Thực tập sinh Việt
Nam tại Nhật Bản: ‘Tôi gửi tiền ăn trộm về cho gia đình'
BBC News Tiếng Việt
29
tháng 8 2024, 16:32 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/crlrel03112o
Các
chuyên gia cho rằng gánh nặng nợ nần từ những khoản vay để trả phí môi giới khiến
nhiều thực tập sinh Việt Nam tại Nhật Bản phạm tội.
Cuối
tháng Bảy, một người Việt Nam (32 tuổi) đã bị bắt giữ tại tỉnh Fukuoka (Nhật Bản)
do bị nghi ngờ đã nhiều lần ăn trộm từ những ngôi nhà bỏ hoang.
Báo
Asahi Shimbun hôm 28/8 dẫn thông tin từ cảnh sát tỉnh cho biết người đàn ông
này đến Nhật Bản vào tháng 5/2015 với tư cách là thực tập sinh kỹ thuật và làm
thợ hàn ở tỉnh Nagasaki.
Tuy
nhiên, sau khi bị khiển trách về thái độ làm việc, ông ta lo sợ sẽ bị đưa về Việt
Nam nên đã trốn ra ngoài tự tìm việc.
“Tôi
bắt đầu phạm tội trộm cắp vào khoảng tháng 3/2023, chủ yếu ở tỉnh Fukuoka, sau
khi được một người quen người Việt Nam khuyến khích,” cảnh sát dẫn lời người
đàn ông.
“Tôi
đã gửi số tiền ăn trộm được về cho gia đình ở Việt Nam.”
Theo
điều tra viên, người đàn ông này đã vay hơn 1 triệu yen (hơn 170 triệu VND) để
trả phí cho một công ty đưa ông ta đến Nhật Bản, nhưng sau đó không thể trả được
khoản nợ.
Một
bài viết ngày 11/7 trên báo Japan Times về việc cảnh sát Nhật Bản bắt
giữ hai người Việt do nghi ngờ ăn trộm xe đạp
Năm 2023,
có 1.608 người Việt bị bắt ở Nhật Bản, chiếm khoảng 28% tổng số người nước
ngoài bị bắt giữ và là con số cao nhất tính từ năm 2019, báo Asahi
Shimbun dẫn thông tin từ Cơ quan Cảnh sát Quốc gia (Nhật Bản).
Một
khảo sát của Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh Nhật Bản, được thực hiện trên 2.100
thực tập sinh trong khoảng thời gian từ tháng 12/2021 tới tháng 4/2022, cho thấy
hơn một nửa số thực tập sinh nước ngoài đã vay trung bình 540.000 yen (khoảng
hơn 97 triệu VND vào thời điểm tháng 4/2022) để đến Nhật Bản.
Trong
số đó, khoảng 80% đến từ Việt Nam và Campuchia.
Có
20% số người tham gia khảo sát cho biết mức lương ở Nhật Bản thấp hơn họ tưởng.
Khảo sát này cũng cho thấy rằng nhiều thực tập sinh đã trốn ra ngoài là để tìm
việc khác để có tiền trả nợ.
Từ
cuộc khảo sát, Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh Nhật Bản cũng cho rằng thực tập
sinh sang Nhật Bản đang phải chịu mức chi phí "không công bằng".
·
Ai sẽ thay ông
Tô Lâm làm chủ tịch nước?29 tháng 8 năm 2024
·
Vì sao ngày càng
nhiều phụ nữ Việt ngại kết hôn, sinh con?26 tháng 8 năm 2024
·
'Không phải ngày
nào bạn cũng gặp được một trẻ mồ côi người Việt như mình'23 tháng 8 năm
2024
Ảnh
hưởng khi đồng yen sụt giá
Việc
tỷ giá yen/VND xuống thấp cũng khiến thực tập sinh khó trả nợ hơn. Cuối tháng
3/2022, giá 1 yen nhật xuống dưới mức 190 đồng và vẫn chưa quay lại mức này cho
tới nay. Có những thời điểm trong tháng 7/2024, 1 yen chỉ đổi được 157 – 160
VND. Hiện tại, 1 yen đổi được 172 VND.
Hôm
28/6, Nhật Bản vừa thay quan chức phụ trách ngoại hối khi đồng yen giảm xuống mức
161,27 yen đổi 1 USD, mức thấp nhất kể từ tháng 12/1986. Thời điểm đó, nhiều
lao động Việt Nam tại Nhật Bản nói với BBC họ đang “lao đao” do đồng yen xuống
giá trong thời gian dài.
Tỉ
giá yen/USD ngày 28/6/2024 là thấp nhất kể từ tháng 12/1986
Trong
bài viết ngày 23/8/2023 trên Cổng thông tin điện tử tỉnh Nghệ An, việc đồng yen
rớt giá “khiến người lao động ở Nghệ An đi ba năm lo không đủ tiền trả nợ”.
Bài
viết nói rằng nhiều người lao động ở Nhật nhận lương xong cũng không dám quy đổi
tiền để gửi về cho gia đình do tính ra bị “lỗ nặng”. Nhiều người lựa chọn
phương án “giữ tiền” chờ đợi đồng yen hồi phục lại mới đổi.
Theo
bài viết ngày 29/8 trên NikkeiAsia, nhiều người Việt nói rằng tỷ giá yen/VND
suy giảm khiến họ không còn muốn tới Nhật Bản làm việc.
“Do
đồng yen yếu, thu nhập thực tế đã giảm, chúng tôi gặp khó khăn trong việc thu
hút lao động trừ khi chúng tôi tìm tới các vùng nông thôn,” Khanh Ly, một nhân
viên tại một trung tâm môi giới thực tập sinh qua Nhật Bản ở Hà Nội, nói.
Người
phát ngôn của các chính quyền địa phương Nhật Bản cũng đồng tình với quan điểm
này, theo NikkeiAsia.
Ba
năm mới được đổi chỗ làm
Theo
luật hiện tại ở Nhật, trong vòng ba năm đầu tiên, thực tập sinh không được chuyển
chỗ làm khỏi công ty tiếp nhận ban đầu.
Việc
này khiến nhiều người bất mãn với môi trường làm việc, giờ làm, mức lương… chỉ
có ba lựa chọn: tiếp tục làm việc, đi về Việt Nam hoặc trốn ra ngoài.
Theo
bài viết ngày 19/6 trên NikkeiAsia, nhiều thực tập sinh Việt Nam e ngại
không dám lên tiếng khi bị người sử dụng lao động quấy rối tình dục, hoặc ngược
đãi theo cách khác, do sợ sẽ mất việc.
Quay
lại khảo sát nói trên của Cơ quan Quản lý Xuất nhập cảnh Nhật Bản, một số
nguyên nhân khiến thực tập sinh trốn ra ngoài bao gồm: ngược đãi bằng lời, bạo
lực và không trả lương
Vào
tháng 12/2023, Chính phủ Nhật Bản và Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền từng bất
đồng về việc rút ngắn thời gian cho phép thực tập sinh chuyển việc.
Trong
khi chính phủ nước này đề xuất thời gian một năm, LDP phản đối “một sự thay đổi
lớn như vậy” và cho rằng thực tập sinh phải làm ít nhất hai năm mới được chuyển
chỗ làm, báo Japan News đưa tin.
Đề
xuất trên được đưa ra sau khi có những chỉ trích cho rằng việc buộc thực tập
sinh nước ngoài phải làm việc trong điều kiện khắc nghiệt trong nhiều năm là một
trong những lý do khiến nhiều người bỏ trốn khỏi nơi làm việc và mất tích.
Vào
tháng Sáu, Tham Nghị viện (cơ quan tương đương thượng viện) đã thông qua Luật
Kiểm soát Di trú và Nhận diện Người tị nạn sửa đổi.
Luật
này bãi bỏ hệ thống thực tập sinh đặc định và thiết lập một hệ thống mới nhằm
thu hút và bồi dưỡng người lao động nước ngoài, theo báo Asahi Shimbun.
Theo
luật này, thực tập sinh có thể đổi chỗ làm sau một hoặc hai năm làm việc tại
công ty tiếp nhận ban đầu.
Tuy
nhiên, ông Shinichiro Nakashima từ Hiệp hội Kumusutaka về Sống chung với Người
Di cư, một tổ chức phi chính phủ hỗ trợ người ngoại quốc sinh sống ở Nhật Bản,
đã chỉ trích luật mới, cho rằng "đây chỉ là một sự mở rộng của hệ thống
cũ”.
Theo
ông Nakashima, chính phủ Nhật Bản cần có những chính sách lâu dài hỗ trợ việc
cư trú tại Nhật Bản.
Người
Việt xuất khẩu lao động tại Nhật
Theo
thông tin từ Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội
Việt Nam), trong ba tháng đầu năm 2024, Việt Nam có hơn 23.000 lao động tới Nhật
Bản làm việc.
Tại
thời điểm cuối năm 2023, có khoảng 203.000 thực tập sinh Việt Nam làm việc ở Nhật
Bản – lượng thực tập sinh nước ngoài lớn nhất ở quốc gia châu Á, theo
NikkeiAsia.
Từ
năm 2019 đến năm 2023, tốc độ tăng trưởng của nguồn thực tập sinh Việt Nam sang
Nhật Bản là 12% - được đánh giá là đang “chững lại”. Để so sánh, con số này ở
Indonesia là 56%, Nepal là 23%, Philippines là 10%.
Vào
tháng Sáu, NikkeiAsia đưa tin rằng chương trình thực tập sinh hiện thời của Nhật
Bản đã bị chỉ trích khi mà thực tập sinh Việt Nam phải vay một số tiền lớn để
có thể sang làm việc. Trung bình, một người phải trả hơn 112 triệu đồng để các
công ty môi giới giúp qua Nhật Bản làm việc.
NikkeiAsia
dẫn nguồn tin cho biết Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) sẽ hợp tác với
chính phủ Việt Nam và Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) để giảm gánh nặng tài
chính cho những người học việc đi Nhật Bản.
Nguồn
tin này cho biết JICA, chính phủ Việt Nam, ILO và các bên khác sẽ sớm ký một thỏa
thuận thành lập sáng kiến Tuyển dụng Công bằng và Đạo đức Việt Nam-Nhật Bản
(VJ-FERI).
VJ-FERI
dự kiến sẽ được áp dụng vào mùa thu năm nay.
Theo
đó, JICA và các đối tác sẽ tạo ra một cơ chế yêu cầu nhà sử dụng lao động Nhật
Bản sẽ cần trả hơn 50% số phí tuyển dụng mà thực tập sinh Việt Nam phải trả cho
các công ty môi giới.
Hiện
tại, Nhật Bản đang dần mất ưu thế tuyển dụng lao động nước ngoài trước các quốc
gia khác, chẳng hạn Hàn Quốc.
Lương
trung bình của lao động không có kỹ năng ở Hàn Quốc đã tăng lên mức tương đương
hơn 46 triệu VND/tháng, so với hơn 36 triệu VND/tháng ở Nhật Bản.
---------------------
Tin
liên quan
·
Thảm họa bom nguyên
tử qua hồi ức những người sống sót cuối cùng
28
tháng 7 năm 2024
·
Bức thư của
Einstein mở ra kỷ nguyên bom nguyên tử như thế nào?
11
tháng 8 năm 2024
·
Lễ hội khỏa thân
Hadaka Matsuri lần đầu chào đón phụ nữ Nhật Bản sau hơn 1.250 năm
25
tháng 2 năm 2024
No comments:
Post a Comment