Khai diễn phiên tòa
quyết định quyền sở hữu nhật ký của cựu thư ký của Mao Trạch Đông
24/08/2024
Một
phiên tòa khai diễn trong tuần này tại Oakland, California, để quyết định quyền
sở hữu các cuốn nhật ký của tác giả Lý Thuỵ, cựu thư ký của người sáng lập cộng
sản Trung Quốc Mao Trạch Đông sau này trở thành một nhà phê bình thẳng thắn chống
Đảng Cộng sản Trung Quốc.
https://gdb.voanews.com/54856652-CFEB-487E-A69C-74899225DBE7_w1023_r1_s.png
Ông
Lý Thuỵ, cựu thư ký của Chủ tịch Trung Quốc Mao Trạch Đông.
Phiên tòa
sẽ quyết định liệu Đại học Stanford có được giữ các cuốn nhật ký do con gái của
ông Lý trao tặng hay không, hay chúng nên được chuyển giao cho góa phụ của ông Lý,
Trương Ngọc Trân, người vợ thứ hai của ông, người đang kiện để đòi lại các tài
liệu này.
Đội
ngũ pháp lý của trường đại học và các học giả về Trung Quốc tại Hoa Kỳ nghi ngờ
vụ kiện của bà Trương được chính quyền Trung Quốc tài trợ nhằm kiểm soát câu
chuyện lịch sử nhạy cảm về ông Mao và Đảng Cộng sản.
“Ông
Lý Thuỵ là một cuốn bách khoa toàn thư sống về lịch sử 80 năm của Đảng Cộng sản
Trung Quốc”, bà Cái Hạ, cựu giáo sư tại Trường Đảng Trung ương Bắc Kinh hiện
đang sống tại Hoa Kỳ, cho VOA biết. “Đảng Cộng sản Trung Quốc biết rằng những
cuốn nhật ký chứa đựng lịch sử không thể phơi bày ra ánh sáng mặt trời. Bắc
Kinh sẽ chiến đấu [để lấy lại] những cuốn nhật ký bằng mọi giá.”
10
triệu từ
Ông
Lý đã viết khoảng 10 triệu từ trong hàng chục cuốn nhật ký, thư từ và ghi chú
trong suốt cuộc đời mình, bao gồm cả những lời chỉ trích Mao, chỉ trích Đảng và
chỉ trích vụ thảm sát Thiên An Môn năm 1989.
Vào
ngày 4 tháng 6 năm 1989, khi nhà lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình ra lệnh cho
quân đội giải tán những người biểu tình đòi dân chủ ra khỏi Quảng trường Thiên
An Môn, giết chết hàng trăm nếu không muốn nói là hàng nghìn người, ông Lý đã
viết: “Tôi bồn chồn suốt ngày và nước mắt cứ lưng tròng.”
Vào
ngày 9 tháng 1 năm 2010, ông viết: “Hành động của Mao hoàn toàn trái ngược với
các giá trị phổ quát về tự do, dân chủ, tiến bộ khoa học và pháp quyền.”
Ông
Lý cũng chỉ trích nhà lãnh đạo hiện tại của Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình.
Vào
năm 2018, khi Trung Quốc bắt đầu xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ của ông Tập, ông đã
trích dẫn trong nhật ký của mình một bản tin của phương tiện truyền thông nước
ngoài: “Nền dân chủ đã chết.”
Trong
một cuộc phỏng vấn với VOA từ giường bệnh năm đó, ông Lý đã bày tỏ sự thất vọng
với những gì ông gọi là “trình độ học vấn thấp” của ông Tập.
Con
gái của ông Lý là bà Lý Nam Dương, một công dân Hoa Kỳ, cho biết trước khi ông
qua đời vào năm 2019, bà đã tặng khoảng 40 hộp tài liệu của ông cho Viện Hoover
của Stanford, nêu rõ mong muốn của ông là chúng được lưu giữ ở đó và bà đã trở
thành một nghiên cứu viên thỉnh giảng.
Bà
Trương, góa phụ của ông Lý, tuyên bố Lý Nam Dương đã gây “ảnh hưởng không đúng
mực” đối với cha mình và đã phủ nhận mọi kế hoạch che giấu thông tin trong các
tài liệu ngoài thông tin “cá nhân”. Bà cũng cho biết Stanford có thể sao chép
các tài liệu. Nhưng các học giả của Viện Hoover lập luận rằng các bản sao sẽ
không có tính xác thực của bản gốc.
Bà
Trương đã kiện Stanford và bà Lý Nam Dương vào năm 2019 tại Tòa án quận Tây
Thành của Bắc Kinh, nơi đã trao quyền sở hữu các tài liệu cho bà Trương và ra lệnh
cho trường đại học Mỹ phải trả lại chúng trong vòng 30 ngày. Bà Lý Nam Dương đã
không tham dự phiên tòa đó.
Cùng
năm đó, Stanford đã đệ đơn khiếu nại chống lại bà Trương tại Hoa Kỳ, yêu cầu
tòa án liên bang can thiệp và khẳng định quyền của mình đối với kho lưu trữ của
ông Lý Thuỵ.
Bà
Trương đã thuê một luật sư người Mỹ và đệ đơn phản tố chống lại trường Stanford
và bà Lý Nam Dương vào năm 2020, nói rằng bà Lý Nam Dương đã “đánh cắp” thông
tin cá nhân và “báu vật quốc gia”. Bà cáo buộc con gái của ông Lý Thuỵ và trường
đại học về tội “vi phạm bản quyền”, “tiết lộ công khai thông tin riêng tư” và
“cố ý gây đau khổ về mặt tinh thần”.
Năm
2021, luật sư của bà Trương đã phủ nhận mọi sự liên quan của Đảng Cộng sản
Trung Quốc (ĐCSTQ) trong việc hỗ trợ bà Trương.
“Tôi
đã tin điều đó ngay từ đầu,” ông Perry Link, một nhà Hán học nổi tiếng và là
giáo sư danh dự tại Đại học California, Riverside, nói với các phóng viên bên
ngoài tòa án hôm 20/8, một ngày trước khi đưa ra lời khai của mình. “Tôi cũng
chuẩn bị trình bày lập luận này trong lời khai của mình [rằng] ĐCSTQ đứng sau vụ
việc”.
Ông
Link nói thêm rằng vai trò của đảng “hiện đã quá rõ ràng đến mức tôi nghĩ mình
không cần phải đưa ra lập luận đó.
Nghi
ngờ
Vào
ngày thứ hai của phiên tòa, bà Lý Nam Dương nhắc lại rằng cha bà đã tự nguyện
trao nhật ký cho Đại học Stanford.
Bà
Lý Nam Dương nói bà tin rằng ĐCSTQ và chính phủ Trung Quốc chỉ quan tâm đến việc
“che đậy sự thật” để “đảm bảo rằng hình ảnh của Đảng Cộng sản sẽ luôn ‘vĩ đại,
vinh quang và đúng đắn’, và rằng đảng sẽ luôn có thể cai trị”.
VOA
đã liên hệ với Tòa lãnh sự Trung Quốc tại San Francisco để xin phản hồi nhưng
không nhận được hồi đáp.
Bị
đuổi khỏi đảng
Sinh
năm 1917, ông Lý Thuỵ đã hăng hái lao vào cuộc cách mạng chứng kiến Đảng Cộng sản
Trung Quốc giành được quyền lực vào năm 1949. Vào giữa những năm 1950, ông đã từng
làm thư ký của ông Mao trong một thời gian ngắn trước khi xảy ra bất đồng dẫn đến
việc ông bị đuổi khỏi đảng và bị kết án tám năm tù.
Khi
ông Lý Thuỵ được thả vào năm 1979, ba năm sau khi ông Mao qua đời, ông được phục
hồi chức vụ trở lại đảng và được thăng chức làm phó giám đốc điều hành của Ban
Tổ chức Trung ương ĐCSTQ, chịu trách nhiệm lựa chọn các quan chức cấp cao của
ĐCSTQ.
Trong
những năm cuối đời, ông trở thành một nhà phê bình thẳng thắn ĐCSTQ, kêu gọi cải
cách chính trị và chủ nghĩa lập hiến dân chủ, và được công nhận là một nhân vật
tự do trong ĐCSTQ, mặc dù ông thường chỉ trích gay gắt.
Phiên
tòa xét xử ở Oakland sẽ diễn ra đến cuối tháng này.
No comments:
Post a Comment