NỤ CƯỜI . . . ‘KHÙNG ĐIÊN’ CỦA KAMALA HARRIS NÓI LÊN ĐIỀU GÌ? (Trúc Phương/Người Việt)

 

Nụ cười… ‘khùng điên’ của Kamala Harris nói lên điều gì?

Trúc Phương/Người Việt

August 23, 2024

https://www.nguoi-viet.com/binh-luan/nu-cuoi-khung-dien-cua-kamala-harris-noi-len-dieu-gi/#google_vignette

 

Cựu Tổng Thống Donald Trump ghét cay ghét đắng kiểu cười ha hả không biết trời đất là gì của Phó Tổng Thống Kamala Harris. “Tôi gọi bả là con mẹ Kamala cười nhảm. Mấy người thấy bả cười chưa? Bả hệt như một con điên. Dòm cách người ta cười cho thấy rất nhiều điều… Con mẹ này đúng là cái đồ khùng…,” ông Trump nói về kiểu cười của bà Harris (ngày 20 Tháng Bảy, tại Michigan).

 

https://www.nguoi-viet.com/wp-content/uploads/2024/08/A1-Nu-cuoi-Kamala-Harris-1536x1056.jpg

Phó Tổng Thống Kamala Harris vui mừng sau khi chấp nhận sự đề cử của đảng Dân Chủ trở thành ứng cử viên của đảng tranh cử chức tổng thống Mỹ 2024 tại Đại Hội Toàn Quốc Đảng Dân Chủ (DNC) hôm 22 Tháng Tám ở Chicago, Illinois. (Hình: Win McNamee/Getty Images)

 

Nhiều người cũng không thích kiểu “đụng đâu cũng cười” của bà Harris. Tuy nhiên, với giới phân tích chính trị, kiểu cười rất đặc trưng của bà Harris đang trở thành vũ khí chính trị lợi hại của bà. Nó toát lên sự hài hước trong một mùa tranh cử căng thẳng; và đặc biệt, nó làm tương phản hình ảnh cộc cằn lỗ mãng, thậm chí tục tĩu, của ông Trump (gần đây, như The New York Times cho biết, ông Trump gọi bà Harris là “đồ chó cái” – “bitch”)…

 

Báo chí Mỹ đang mổ xẻ “nụ cười kỳ quặc” của bà Harris. NBC News trích một bản ghi nhớ của Ủy Ban Thượng Viện Cộng Hòa Quốc Gia (National Republican Senatorial Committee – NRSC) trong đó có đoạn nhấn mạnh rằng, chiến dịch tranh cử của ông Trump nên khai thác “điểm yếu chính trị” của bà Harris, khi bà “có thói quen cười ở những khoảnh khắc không phù hợp.”

 

Ông Mike Berg, phát ngôn viên NRSC, cho rằng chiến dịch “dìm hàng” bà Harris bởi “sự cười lãng nhách” của bà Harris đang mang lại hiệu quả, dù ông không đưa ra dữ liệu cụ thể để chứng minh. “Chẳng cần cuộc thăm dò nào cũng thấy cử tri ngày càng mất hứng và bực bội khi thấy Kamala Harris ngoác mồm cười trước những vấn đề cơm áo gạo tiền trước mắt,” ông Mike Berg nói.

 

Hình ảnh cười giòn rất tự nhiên của bà Harris đang tràn lan trên truyền thông Mỹ. Các TikToker sản xuất vô số clip vui nhộn liên quan nụ cười của bà Harris. Mới đây, người dẫn chương trình Sean Hannity của Fox News phát một cảnh cười của bà Harris để giải thích lý do tại sao cử tri “ghét bà ấy.” Từ lâu, ông Trump thường xuyên nhắc đi nhắc lại “vấn đề” cười một cách “không bình thường” của “con mẹ Kamala.” Trong buổi gặp cử tri ở Pennsylvania vào Tháng Mười, 2020, ông Trump nói: “Bả có gì không bình thường không vậy? Sao bả cứ cười, như mọi người thấy đó, cái kiểu cười sằng sặc ngay cả khi đụng những vấn đề rất nghiêm túc.”

 

Tuy nhiên, một số nhà phân tích đang xem “vấn đề cười” của bà Kamala Harris là lợi thế chính trị tranh cử của bà. Theo nhà nghiên cứu hài hước (humor researcher) Eva Ullmann, bà Harris có thể ghi điểm bằng chiến thuật này, đặc biệt khi cùng xuất hiện với người đồng hành hài hước không kém là ông Tim Walz, thống đốc Minnesota.

 

Theo bà Eva Ullmann (dẫn lại từ Deutsche Welle), bằng hình ảnh hài hước, vui nhộn và náo nhiệt, bộ đôi Harris-Walz cho thấy sự chân thành của họ. Nó tạo nên sự tương phản mạnh với hình ảnh hung hăng luôn gây chiến của ông Trump. Bằng cách thể hiện sự dí dỏm và hài hước, liên danh Harris-Walz muốn cử tri nhận ra rằng, mọi người đang chán ngấy lối tranh cử chính trị bằng việc hạ thấp và làm nhục đối phương, cũng như không khí thù hận dai dẳng.

 

Với không ít người, hình ảnh chính trị gia buông thả cười cợt, đặc biệt trong những tình huống không đáng cười, có thể dễ dàng khiến họ bị mất điểm. Họ tự biến mình thành trò hề. Họ tự làm họ mất đi sự tôn trọng cần thiết. Hơn nữa, trong nhiều nền văn hóa, kiểu cười của phụ nữ luôn bị để ý và xét nét nhiều hơn so với nam giới.

 

“Phụ nữ nói quá to, cười quá to, cười quá nhiều là điều cấm kỵ,” nhận xét của bà Kathleen Karlyn, một học giả về truyền thông (dẫn lại từ The Washington Post). Tuy nhiên, trong trường hợp bà Harris, “có thể thấy rằng khi Kamala cười, bà ấy đang khẳng định quyền lực của mình, đồng thời từ chối sự im lặng hoặc tuân theo những quy tắc cũ về cách thể hiện nữ tính đúng mực như vốn dĩ xã hội mặc định,” bà Kathleen Karlyn nói.

 

Phần mình, ông Trump gần như chẳng bao giờ cười. Ông khác với hầu hết tổng thống tiền nhiệm. Ông George W. Bush thường xuyên cười. Ông Barack Obama cũng cười sau những câu nói đùa của chính mình. Ông Joe Biden thường nhoẻn miệng cười với kiểu rất riêng.

 

Với ông Trump, hình như chỉ có một lần ông “ha” một tiếng, khi nghe có người trong đám khán giả gào to trả lời rằng, “con mụ Hillary chứ ai” – sau khi ông hỏi: “Trong đám đông này, nếu có một con chó thì đó là ai?” Đó là lần hiếm hoi người ta thấy ông Trump cười một cách thoải mái và hứng thú thật sự.

 

Bà Mary L. Trump, cô cháu gái của ông Trump, người luôn chỉ trích mạnh mẽ ông, nói rằng bộ mặt cứng đờ không cười là đặc điểm của dòng họ nhà Trump. Cha của ông Trump gần như chẳng bao giờ cười. Với những người trong gia đình Trump, cười khiến lộ ra sự yếu đuối bản thân, khiến trở nên mất cảnh giác và từ đó mất kiểm soát – bà Mary L. Trump nói.

 

Chiến thuật công kích nụ cười của bà Harris trong thực tế chưa thành công, nếu không nói là thất bại, cho đến thời điểm này. Người ta tin rằng “nụ cười vô duyên” khiến hình ảnh bà Harris không chỉ thiếu nghiêm túc mà còn lố bịch. Bằng cách “đánh” vào “điểm yếu trong căn tính” của bà Harris, nhóm ông Trump muốn cho cử tri thấy bà Harris không đủ tư cách và xứng đáng ngồi ghế nguyên thủ.

 

Dù vậy, phản ứng dư luận lại trái ngược những gì mong đợi. Nhiều người không xem nụ cười của bà Harris là “vấn đề” gì to tát. Hơn nữa, như phân tích của bà Maria C. Scott (giáo sư trợ giảng chuyên về văn chương và tư tưởng Pháp, thuộc Đại Học Exeter) trong bài viết trên The Conversation, trong nhiều trường hợp, sở dĩ người ta cười đơn giản chỉ là họ tự tin trước cảnh đối phương của họ té ngã. Quan điểm về tiếng cười này được triết gia Pháp Henri Bergson đề cập trong cuốn “Le Rire” (Tiếng Cười, 1990).

 

Với nhiều người, đặc biệt những người ủng hộ bà Kamala Harris, hình ảnh bà cười cho thấy năng lượng mới mẻ mà bà đang mang lại. Ghét bà Harris hay không cũng phải thừa nhận rằng việc bà thay thế Tổng Thống Joe Biden trên đường đua tổng thống đã và đang truyền một lượng năng lượng khổng lồ cho cánh Dân Chủ nói riêng và cho không khí tranh cử nói chung. Đột nhiên, một ông cụ già chát khú đế hết hơi trên diễn đàn tranh luận được thay bằng một phụ nữ sung sức tạo ra sự tương phản tức thì đã lật ngược mọi thứ.

 

Theo hai nhà tâm lý học Gabriela Khazanov và Courtney Forbes (viết trên tờ Psychology Today), năng lượng mới này được sản sinh từ hình ảnh hoạt bát của cặp Kamala Harris và Tim Walz. “Chúng ta thường bỏ qua hoặc đánh giá thấp sức mạnh của những cảm xúc tích cực, đặc biệt khi chúng ta đã quen với việc không cảm thấy chúng,” hai nhà tâm lý học viết.

 

Hai nhà tâm lý học nói thêm: Nghiên cứu cho thấy cảm xúc tích cực cho phép chúng ta mở rộng quan điểm, suy nghĩ sáng tạo, phát triển các mối quan hệ có ý nghĩa, hành xử đàng hoàng với bản thân cũng như với người khác, và “dù Kamala – như mọi chính trị gia và tất cả người khác – là không hoàn hảo, nhưng điều mà bà ấy mang lại từ tiếng cười chính là sự tích cực và cởi mở; và đó chính là một trong những món quà của bà…” [qd]