất trong Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Đến
tháng 5/2024, ông giữ chức Thường trực Ban Bí thư, thay cho bà Trương Thị Mai,
người bị đồn đoán có dính líu tới các sai phạm ở dự án Đại Ninh ở Lâm Đồng. Chỉ
năm tháng sau khi rời quân đội, ông Lương Cường chính thức nhận ghế chủ tịch nước
từ ông Tô Lâm.
Tiến
sĩ Nguyễn Huy Vũ, người theo sát tình hình chính trị Việt Nam, cho rằng việc
ông Tô Lâm nhường lại ghế Chủ tịch nước cho một nhân vật thuộc quân đội có thể
là kết quả của sự thỏa hiệp giữa các phe phái trong Đảng Cộng sản, cụ thể là giữa
Tổng Bí thư Tô Lâm và các lãnh đạo quân đội.
“Việc
ông Lương Cường lên vị trí Chủ tịch nước đòi hỏi sự thỏa hiệp giữa ông Tô Lâm với
phe quân đội. Điều này chứng tỏ rằng phe công an và ông Tô Lâm không thể kiểm
soát hoàn toàn chính trường Việt Nam,” - Tiến sĩ Vũ nhận định.
Theo
ông Vũ, ông Lương Cường là người khá kín tiếng và không có những phát ngôn hay
bài viết công khai như các lãnh đạo khác. Qua các chức vụ trong quá khứ, có thể
thấy ông chủ yếu làm công tác chính trị trong quân đội, chứ không phải là một
tướng lĩnh giàu kinh nghiệm chiến trường:
“Ông
Lương Cường chủ yếu làm về bên chính trị của phe quân đội chứ ông ấy không hẳn
là một tướng lĩnh quân đội dày dặn kinh nghiệm gì cả. Cho nên, một người thăng
tiến trong quân đội về mặt chính trị như vậy chứng tỏ ông ấy là một con người
có khả năng hiểu biết về chính trị rất sâu sắc.”
Tiến
sĩ Nguyễn Khắc Giang, từ Viện nghiên cứu ISEAS - Singapore, trong một bài phỏng vấn với hãng tin CNA, cho rằng đây là tín hiệu
cho thấy hệ thống chính trị Việt Nam đang quay trở lại nguyên tắc lãnh đạo tập
thể, thay vì tập trung quyền lực vào Tổng Bí thư Tô Lâm.
Hiện
tại, trong số 15 thành viên Bộ Chính trị, có đến 2/3 là những nhân vật xuất
thân từ công an và quân đội. Ông Nguyễn Khắc Giang cảnh báo rằng “Đó không phải
là một tầm nhìn dài hạn tốt cho sự phát triển của Việt Nam. Chúng ta cần một kiểu
lãnh đạo kỹ trị và ‘dân sự hơn’, thay vì sự hiện diện của nhiều ‘người hùng”
(strong men) ở cấp cao nhất của hệ thống chính trị.”
Vai
trò của Chủ tịch nước xuất thân từ quân đội
Tân
chủ tịch nước Lương Cường từng giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng. Ảnh: Chinh phủ
Chủ
tịch nước, tuy là nguyên thủ quốc gia theo hiến pháp, nhưng lại được coi là một
vị trí mang tính nghi lễ, chủ yếu thực hiện các nghi lễ cấp quốc gia và lễ tân
ngoại giao.
Tuy
nhiên, trong bối cảnh hiện tại, việc một tướng lĩnh quân đội nắm giữ vị trí này
có thể mang ý nghĩa cân bằng và giảm bớt sự tập trung quyền lực tối cao vào tay
Tổng Bí thư Tô Lâm.
Tiến
sĩ Vũ nhận định rằng ông Lương Cường đảm nhận vai trò đón tiếp lãnh đạo nước
ngoài có thể hạn chế cơ hội để ông Tô Lâm tiếp xúc với quốc tế và thực hiện những
thỏa thuận riêng:
“Ông
Lương Cường được đưa lên như là một biện pháp để kiểm soát quyền lực của ông Tô
Lâm. Mặc dù chúng ta có thể nhìn thấy là ông Lương Cường và vị trí chủ tịch nước
nó không có ảnh hưởng gì nhiều nhưng mà thực chất bên trong với vai trò là một
người tiếp xúc với nước ngoài thì nó ngăn chặn ông Tô Lâm có cơ hội đi với nước
ngoài và tiếp xúc với nước ngoài để thực hiện những cái hợp tác khác nhau.”
Trên
thực tế, ông Lương Cường không đủ tiêu chuẩn để bổ nhiệm vào vị trí Chủ tịch
nước theo Quy định 214-QĐ/TW của Bộ Chính trị. Quy định này yêu cầu người được
bổ nhiệm phải hoàn thành một nhiệm kỳ trong Bộ Chính trị và từng giữ các vị trí
như bí thư tỉnh ủy, thành ủy hoặc trưởng ban, bộ, ngành trung ương. Trường hợp
đặc biệt do Ban Chấp hành Trung ương quyết định.
___________
Thấy gì từ việc ông Tô Lâm bỏ vị trí chủ tịch nước?
Yếu tố Trung Quốc trong lựa chọn nhân sự cấp cao Việt Nam
Ông Tô Lâm có thể đẩy cuộc “đảo chính cung đình” của mình xa đến
đâu trước khi gặp phải sự kháng cự?
__________
Tiến
sĩ Nguyễn Huy Vũ cho rằng những quy định và điều lệ của Đảng không còn được
chính các đảng viên coi trọng, bởi chính ông Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần phá
lệ để tiếp tục nắm quyền. Ông Trọng giữ chức Tổng Bí thư đến nhiệm kỳ thứ ba
vào năm 2021, mặc dù điều lệ Đảng quy định một người chỉ được giữ chức này hai
nhiệm kỳ.
“Khi
mà ông Tổng bí thư đã xé toạc và không tôn trọng điều lệ đảng nữa thì những người
sau đó đã lấy ông Nguyễn Phú Trọng như một tiền lệ. Họ đã không tôn trọng điều
lệ đảng nữa và bất cứ điều gì họ cũng đều có thể nói đây là một trường hợp đặc
biệt. Khi mà có quá nhiều trường hợp đặc biệt diễn ra thì mọi thứ nó đã trở nên
chuyện bình thường. Cho nên, chuyện ông Lương Cường hay bất cứ ai đó thiếu một
tiêu chuẩn nào đó để được cất nhắc tham gia vào vị trí trong chính quyền nó đã
trở nên một điều bình thường.” - Tiến sĩ Vũ kết luận.
Kể
từ nhiệm kỳ chủ tịch nước của Lê Đức Anh (1992-1997), giờ đây Việt Nam mới có
thêm một tướng quân đội giữ chức vụ này. Ngoài việc 2/3 thành viên Bộ chính trị
xuất thân từ lực lượng quân đội và công an, trong “tứ trụ” hiện nay, có hai
thành viên từ ngành công an và một từ quân đội. Như vậy, dù có ít cán bộ giữ
các chức vụ chủ chốt hơn, nhưng sự hiện diện của lực lượng quân đội nhằm mang lại
thế cân bằng với công an trong hệ thống chính trị Việt Nam.
---------------
Tin,
bài liên quan
Thời
Sự
·
Thấy
gì từ việc ông Tô Lâm bỏ vị trí chủ tịch nước?
·
Yếu
tố Trung Quốc trong lựa chọn nhân sự cấp cao Việt Nam
·
Ông
Tô Lâm và những toan tính, nên thâu tóm hay chia sẻ quyền lực
·
ĐCSVN
có thể sẽ chưa trở lại trạng thái bình thường sau cải tổ
·
Chính
trị Việt Nam đang bị an ninh hóa sâu sắc hơn
No comments:
Post a Comment