Ông Trump bị tuyên có
tội, công bố án phạt vào tháng 7, cơ hội trở lại Nhà Trắng thế nào?
BBC News Tiếng Việt
31
tháng 5 2024, 14:15 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c6pp8lqzy40o
Hôm
30/5 theo giờ Mỹ, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bị tuyên “có tội” với toàn
bộ 34 tội danh trong vụ truy tố làm giả hồ sơ kinh doanh để chi tiền bịt miệng
sao khiêu dâm Stormy Daniels.
Với
phán quyết này, ông Trump đã trở thành cựu tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước
Mỹ bị kết án hình sự. Ông cũng trở thành ứng viên đầu tiên của một đảng lớn bị
xác định là người phạm tội trong lúc đang chạy đua vào Nhà Trắng.
Tòa
án New York sẽ công bố án phạt vào ngày 11/7, chỉ bốn ngày trước khi Đảng Cộng
hòa chính thức chọn ông là ứng viên tranh cử tổng thống.
Nhưng
các chuyên viên pháp lý cho rằng khó có khả năng ông Trump phải vào tù, mà khả
năng cao là bị phạt tiền.
Ông
Trump bác bỏ phán quyết của tòa, gọi đây là “sự ô nhục” và tuyên bố sẽ tổ chức
một cuộc họp báo vào sáng 31/5 (giờ Mỹ) tại tòa tháp Trump Tower ở Manhattan,
New York.
·
Liệu ông Trump có thể
tranh cử nếu bị kết án trong vụ chi tiền bịt miệng?28 tháng 5 năm 2024
·
Ông Trump bị xét xử
hình sự: những điều cần biết về phiên tòa18 tháng 4 năm 2024
·
Phiên tòa Donald
Trump: Ngôi sao khiêu dâm kể chi tiết 'đỏ mặt' trước tòa8 tháng 5 năm 2024
Ông
Trump bị buộc tội che giấu khoản tiền do luật sư cũ của ông trả để “bịt miệng”
cựu ngôi sao phim khiêu dâm nhằm ém thông tin bất lợi ngay trước cuộc bầu cử
năm 2016.
Bồi
thẩm đoàn đã lấy lời khai từ 22 nhân chứng trong hơn sáu tuần, bao gồm bà Stormy Daniels,
người được cho là có quan hệ tình dục với ông Trump và là trung tâm
của vụ án này.
Sau
khi bên công tố và bên bào chữa đưa ra phần tranh tụng cuối cùng hôm 28/5, 12
thành viên bồi thẩm đoàn đã nghị án trong hai ngày trước khi nhất trí đưa ra
phán quyết.
Kết
luận của tòa án được đưa ra khi ông Trump đang vận động nhằm vượt qua đối thủ Joe
Biden để trở lại Nhà Trắng trong cuộc bầu cử sẽ diễn ra vào tháng 11 năm
nay.
Đội
ngũ vận động tranh cử của ông Biden ra tuyên bố nhắc nhở cử tri rằng cách duy
nhất để đánh bại ông Trump là ở thùng phiếu chứ không phải phòng xử án.
Vì
sao ông Trump thua kiện?
Phán
quyết của tòa án NewYork có thể gây sốc đối với công chúng, nhưng những người
theo dõi vụ án sát sao thì không hề ngạc nhiên.
Các
luật sư bào chữa của ông Trump thiếu một lí do phản biện và một chiến lược để
khắc phục những điểm yếu đã cản trở phần biện hộ, các luật sư và cựu công tố
viên nói với BBC.
Và
trước khi họ bước vào tòa án, một yếu tố khiến cuộc chiến trở nên khó khăn đã
có sẵn ở đó.
“Vấn
đề lớn nhất mà bên bào chữa gặp phải trong vụ án này là việc ông Donald Trump
là thân chủ của họ,” Mitchell Epner, một luật sư dân sự ở New York, nhận định.
Để
kết tội ông Trump, bồi thẩm đoàn phải chắc chắn ông đã làm sai lệch hồ sơ kinh
doanh và ông đã làm như vậy với mục đích che giấu hoặc phạm tội thứ hai.
Vụ
án tại văn phòng của Văn phòng Công tố quận Manhattan diễn ra như sau: Với sự
chấp thuận của ông Trump, luật sư cũ của ông là Michael Cohen đã trả cho ngôi
sao phim khiêu dâm Stormy Daniels 130.000 USD để giữ im lặng về cáo buộc quan hệ
tình dục với ông nhằm không làm hỏng chiến dịch tranh cử năm 2016 của cựu tổng
thống. Ông Trump sau đó đã thông qua một kế hoạch gian lận nhằm ngụy tạo khoản
hoàn trả cho Cohen dưới dạng chi phí pháp lý qua đó che giấu số tiền bịt miệng.
Các
công tố viên cho biết khi làm như vậy, ông Trump đã vi phạm các quy tắc bầu cử,
dẫn đến “gian lận bầu cử, không hơn không kém”.
Sau
đó, công tố viên đã gọi 20 nhân chứng và đưa ra nhiều tài liệu quan trọng, bao
gồm cả tấm séc gửi cho ông Cohen có chữ ký của ông Trump.
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/730a/live/90a16d00-1f14-11ef-baa7-25d483663b8e.jpg
Ông
Donald Trump và luật sư bào chữa Todd Blanche nói chuyện với truyền thông sau phán
quyết tại phiên tòa ở Manhattan, New York hôm 30/5
Ông
Trump không nhận tội đối với 34 tội danh làm sai lệch hồ sơ kinh doanh.
Nhưng
“bên bào chữa chưa bao giờ đưa ra được lập luận mà bồi thẩm đoàn có thể chấp nhận,”
John Moscow, người đã có 30 năm làm việc tại tòa án quận Manhattan, cho biết.
Theo
các chuyên viên pháp lý, mặc dù bên bào chữa không cần phải bác bỏ cáo buộc của
bên công tố, nhưng việc đưa ra cho bồi thẩm đoàn một lý do chính đáng đằng sau
việc ông Trump trả tiền cho ông Cohen chẳng hạn sẽ hữu ích.
Trong
phần tranh tụng cuối cùng, luật sư Todd Blanche của ông Trump đã đưa ra lời giải
thích thay thế cho các tài liệu gian lận rằng đó là các khoản thanh toán cho
công việc thực tế mà ông Michael Cohen đã thực hiện vào năm 2017 và do đó việc
ghi đây là chi phí pháp lý thì không phải là gian lận.
Vị
luật sư cũng lập luận rằng ông Trump chỉ trả tiền cho bà Daniels để bảo vệ gia
đình ông chứ không phải để lừa gạt cử tri, nhưng sau đó đội ngũ bào chữa chưa
bao giờ phát triển lập luận đó, ông Epner nói.
“Họ
không bao giờ chọn một con đường, bởi vì Donald Trump đã đóng mọi lối đi mà lẽ
ra có thể được chọn một cách hợp lý. Họ cố tung hỏa mù và khiến bồi thẩm đoàn bối
rối,” ông Epner nói.
Thiếu
điểm mấu chốt
Bên
công tố đã đưa ra tài liệu tỉ mỉ về các hồ sơ kinh doanh giả mạo, nhưng bằng chứng
cho thấy ông Trump thực sự có ý định thực hiện hoặc che giấu tội quan trọng thứ
hai là “mỏng manh đến mức không tồn tại”, Randall Eliason, giáo sư tại Trường
Luật Đại học George Washington, nói với BBC.
Các
luật sư của ông Trump đã không tập trung vào việc khắc phục điểm yếu này, dù
trong phần tóm tắt, ông Blanche đã đưa cho bồi thẩm đoàn một danh sách các lý
do. Thay vào đó, họ lập luận rằng các sự kiện trọng tâm của vụ án chưa bao giờ
xảy ra hoặc các nhân chứng đã nói dối.
Nhưng
bồi thẩm đoàn có thể nhận thấy những tuyên bố này không khớp với các bằng chứng
và lời khai về sau.
Trong
cuộc thẩm vấn chéo từ luật sư Susan Necheles của ông Trump đối với bà Daniels,
nữ luật sư đã tìm cách mô tả nữ diễn viên này là một kẻ nói dối muốn có tiền và
danh tiếng từ câu chuyện của mình.
“Không
có gì đáng ngạc nhiên về khả năng là vị thân chủ này đã gây áp lực để họ dựng
chân dung một ai đó là kẻ nói dối. Đó không hẳn là chiến lược biện hộ tốt nhất.
Đâu nhất thiết Stormy Daniels phải là kẻ nói dối thì [bên bào chữa] mới thắng,”
Anna Cominsky, giáo sư tại Trường Luật New York, nhận xét.
Cơ
hội chiến thắng tốt nhất của bên bào chữa là làm mất uy tín của cựu luật sư Cohen, một nhân chứng chủ
chốt.
Trong
nhiều năm, ông Cohen đã hứng rất nhiều đạn: nhận tội vì nói dối Quốc hội và các
tội ác khác, có vô số tuyên bố công khai chỉ trích thân chủ cũ và có các câu hỏi
về việc liệu ông có nói dối thẩm phán hay không.
Luật
sư Blanche đã nhấn mạnh những điểm này. Trong lập luận cuối cùng của mình, ông
gọi Cohen là “GLOAT” - “Kẻ nói dối vĩ đại nhất mọi thời đại”.
Trong
phiên tòa, ông Blanche đặt ra nghi ngờ nghiêm trọng về lời khai của ông Cohen rằng
ông ta đã gọi cho ông Trump – người đã sử dụng điện thoại của vệ sĩ – để nói về
số tiền bịt miệng vào ngày 24/10/2016.
“Tôi
nghĩ đó là một chiến thắng lớn cho họ, khi có khả năng bắt được ông Cohen nói dối
trắng trợn hoặc nhớ nhầm,” bà Cominsky nói.
Nhưng
họ cũng mắc phải một số sai lầm.
Câu
hỏi thực sự đầu tiên của ông Blanche dành cho Cohen lại là một câu hỏi mang
tính khiêu khích: “'Ông đã lên TikTok và gọi tôi là ‘một kẻ [từ xúc phạm] đang
kêu khóc' phải không?"
Ông
Cohen trả lời: “Nghe có vẻ giống điều tôi muốn nói.”
Thẩm
phán chủ trì Juan Merchan đã khiển trách luật sư Blanche trong một cuộc họp bên
lề. “Tại sao ông lại hướng vụ việc vao bản thân ông?” vị thẩm phán hỏi.
“Đó
là một khoảnh khắc cực kỳ tồi tệ. Đó là một cuộc đọ sức vào giữa trưa và ông
Blanche đã bị đánh bại,” chuyên viên Epner nói.
Bên
bào chữa chỉ gọi một nhân chứng quan trọng, luật sư Robert Costello, để bác bỏ
một số cáo buộc của ông Cohen.
Nhưng
lời khai của ông Costello lại mâu thuẫn với các email của chính ông, thế rồi
trong một khoảnh khắc bất thường và hỗn loạn, Thẩm phán Merchan đã tức giận và
yêu cầu mọi người ra khỏi phòng xử án để khiển trách ông Costello về hành vi của
mình trước tòa.
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/6c50/live/12747110-1f15-11ef-80aa-699d54c46324.png
Luật
sư Michael Cohen nói rằng cựu tổng thống Mỹ đã khiến cho ông "đi theo con
đường ma đạo hơn là chính trực"
Tuy
nhiên, không phải mọi luật sư đều tin rằng đội ngũ bào chữa có thể làm gì hơn
thế.
“Tôi
không chắc họ đã làm gì sai,” Karen Agnifilo, trợ lý trưởng luật sư tại Văn
phòng Công tố quận Manhattan, cho đến năm 2021 nhận định.
Các
chuyên gia khác cho rằng những bằng chứng liên quan đến việc ông Trump phạm tội
là rất mạnh mẽ.
“Người
khác bị kết án dựa trên bằng chứng còn kém hơn thế này rất nhiều,” ông Moscow
nói.
Tuy
nhiên, không phải mọi chuyên viên pháp lý đều tin rằng năng lực đã giúp bên
công tố thắng kiện.
Jed
Sugarman, giáo sư tại Trường Luật Đại học Boston, người tự nhận là cấp tiến về
mặt chính trị, cho rằng khía cạnh gian lận bầu cử đã được phóng đại để gây ảnh
hưởng chính trị và rằng các tội cơ bản dẫn đến cáo buộc tội phạm chưa bao giờ
được làm rõ.
Ông
tin rằng chiến thắng của các công tố viên là nhờ việc đưa vụ án vào một khía cạnh
thiên về tự do và lựa chọn được các thành viên bồi thẩm đoàn thiên vị.
“Sai
lầm của ông Trump là thực hiện những hành vi phạm tội ở Manhattan,” ông
Sugarman cho hay.
Ảnh
hưởng gì tới cuộc bầu cử?
Trong
khi ông Trump đang lên kế hoạch kháng cáo và chờ tuyên án vào ngày 11/7 thì hiện
tại cũng không quá sớm để xem xét hậu quả chính trị của bản án này.
Nhưng
vì chưa từng có tiền lệ nên việc này sẽ khó khăn.
“Chúng
ta thường nhìn vào lịch sử để tìm ra gợi ý nào đó về những gì sắp xảy ra. Nhưng
không có gì trong sử sách là giống với trường hợp này,” Jeffrey Engel, giám đốc
trung tâm Lịch sử Tổng thống thuộc Đại học Southern Methodist, đánh giá.
Vào
đầu năm nay, ông Trump đã giành được đủ số phiếu đại biểu
cần thiết của Đảng Cộng hòa để tranh cử và dự kiến sẽ được tuyên bố là ứng
cử viên chính thức chỉ vài ngày sau khi tuyên án.
Các
cuộc thăm dò cho thấy ông đang cạnh tranh gay gắt với Tổng thống đương nhiệm
Joe Biden, và duy trì lợi thế đôi chút ở nhiều bang nghiêng ngả (swing state -
tiểu bang mà không ứng cử viên nào có thể chắc thắng áp đảo) quan trọng sẽ quyết
định kết quả cuộc bầu cử.
Nhưng
các cuộc khảo sát đó cũng cung cấp bằng chứng cho thấy bản án này có thể thay đổi
tất cả.
Trong
các cuộc thăm dò ý kiến tại các cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa vào mùa
đông năm ngoái, phần trăm số lượng cử tri nói rằng họ sẽ không bỏ phiếu cho cựu
tổng thống nếu ông bị kết án trọng tội lên tới hai con số.
Một
cuộc khảo sát vào tháng 4 của công ty nghiên cứu thị trường Ipsos và đài ABC
News cho thấy 16% những người ủng hộ ông Trump sẽ cân nhắc lại trong tình huống
tương tự.
https://ichef.bbci.co.uk/ace/ws/800/cpsprodpb/d363/live/861b8720-1f15-11ef-80aa-699d54c46324.png
Cựu
Tổng thống Donald Trump đã vận động tranh cử với tuyên bố rằng ông đang bị truy
tố bất công
Tuy
nhiên, khi đó thì tình huống vẫn là giả định. Ở thời điểm tháng 4/2024, ông
Trump đang phải đối mặt với 4 vụ án hình sự, bao gồm các cáo buộc liên quan đến
âm mưu lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 và xử lý sai tài liệu mật sau khi
rời Nhà Trắng.
Hiện
tại, những cử tri đó có thể đưa ra quyết định của mình dựa trên bản án thực sự
của tòa án Manhattan.
“Phán
quyết thực sự sẽ được người dân đưa ra [vào] ngày 5 tháng 11,” ông Trump tuyên
bố, ngay sau khi rời phòng xử án.
Ông
Doug Schoen, một nhà thăm dò ý kiến từng làm việc với cựu tổng thống Bill
Clinton từ Đảng Dân chủ và ông Michael Bloomberg, cựu thị trưởng thành phố New
York, nói rằng cử tri Mỹ có thể cảm thấy vụ án chi tiền bịt miệng ít có tác động
hơn vào thời điểm đó, vì vụ này liên quan đến các sự kiện xảy ra 8 năm trước.
“Mặc
dù việc bị kết tội thì không hay ho gì, nhưng những gì cử tri sẽ nghĩ đến vào
tháng 11 sẽ là lạm phát, vấn đề biên giới phía Nam, cuộc cạnh tranh với Trung
Quốc và Nga cũng như số tiền đang được chi cho Israel và Ukraine,” ông Schoen
nói.
Play
video, "Hiểu về bầu cử Mỹ trong 7 phút", Thời lượng 7,41
https://www.bbc.com/vietnamese/articles/c6pp8lqzy40o
Tuy
nhiên, ngay cả một sự sụt giảm nhỏ trong số lượng phiếu bầu dành cho ông Trump
cũng đủ để ảnh hưởng đến cuộc đua sít sao vào Nhà Trắng.
Nếu
vài ngàn cử tri lẽ ra sẽ ủng hộ cựu tổng thống tại các bang quan trọng như
Wisconsin hay Pennsylvania lại không bỏ phiếu cho ông nữa, thì có thể tạo ra sự
khác biệt.
“Tôi
thật sự nghĩ rằng điều này sẽ ảnh hưởng và gây tổn hại đến ông Trump với tư
cách là một ứng cử viên tranh cử tổng thống,” bà Ariel Hill-Davis, đồng sáng lập
tổ chức chính trị Phụ nữ Cộng hòa vì tiến bộ, một nhóm đang tìm cách tách ông
Trump khỏi Đảng Cộng hòa, nói.
Theo
bà, những cử tri trẻ tuổi và những người có trình độ đại học sống ở vùng ngoại
ô lo ngại về cách hành xử của ông Trump cũng như cách điều hành của ông.
“Những
cử tri đó thực sự do dự trong việc quay lại ủng hộ Đảng Cộng hòa do ông Donald
Trump đứng đầu. Bản án có tội sẽ làm tăng thêm những lo ngại đó,” bà nói thêm.
Nhưng
các đảng viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa, nhiều người trong trong số họ đã tham
dự phiên tòa để thể hiện lòng trung thành với ông Trump, đã nhanh chóng tập hợp
lại ủng hộ ông.
Chủ
tịch Hạ viện Mike Johnson, cũng là đảng viên Cộng hòa, gọi việc tòa ra phán quyết
là ngày đáng xấu hổ trong lịch sử nước Mỹ. "Đây thuần túy là một trò chính
trị, không phải là một trường hợp pháp lý."
---------------
Tin
liên quan
·
Tại sao ông Trump rất
'được lòng' trong Đảng Cộng hòa?
25
tháng 1 năm 2024
·
Bốn bất ngờ có thể đảo
lộn kết quả bầu cử tổng thống Mỹ 2024
12
tháng 11 năm 2023
·
Ông Donald Trump sẽ
làm gì nếu đắc cử nhiệm kì thứ hai?
4
tháng 11 năm 2023
No comments:
Post a Comment